Ochrona osób i mienia
Ćwiczenia 22.11.2009
Mgr Katarzyna Kaźmierska – Stępniak
Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 145, poz. 1221) określa
Obszary, obiekty i urządzenia podlegające obowiązkowej ochronie, zasady tworzenia i funkcjonowania wewnętrznych służb ochrony, zasady prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia, wymagane kwalifikacje i uprawnienia pracowników ochrony, nadzór nad funkcjonowaniem ochrony osób i mienia, zasady ochrony transportowanej broni, amunicji, materiałów wybuchowych, uzbrojenia, urządzeń i sprzętu wojskowego.
Ustawa nie narusza przepisów dotyczących ochrony obszarów, obiektów i urządzeń jednostek organizacyjnych podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministra Sprawiedliwości, Ministra Spraw Zagranicznych, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Agencji Wywiadu, Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
a także przepisów dotyczących ochrony transportu broni, amunicji, materiałów wybuchowych, uzbrojenia, urządzeń i sprzętu wojskowego wykonywanego przez te jednostki.
Ustawa nie narusza przepisów dotyczących organizacji i zasad funkcjonowania innych uzbrojonych służb i formacji ochronnych, tworzonych na podstawie odrębnych ustaw.
Ustawy nie stosuje się do Straży Marszałkowskiej podległej Marszałkowi Sejmu.
Przez ochronę osób należy rozumieć działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa życia, zdrowia i nietykalności osobistej. Natomiast ochrona mienia obejmuje działania zapobiegające przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu, a także przeciwdziałające powstawaniu szkody wynikającej z tych zdarzeń oraz niedopuszczające do wstępu osób nieuprawnionych na teren chroniony
Ochrona osób i mienia realizowana jest w formie:
bezpośredniej ochrony fizycznej:
a) stałej lub doraźnej,
b) polegającej na stałym dozorze sygnałów przesyłanych, gromadzonych i przetwarzanych w elektronicznych urządzeniach i systemach alarmowych,
c) polegającej na konwojowaniu wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych;
zabezpieczenia technicznego, polegającego na:
a) montażu elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych, sygnalizujących zagrożenie chronionych osób i mienia, oraz eksploatacji, konserwacji i naprawach w miejscach ich zainstalowania,
b) montażu urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia oraz ich eksploatacji, konserwacji, naprawach i awaryjnym otwieraniu w miejscach zainstalowania.
Ochrona obowiązkowa obszarów, obiektów, urządzeń
Obszary, obiekty, urządzenia i transporty ważne dla obronności, interesu gospodarczego państwa, bezpieczeństwa publicznego i innych ważnych interesów państwa podlegają obowiązkowej ochronie przez specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne lub odpowiednie zabezpieczenie techniczne.
Do obszarów, obiektów i urządzeń wymienionych wyżej należą:
w zakresie obronności państwa w szczególności:
a) zakłady produkcji specjalnej oraz zakłady, w których prowadzone są prace naukowo-badawcze lub konstruktorskie w zakresie takiej produkcji,
b) zakłady produkujące, remontujące i magazynujące uzbrojenie, urządzenia i sprzęt wojskowy,
c) magazyny rezerw państwowych;
w zakresie ochrony interesu gospodarczego państwa w szczególności:
a) zakłady mające bezpośredni związek z wydobyciem surowców mineralnych o strategicznym znaczeniu dla państwa,
b) porty morskie i lotnicze,
c) banki i przedsiębiorstwa wytwarzające, przechowujące bądź transportujące wartości pieniężne w znacznych ilościach;
w zakresie bezpieczeństwa publicznego w szczególności:
a) zakłady, obiekty i urządzenia mające istotne znaczenie dla funkcjonowania aglomeracji miejskich, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi oraz środowiska, w szczególności elektrownie i ciepłownie, ujęcia wody, wodociągi i oczyszczalnie ścieków,
b) zakłady stosujące, produkujące lub magazynujące w znacznych ilościach materiały jądrowe, źródła i odpady promieniotwórcze, materiały toksyczne, odurzające, wybuchowe bądź chemiczne o dużej podatności pożarowej lub wybuchowej,
c) rurociągi paliwowe, linie energetyczne i telekomunikacyjne, zapory wodne i śluzy oraz inne urządzenia znajdujące się w otwartym terenie, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, środowiska albo spowodować poważne straty materialne;
w zakresie ochrony innych ważnych interesów państwa w szczególności:
a) zakłady o unikalnej produkcji gospodarczej,
b) obiekty i urządzenia telekomunikacyjne, pocztowe oraz telewizyjne i radiowe,
c) muzea i inne obiekty, w których zgromadzone są dobra kultury narodowej,
d) archiwa państwowe.
Szczegółowe wykazy obszarów, obiektów i urządzeń sporządzają: Prezes Narodowego Banku Polskiego, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, ministrowie, kierownicy urzędów centralnych i wojewodowie w stosunku do podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych jednostek organizacyjnych. Umieszczenie w wykazie określonego obszaru, obiektu lub urządzenia następuje w drodze decyzji administracyjnej.
Wykazy Prezes Narodowego Banku Polskiego, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, ministrowie i kierownicy urzędów centralnych przesyłają do właściwych terytorialnie wojewodów oraz bieżąco aktualizują.
Wojewodowie prowadzą ewidencję obszarów, obiektów i urządzeń podlegających obowiązkowej ochronie, znajdujących się na terenie województwa. Ewidencja ma charakter poufny.
Wojewoda, w drodze decyzji administracyjnej, może umieścić w ewidencji obszary, obiekty i urządzenia innych podmiotów
Właściwy terytorialnie komendant wojewódzki Policji może, w drodze decyzji administracyjnej, wydać zezwolenie na utworzenie wewnętrznej służby ochrony w jednostce, w skład której nie wchodzą obszary, obiekty i urządzenia umieszczone w ewidencji. Decyzja ta może być podjęta na wniosek kierowników tych jednostek, uzasadniony ważnym interesem gospodarczym lub publicznym.
Zezwolenie na utworzenie wewnętrznej służby ochrony nie może być wydane, jeżeli:
1) plan ochrony nie zawiera informacji wymaganych ustawą
2) jednostka wnioskująca nie zapewnia spełnienia warunków wynikających z przepisów wydanych na podstawie ustawy.
Komendant wojewódzki Policji, w drodze decyzji administracyjnej, cofa zezwolenie na działalność wewnętrznej służby ochrony, jeżeli:
1) kierownik jednostki złoży taki wniosek;
2) nie utworzono wewnętrznej służby ochrony w okresie 3 miesięcy od dnia wydania zezwolenia;
3) nie usunięto w wyznaczonym terminie stwierdzonych podczas kontroli rażących uchybień lub nieprawidłowości w organizacji wewnętrznej służby ochrony;
4) działalność wewnętrznej służby ochrony prowadzona jest niezgodnie z planem ochrony;
5) ustały okoliczności, dla których zezwolenie zostało wydane.
Od decyzji odmawiającej zezwolenia na utworzenie wewnętrznej służby ochrony oraz od decyzji cofającej zezwolenie na działalność wewnętrznej służby ochrony przysługuje odwołanie do Komendanta Głównego Policji.
Kierownik jednostki, który bezpośrednio zarządza obszarami, obiektami i urządzeniami umieszczonymi w ewidencji wojewody albo upoważniona przez niego osoba jest obowiązana uzgadniać z właściwym terytorialnie komendantem wojewódzkim Policji plan ochrony tych obszarów, obiektów i urządzeń.
Plan ochrony powinien:
1) uwzględniać charakter produkcji lub rodzaj działalności jednostki;
2) zawierać analizę stanu potencjalnych zagrożeń i aktualnego stanu bezpieczeństwa jednostki;
3) podawać ocenę aktualnego stanu ochrony jednostki;
4) zawierać dane dotyczące specjalistycznej uzbrojonej formacji ochronnej, a w tym:
a) stan etatowy,
b) rodzaj oraz ilość uzbrojenia i wyposażenia,
c) sposób zabezpieczenia broni i amunicji;
5) zawierać dane dotyczące rodzaju zabezpieczeń technicznych;
6) zawierać zasady organizacji i wykonywania ochrony jednostki.
Wewnętrzne służby ochrony w szczególności:
1) zapewniają ochronę mienia w granicach chronionych obszarów i obiektów;
2) zapewniają ochronę ważnych urządzeń jednostki, znajdujących się poza granicami chronionych obszarów i obiektów;
3) konwojują mienie jednostki;
4) wykonują inne zadania wynikające z planu ochrony jednostki.
Wewnętrzne służby ochrony podlegają kierownikowi jednostki lub osobie pisemnie przez niego upoważnionej, bezpośrednio podporządkowanej temu kierownikowi.
Wewnętrzne służby ochrony w zakresie ochrony osób i mienia współpracują z Policją, jednostkami ochrony przeciwpożarowej, obrony cywilnej i strażami gminnymi (miejskimi).
Prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia
Podjęcie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia wymaga uzyskania koncesji, określającej zakres i formy prowadzenia tych usług.
Koncesji nie wymaga działalność gospodarcza w zakresie, zabezpieczenia technicznego , jeżeli nie dotyczy obszarów, obiektów i urządzeń podlegających obowiązkowej ochronie.
Generalnie rzecz biorąc, koncesja może dotyczyć tylko takie działalności gospodarczej, która jest zastrzeżona prawnie na rzecz państwa. Państwo rezygnuje ze swego monopolu, z prowadzenia zastrzeżonej dla niego działalności na rzecz innego podmiotu na jego wniosek, lecz na warunkach ustalonych jednostronnie prze państwo, koncesji udziela się bowiem w interesie publicznym. Jest to jeden ze sposobów realizacji zadań publicznych przez podmioty prywatne, wraz z koncesją następuje przekazanie pewnych uprawnień organu państwowego w dziedzinie objętej koncesją, np. prawo sprawowania policji administracyjnej. Udzielenie koncesji następuję w formie decyzji administracyjnej i jest to akt konstytutywny (C. Kosikowski, Z. Leoński, Z. Niewiadomski, M. Waligórski) (źródło red. M.Stahl)
Organem właściwym do udzielenia, odmowy udzielenia, ograniczenia zakresu działalności gospodarczej lub formy usług oraz cofania koncesji na działalność gospodarczą w zakresie usług ochrony osób i mienia jest Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, podejmujący stosowne rozstrzygniecie po zasięgnięciu opinii właściwego komendanta wojewódzkiego Policji.
Koncesję wydaje się na wniosek
1) przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, jeżeli osoba ta posiada licencję drugiego stopnia, na wykonywanie czynności w zakresie usług polegających na ochronie osób i mienia (art. 27 ust. 1 lub art. 29 ust. 1)
2) przedsiębiorcy innego niż osoba fizyczna, jeżeli posiada licencję drugiego stopnia co najmniej jedna osoba będąca wspólnikiem spółki cywilnej, jawnej lub komandytowej, członkiem zarządu, prokurentem lub pełnomocnikiem ustanowionym przez przedsiębiorcę do kierowania działalnością określoną w koncesji.
Koncesja zawiera:
...
gosicka