PracamagisterskapMonikiWittIIImiejscewkonkursie.pdf

(678 KB) Pobierz
praca_magisterska M.Witt
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
Wydział Prawa i Administracji
Stacjonarne Studium Prawa
Monika Witt
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego
jako instrument finansowy
wspierania rozwoju regionalnego
Praca magisterska
napisana pod opieką
Prof. dr hab. BoŜeny Popowskiej
Poznań 2006
Wykaz skrótów stosowanych w tek ś cie.
EFRR – Europejskie Fundusz Rozwoju Regionalnego
EFS – Europejski Fundusz Społeczny
NPR – Narodowy Plan Rozwoju
NSRR – Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego
PKB – Produkt Krajowy Brutto
RKS – Regionalny Komitet Sterujący
RPO – Regionalny Program Operacyjny
RM – Rada Ministrów
SIMIK – System Informatycznego Monitorowania i Kontroli
SPO – Sektorowy Program Operacyjny
TUE – Traktat o Unii Europejskiej z 7 lutego 1992 r.
TWE – Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską z 25 marca 1957 r.
UE – Unia Europejska
Ustawa o NPR – Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju
ZPORR – Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego
3
Zało Ŝ enia wst ę pne.
Prowadzenie ambitnej i dynamicznej polityki regionalnej to jedno z
najistotniejszych wyzwań stojących przed Unią Europejską, będące wyrazem dąŜenia
do osiągnięcia solidarności między Państwami Członkowskimi. Polityka regionalna
jest bardzo doniosłą kwestią dyskutowaną szeroko na forum całej Unii Europejskiej.
Jest ponadto jedną z najwaŜniejszych polityk Wspólnot Europejskich, na którą w
okresie planistycznym 2000 – 2006 przeznaczają one blisko 35% swojego budŜetu,
która to liczba ustępuje tylko wydatkom na rzecz Wspólnej Polityki Rolnej 1 .
Unię Europejską tworzy 25 państw, na które składa się 245 regionów. To
podstawowe dla problematyki polityki regionalnej rozróŜnienie, bo do ogromnych
sum z funduszy strukturalnych mają prawo regiony, a nie kraje. Jak pokazują raporty
Komisji Europejskiej (np. z 17 maja 2005 r.), w 64 regionach Unii Europejskiej
dochód na jednego mieszkańca jest niŜszy od 75% średniej unijnej, czyli poziomu
kwalifikującego do uzyskania środków z funduszy strukturalnych. Sytuacja ta
dotyczy wszystkich polskich województw.
Wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej został naszemu państwu
otwarty dostęp do potęŜnych środków finansowych, jednakŜe z drugiej strony
europejska polityka regionalna wymusza na państwach członkowskich określone
rozwiązania prawne i organizacyjne. Aby polityka ta była skuteczna, powinna być
właściwie zinstytucjonalizowana oraz powinna dysponować odpowiednimi
instrumentami finansowymi i prawnymi.
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego 2 , któremu
zamierzam poświęcić pracę magisterską, został przygotowany zgodnie z licznymi
wytycznymi zawartymi w aktach prawnych Unii Europejskiej. Jest on jednak przede
wszystkim finansowym instrumentem wspierania rozwoju regionalnego mającym
podstawy normatywne w prawie polskim. Wspieranie rozwoju regionalnego, będące
ustawowym określeniem zadania państwa, zostało zdefiniowane w art.2 pkt.17
1 T.G. Grosse, Polityka regionalna UE i jej wpływ na rozwój gospodarczy: przykład Grecji, Włoch,
Irlandii i Polski , Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2004, s.14
2 Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego, załącznik do rozporządzenia Ministra
Gospodarki i Pracy, Dz. U 2004 nr 166 poz. 1745
4
Ustawy o Narodowym Planie Rozwoju 3 . Jest nim „zespół działań Rady Ministrów na
rzecz trwałego i zrównowaŜonego rozwoju województw, oparty na jednolitych
zasadach dostępu województw do publicznych środków krajowych i publicznych
środków wspólnotowych, których przeznaczenie określają priorytety rozwoju
regionalnego ustalone w Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego”.
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego słuŜy realizacji powyŜej
zdefiniowanego zadania administracji publicznej. Jest on programem operacyjnym
realizującym i rozwijającym cele Narodowego Planu Rozwoju 2004 – 2006.
Zagadnienia powyŜsze zamierzam uczynić przedmiotem rozwaŜań niniejszej pracy.
Kwestie te rozpatrywać będę na tle unormowań Ustawy o Narodowym Planie
Rozwoju .
Chciałabym takŜe zaprezentować praktyczne aspekty wdraŜania
Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego w Województwie
Wielkopolskim, które świadczą o jego faktycznej doniosłości oraz efektywności w
zakresie wykorzystania środków finansowych z funduszy strukturalnych Unii
Europejskiej oraz publicznych środków krajowych przeznaczonych na jego
realizację.
Omówię ponadto planowane zmiany w programowaniu działań rozwojowych
w województwach w nowym okresie programowania, czyli w latach 2007 – 2013.
Zasadniczą kwestią w powyŜszej materii będzie wprowadzenie zdecentralizowanego
systemu zarządzania funduszami strukturalnymi oraz wynikający z tego fakt
przeniesienia odpowiedzialności za przygotowanie i realizację Regionalnych
Programów Operacyjnych na poziom wojewódzki (regionalny).
Podstawowym dla niniejszej pracy aktem prawnym, jest Ustawa o
Narodowym Planie Rozwoju , określająca, w myśl art.1, sposób przygotowania i
realizacji Narodowego Planu Rozwoju, w tym:
  zasady koordynacji i współdziałania organów administracji rządowej,
organów administracji samorządowej i partnerów społecznych i
gospodarczych
  zasady współdziałania z instytucjami Wspólnot Europejskich oraz
organizacjami międzynarodowymi
  instrumenty finansowe
3 Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju, Dz. U 2004 nr 116 poz.1206 z
późn. zm.
5
  system instytucjonalny
  system programowania, monitorowania, sprawozdawczości, oceny i
kontroli
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego, który, zgodnie z
brzmieniem art.8 Ustawy o NPR, został utworzony w celu realizacji Narodowego
Planu Rozwoju 2004 – 2006, stanowi załącznik do Rozporz ą dzenia Ministra
Gospodarki i Pracy z dnia 1 lipca 2004 r. w sprawie przyj ę cia ZPORR 4 . Był on,
wraz z Podr ę cznikiem procedur wdra Ŝ ania ZPORR wydanym przez Ministerstwo
Gospodarki i Pracy, kluczowym dla przygotowania niniejszej pracy materiałem
źródłowym. Ponadto oparłam się na obowiązujących obecnie dokumentach
planistycznych, takich jak: Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2001 – 2006 5
oraz Narodowy Plan Rozwoju 2004 – 2006 6 , a takŜe na projektach dokumentów
przyjętych przez Radę Ministrów, które będą obowiązywać w nowym okresie
programowania 2007 -2013.
Praktyczne aspekty prowadzenia polityki regionalnej są przedmiotem
sprawozdań, raportów oraz ekspertyz przygotowywanych przez instytucje
zaangaŜowane we wdraŜanie Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju
Regionalnego. Starałam się jak najpełniej wykorzystać zawarte w nich uwagi
merytoryczne.
Polska przystępując do Unii Europejskiej przyjęła jej acquis communautaire,
które reguluje między innymi istotne dla treści niniejszej pracy zagadnienia polityki
regionalnej oraz spójności gospodarczej i społecznej. Wybrane akty prawa
wspólnotowego były takŜe waŜnymi, poddanymi analizie materiałami źródłowymi.
W pracy uwzględniłam ponadto literaturę przedmiotu, która stanowi część
literatury dotyczącej takich gałęzi prawa jak: prawo europejskie, publiczne prawo
gospodarcze, a takŜe, w zakresie pozycji ustrojowej samorządu województwa, prawa
konstytucyjnego.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 1 lipca 2004 r. w sprawie przyjęcia ZPORR
2004 – 2006, Dz. U 2004 nr 166 poz.1745
5 Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego, uchwała nr 105 Rady Ministrów z dnia 28 grudnia
2000 r., Monitor Polski nr 42 poz.851
6 Narodowy Plan Rozwoju 2004 – 2006, załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22
czerwca 2004 r., Dz. U 2004 nr 149 poz.1567
6
4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin