Systemy zarządzania relacyjnymi bazami danych
(Dostęp do baz danych w Internecie)
Wykł. prof. W. Khadzhynov p. 310
______________________________________________________________________
Literatura:
1. Scott Mitchell. Active Server Pages 3.0 , SAMS Publishing, Helion, Warszawa, 2001.
2. Greg Buczek. ASP Kompedium programisty HELION, 2002.
3. C.J.Date. Wprowadzenie do systemów baz danych, Klasyka Informatyki,Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2000.
4. Maria Chałon. Systemy baz danych. Wprowadzenie, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej,Wrocław 2001.
Technologii dostępu do baz danych w Internecie 4
Serwery WWW 5
Model programowania klient-serwer aplikacji w Internecie. 5
Serwery WWW firmy Microsoft 11
Personal WEB Server 13
Internet Information Server (IIS) 16
Przykład strony ASP 18
Podstawy HTML 19
Podstawowe znaczniki: <html>, <head>, <body> 20
Znaczniki informacyjne i formatowania tekstu 21
Adresacja 24
Grafika 24
Język VBScript 25
Typy danych 25
Funkcję określenia typu danych 27
Rekomendacji dotyczące stylu tworzenia nazw zmiennych 29
Operatory dostępne w VBScript 30
Operator przypisania 30
Operatory matematyczne 30
Struktury sterujące języka VBScript 31
Logika warunkowa 31
Logika pętli 33
Procedury i funkcji 37
Funkcje wbudowane 38
Wbudowane obiekty ASP 39
Wykorzystanie formularzy 43
Kolekcja ServerVariables obiektu Request 49
Wykoryzstanie cookies 51
Przechowywanie informacji w obiektach Session oraz Application 53
Dostęp do plików i folderów 58
Wykorzystanie obiektu FileSystemObject 59
Wykorzystanie obiektów File i Folder 62
Otwieranie plików 66
Stworzenie plików 69
Odczytywanie zawartości plików 70
Zapisywanie plików na serwerze 71
Dostęp do baz danych 73
Standard ODBC (Open Database Connectivity) 73
Uniwersalna strategia dostępu OLE DB 75
Dostęp do baz danych przy użyciu ADO 77
Otwieranie oraz zamykanie połączenia z bazą danych(Obiekt CONNECTION) 77
Obiekt RECORDSET 81
Użycie pliku adovbs.inc 87
Wykorzystanie metody EXECUTE obiektu CONNECTION 87
Sterowanie transakcjami 90
Filtrowanie rekordów w obiekcie Recordset 92
Obiekt COMMAND 94
Grupowa modyfikacja rekordów bazy danych 97
Wstawianie rekordów do bazy danych 99
Dodawanie rekordów do bazy danych przez formularza 103
Realizacja skryptów na stronie klienta 106
Zastosowania obiektów ASP oraz ADO dla połączenia z bazą danych 110
Przesyłanie plików pomiędzy klientem a serwerem 113
Przykład projektu aplikacji bazodanowej w środowisku INTERNET 124
Opis procesów biznesowych. 124
Opis struktury bazy danych 124
Opis kodu źródłowego stron aplikacji 125
Przykład realizacji. Baza danych dokumentów w środowisku Internet 130
Przykład realizacji. Czasopismo elektroniczne. 139
Wymogi do projektu aplikacji bazodanowej 148
Pytania kontrolne po kursu „Systemy zarządzania relacyjnymi bazami danych”. 149
Ostatnio można zaobserwować wzrost prezentacji różnego typu informacji w Internecie. Możliwość prezentacji różnego typu materiałów na graficznych stronach WWW przyczyniła się do integracją baz danych z serwerami WWW. Ma to podstawowe znaczenie przy budowie szerokiej gamy usług internetowych i intranetowych ( intranetowa sieć to jest sieć Internet, która działa tylko w zasięgu przedsiębiorstwa) . Integracja baz danych z serwerami WWW dozwoli otrzymać następne możliwości:
· Wyszukiwanie tekstowej informacji w archiwach danych;
· Prezentację tabel z danymi tekstowymi i liczbowymi poprzez systemy ogłoszeń;
· Stworzenia i prezentację systemów śledzenia zamówień;
· Stworzenia i prezentację elektronicznych multimedialnych katalogów;
· Realizacja sklepów internetowych.
Internet ma największy i praktyczne nieograniczony zasięg. Użytkownik może w nim korzystać z wielu usług. Bardzo prężnie rozwijają się usługi, dające możliwość zaprezentowania swojej informacji na stronach WWW. Ogromną zaletą jest niezależność od stosowanej platformy sprzętowej i systemowej.
WWW stwarza możliwość prezentacji swoich danych oraz odczytywania informacji udostępnianych przez ogromną liczbę jej użytkowników. Aby przedstawić dane w WWW, trzeba stworzyć dokument i umieścić go na serwerze WWW. Odczytywanie odbywa się przy pomocy specjalnych programów nawigacyjnych zwanych przeglądarkami. Ich zadaniem jest nawiązanie komunikacji z serwerem i odpowiednia interpretacja znajdujących się tam dokumentów.
Na potrzeby prezentacji dokumentów w sieci Internet powstał język programowania HTML(ang. HyperText Markup Language). Dokument HTML jest zwykłym plikiem tekstowym, w którym znajdują się polecenia HTML. Oznacza to, że w dokumencie jest opisywana struktura a nie wygląd, który zależy od używanego przez klienta programu przetwarzającego, tzw. przeglądarki. Wynika z tego, że dokument taki można utworzyć za pomocą najprostszego edytora tekstów. Jednak na rynku pojawiło się już wiele specjalizowanych edytorów, które wydatnie ułatwiają konstruowanie dokumentu, wspomagając wprowadzenie poleceń.
Internet miał początkowo służyć udostępnianiu wielu danych w formie ściśle sprecyzowanej przez standardy HTML. Kolejnym krokiem w rozwoju Internet była możliwość przedstawienia zawartości baz danych bezpośrednio na stronach WWW. Dzięki temu, od odwzorowywania czysto statycznych stron HTML, Internet teraz dynamiczne aktualizuje wiadomości, które są zawarte w bazach danych. Standard HTML przy tym nie uległ wielkim przeobrażeniom.
Dla udostępnienia użytkownikom danych, niezależnie od tego czy będą to dokumenty w formacie HTML, czy informacje zawarte w bazach danych, inne pliki, teksty, obrazki czy animacje, jest niezbędne korzystanie usługami serwera WWW.
Serwer WWW to komputer z oprogramowaniem, na którym są przechowywane wszystkie strony wchodzące w skład witryny internetowej i wyposażony w specjalne oprogramowanie umożliwiające przesyłanie tych stron do przeglądarek, które ich żądają.
Oprogramowanie serwera WWW sprawia, że osoba korzystająca go usługami może skorzystać z udostępnionych zasobów, nie wnikając w szczegóły dotyczące ich lokalizacji i metod dostępu do nich. Jedyną istotną kwestią jest uwzględnienie ich w zasobach przez administratora. Serwer WEB, to znaczy, że bez względu na to skąd łączy się użytkownik do serwera WWW to jest narzędzie, które zapewni przezroczystość dostępu do resursów, nie musi on dokładnie wiedzieć gdzie znajdują się potrzebne emu dane. Użytkownik pragnąc skorzystać z zasobów znajdujących się na serwerze generuje żądanie przesłania danych. Serwer odbiera zgłoszenie przeglądarki, przesyła żądany plik i kończy połączenie.
W pierwszy roki swego istnienia Internet służył jako medium komunikacyjne wykorzystywane przez członków organizacji rządowych i edukacyjnych. Początkowo Internet służył jedynie entuzjastom jako miejsce tworzenia „stron domowych”, jednak wraz ze wzrostem ilości osób korzystających z niego, stał on źródłem wszelkiego typu informacji. Internetem teraz zaczęły interesować liczne firmy sprzedające towary i usługi. Firmy te nie istnieją fizyczno, a jedynie wirtualnie. Na przykład, można kupić oprogramowanie, komputer czy inne towary przez witryny internetowe firmy sprzedawca .
W początkowym okresie istnienia WWW dla tworzenia stron WWW był wykorzystany język HTML. Strony WWW byli statycznymi. Jednak dziś, informacja na stronach bardzo szybko staje przestarzałą oraz ilość danych osiąga dużych rozmiarów.
Rozpatrzymy technologię obrabiania informacji w Internet.
W modelu klient-serwer dwa komputery współpracują ze sobą w celu wykonania określonego zadania. Komputer pełniący rolę klienta żąda potrzebnych informacji od komputera pełniącego rolę serwera. Serwer zwraca informacje, na których klient może operować.
W Internecie klientami są przeglądarki WWW. Podczas wyświetlania w przeglądarce statycznej strony WWW realizowane są następujące czynności (Rys.1):
1. Klient (czyli przeglądarka) szuka na wyznaczonym serwerze DNS (Domain Name Server) adres IP komputera po nazwisku domen, określonych w pierwszej części wirtualnego adresu URL (Uniform Resource Locator) (np.: www.ie.tu.koszalin.pl)
2. Klient lokalizuje serwer WWW określony za pomocą fizycznego IP - adresu (np.199.170.179.237) oraz posyła adres potrzebnej WEB – strony, która musi być rozmieszona na serwerze WWW.
3. Web – serwer czyta adres strony, szuka ją i posyła do klienta.
4. Klient odbiera kod HTML-a przesłany z serwera, a następnie analizuje go i wyświetla.
Serwer WWW działa w tym trybie pasywnie, nie wykonuje żadnych czynności, oczekując na nadsyłanie przez klientów żądania przesłania statycznych stron WWW. Po otrzymaniu takiego żądania serwer przesyła stronę klientowi i znów przechodzi w stan oczekiwania na następne żądania.
Przedstawiona powyżej sekwencja czynności umożliwia przesyłanie klientom wyłącznie statycznych stron WWW.
Dla przechowywania danych na stronach internetowych wykorzystają bazy danych. Dostęp do baz danych potrzebuje bardziej aktywną roli serwera. Dla dynamicznego tworzenia stron internetowych oraz dostępu do danych istnieją różne technologii od różnych producentów. Główne pomiędzy nimi to są:
1. Active Server Pages – (ASP) (aktywne strony serwera)
2. PHP
3. Java Server Pages.
ASP są rozwiązaniem firmy Microsoft.
Dokumenty ASP składają się z dwóch elementów: kodu programu oraz kodu HTML. Kod programu może być napisany w kilku różnych językach skryptowych.
Język skryptowy to ściśle określona składnia poleceń przeznaczonych do uruchamiania na komputerze.
Program składający się z poleceń zapisanych w określonym języku skryptowym jest określany mianem skryptu.
Bazowym językiem skryptowym ASP może być VBScript lub JScript. Najwięcej rozpowszechnianym językiem skryptowym w ASP jest VBScript. Będziemy rozpatrzyć przykłady realizacji kodów skryptowych za dopomogą VBScript.
Strony ASP to są kombinacja kodu HTML oraz skryptu VBScript. WWW musi przetworzyć tą kombinację do kodu HTML, potem przesłać kod HTML do klienta. Poniżej przedstawiona została sekwencja czynności wykonywanych podczas zgłoszenia żądania dostępu do strony ASP (Rys.2):
Klient nie w stanie zauważyć żadnej różnicy pomiędzy stroną ASP a statyczną stroną WWW, gdyż w obu przypadkach otrzymuje z serwera wyłącznie kod HTML.
Przetwarzając stronę ASP serwer interpretuje i wykonuje umieszczony w niej program. Kod tego programu nie jest przesyłany do klienta. Żeby serwer mógłby określić czy klient żąda przesłania statycznego dokumentu HTML, czy strony ASP, trzeba nadać odpowiednie rozszerzenie pliku tego dokumentu: *.htm lub *.asp.
Przykład 1.
Rozpatrzymy prosty kod ASP wyświetlający aktualną godzinę (listing1).
Listing 1.
1. <%@ Language=VBScript %>
...
Alskdjfhg