ZGŁĘBNIKOWANIE
Cel diagnostyczny:
Badanie czynności wydzielniczej żołądka.
Pobranie popłuczyn żołądkowych do badania na obecność prątków gruźlicy lub do badania cytologicznego.
Ustalenie źródła krwawienia, przy obecności czarnych stolców.
Zaleganie zawartości żołądka, uniemożliwiające lub utrudniając dokładne badanie rentgenowskie.
Cel leczniczy
Odsysanie zawartości żołądka u chorych po operacjach brzusznych, w ostrym zapaleniu trzustki.
Niektóre zatrucia pokarmowe (grzyby)- płukanie żołądka.
Karmienie nieprzytomnych lub odmawiających przyjmowania pokarmów.
Przestrzegać następujących zasad:
Poinformować pacjenta o celu zabiegu
Przed zgłębnikowaniem w celach diagnostycznych zapewnić choremu spokój. Pacjent powinien pozostać na czczo. Przed zabiegiem umyć ręce, założyć rękawice
Wyjąć protezę zębową, ewentualnie wyjąć soczewki.
Aby ułatwić wprowadzenie zgłębnika koniec nawilżamy 0,9% NaCl, wodą lub żelem (2% lidokaina)
Nie stosować środków oleistych –niebezpieczeństwo zapalenia płuc po przypadkowym wprowadzeniu zgłębnika do płuc
Zalecić konieczność stosowania się do wskazówek udzielanych w trakcie badania.W czasie zabiegu pacjent powinien sygnalizować niepokojące dolegliwości Przygotować czysty (jałowy) zgłębnik.
Zacisnąć zgłębnik przed wyjęciem go z żołądka.
U nieprzytomnych dokładnie sprawdzić czy zgłębnik nie tkwi w tchawicy.
Przytomnego ułożyć w pozycji siedzącej lub półsiedzącej z głową lekko pochyloną do przodu
Pacjenta z zaburzeniami świadomości i nieprzytomnego ułożyć na boku.
Obserwować pacjenta w czasie badania i po badaniu
Zabezpieczyć i opisać materiał pobrany do badań
Przygotowanie sprzętu
Zgłębnik żołądkowy jednorazowego użytku
Środek do nawilżenia zgłębnika np. woda lub lignocaina w żel
Kubek z wodą
Serweta lub podkład płócienny
Lignina lub chusteczki higieniczne
Papierek lakmusowy, stetoskop
Strzykawka 50ml
Rękawiczki
Pojemnik na protezę, soczewki
Probówki na treść żołądkową do badania
Miska nerkowata
Przylepiec i nożyczki gdy zgłębnik ma być pozostawiony na dłuższy czas
Wykonanie zabiegu
-Umyj ręce, przygotuj zestaw sprzętu
-Posadź pacjenta na krześle
-Zabezpiecz jego ubranie fartuchem gumowym, serwetą lub płatami ligniny
-Daj pacjentowi do ręki miskę nerkowatą i ligninę
-Załóż rękawiczki, wyjmij zgłębnik z opakowania
-Oznacz na zgłębniku długość na jaką ma być wprowadzony do żołądka
-od kącika ust przez płatek ucha do końca wyrostka mieczykowatego,gdy zakładasz zgłębnik przez usta ;
jeśli zakładasz zgłębnik przez nos – od otworu nosa, płatek ucha do końca wyrostka mieczykowatego) ok. 45 -55 cm.
-Zwilż koniec zgłębnika, sprawdź czy drugi koniec jest zamknięty
-Poproś pacjenta aby otworzył usta, ułożyć cewnik w linii pośrodkowej jamy ustnej dochodząc do podstawy języka.
-Poproś pacjenta o przytrzymanie zgłębnika zębami i przygięcie głowy do klatki piersiowej.
-Pacjent głęboko oddycha przez nos w tej pozycji do czasu ustąpienia odruchów wymiotnych i krztuszenia.
-P. unosi głowę do pionu, powoli wprowadzaj zgłębnik zgodnie z ruchami połykania
Gdy zgłębnik jest wprowadzony na głębokość ok. 15 cm, aby zmniejszyć odruchy wymiotne przesunąć go na lewą stronę jamy ustnej między zębami a policzkiem.
Zgłębnik wsuwać głębiej przy każdym ruchu połykania. Przy dużych odruchach wymiotnych sprawdzić czy cewnik nie zwinął się w gardle –zajrzeć do jamy ustnej.
Przełykanie powoduje chwilowe zamknięcie głośni, a płytki oddech zmniejsza niebezpieczeństwo przedostania się zgłębnika do tchawicy.
Gdy wystąpią odruchy wymiotne -na moment przerywamy wprowadzanie zgłębnika, a chory głęboko oddycha do czasu ich zaniku.
Gdy podczas wprowadzania zgłębnika napotykamy na opór –nie pokonywać go na siłę; wycofać nieco zgłębnik i próbować wprowadzić go ponownie.
Jeśli jest to niemożliwe dalsze postępowanie skonsultować z lekarzem.
Po wprowadzeniu zgłębnika na ustaloną głębokość sprawdzić jego umiejscowienie:
-aspirując strzykawką nieco wydzieliny (brak wydzieliny –wsunąć zgłębnik nieco głębiej, aby doszedł do wydzieliny,
-ułożyć chorego na lewym boku – koniec zgłębnika układa się na krzywiźnie większej gdzie zbiera się wydzielina)
-sprawdź jej pH papierkiem lakmusowym – zabarwi się na różowo
-lub umieścić jego koniec w naczyniu z wodą i obserwować rytm wydostawania się pęcherzyków powietrza;
wprowadzić do zgłębnika ok. 10 ml powietrza –w trakcie wysłuchiwać stetoskopem charakterystyczny szmer w nadbrzusza
Umocować cewnik plastrem na określonej głębokość
PŁUKANIE ŻOŁĄDKA
Wskazania
-zwężenie odźwiernika z zaleganiem treści pokarmowej,
-ostre zatrucie pokarmowe, szczególnie grzybami , także substancjami chemicznymi.
WSKAZANIA I KRYTERIA CZASOWE
1. Kwaśny środek żrący do 30 minut
2. Substancje stałe do 6 godzin
3. Salicylany do 8 - 24 godzin
4. Grzyby do 72 godzin
5. Pacjenci nieprzytomni - bez ograniczeń czasowych
PRZECIWWSKAZANIA
1. Wypicie stężonych zasad lub mocnych kwasów
2. Zaburzenia rytmu serca
3. Krwawienie z przewodu pokarmowego
4. Objawy otrzewnowe
5. Drgawki
6. Czynna choroba wrzodowa żołądka
7. Żylaki przełyku
8. Stan po całkowitej resekcji żołądka
9. Wzrost ICP u przytomnego pacjenta
10. Brak zgody na zabieg
11. Tętniak aorty
12. Rak przełyku i wpustu
13. Duszność niezależnie od jej pochodzenia
Niebezpieczeństwa i powikłania
1. Przepchnięcie zawartości żołądka do jelit przy zbyt dużej jednorazowej objętości płynu płuczącego
2. Zachłyśnięcie, zaksztuszenie
3. Mechaniczne uszkodzenie przewodu pokarmowego
4. Zasłabnięcie, zapaść
4. Odruchowe zatrzymanie czynności serca
5. Zaburzenia wodno - elektrolitowe
6. Hipotermia ( płyn o temp. niższej od 37° C
7. Oparzenia ( płyn o temp. wyższej od 40° C
8. Zatrucie wodne przy obfitych płukaniach ( udzieci płukać 0,9 NaCl
Płukanie żołądka
1. Należy uzyskać zgodę pacjenta na zabieg
2. Sonda dożołądkowa powinna mieć średnicę 5- 15 mm
3. Pacjent przytomny w trakcie płukania powinien siedzieć lub leżeć na lewym boku
4. Pacjent nieprzytomny musi zostać zaintubowany, płukanie żołądka wykonujemy w pozycji na plecach, dotyczy to również zatruć pochodnymi ropy naftowej i substancjami pieniącymi się
5. Sondę zakładamy przez usta
6. U osób dorosłych używamy ciepłej wody w dawce jednorazowej 15ml/kg
7. U dzieci ciepły 0,9% NaCl w dawce 15 ml/kg
8. Usuwanie popłuczyn z żołądka odbywa się na zasadzie naczyń połączonych
9. Zabieg powtarzamy do uzyskania przejrzystych popłuczyn wymaga to przeciętnie zużycia 5-20 litrów wody
10. W przypadku zatrucia grzybami pierwsze popłuczyny zabezpieczamy do badania mykologicznego
11. Po wykonaniu płukania żołądka podajemy przez sondą zawiesinę węgla aktywowanego
Zestaw
Gruby (ok. 0,5-15mm) i długi (85- 90 cm) zgłębnik żołądkowy w zależności od rodzaju zatrucia,
- preparat poślizgowy i znieczulający, np.2% lidokaina,
- duży lejek dopasowany do zgłębnika,
- przedłużacz szklany i dren gumowy ok. 70cm do połączenia z przedłużaczem,
- pojemnik ze zleconym płynem do płukania o tem. ok. 37 stopni i dzbanek do wlewania płynu,
- wiadro na popłuczyny,
- narzędzie zaciskające np. pean, kocher,
- 2 fartuchy ochronne (dla pacjenta i wykonującego zbieg)
- miska nerkowata, lignina,
- szklanka z wodą do przepłukania ust po zabiegu
- naczynie na popłuczyny do badania laboratoryjnego,
- jałowe rękawiczki.
założyć zgłębnik do żołądka jw,
-zgłębnik przedłuż drenem i dołącz lejek
-zdejmij zacisk ze zgłębnika
-wlewaj płyn utrzymując stały poziom w lejku (ok.0,5l)
-po wprowadzeniu porcji płynu obniżyć lejek w dół i skierować do wiadra na popłuczyny (jeśli do zgłębnika dostanie się powietrze nie uzyskamy popłuczyn).
-z pierwszej porcji pobierz ok. 150 ml popłuczyn do badania
-zaciśnij zgłębnik,
-pacjent wykonuje głęboki wdech, a następnie długi wydech w czasie którego usuwamy zgłębnik,
-podaj wodę do przepłukania ust,
-zapewnij pacjentowi wygodę i wypoczynek, obserwuj go.
Oznacz popłuczyny:
- imię i nazwisko chorego, imię ojca
- rodzaj materiału (popłuczyny żołądkowe- jeśli wiadomo wskazać środek zatrucia
- data pobrania
- podpis lekarza
-dostarczyć do laboratorium.
-Zabezpiecz zużyty sprzęt (ju przeznacz do spalenia, a wielorazowy zdezynfekuj
-udokumentuj wykonanie zabiegu, zaznacz ilość i rodzaj użytego płynu
PŁYNY DO PŁUKANIA
- woda
-woda z węglem aktywowanym
- 0,9% NaCl
-płyny o temp. ok.37 stopni C
- mechaniczne uszkodzenie aż do przebicia włącznie ściany przewodu pokarmowego
- zatrucie wodne przy obfitych płukniach (u dzieci płukać 0,9% NaCl)
- brak popłuczyn (przerwanie słupa płynu powietrzem.
PŁUKANIE ŻOŁĄDKA U NIEPRZYTOMNYCH
-konieczność wcześniejszego zaintubowania i założenia szczękorozwieracza
-zabieg wykonujemy w ułożeniu na boku
-po zabiegu oczyszczenie j. ustnej przez odessanie ssakiem – zapobiega zachłyśnięciu.
WĘGIEL AKTYWOWANY
Węgiel drzewny poddany działaniu pary wodnej lub silnych kwasów w celu uzyskania maksymalnej powierzchni adsorbcyjnej Węgiel w postaci zawiesiny wodnej podajemy jednorazowo doustnie lub przez sondę w ilości 1g na kilogram masy ciała pacjenta
SUBSTANCJE DOBRZE ABSORBOWANE PRZEZ WĘGIEL AKTYWOWANY
Amfetamina, benzodiazepiny, atropina, barbiturany, leki nasenne, opiaty, glikozydy nasercowe, fenol, sulfonamidy, strychnina, trójpierścieniowe leki antydepresyjne, paracetamol.
SUBSTANCJE ŹLE ABSORBOWANE PRZEZ WĘGIEL AKTYWOWANY
związki ołowiu, żelaza, litu, baru, kwas borny, pochodne ropy naftowej, inne rozpuszczalniki organiczne, fluorki, cyjanki, alkohol etylowy, alkohol metylowy, kwasy i zasad
POWIKŁANIA
1. Zwiększone ryzyko wymiotów
2. Możliwość zachłyśnięcia
3. Zaparcia
4. Możliwość wystąpienia niedrożności
Węgiel aktywowany w dawkach powtarzanych co 4-6 godzin ma na celu przerwanie wtórnego wchłaniania toksyn wydzielanych do jelita z żółcią.Dawkowanie 0,5-1,0 g/kg do maksymalnej dawki dobowej 200-400g
www.google.pl