14
1. Cele i zadania postępowania przygotowawczego:
· Ustalenie czy został popełniony czyn zabroniony i czy ten czyn stanowi przestępstwo (art. 297 § 1 pkt. 1) – a więc stwierdzenie czy rzeczywiście przestępstwo zostało popełnione. Do wszczęcia postępowania przygotowawczego wystarczy istnienie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa. (art. 303 k.p.k.), a zatem w toku wszczętego postępowania należy to podejrzenia poddać weryfikacji, badając, czy popełniony został czyn zabroniony oraz w jakim stopniu jest on społecznie szkodliwy (art. 1 § 2 k.k.)
· Wykrycie i w razie potrzeby ujecie sprawcy (art. 297 § 1 pkt. 2) – lub wykrycie sprawców, ewentualnie pomocników, podżegaczy oraz innych osób, których przestępstwo pozostaje w związku z przestępstwem sprawcy, jest oczywistym celem postępowania przygotowawczego, oskarżenie do sądu może być wniesione przeciwko określonej konkretnie osobie. W razie potrzeby sprawcę należy ująć, a gdy zachodzi konieczność, zastosować areszt tymczasowy lub inny środek zapobiegawczy.
· Zebranie danych o osobie oskarżonego stosownie do art.213 i 214 k.p.k. – obejmuje przede wszystkim ustalenie jego tożsamości, wieku, stosunków rodzinnych, majątkowych, wykształcenie, zawód, i źródło zawodu.
· Wyjaśnienie okoliczności sprawy w tym ustalenie rozmiarów szkody
· Zebranie, zabezpieczenie i w niezbędnym zakresie utrwalenie dowodów – przede wszystkim chodzi o utrwalenie dowodów (protokolarne). Utrwalenie dowodów następuje głównie wskutek spisania protokołach wyjaśnień podejrzanego i zeznań świadków, przez uzyskanie pisemnej opinii biegłego. Oprócz protokołów, wszelkie notatki urzędowe, wywiady środowiskowe.
· Wyjaśnienie okoliczności, które sprzyjały popełnieniu czynu, w ramach realizacji profilaktycznej prawa karnego procesowego.
2. Strony w postępowaniu przygotowawczym
Kodeks postępowania karnego za stronę w postępowaniu przygotowawczym uznaje pokrzywdzonego którym w myśl art.49 jest osoba fizyczna lub prawna której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Pokrzywdzonym może być również instytucja państwowa samorządowa lub społeczna nawet gdyby nie miała osobowości prawnej. Jest nim również zakład ubezpieczeń społecznych w zakresie w jakim pokrył szkodę wyrządzona pokrzywdzonemu przez przestępstwo lub jest zobowiązany do jej pokrycia. W sprawach o przestępstwa którymi wyrządzono szkodę, w imieniu instytucji państwowej samorządowej lub społecznej jeżeli nie działa organ pokrzywdzonej instytucji prawa pokrzywdzonego mogą wykonywać organy kontroli państwowej, które w zakresie swojego działania ujawniły przestępstwo lub wystąpiły o wszczęcie postępowania. Jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni albo ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo prawa jego wykonuje przedstawiciel ustawowy albo osoba pod której stała pieczą pokrzywdzony się znajduje. Stroną postępowania przygotowawczego jest również podejrzany czyli osoba co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego. Strona jest również prokurator któremu kpk przyznaje prawa strony w czynnościach sądowych w post przyg. KPK dopuszcza pokrzywdzonego do czynności procesowych postępowania przygotowawczego do których byli do niedawna dopuszczeni do niedawna jedynie podejrzany i jego obrońca. Pokrzywdzony na równi z podejrzanym bierze udział w przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłych lub instytucji naukowej lub specjalistycznej. Ma prawo brać udział czynnościach zawnioskowanych przez strony jeśli żądają one wzięcia udziału w tych czynnościach. W szczególnie uzasadnionych wypadkach tylko prokurator może oddalić zadanie ze względu na interes śledztwa lub dochodzenia albo odmówić sprowadzenia podejrzanego aresztowanego gdyby miało powodować to poważne trudności. W przypadku gdy czynności śledztwa lub dochodzenia nie będzie można powtórzyć na rozprawie należy podejrzanego, pokrzywdzonego i ich przedstawicieli ustawowych obrońcę i pełnomocnika [jeśli są ustanowieni] dopuścić do udziału w czynnościach chyba ze zachodzi niebezpieczeństwo utraty lub zniekształcenia dowodu w razie zwłoki. Osoby uprawnione do udziału w tych czynnościach powinny być zawiadomione o terminie i miejscu ich przeprowadzenia przy czym należy tego dokonać w takim terminie i w taki sposób aby osoby te mogły skorzystać z przysługujących im uprawnień. Osobom które nie brały udziału w takiej czynności należy na żądanie udostępnić spisany z niej protokół oraz przyjąć zgłoszone oświadczenia i wnioski. Jeśli materiał dowodowy zgromadzony w toku postępowania przygotowawczego jest kompletny i w dostateczny sposób uprawdopodobnia fakt popełnienia przestępstwa przez podejrzanego organ procesowy zawiadamia podejrzanego i jego obrońcę o terminie końcowego zaznajomienia ich z materiałami z postępowania przygotowawczego. Obrońca a także pozostałe strony procesowe w terminie 3 dni mogą składać wnioski o uzupełnienie postępowania przygotowawczego. Stronie która złożyła taki wniosek nie można odmówić udziału w czynności o dokonanie której wnosiła. W stosunku do podejmowanego w trakcie postępowania przygotowawczego można dokonać następujących czynności: -oględzin zewnętrznych ciała oraz innych badań nie połączonych z naruszeniem integralności ciała w szczególności pobranie odcisków palców fotografowanie okazanie w celach rozpoznawczych innym osobom pobranie krwi i wydzielin organizmu.
W celu zabezpieczenia śladów i dowodów można również dokonać przeszukania , dokonać oględzin w razie potrzeby z udziałem biegłych. Istnieje również możliwość przesłuchania w toku czynności w niezbędnym zakresie osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa w charakterze podejrzanego przed wydaniem postanowienia o przedstawieniu zarzutów. Może to jednak nastąpić tylko w wypadkach nie cierpiących zwłoki a zwłaszcza wtedy gdy mogłoby to spowodować zatarcie śladów lub dowodów przestępstwa .
Prawa podejrzanego jako strony postępowania przygotowawczego to: -może składać wnioski dowodowe, uczestniczyć w czynnościach procesowych przeglądać akta, zaskarżać decyzje procesowe, składać zażalenia na decyzje naruszające jego prawa, do czasu zawiadomienia o terminie zaznajomienia z materiałami postępowania przygotowawczego podejrzany może żądać podania mu ustnie podstaw zarzutów a także sporządzić uzasadnienie na piśmie o czym należy go pouczyć.
Obowiązki podejrzanego : poddanie się oględzinom, poddanie się badaniom psychologicznym i psychiatrycznym , gdy zostaje na wolności obowiązek stawienia się na każde wezwanie, zawiadamiać o zmianie adresu.
3. Wszczęcie śledztwa lub dochodzenia:
Postępowanie przygotowawcze prowadzi się formie śledztwa albo dochodzenia. Art. 303 k.p.k. jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa, wydaje się z urzędu lub na skutek zawiadomienia o przestępstwie, postanowienie o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia, w którym określa się czyn będący przedmiotem postępowania oraz jego kwalifikację prawną. Aby wszczęcie postępowania było prawnie dopuszczalne, powinien istnieć co najmniej taki zespół danych, który obiektywnie uprawdopodabnia fakt popełnienia przestępstwa, subiektywnie zaś wywołuje co do tego faktu u organu ścigania wysoki stopień podejrzenia.
4. Zawiadomienie o przestępstwie
Organy powołane do ścigania przestępstw uzyskują informacje o popełnieniu przestępstwa bądź w wyniku własnych czynności, własnych informacji lub wiadomości uzyskanych z mediów, na podstawie anonimów lub dzięki zawiadomieniu o przestępstwie. Prawny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie został określony w kpk. Stanowi on, że każdy, kto dowiedział się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma obowiązek powiadomić Policję lub prokuratora. Również obowiązek taki mają instytucje państwowe i samorządowe. W stosunku do zawiadomienia o przestępstwie składanego pisemnie należy posiłkowo stosować wymagania jakim powinno odpowiadać pismo procesowe, czyli: oznaczenie organu do którego jest skierowane, sprawy której dotyczy, dane wnoszącego pismo, treść z uzasadnieniem, datę oraz podpis wnoszącego zawiadomienie. Jeżeli zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa jest ustne wówczas obowiązuje sporządzenie protokołu z przyjęcia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, który powinien zawierać oznaczenie czynności, jej czas i miejsce oraz osoby w niej uczestniczące, przebieg czynności oraz oświadczenie i wnioski jej uczestników, wydanie w toku czynności postanowienie i zarządzenia, inne okoliczności dotyczące przebiegu czynności. Protokół może sporządzić osoba przybrana w charakterze protokolanta przez prowadzącego czynność. Przebieg czynności może być utrwalony przez urządzenia rejestrujące obraz i dźwięk, o czym należy powiadomić osoby biorące udział w czynności. Osoby te podpisują protokół po jego odczytaniu. Zawiadomienie może również wpłynąć w formie anonimu. Nie zwalnia to organu od sprawdzenia danych w nim zawartych – zostawia się je bez biegu. Dane zawarte w zawiadomieniu mogą mieć istotne znaczenie dla dalszego postępowania, zwłaszcza gdy w jego treści zawarte są informacje o dowodach. Jeżeli dane zawarte w zawiadomieniu stanowią dostateczną podstawę do wszczęcia postępowania (uzasadnione są dowodami) wówczas organ powołany do wszczęcia postępowania wydaje postanowienie o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia.
5. Śledztwo- art. 309 k.p.k.
Śledztwo prowadzi się w sprawach :
- o zbrodnie
- o występki określone w art. 15-154 (przerywanie ciąży), art.156 §1 (spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu), art. 164 § 1 (spowodowanie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy), art. 173 § 1 (sprowadzenie katastrofy), art. 174 § 1 (sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy), art.189 § 2 (kwalifikowania postać pozbawienia człowieka wolności), art. 207 § 3 (kwalifikowana postać znęcania się), art. 233 § 1 i 4 (fałszywe zeznanie i fałszywa opinia lub tłumaczenie), art. 246 (znęcanie się w celu uzyskania zeznań), art. 247 ( znęcanie się nad osobą prawnie pozbawioną wolności), art. 249, art. 250 (przestępstwa przeciwko wyborom), art. 254 § 2 (kwalifikowana postać gwałtownego zamachu), art. 258 § 3 (zakładanie lub kierowanie grupą lub związkiem przestępczym), art. 265 § 2 (kwalifikowana postać przekroczenia granicy RP)
- o inne występki, jeżeli ustawa zastrzega je do właściwości sądu wojewódzkiego
- gdy podejrzanym jest funkcjonariusz Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej lub finansowych organów dochodzenia
W tych sprawach śledztwo jest obligatoryjne.
- jeżeli prokurator tak postanowi ze względu na wagę lub zawiłość sprawy
W tedy śledztwo jest fakultatywne.
Śledztwo jest prowadzone przez prokuratora. Śledztwo powinno być ukończone w ciągu 3 miesięcy. W określonych wypadkach okres śledztwa może być przedłużony przez prokuratora nadrzędnego na dalszy czas oznaczony, nie dłużej jednak niż rok. W szczególnie uzasadnionych wypadkach prokurator Generalny może przedłużyć śledztwo na dalszy czas oznaczony. Bieg terminów śledztwa lub dochodzenia liczy się od dnia wydania postanowienia o ich wszczęciu. Śledztwo kończy się wydaniem postanowienia o jego zamknięciu lub umorzeniem postępowania.
6. Dochodzenie – art. 310 k.p.k.
Dochodzenie prowadzi się w sprawach, w których nie prowadzi się śledztwa. Dochodzenie powinno być ukończone w ciągu miesiąca. Prokurator nadzorujący może dochodzenie przedłużyć do 3 miesięcy. W razie nie zakończenia dochodzenia w ciągu 3 miesięcy akta sprawy przekazuje się prokuratorowi nadzorującemu dochodzenie, który może je przedłużyć na czas oznaczony, nie dłużej jednak niż na dalsze 3 miesiące lub przejąć je do śledztwa. Dochodzenie prowadzi policja, chyba że prowadzi je prokurator.
7. Mediacja i porozumienie w postępowaniu przygotowawczym.
W myśl art.320, jeżeli ma to znaczenie dla wystąpienia do sądu z odpowiednim wnioskiem, prokurator może, z inicjatywy lub za zgodą stron, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego między podejrzanym a pokrzywdzonym. Instytucja lub osoba godna zaufania sporządza, po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego, sprawozdanie z jego przebiegu lub wyników, które prokurator bierze pod uwagę decydując o wystąpieniu do sądu z wnioskiem, o którym mowa w art. 320§1; może to być wniosek o warunkowe umorzenie postępowania (art.336) albo o wydanie wyroku na posiedzeniu, bez przeprowadzenia rozprawy i rozwiniętego postępowania dowodowego (art.335). MS określi, w drodze rozporządzenia, warunki, jakimi powinny odpowiadać instytucje i osoby uprawnione do przeprowadzenia mediacji, zakres i warunki udostępniania im akt sprawy oraz zasady i tryb sporządzenia sprawozdania z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego.
Procedura zakończenia postępowania przygotowawczego.
Zakończenie postępowania przygotowawczego może nastąpić w postaci jego zamknięcia lub umorzenia. Organ prowadzący dochodzenie lub śledztwo zmierza do osiągnięcia celów postępowania przygotowawczego, określonych w art.297. Jeżeli dojdzie do wniosku, że zebrane w toku postępowania materiały zawierają dostateczne podstawy do sporządzenia i wniesienia do sądu aktu oskarżenia i nie zachodzi potrzeba do dokonania dalszych czynności dochodźczych lub śledczych, przystępuje do wykonywania czynności przewidzianych w art.321. W myśl tego przepisu, jeżeli istnieją podstawy do zamknięcia śledztwa lub dochodzenia, prowadzący dochodzenie, a w śledztwie zawsze prokurator, powiadamia podejrzanego o obrońcę o terminie końcowego zaznajamiania z materiałami postępowania, z pouczeniem ich o prawie uprzedniego przejrzenia akt w odpowiednim, określonym przez organ terminie. Wobec występujących w praktyce wypadków przedłużania przez podejrzanych czasu zaznajamiania się z aktami, ponad rozsądnie rozumianą potrzebę, kodeks uprawnia organ procesowy do wyznaczenia podejrzanym i obrońcom stosownego terminu, który z kolei nie może być zbyt krótki, ponieważ naruszałby prawo podejrzanego do obrony (art.321§1). również termin zaznajomienia się podejrzanego z materiałami postępowania powinien być tak wyznaczony, aby od doręczenia zawiadomienia o nim podejrzanemu i jego obrońcy upłynęło co najmniej 7 dni. W zaznajomieniu podejrzanego przez prowadzącego postępowanie z materiałami postępowania ma prawo uczestniczyć obrońca. W wypadkach określonych w art.79 udział obrońcy jest obligatoryjny. Z przebiegu czynności zaznajomienia podejrzanego z materiałami zebranymi w postępowaniu przygotowawczym spisuje się protokół Po upływie terminu przewidzianego na składanie wniosku o uzupełnienie postępowania- jeżeli nie zachodzi potrzeba uzupełnienia śledztwa lub dochodzenia, wydaje się postanowienie o jego zamknięciu i ogłasza się je lub o jego treści zawiadamia się strony pełnomocników i obrońców. W dochodzeniu uproszczonym tylko na wniosek podejrzanego lub obrońcy organ prowadzący dochodzenie zaznajamia podejrzanego z materiałami ukończenia dochodzenia. O prawie tym należy pouczyć podejrzanego podczas pierwszego przesłuchania. Jeżeli organ ścigania dochodzi do wniosku, że postępowanie nie dostarczyło podstaw do wniesienia aktu oskarżenia, a nie zachodzą warunki określone w, umarza się postępowanie przygotowawcze bez konieczności uprzedniego zaznajomienia z materiałami postępowania i jego zamknięcia. Postępowanie przygotowawcze umarza się przede wszystkim wówczas, gdy z zebranego materiału dowodowego wynika, że: 1 czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia, 2 czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa, 3 społeczna szkodliwość czynu jest znikoma, 4 ustawa stanowi, że sprawca nie podlega karze. / Postępowanie umarza się także wówczas gdy nie wykryto sprawcy przestępstwa, albo brak jest dostatecznych dowodów winy podejrzanego. Postępowanie umarza się, gdy zachodzi okoliczność wymieniona w art.17§1 pkt 5-10, albo zachodzi inna okoliczność wyłączająca ściganie. Postanowienie o umorzeniu powinno zawierać dokładne określenie czynu i jego kwalifikacji prawnej oraz wskazanie przyczyn umorzenia. O umorzeniu śledztwa lub dochodzenia zawiadamia się osobę lub instytucję państwową, samorządową lub społeczną, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie oraz ujawnionego pokrzywdzonego i podejrzanego – z pouczeniem o przysługujących im uprawnieniach. Stronom przysługuje na postanowienie o umorzeniu śledztwa lub dochodzenia zażalenie oraz prawo przejrzenia akt.
8.Sposoby i metody nadzoru prokuratora nad śledztwem i dochodzeniem.
W obecnym kodeksie konkretnie i precyzyjnej określa się zakres i formy nadzoru prokuratora, rozciągając go na wszelkie przejawy działalności policyjnej, związanej ze sprawą karną; nadzorem obejmuje się więc wyraźnie również czynności sprawdzające, o czym przepisy poprzedniego kodeksu milczały. Rozwija się też sposoby reagowania prokuratora na niewykonywanie jego postanowień, zarządzeń i poleceń. Postęp przyg w sprawach o przestępstwa najpoważniejsze oraz w sprawach zawiłych przekazane zostało do prowadzenia, w formie śledztwa, prokuratorowi. Również dochodzenie może prowadzić prokurator. Wprawdzie art.311§3 uprawnia prokuratora do powierzenia Policji przeprowadzenia śledztwa lub prowadzonego przez siebie dochodzenia w całości lub w części albo dokonywania poszczególnych czynności śledztwa lub dochodzenia, jednak i w tych wypadkach najważniejsze czynności postępowania prokurator obowiązany jest wykonać osobiście. W dochodzeniu, prowadzonym przez Policję lub inny organ nieprokuratorski, pewne czynności mogą być dokonywane wyłącznie przez prokuratora, np. stosuje środki zapobiegawcze, orzeka w przedmiocie wniosku o zabezpieczenie roszczenia powoda cywilnego, wydaje postanowienie o poszukiwaniu podejrzanego listem gończym. Niektóre postanowienia i czynności organu dochodzeniowego muszą być zatwierdzone, np. postanowienie o umorzeniu dochodzenia, o jego zawieszeniu, przeszukanie dokonane przez Policję bez postanowienia sądu lub prokuratora. Prokurator rozpoznaje większość zażaleń m.in. na postanowienia prowadzącego postępowanie przygotowawcze. Jeżeli więc prokurator nie prowadzi bezpośrednio całego postępowania przygotowawczego, to wykonując osobiście ważniejsze czynności procesowe, zatwierdzając postanowienia albo czynności innych organów ścigania lub rozpoznając zażalenia - kontroluje przebieg postępowania i nadzoruje je.
9. Essentalia negoti aktu oskarżenia.
Akt oskarżenia jest pismem procesowym i powinien odpowiadać ogólnym warunkom wymienionym w art.119. W myśl art.332 akt oskarżenia powinien zawierać: 1 imię i nazwisko oskarżonego, inne dane o jego osobie oraz dane o zastosowaniu środka zapobiegawczego; 2 dokładne określenie zarzucanego oskarżonemu czynu ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia oraz skutków, a zwłaszcza wysokości powstałej szkody; jest to tzw. zarzut albo konkluzja aktu oskarżenia, będąca zwięzłym opisem działania lub zaniechania zarzucanego oskarżonemu, formułowana w taki sposób, aby przytoczone zostały wszystkie okoliczności faktyczne, które wypełniają ustawowe znamiona określonego przestępstwa; 3 wskazanie, że czyn został popełniony w warunkach powrotności do przestępstwa, wymienionych w art.64 k.k. ( jeżeli okoliczność ta miała miejsce); 4 wskazanie przepisów ustawy karnej, pod które zarzucany czyn podpada, czyli kwalifikacji prawnej; należy wymienić wszystkie przepisy, które łącznie stanowią prawną ocenę czynu zarzucanego przez oskarżyciela; jeżeli czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch lub więcej przepisach ustawy karnej, to wprawdzie zarzuca się oskarżonemu popełnienie jednego przestępstwa, skoro ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo, lecz w akcie oskarżenia podać należy wszystkie zbiegające się przepisy ( art.11 k.k.); 5 wskazanie sądu właściwego do rozpoznania sprawy i trybu postępowania; 6 uzasadnienie oskarżenia, w którym należy przytoczyć fakty i dowody, na których oskarżenie się opiera, a w Miarę potrzeby wyjaśnić podstawę prawną oskarżenia i omówić okoliczności, na które powołuje się oskarżony w swej obronie.
9. KONWALIDACJA I KONWERSJA W PROCESIE KARNYM
Konwalidacja – uzdrowienie czynności prawnej dotkniętej wadliwością. Jest to przewidziana przez normy prawne możliwość uznania z mocą wsteczną konkretnej czynności prawnej za ważną, pod warunkiem spełnienia określonych przez ustawę przesłanek. W procesie karnym konwalidacja polega na usuwaniu wad czynności i całego postępowania przed wydaniem orzeczenia kończącego proces. Naprawa tych uchybień odbywa się bez wnoszenia środków odwoławczych. Konwalidacja nie jest możliwa w przypadku nieusuwalności wadliwości czynności procesowej np. gdy upłynął termin, w którym możliwe było uzdrowienie czynności.
Konwalidacja wadliwości czynności prawnej może nastąpić:
- z mocy samego prawa (bez wykazywania inicjatywy przez uczestników procesu)
- wskutek zdarzeń faktycznych wywierających skutki w sferze prawa karnego procesowego np. osiągnięcie pełnoletności przez nieletniego pokrzywdzonego działającego w procesie bez przedstawiciela ustawowego
- z inicjatywy strony procesowej, która uzupełnia dotychczasowy brak np. przez uzupełnienie braków pisma procesowego
- przez powtórzenie wadliwej czynności prawnej w sposób prawidłowy ale:
- czynność wadliwa może być powtórzona przez ten sam organ, który jej dokonał – na tym samym etapie postępowania, bądź przez inny organ w następnym stadium
- ponowne przeprowadzenie określonej czynności jest fizycznie niemożliwe
- powtórzona czynność nie traci swojego znaczenia dla procesu
- powtórzenie czynności procesowej jako metoda jej konwalidacji w rzeczywistości oznacza wykonanie drugiej, nowej czynności tego samego rodzaju i wówczas nie czynność wadliwa, lecz czynność nowa staje się podstawą konwalidacji.
Konwersja polega na uzdrowieniu czynności prawnej dotkniętej nieważnością poprzez jej zmianę. Wadliwa czynność procesowa wywołuje skutki procesowe innej czynności np. wniosek o ściganie złożony w przypadku przestępstwa ściganego z urzędu będzie wywierał skutki zawiadomienia o przestępstwie. Inaczej niż w przypadku konwalidacji uzdrowienie nie polega na utrzymaniu w mocy wadliwej czynności lecz na zamianie wadliwej czynności na inną czynność prawną zastępczą.
10. CZYNNOŚCI WYKONYWANE PRZEZ SĄD W POSTĘPOWANIU PRZYGOTOWAWCZYM.
Sąd jest organem nadzorującym postępowanie przygotowawcze i stanowi gwarancje procesowe dla stron postępowania. Jako organ kontrolny sąd rozpatruje zażalenia na postanowienia i inne (wskazane w ustawie) czynności procesowe organów postępowania przygotowawczego. Sąd rozpoznaje zażalenia m.in. na:
1. Odmowę wszczęcia śledztwa lub dochodzenia.
2. Na postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego.
3. Postanowienie prokuratora w przedmiocie środków zapobiegawczych, innych niż tymczasowe aresztowanie.
4. Zatrzymanie osoby.
5. Postanowienia prokuratora dotyczące kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych oraz przekazów i innych niż rozmowy tel.
6. Postanowienia prokuratora o zabezpieczeniu majątkowym. Wyłącznie do sądu należy wydawanie postanowień o:
1. zastosowaniu lub przedłużeniu tymczasowego aresztowania.
2. Skierowaniu podejrzanego na obserwację psychiatryczną w zakładzie leczniczym lub przedłużeniu tej obserwacji.
3. Wprowadzeniu kontroli i utrwalaniu rozmów telefonicznych oraz treści przekazów informacji innych niż rozmowy telefoniczne i zatwierdzaniu wyjątkowych postanowień prokuratora w tym przedmiocie.
4. Przepadku przedmiotu poręczenia lub ściągnięciu sumy poręczenia.
5. Wydaniu lub odwołaniu listu żelaznego.
6. Stosowaniu aresztowania jako kary porządkowej w stoku postępowania przygotowawczego na wniosek prokuratora.
7. Zwolnieniu na przesłuchanie adwokata, lekarza, dziennikarza. Obecnie sąd decyduje również o:
1. umorzeniu postępowania w razie stwierdzenia popelnienia czynu w stanie niepoczytalności i zastosowaniu środków zabezpieczających.
2. Warunkowym umorzeniu postępowania na wniosek prokuratora, złożony po zakończeniu postępowania przygotowawczego.
11. Środki zapobiegawcze
Środki zapobiegawcze, środki stosowane w postępowaniu karnym w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, jeśli dowody zebrane przeciwko oskarżonemu dostatecznie uzasadniają, że popełnił on przestępstwo. Należą do nich: tymczasowe aresztowanie, poręczenie majątkowe, poręczenie instytucji lub osoby godnej zaufania, że oskarżony stawi się na każde wezwanie oraz że nie będzie utrudniał postępowania, dozór policji, zakaz opuszczania przez oskarżonego kraju, zatrzymanie paszportu, list gończy. Środki zapobiegawcze dzielimy na izolacyjne (tymczasowe aresztowanie) i nie izolacyjne( reszta)
12. Tymczasowe aresztowanie jest środkiem zapobiegawczym, stosowanym w celu zapewnienia prawidłowego przebiegu postępowania karnego. Ma na celu odizolowanie oskarżonego od świata zewnętrznego, by nie nakłaniał świadków do składania fałszywych zeznań, nie uzgadniał wyjaśnień ze współoskarżonym. Zastosowanie aresztowania uniemożliwia oskarżonemu ucieczkę i ukrywanie się przed prokuratorem i sądem. Tymczasowe aresztowanie jest najbardziej dolegliwym środkiem zapobiegawczym. Powinno być stosowane wtedy, gdy inne środki zapobiegawcze nie są wystarczające dla zapewnienia prawidłowego toku procesu karnego. Tymczasowe aresztowanie polega na faktycznym pozbawieniu wolności oskarżonego o popełnienie przestępstwa.
· tymczasowe aresztowanie, mimo, że polega na pozbawieniu wolności, nie jest karą !!! - jest to środek zapobiegawczy stosowany w toku postępowania karnego.
· zastosowanie tymczasowego aresztowania nie przesądza o winie oskarżonego, o tym bowiem, czy jest on winny zarzucanego mu czynu i czy poniesie karę, zadecyduje sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie karne.
Aby można było zastosować tymczasowe aresztowanie, muszą zaistnieć poniższe okoliczności:
Po pierwsze - fakt, że oskarżony popełnił przestępstwo, musi być bardzo prawdopodobny.
Po drugie - musi być spełniony chociaż jeden z następujących warunków:
· uzasadniona obawa ucieczki lub ukrywania się oskarżonego (art. 258 ? 1 pkt. 1),
· uzasadniona obawa utrudniania postępowania karnego (art. 258 ? 1 pkt. 2),
· potrzeba zabezpieczenia postępowania karnego spowodowana grożącą oskarżonemu surową karą (art. 258 ? 2 kpk),
· ...
gosicka