Wykład XIII / 8 I 2007 r.
Gluconobacter, Acetobacter
û związane z biotechnologią spożywczą
û stanowią zanieczyszczenia przy produkcji wina i piwa (utleniają etanol do kwasu octowego)
û wykorzystywane do produkcji octu winnego
Azotobakter, Azomonas, Beijerinckia, Derxia
û bakterie glebowe
û zdolne do asymilacji azotu cząsteczkowego
û posiadają kompleks oksygenazy
Rhizobium
û symbioza z roślinami (m. in. motylkowymi)
û wytwarzane brodawki zawierają methemoglobinę
Agrobacterium
û bakteria związana z rolnictwem
û silne patogeny roślin, powodują raka np. winogron czy kapusty
û wnikają przez włośniki, w komórce docelowej bakteria wywołuje niepohamowane podziały
û integruje swój materiał genetyczny (plazmidy) z materiałem genetycznym komórek roślinnych czego efektem są: 1)niepohamowane podziały komórek rośliny 2) uruchomienie substancji odżywczych rośliny warunkujących wzrost bakterii
û A. tumofaciens ma zastosowanie w tworzeniu organizmów transgenicznych
Myxobacteriales – śluzowce
Ø występują przede wszystkim w glebie
Ø wykazują zdolność do ruchu
Ø tworzą ciałka owocowe
Ø 1,5 – 3 mm wielkości
Ø barwne
Ø posiadają cykl rozwojowy od komórek wolnożyjących przez wytworzenie ciałek owocowych do wyprodukowania spor
Ø cykl taki warunkują czynniki środowiskowe
Ø ciałka owocowe to struktury powstałe na skutek skupienia się wszystkich okolicznych komórek bakteryjnych w jednym miejscu przy jednej z komórek
Ø w obrębie ciałka owocowego następuje różnicowanie funkcjonalne bakterii
Ø w jaki sposób bakterie te synchronizują swoje działanie?
Ø quorum sensing – czucie zbiorowości
Ø poznanie języka bakterii nadzieją medycyny
Bakterie nitkowate gramujemne
tlenowce: Cytophaga, Sporocytophaga, Flexibacter, Sporospira,
Beggiatoa, Thiothrix, Thioploca
Cytophaga
û występuje w okolicy kominów oceanicznych
Flexibacter
û wywołuje choroby ryb
Dział: Gracillicutes
Bakterie pączkujące i tworzące wyrostki
tlenowce: Hyphomicrobium, Hyphomonas, Blastobacter,
Seliberia, Nevskia
Cechy ogólne:
Ø formy morfologiczne: 1-komórki wolnopływające, urzęsione, 2-komórki ze stylikiem (przytwierdzone do powierzchni stałych), 3-komórki potomne mniejsze od macierzystych
Ø bakterie peryfityczne i wolnożyjące
Ø niektóre występują na powierzchni płytki nazębnej
Planctomyces
û występują w środowisku wodnym
û stanowią dowód na pochodzenie organizmów eukariotycznych (ogniwo pośrednie)
û uzyskują polarność przez co nie opadają na dno zbiornika wodnego
û posiadają strukturę przypominającą ciałko jądrowe
Galiomella
û bakterie żelaziste (występują w wodach bogatych w Fe)
û wytwarzają śluz inkrustowany wodorotlenkiem żelaza, tworząc strukturę przytwierdzającą do podłoża
û Fe źródłem energii do asymilacji CO2
Nevskia
û wytwarzają śluz umożliwiający wytworzenie kolonii
û występują na powierzchni wody stanowiąc bakterioneuston
û narażone na solaryzację wytwarzają mechanizmy naprawcze dla DNA
Ziarniaki gramujemne
tlenowce: Neisseria, Moraxella
beztlenowce: Veillonella, Megasphaera
Neisseria gonorrhoeae
û bezwzględny pasożyt ludzi i zwierząt
û u ludzi wywołuje rzeżączkę
û namnażają się w makrofagach (wytwarzają enzymy dezaktywujące enzymy lityczne makrofagów)
Neisseria meningotilis – meningokoki
û wywołuje zapalenie opon mózgowych
û namnażać się wewnątrzkomórkowo, występuje w płynie mózgowo-rdzeniowym
û zakażenia osób o obniżonej odporności (w szpitalach)
Veillonella sp.
û występuje w przewodzie pokarmowym jako naturalny element flory bakteryjnej
Archeobacteria – Archeony
Pałeczki i ziarniaki
tlenowce: Halobakterium, Haloferax, Thermoplasma
beztlenowce: Thermoproteus, Pyrodictium, Pyrococcus,
Thermococcus, Methanobacterium, Methanosarcina
Ø występują w ekstremalnych warunkach
Ø badania wskazują, że do acheonów bliżej eukatiotom niż bakteriom
Halobacterium, Halococcus
û występują w środowiskach maksymalnie zasolonych (solanki)
û nie posiadają mureiny w ścianie komórkowej
û w zależności od nasycenia solą zmieniają kształt
û na powierzchni błony posiadają czerwony barwnik, bakteriorodosynę, która wzbudza się pod wpływem promieniowania i protony wnikają do wnętrza komórki, przez co archeony te są zdolne do bezpośredniej zamiany energii świetlnej w energię chemiczną niezbędną do produkcji substancji odżywczych
û bakteriorodopsyna jako mikroprocesor (zastąpienie krzemu przez ten barwnik zwiększy szybkość komputerów)
û bakteriorodopsyna wykorzystywana jako element światłoczuły w sztucznym oku (homologia do retinalu)
Extremotermofile <160 °C, posiadają białka opiekuńcze, białka termostabilne
Thermus aquaticus
û wytwarza polimerazę – enzym wykorzystywany w PCR (90 °C)
Methanobacteria
û występują w środowiskach glebowych
û wykorzystywane do produkcji metanu na dużą skalę
beztlenowe bakterie fotosyntetyzujące
purpurowe: Rhodospirillum, Rhodopseudomonas, Rhodobacter, Rhodomicrobium, Rhodocyclus, Rhodopila
Ø występują gorących źródłach
siarkowe: Thiocystis, Thiosarcina, Thiocapsa, Thiospirillum,
Thiopedia, Amoebobacter, Ectothiorhodospira
Ø siarka donorem elektronów
Ø występują na granicy dostępności siarkowodoru i światła
bezsiarkowe: Lamprocistis, Thiodictyon, Chlorobium,
Prosthecochloris, Pelodictyon, Chloroherpeton,
Chloroflexus
Ø wszystkie w/w bakterie są miksotrofami
Dział: Firmicutes
tlenowe bakterie fotosyntetyzujące: sinice
Ø chrookokalne: Synechococcus, Gleocapsa, Gleothece,
Gleobacter
Ø pleurocapsalne
Ø nitkowate: Oscillatoria, Spirulina, Lynbya
Ø z heterocystami: Anabaena, Nostoc, Calothrix, Fisherella
47
gandziaa92