Historia nawierzchni asfaltowych
W Polsce na szerszą skalę asfalt zaczęto stosować do budowy nawierzchni dróg międzymiastowych dopiero po 1918roku, gdy zaczęto w większym stopniu wykorzystywać asfalty ponaftowe. W tym czasie w Państwowej rafinerii ropy (Polanin) w Borysławiu przeprowadzono prace badawcze nad udoskonaleniem asfaltu. W ich wyniku asfalty krajowe pod względem jakości mogły konkurować z asfaltami importowanymi. W okresie międzywojennym produkcja asfaltów w Polsce wynosiła kilkanaście tysięcy ton rocznie. Stosowanie lepiszczy modyfikowanych polimerami na szeroka skalę wystąpiło na początku lat 90.
Co to jest nawierzchnia?
Nawierzchnia- jest to warstwa lub zespół warstw, służący do przejmowania i rozkładania obciążeń od ruchu na podłoże i zapewniających dogodne warunki ruchu.
Konstrukcja nawierzchni- jest to układ warstw nawierzchni wraz ze sposobem ich połączenia. Ogólny schemat konstrukcji nawierzchni przedstawiona na rysunku:
Proces wykonania nawierzchni asfaltowych zaczynamy od przygotowania i przewiezienia odpowiedniej mieszanki na budowę, następnie rozłożenie jej i zagęszczenie. Jest to ważny element całego procesu, ponieważ błąd zagęszczenia może zniweczyć długotrwałą pracę wykonaną podczas projektowania i produkcji.
PRZED TRANSPORTEM NA BUDOWĘ
Mieszanka mineralno-asfaltowa po wyprodukowaniu, zgodnie z kolejnością cyklu produkcyjnego, znajduje się w magazynach produktu gotowego, czyli silosach. ( Długość okresu przechowywania miesznaki w silosie jest uzależniona od następujących czynników:
*temperatury produkcji miesznaki
*rodzaju mieszanki i zawartości w niej lepiszcza oraz jego rodzaju
*obecności dodatków takich jak stabilizatory, modyfikatory
*stanu technicznego i wyposażenia silosów
*ilości miesznaki w silosie.
Nie należy przechowywać w silosie mieszanki asfaltu lanego.
TRANSPORT
Przed rozpoczęciem produkcji należy oszacować liczbe potrzebnych samochodów, zapewniających nieprzerwane zaopatrywanie rozkładarki. Należy wziąć pod uwagę:
*wielkość wykonywanego odcinka
*odległość od wytwórni
*wydajność WMB
*wydajność rozkładarki i liczbe pracujących walców
W czasie transportu i oczekiwania na rozładunek mieszankę należy przykryć plandeką. Zwłaszcza przy niskiej temperaturze powietrza i silnym wietrze. Czas transportu mieszanek zagęszczonych nie powinien przekraczać 2h , a mieszanek asfaltu lanego 12h.
ROZKŁADANIE
a)warunki pogodowe
-temperatura powietrze: Polskie normy i wytyczne określają iż minimalna temperatura wynosi 10 C
-opady atmosferyczne: Nie dopuszcza się wykonania warstwy asfaltowej w czasie opadów
- siła wiatru: Silny wiatr szybko ochładza mieszankę. Nie dopuszcza się wykonania warstwy asfaltowej przy silnym wietrze o prędkości powyżej 16m/s
b) prace przygotowawcze
Przed przystąpieniem do rozkładania mieszanki należy wykonać kilka czynności przygotowawczych obejmujących sprawdzenie stanu sprzętu i przygotowanie miejsca wbudowywanie.
Przygotowanie miejsca wbudowywania:
*czy odpowiednio oznakowano rejon robót drogowych
*Czy prawidłowo przygotowano (wymierzono i naciągnięto) linki sterujące grubością układanej warstwy?
*Czy oczyszczono podłoże (powierzchnię dolnej warstwy) usuwając resztki wody, zapylenia, cząstki gruntu, luźne kruszywo, plamy ropy lub oleju? Ponadto należy zdecydować, czy istniejące łaty z bogatego w lepiszcze asfaltu lanego nie stwarzają ryzyka osłabienia nawierzchni po przykryciu ich następną warstwą? Warto przyjrzeć się także oznakowaniu poziomemu (jeśli istnieje).
· resztki wody należy usunąć sprężonym powietrzem i pozostawić do osuszenia;
· plamy ropy lub olejów — lepiej zapobiegać ich powstawaniu przez podkładanie blach pod cieknące rajzery*) itp. urządzenia. Jeśli już się pojawiły, to niewielkie ilości oleju można zebrać przez posypanie plamy bardzo drobnym piaskiem, tak by olej został wchłonięty, a następnie wybrać piasek łopatą. W przypadkach dużych plam oleju, należy usunąć uszkodzony fragment warstwy i uzupełnić nową mieszanką.
· łaty z asfaltu lanego należy usunąć i uzupełnić mieszanką np. z betonu asfaltowego
· oznakowanie poziome — problem ten występuje w przypadku wykonywania nakładki na istniejącej warstwie ścieralnej; oznakowanie foliowe należy usunąć, natomiast farbę i termoplasty albo usunąć albo zapewnić im sczepność z nową warstwą.
*Czy przygotowano krawędzie: posmarowano asfaltem złącze ze starą warstwą, krawężnikami, studzienkami kanalizacyjnymi
*Czy wykonano właściwe wcięcie w nawierzchni, umożliwiające poprawne rozpoczęcie rozkładania warstwy
*Czy skropiono lepiszczem powierzchnię dolnej warstwy?
Planowanie grubości rozkładanych warstw:
■ Aby osiągnąć pożądane zagęszczenie, należy w razie potrzeby wykonywać warstwę w więcej niż jednym przebiegu rozkładarki; zależy to od rodzaju posiadanych walców, uziarnienia mieszanki i docelowej grubości warstwy.
· Grubość rozkładanej warstwy nie powinna być mniejsza niż (w przybliżeniu) 2,5-krotność maksymalnego ziarna w mieszance mineralnej. Zasada ta nie dotyczy wykonywania specjalnych mieszanek o nieciągłym uziarnieniu np. na ultracienkie warstwy ścieralne.
· W trudnych warunkach atmosferycznych nie należy układać kilku cienkich warstw zamiast jednej grubej, ze względu na szybkie ochładzanie masy i trudności z osiągnięciem właściwego stopnia zagęszczenia.
· Zbyt mała grubość warstwy powoduje powstawanie spękań masy podczas zagęszczania.
· Oszacowanie ustawienia grubości rozkładania w rozkładarce, tak aby osiągnąć zakładaną końcową grubość warstwy po zagęszczeniu, zależy od rodzaju mieszanki, uziarnienia i grubości warstwy. Zwykle przyjmuje się, że mieszankę daje się „zwałować" o ok. 20% jej grubości przed zagęszczeniem. Zasada ta w zasadzie sprawdza się w mieszankach o ciągłym uziarnieniu, natomiast przy SMA należy zachować pewną ostrożność, ponieważ szkielet mineralny SMA może być bardziej odporny na zagęszczanie. Zależy to oczywiście od składu konkretnego SMA. Także przy ultra cienkich warstwach, które mogą być układane w warstwie o grubości 1,5 cm (czyli „na 1 ziarno"), nie ma co liczyć na to, że uda się cokolwiek „zwałować".
· Należy dążyć do jak największej monolityczności nawierzchni — układać całą szerokością jezdni i optymalnie grubymi warstwami.
Wbudowywanie — zasady ogólne:
■ Przed rozpoczęciem wbudowywania powinno się ustalić kolejność ułożenia pasów roboczych w poszczególnych warstwach, tak aby spoiny się nie pokrywały. W konstrukcjach wielowarstwowych złącza powinny być przesunięte względem siebie o minimum 15 cm
· spoiny powinny być prostoliniowe, prostopadłe lub równoległe do osi jezdni,
· powierzchnie przylegających warstw powinny być na jednym poziomie.
· Należy unikać częstej zmiany szerokości roboczej rozkładarek.
· Należy dostosować prędkość rozkładarki do wydajności WMB i możliwości transportu mieszanki, tak aby nie dopuścić do przestojów rozkładarki.
· Temperatura rozkładania zależy od rodzaju lepiszcza zastosowanego w mieszance mineralno-asfaltowej. Należy kierować się zaleceniami producenta lepiszcza.
· Należy pamiętać o prawidłowym wykonaniu zakończenia działki roboczej przez obcięcie oraz prawidłowym rozpoczęciu pasa roboczego.
· W przypadku powstawania „rakowin", czyli rozsegregowania mieszanki, należy wybrać rozsegregowaną mieszankę, uzupełnić miejsce gorącą mieszanką i zawałować.
· Często występujące plamy na układanej nawierzchni z SM A mogą świadczyć o:
· zbyt krótkim czasie mieszania składników — są...
barasobczynska