Wyklad II.doc

(89 KB) Pobierz

Wykład II / 9 X 2006 r

Wykład II / 9 X 2006 r.

Kierunki badań mikrobiologicznych

Bakteriologia

Wirusologia Mikrobiologia

Protozoologia

Mikologia

Mikrobiologia:

ü morfologia i ultrastruktura

ü fizjologia

ü genetyka

ü diagnostyka

ü taksonomia i ewolucja

ü chorobotwórczość

Mikrobiologia ogólna:

Ø lekarska

Ø weterynaryjna

Ø żywności

Ø przemysłowa

Ø środowisk naturalnych

Antropozoonoza – choroba zakaźna wspólna dla człowieka i zwierzęcia z obustronną możliwością zarażenia się, np. nosacizna, wścieklizna, różyca, dżuma.

Ważne osoby

Antoni van Leeuwenhoek (1632 – 1723)

· ojciec mikrobiologii

Edward Jenner (1749 – 1823)

· odkrywca szczepień ochronnych

Ludwik Pasteur (1822 – 1895)

· ojciec nowożytnej mikrobiologii

· opracował szczepionkę przeciwko wściekliźnie

Robert Koch (1845 – 1910)

· wykrył przyczyny wielu chorób

Paul Ehrlich (1854 – 1915)

· zajmował się badaniami immunologicznymi, w tym funkcją krwinek

Aleksander Fleming

· badał interakcje między bakteriami a grzybami

Robert Gallo i Luc Montanie

· badali wirus HIV

Carl Woese

· stworzył nową systematykę

Morfologia bakterii

Bakteria – organizm prokariotyczny posiadający mureinową ścianę komórkową.

Archeon – organizm prokariotyczny nieposiadający moreinowej ściany komórkowej.

Skład chemiczny komórki bakteryjnej:

§ woda,

§ białko,

§ RNA, DNA,

§ cukry,

§ lipidy.

Mureina występuje w postaci jednego polimeru.

Wielkość bakterii jest bardzo zróżnicowana, np.

Escherichia coli 0, 8 x 2, 8 μm

Pasteurella tularensis 0, 2 x 0, 7 μm

Thiomargarita namibiensis do 750 μm

Namobacterium sanguineum 0, 08 x 0, 2 μm

Kształt bakterii

1. kulisty – ziarniaki – bakterie, których długość nie przekracza 1,5 szerokości; wyróżniamy następujące formy organizacji ziarniaków:

¨ mikrokoki – pojedyncze organizmy

¨ gronkowce – nie rodzielają się po podziale, przez co tworzą formy pseudokolonijne (stafilokoki)

¨ paciorkowce – nie rozdzielają się po podziale, posiadają jedna płaszczyznę podziału

¨ dwoinki – organizmy połączone w pary

¨ pakietowce – posiadają 3 płaszczyzny podziałowe

Ziarniaki Gram (-), np. Moraxella eatharalis, nie barwią się trwale fioletem krystalicznym, natomiast barwią się czerwienią.

2. cylindryczny:

¨ pałeczki – bakterie, których długość to kilka szerokości; barwią się na czerwono

¨ laseczki – ich długość to kilkanaście szerokości; barwią się na granatowo; są to bakterie Gram (+)

¨ maczugowce – bakterie Gram (+), posiadające jeden z końców wyraźnie rozdęty

¨ przecinkowce

¨ śrubowce

¨ krętki – posiadają liczne skręcenia, które pozwalają aktywnie przemieszczać się

¨ mykoplazmy – bakterie zmiennokształtne (pleomorficzne)

¨ promieniowce – komórka bakterii może się rozgałęzia

Ultrastruktura

Osłony bakterii Gram (+)

· gruba warstwa mureiny

Mureina – muropeptyd (disacharopeptyd)

N – acetyloglukozamina,

kwas muraminowy cukry

L – alanina

kwas D – glutaminowy

kwas mezo – diaminopimelinowy peptydy

Ew. lizyna

2 x D – alanina

· pod warstwa mureiny znajduje się peryplazma, gdzie działają mechanizmy oporności na antybiotyki i rozkład penicyliny

· polimery fosforanu glicerolu lub rybitolu: kwas lipotejchojowy (zakotwicza się w błonie plazmatycznej), kwas tejchojowy

Osłony bakterii Gram (-)

· cienka warstwa mureiny

· lipopolisacharydy (LPS) – endotoksyny, czyli element czyniący z bakterii patogen; zbudowane są z antygenu O, łańcucha zewnętrznego, łańcucha wewnętrznego, lipidu A

· błona zewnętrzna – błona białkowo-lipidowa, zawierająca akwaporyny

· przestrzeń peryplazmatyczna, zawierająca cienką warstwę mureiny oraz białka enzymatyczne (ektoenzymy), które uczestniczą w rozkładzie substancji odżywczych, antybiotyków i innych

· immobilizacja enzymów polega na tym, że enzymy są przyczepione do błony zewnętrznej od strony przestrzeni peryplazmatycznej

· błona cytoplazmatyczna

Warstwa S

o jest to dodatkowa błona białkowa

o białko krystaliczna, które tworzy na powierzchni strukturę przypominającą siatkę (sito molekularne)

o chroni bakterię przed działaniem czynników zewnętrznych (m. in. bakteriofagów)

Śluzy

o chronią przed działaniem substancji toksycznych

Otoczki

o formy bardziej zwarte od śluzów

o chronią przed działaniem niekorzystnych czynników środowiska

o czynią z bakterii patogen