Temat: Budowa bakterii materiałów ropnych. 18. 02. 2002
Materiały ropne powstają jako następstwa działania drobnoustrojów i mechanizmów obronnych. Pobiera się materiały ropne przy pomocy wymazówek, igieł i strzykawek, również śródoperacyjnie.
W pracowni mikrobiologicznej:
1. wykonanie preparatu, barwienie metodą Grama
2. Posiew na podłoża głównie McConkeya, Chapmana, z cetrynidem.
Gdy podejrzewamy bakterie beztlenowe posiewa się na podłoże dodatkowo wzbogacone krwią i inkubuje w warunkach beztlenowych.
3. Opis wyrosłych kolonii, wykonanie antybiogramów.
W ostrych zakażeniach ropnych – skrócenie cyklu badania do 1 doby przez wykonanie bezpośredniego antybiogramu do. Materiał posiewa się bezpośrednio na podłoże Muller-Hintona i układa krązki z antybiotykami. Po dobie wiemy jakie to bakterie i jakie antybiotyki są na nie skuteczne. To jest wiarygodne tylko wtedy, gdy w materiale jest jeden gatunek bakterii. Jeśli więcej gatunków – taki antybiogram nie jest wiarygodny i trzeba wykonywać go dla poszczególnych bakterii.
Procesy ostre – 1 gatunek, przewlekłe – kilka gatunków.
Wykonanie badania:
- gronkowce (najważniejszy Staphylococcus aureus)
- pałeczki Enterobakteriaceae (E. Coli, Proteus)
- pałeczki Pseudomonas
- paciorkowce ropne
- dwoinki płuc
- dwoinki zapalenia płuc
- dwoinki zapalenia opon nózgowo-rdzeniowych
- pałeczki Haemophilus
- bakterie beztlenowe (najczęściej z rodzaju Bacteroides, Clostridium)
Gronkowce:
- małe, kuliste, Gram (+)
- dobrze rosną na podłożu sztucznym
- podłoże wybiórczo – różnicujące Champmana (NaCl i mannitol)
- są mało wrażliwe na zmiany warunków zewnętrznych
Staphylococcus aureus, saprophiticus i epidermidis są najważniejsze. Pozostałe gatunki najczęściej towarzyszą, niektóre są patogenne głównie dla zwierząt.
Staphylococcus aureus – łatwo adaptuje się do warunków, wytwarza różne substancje biologiczne (czynniki zjadliwości, chorobotwórczości). Mogą one ułatwiać kolonizację i inwazję komórek lub działać bezpośrednio na komórki gospodarza. Komórki gronkowców mogą produkować około 30 czynników np. toksyny.Produkowane czynniki to:
q koagulaza (enzym powodujący wytrącanie z roztworu osocza fibrynogenu) – komórki otoczone siateczką włóknika są mniej narażone na działanie mechanizmów ochronnych i jedna z najbardziej stałych cech gronkowców to identyfikacja bakteryjna
q czynnik zlepiający (zlepienie komórek w obecności osocza krwi w duże konglameraty; takie komórki są mniej podatne na mechanizmy ochronne)
q leukocydyna – toksyna działająca na komórki żerne, powoduje zmniejszenie ich ruchliwości, śmierć co powoduje spadek efektywności fagocytozy; kom. mogą łatwiej penetrować w głąb tkanki
q hialuronidaza – działa na tkankę łączną powodując jej rozluźnienie, łatwiejszą penetrację kom. bakteryjnych w głąb tkanki
q penicylinaza
q dezoksyrybonukleazy
q lipazy
q hemolizyny (toksyny, szkodliwie działające na krwinki czerwone)
q enterotoksyny – działają na przewód pokarmowy człowieka, jest 7 typów A, B, C1, C2, D, E, F, wszystkie są toksyczne, powodują u ludzi zatrucia pokarmowe, są ciepłostałe (utrzymują temperaturę 100 stopni C) oraz są stabilne w niskim pH, zatrucia tymi toksynami – najczęściej przez mleko i jego przetwory.
Zatrucia toksynami związane są najczęściej z zapaleniami wymion krowich, nie ulegają inaktywacji podczas pasteryzacji. Po spożyciu sałatek, pasztetów, mięsa – kontakt z toksynami i objawy po 0.5 – 0.6 godz. po spozyciu, nudności, wymioty, bóle głowy, biegunka. Po mniej więcej 6 – 12 godz. objawy ustępują samoistnie.
Enterotoksyna typu B -
Dr.Rockit