Teoria organizacji i zarządzania wykład 25.10.05
Organizowanie- proces, w którym praca w organizacji jest dzielona na poszczególne zadania, grupy związanych ze sobą zadań. Organizacje działają na zasadzie podziału pracy opartego na specjalizacji.
Specjalizacja polega na wyznaczaniu danej osobie na ogół wąskiego lub ograniczonego zadania lub czynności, aby osoba ta mogła osiągnąć sprawność w jej wykonaniu. Wraz ze wzrostem specjalizacji rośnie sprawność, ale tylko do pewnego momentu. Specjalizacja sprzyja wzrostowi wydajności, ale jednocześnie wywołuje znużenie.
Treść pracy:
1. zadania które należy wykonywać
2. obowiązki związane z zadaniami
3. dostęp do zasobów potrzebnych do wykonania zadań i wyłaniania obowiązków
Stanowisko pracy –najmniejszy składnik pracy przypisany jednostce
Metody urozmaicania pracy wyspecjalizowanej:
A. Rozszerzanie pracy- powiększanie jej zakresu poprzez dodanie innych czynności wykonawczych
B. Wzbogacenie pracy- dodanie czynności innych niż wykonawcze np. możliwość podejmowania decyzji
W organizacjach zadania grupowane są w różny sposób np. wg klientów, regionów itp.
Schemat organizacyjny- ukazuje hierarchię służbową i odzwierciedla zależności pomiędzy komórkami. Schematy organizacyjne rzadko są statyczne, zmieniają się na skutek łączenia, podziału, restrukturyzacji, fuzji firmy
Rodzaje struktur organizacyjnych:
A. Struktury organizacyjne proste- występują szczególnie w małych i średnich przedsiębiorstwach
a. struktura liniowa
Cechą struktury liniowej jest jedność rozkazodawstwa
KN- kierownik naczelny
K1-K3- kierownicy działów
R1-R9- pracownicy
Zalety:
- przejrzystość systemu obiegu informacji, prosta droga służbowa
- łatwość kontroli, właściciel ma pełny nadzór
- bezpieczeństwo
- elastyczność, łatwość dostosowania się
Wady:
- tendencja do wysmuklania się
- filtrowanie informacji
- przeciążenie menadżerów (niższego szczebla)
b. struktura funkcjonalna
Cechą charakterystyczną struktury funkcjonalnej jest wielość rozkazodawstwa.
- odciążenie menadżerów niższego szczebla
- struktury bardzo płaskie
- rozmycie odpowiedzialności
c. struktura sztabowo- liniowa
komórki sztabowe, to komórki doradcze, pomocnicze dla kierowników przy których występują.
Zadania komórek sztabowych:
- rozpoznanie problemów
- identyfikacja przyczyn
- przygotowanie propozycji rozwiązania problemów
- przedstawienie ich kierownikowi
wybór i akceptacja rozwiązań należy do zadań menadżera, on ponosi odpowiedzialność
- odciążenie menadżerów
- wpływ komórki sztabowej na pracę menadżera. Sztab filtruje informacje, przez to ma wpływ na działania menadżera
B. Struktury organizacyjne rozwinięte- dla dużych organizacji
a. struktura pozioma
- podział pracy związanej z zarządzaniem: twórcze na poziomie zarządu i odtwórcze na poziomie kierownika ruchu
- nadaje się do kierowania
- brak autonomii ruchu
b. struktura pionowa- występują piony, komórki realizujące etapowy cel organizacji
-kierowanie perspektywiczne i bieżące
- podział odpowiedzialności
- problemy z koordynacją
C. Struktury organiczne
Struktura macierzowa
Pion 1
Pion 2
Pion 3
Pion 4
Zadanie 1
Zadanie 2
Zadanie 3
Zadanie 4
Kierownik pojawia się wówczas, gdy pojawia się zadanie. Wybór kierownika zależy od jego umiejętności, doświadczenie.
- zmienność, bardzo duża elastyczność
- interdyscyplinarność rozwiązywanych problemów
- otwartość na pomysły
- niski stopień sformalizowania
- zorientowanie na wykonanie zadań rezultaty
- decentralizacja władzy- pod kątem umiejętności, wiedzy, a nie miejsca w strukturze organizacyjnej
- delegacja uprawnień
- zespołowe formy organizacji pracy
- wysoka współzależność pracowników
barasobczynska