PODSTAWOWE POJĘCIA SOCJOLOGII
SOCJOLOGIA
· termin wprowadzony przez A. Comte’a na określenie nauki o społeczeństwie,
· E. Durkheim - socjologia to nauka o faktach społecznych.
SOCJOLOGIA WYCHOWANIA
· to nauka zajmująca się badaniem stosunków społecznych występujących w procesach wychowawczych i kształcących oraz w instytucjach wychowania bezpośredniego i pośredniego.
KULTURA
· to względnie zintegrowana całość obejmująca zachowania ludzi przebiegające według pewnych wzorów wspólnych dla społeczeństwa, które są przyswajane w toku interakcji społecznych, są to także wszystkie wytwory tych zachowań.
SOCJALIZACJA
· proces przyswajania przez jednostkę pewnej wiedzy, dyspozycji, umiejętności, czyniących ja zdolną do życia społecznego,
· socjalizacja pierwotna - nabyta w dzieciństwie,
· socjalizacja wtórna - nabyta w ciągu całego życia.
WYCHOWANIE
· świadomie organizowane działania społeczne, mające na celu określone zmiany w osobowości jednostki.
ŚRODOWISKO WYCHOWAWCZE
· całokształt wpływów i oddziaływań środowiskowych organizowanych celowo i występujących samorzutnie.
GRUPA SPOŁECZNA
· pewna liczba osób charakteryzująca się obiektywną i zewnętrznie postrzeganą wspólnotą pewnego typu (np. wspólnota celów do wykonywania jakiegoś zadania).
WIEŹ SPOŁECZNA
· pewien ogół relacji, które występują pomiędzy jednostkami czy grupami.
ROLA SPOŁECZNA
· zespół oczekiwań grupy odnoszących się do zachowań osoby zajmującej daną pozycją w strukturze społecznej,
· ogół pewnych praw i obowiązków wiążących się z daną pozycją społeczną.
KONTROLA SPOŁECZNA
· czynnik określający duże miasta,
· pewien system różnorodnych oddziaływań ze strony społeczeństwa wymuszający na jednostce, grupie zachowania zgodne z obowiązującymi normami, wartościami występującymi w tejże zbiorowości,
· najstarszy czynnik kontroli to kara.
STRUKTURA SPOŁECZNA
· pewien układ stosunków, zależności występujących pomiędzy jednostkami, grupami, kategoriami itp.
INSTYTUCJE SPOŁECZNE
· trwałe układy kulturowe, społeczne, strukturalne, które albo rozwijają się samorzutnie albo zostają powołane w celu rozwiązywania problemów społecznych.
STRATYFIKACJA SPOŁECZNA
· ustawienie kategorii społecznych w pewnym hierarchicznym porządku.
· 3 podstawowe czynniki charakteryzujące społeczność to: wiedza, władza, pieniądze.
HABITUS
· nawyk, przyzwyczajenie dotyczące stałego sposobu postępowania danej jednostki,
· habitus pierwotny jest kształtowany przez rodzinę.
DEZINTEGRACJA
· rozpad,
· następuje, gdy wymagania roli społecznej są sprzeczne z cechami bio- i psychogennymi.
ETNOCENTRYZM
· tendencja do uznawania własnej kultury za lepszą od innych i ocena innych kultur według własnych standardów.
RELATYWIZM KULTUROWY
· żadna praktyka nie jest ani dobra ani zła i powinna być oceniana na podstawie funkcjonowania.
NAŚLADOWNICTWO
· upodobanie zachowań jednostki do zachowań innych osób.
AKOMODACJA
· typ przystosowania jednostki do nowego środowiska, przyjmowanie obcych wzorów przy zachowaniu własnych wartości.
ASYMILACJA
· typ przystosowania się jednostki do nowego środowiska, przyjmowanie obcych wzorów przy odrzuceniu dawnych wartości i pełnej akceptacji danego środowiska.
Socjalizacja - proces przyswajania przez jednostkę wiedzy, umiejętności i dyspozycji, czyniących ją zdolną do życia w społeczeństwie.Socjalizacja - oddziaływanie ze strony środowiska, zmierzające do przekazania jednostce swoich wzorów zachowań, norm, wartości oraz zdolności do samodzielnego utrzymania się i pełnienia ról społecznych (ucznia, rodzica, pracownika, sąsiada, dziecka itd.).Socjalizacja jawna - intencjonalne, świadome oddziaływanie na osobę, kształtowanie jej osobowości, według przyjętego ideału wychowawczego.Socjalizacja ukryta - dokonuje się ona poprzez przekazywanie jednostce przez grupę norm i wartości społecznie uznanych a także przez ich faktyczną realizację.W wyniku socjalizacji, dziedziczone są wzory zachowań pozytywnych jak i negatywnych.Dwa etapy socjalizacji:- pierwotna (dzieciństwo, młodość), kończy się gdy człowiek zaczyna mieć poczucie własnej tożsamości.- Wtórna - korekta socjalizacji pierwotnej (zachowań, norm, wartości, obyczajów, etc.)Cechy socjalizacji:1. Socjalizacja jest procesem ciągłym.2. Socjalizacja jest procesem jednokierunkowym.Przez socjalizację rozumie się całokształt wpływów wywieranych na jednostkę przez środowisko społeczno-kulturowe w którym ona żyje i rozwija się jakby niezależnie od wysiłków i starań nauczycieli i wychowawców.
Wychowanie, całokształt wpływów i oddziaływań środowiska społecznego oraz przyrodniczego na człowieka, kształtujących jego rozwój i osobowość oraz przygotowujących go do życia w społeczeństwie.
We współczesnej pedagogice używa się terminu wychowanie w węższym znaczeniu tego słowa - jako świadome, zamierzone i specyficzne działania osób (wychowawców), których celem jest osiągnięcie względnie trwałych zmian w osobowości jednostki (wychowanka). Zmiany te obejmują zarówno sferę poznawczo-instrumentalną, pozwalającą na poznanie i przekształcanie rzeczywistości, jak i stronę aksjologiczną, kształtującą stosunek człowieka do świata i ludzi, jego przekonania, system wartości itp. W pedagogice używa się pojęcia wychowanie w trzech znaczeniach:
1) jako proces - rodzaj działalności ludzkiej, polegającej na wywoływaniu zmian w osobowości człowieka,
2) jako stan - ogół zjawisk określających przebieg, cele, metody, środki i warunki wychowania,
3) jako wynik - suma następstw wyrażająca się w zmianie osobowości człowieka i w stopniu przygotowania go do życia społecznego.
Rozróżnia się wychowanie: umysłowe, moralne, społeczne, estetyczne i fizyczne, a także samowychowanie.
Edukacja, Temperament, Wychowanie fizyczne, Psychologia wychowawcza, Key Ellen Karoline Sofia
kosiaczki1