w1 - - pedagogika jako nauka - Warunki (przedmiot badan, terminologia, metodologia) (021006)
Cele badania:
· Plan - przygotowanie koncepcji badań - pisemny plan własnych badań - odpowiada etapom badania naukowego
· Przeprowadzenie
· Opracowanie wyników
1. Etapy badania naukowego a etapy postępowania w badaniach pedagogicznych.
2. Istota rodzaje i warunki poprawności problemów i hipotez badawczych
3. procedura formułowania problemów badawczych
4. pojęcie i rodzaje zmiennych i wskaźników w pedagogice
5. wskaźniki a narzędzia badawcze
Etapy:
I. Temat pracy
II. Przedmiot badań - to czym badacz w swoich badaniach się zajmuje (co? procesy, zjawiska, opinie, zdarzenia, relacje)
III. Cele badań
- podział celów:
o poznawczy - precyzyjne zaznaczenie do czego badacz zmierza, co chce uzyskać, co jest jego zamiarem, dążeniem; sformułowanie celu poznawczego jest zawsze zdaniem oznajmującym
o praktyczny - wykazanie praktycznej przydatności wyników badań: po co, komu i dlaczego wyniki badań mogą być przydatne
- podział celów (wynikający z funkcji nauki); cele te składają się na cel poznawczy;:
o deskryptywny czyli opisowy (co badacz chce opisać w swym badaniu),
o eksplikatywny czyli wyjaśniający (co chce badacz wyjaśnić w swym badaniu),
o prognostyczny (badacz opisuje jakie są prognozy),
o ewakuacyjny czyli wartościujący (badacz wartościuje swoją propozycje zmian, dlaczego to co proponuje jest lepsze);
- cel osobisty - osobiste zainteresowanie badacza badaniem
- cel społeczny - gdy wyniki badań wdrożone będą mogły pomóc czy ulepszyć przebieg procesu...
IV. Sformułowanie problemu głównego
- Problem - pytanie na które poszukujemy odpowiedzi
- rodzaje problemów:
o informacyjne (odpowiedz uzyskuje się przez pytanie, szukanie w źródłach),
o badawcze (pytanie lub zespół na które można znaleźć odpowiedż tylko przez podjecie badania naukowego)
- rodzaje pytań badawczych:
o charakterze dopełnienia (jaki, który, dlaczego, w jaki sposób; o złożone kwestie, winne być rozbite na pytania prostsze),
o o charakterze rozstrzygnięcia (proste, o bardzo szczegółowe kwestie; czy...)
- cechy poprawnego pytania, warunki poprawności:
o przy pomocy terminologii naukowej;
o precyzyjnie określony zakres i zasięg;
o rozstrzygalność (możliwość znalezienia odpowiedzi);
o praktyczność, użyteczność (odpowiedz na problem powinno komuś służyć);
V. sformułowanie hipotezy głównej
- hipoteza - przypuszczalna odpowiedz na sformułowany problem badawczy
- warunki poprawności:
o terminologia naukowa,
o precyzyjny zakres i zasięg;
o tak ujęta aby dała się zweryfikować (nie ogólnikowa);
o składa się z części poznawczej (jest tak i tak) i wyjaśniającej (ponieważ...);
- źródła hipotezy: literatura, praktyka, obserwacja własna;
VI. Rozbicie problemu głównego na problemy szczegółowe - pytania szczegółowe to elementy wyjaśniającej części hipotezy
VII. Sformułowanie hipotez szczegółowych do poszczególnych problemów szczegółowych
VIII. W badaniach weryfikacyjnych - określenie zmiennych: niezależnej, zależnej, pośredniczących i dobór wskaźników:
- zmienna niezależna - przyczyna
- zmienna zależna - skutek
- zmienna pośrednicząca - kontekstowa (modyfikuje siłę związku miedzy przyczyną a skutkiem)
- wskaźnikowanie wynika z pośredniego badania przedmiotu (nieosiągalność bezpośrednia);
- wskaźnik – czynnik, informacja, element na podstawie którego wnioskujemy że zachodzi to zjawisko które nas interesuje
- rodzaje wskaźników:
o empiryczne (łatwe do zaobserwowania),
o definicyjne (wynikające z definicji danego zjawiska, procesu),
o inferencyjne (oparte na wnioskowaniu);
IX. Wskazanie metod, technik i narzędzi badawczych przy pomocy których można badanie przeprowadzić
X. Sposób dobrania próby badawczej
XI. Sugerowanie sposobu opracowania badań
w2 (1610)
1. Teoretyczne podstawy badań;
o Teoria pedagogiczna - układ logicznie i rzeczowo powiązanych twierdzeń stanowiących próbę wyjaśnienia faktów, zjawisk, procesów związanych z wychowaniem, nauczaniem, kształceniem
o Teorie generalizujące - dostarczają stosunkowo dokładnego opisu i wyjaśnienia określonego wycinka rzeczywistości pedagogicznej (koncepcje osobowości (Tomaszewski), teoria zachowania się w sytuacji stresu)
o Teorie prakseologiczne - dotyczą wyjaśnienia różnych strategii oddziaływań które maja na celu usprawnienie udoskonalenie szeroko rozumianej praktyki pedagogicznej
o Znaczenie teorii -
o Zechowska - teorie I ich modele:
2. charakterystyka i funkcje teorii w badaniach pedagogicznych;
o ukierunkowanie podejmowanych badań;
o ułatwienie sformułowania problemu badawczego;
o pogłębienie interpretacji i analizy wyników badań;
o potwierdzenie założeń teoretycznych;
3. Koncepcja badań w pedagogice - propozycja
o Koncepcja badań - Pisemny plan własnych badań
o Przykład:
- przedmiot
- cele
- sformułowanie problemu: jaki jest wpływ środowiska rodzinnego na poziom wyników w nauce uczniów w klasach III w środowisku miejskim?
- sformułowanie hipotezy:
· wymaga: szczegółowego przeglądu literatury naukowej; zdefiniowania podstawowych pojęć występujących w problemie głównym (środowisko rodzinne – zależne od struktury rodziny (1), warunków społeczno-ekonomicznych (2), kultury pedagogicznej rodziców (3), wyniki w nauce - …);
· ujecie hipotezy głównej: w rezultacie analizy literatury przedmiotu badań i obserwacji własnych w badaniach przyjęto że środowisko rodzinne ma wpływ na poziom wyników w nauce uczniów klas III w środowisku miejskim ponieważ oddziaływanie poszczególnych czynników określających je (1. Struktura rodziny 2. warunki społeczno-ekonomiczne 3. Kultura pedagogiczna rodziców) powoduje uzyskiwanie przez uczniów zróżnicowanych osiągnięć. Ich korzystny układ warunkuje wyniki wysokie a niekorzystny - niskie
- sformułowanie problemów szczegółowych i hipotez szczegółowych:
· trzy problemy - 1. Jaki jest wpływ struktury rodziny na poziom wyników w nauce uczniów klas III w środowisku miejskim? 2. jaki jest wpływ warunków społeczno-ekonomicznych na poziom wyników w nauce uczniów klas III w środowisku miejskim? 3 jaki jest wpływ kultury pedagogicznej rodziców na poziom wyników w nauce uczniów klas III w środowisku miejskim?;
· sformułowanie hipotez szczegółowych wymaga szczegółowego przeglądu literatury naukowej i zdefiniowania podstawowych pojęć występujących w problemach szczegółowych (struktura rodzinny - rodzaj rodziny, liczba dzieci w rodzinie, pokoleniowość; warunki społeczno-ekonomiczne - …, kultura pedagogiczna - …); trzy hipotezy szczegółowe: 1. W badaniach przyjęto, że struktura rodziny ma wpływ na poziom wyników w nauce uczniów klas III w środowisku miejskim ponieważ rodzaj rodziny, liczba dzieci w rodzinie, liczba wspólnie zamieszkujących pokoleń określa czas który rodzice mogą przeznaczyć na opiekę nad dzieckiem. Korzystny układ tych czynników sprzyja uzyskiwaniu przez dziecko wyników wysokich a niekorzystny – niskich; 2. W badaniach przyjęto, że warunki społeczno-ekonomiczne mają wpływ na poziom wyników w nauce uczniów klas III w środowisku miejskim ponieważ… 3. …
- określenie zmiennych i wskaźników:
· zmienna niezależna główna - środowisko rodzinne;
· zmienne niezależne szczegółowe - struktura rodziny (rodzaj rodziny - wskaźniki: rodzina pełna, rodzina niepełna; liczba dzieci - wskaźniki: 1 dziecko, 2 dzieci, …; pokoleniowość rodziny – wskaźniki – 2 pokolenia, 3 pokolenia,…); warunki społeczno-ekonomiczne rodziny (warunki społeczne: poziom wykształcenia - wskaźniki: podstawowe, zawodowe; rodzaj wykonywanej pracy – wskaźniki:…; warunki ekonomiczne: sytuacja materialna – wskaźniki:…, indywidualne warunki mieszkaniowe dziecka – wskaźniki:…);
· zmienna zależna - poziom wyników w nauce - wskaźniki: niski, średni, wysoki;
4. Układ problemów i hipotez badawczych a struktura pracy magisterskiej
- problem główny -> temat pracy
- wstęp
- rozdz. I - teoretyczne podstawy:
1. Definiowanie podstawowych pojęć;
2. Teorie na temat problemów szczegółowych
- rozdz. II - metodologia badań własnych:
1. Przedmiot i cele,
2. Sformułowanie problemów i hipotez badawczych, określenie zmiennych i wskaźników,
3. Metoda, techniki, narzędzia badawcze,
4. organizacja i przebieg badań,
5. Charakterystyka badanej próby
- rozdz. III - część badawcza - ile problemów szczegółowych tyle części empirycznych (z nazwy problemu wynika tytuł rozdziału empirycznego); każda część zawiera od razu opracowanie wyników i weryfikacje hipotez szczegółowych, wnioski z badań
- zakończenie
5. Analiza najczęściej popełnianych błędów
w3 (301006)
1. Badania ilościowe i pomiar w pedagogice
2. Metody statystyczne w naukach pedagogicznych
3. Podstawowe pojęcia statystyki:
o Cechy statystyczne - zmienne - właściwości którymi charakteryzuje się badana zbiorowość które mogą stanowić kryterium podziału tej zbiorowości w rezultacie czego można wykryć pewne prawidłowości;
o grupy zmiennych :
- jakościowe (płeć, częstotliwość czegoś) - określanie ich polega na zakwalifikowaniu badanego obiektu do dokładnie jednej z dopuszczalnych kategorii; podział:
· dwudzielne – np. płeć, za lub przeciw,
· wielodzielne - więcej wariantów występowania niż dwa – np. forma spędzania czasu
- ilościowe - są wyrażone przy pomocy liczb (wielkość lub stopień natężenia); mierzy się w pewnych jednostkach; podział:
· ciągła – np. waga, wzrost - miedzy dwa warianty można wpisać wiele innych;
· skokowa - przyjmują tylko wartości całkowite – np. ilość dzieci w rodzinie)
4. Pomiar w pedagogice - istota i właściwości
o Pomiar - przyporządkowanie liczb przedmiotom, zjawiskom, zdarzeniom zgodnie z określonymi zasadami w taki sposób aby odzwierciedlały zachodzące między nimi relacje
o Właściwości:
- charakter ilościowy - badacz posługuje się częściej liczbami niż literami
- Charakter pośredni - żadna z właściwości badanych nie jest możliwa do pomiaru wprost, w sposób bezpośredni, dokonuje się pomiaru na podstawie wskaźników tych zjawisk, procesów, relacji którymi badacz jest zainteresowany;
- Charakter względny, relatywny - żadna z mierzonych właściwości nie jest mierzona z absolutną dokładnością ponieważ punktem odniesienia dla wyników pomiaru nie jest absolutne zero tylko wartości przeciętne
o Przedmiot pomiaru - właściwości faktów, procesów, zjawisk
5. Rodzaje skal pomiarowych
o Nominalna - pomiar cech jakościowych; np. rodzaj zainteresowań (x): muzyczne, matematyczne, czytelnicze, sportowe; właściwości: warianty występowania są sobie równe, możliwość zestawienia dwóch cech, wyznaczenia dominanty (wartość najczęstsza); a=b=c=d
o Rangowa - porządkowa - pomiar cech ilościowych; np. wyniki testu (y): 25,30,50; porządkowanie wariantów pod względem nasilenia; właściwości: możliwość wyliczenia średniej arytmetycznej, odchylenia standardowego, mediany, dominanty; współczynnika korelacji; a<b<c<d;
o Przedziałowa - interwałowa - pomiar cech ilościowych; zmie...
kasia.otrembnik