Bernadeta Sierszecka
Wyprawy otwartych oczu
redakcja: Grzegorz Strzelczyk
KATOWICE 1996
5
Spis treści 2
Metody aktywizujące i wyprawy otwartych oczu 4
słów kilka o metodach 5
Wprowadzenie metodyczne 6
komunikacja 6
aktywnie słuchać 6
prowadzący 8
niebezpieczeństwo manipulacji 9
słów kilka o tym, jak korzystać z tego zeszytu 10
Propozycje ćwiczeń na rozgrzewkę 12
Dzień I: Boża miłość i Boży plan - Odkrycie śladów miłości Boga 13
1. Ręce miłości 13
2. Boża miłość 13
Dzień 2: Grzeszność człowiek - Człowiek niszczy dzieło Boże 14
1. Więzy 14
2. Maski 15
Dzień 3: Jezus Chrystus - jedyny Zbawiciel człowieka 16
1. Więzy c.d. 16
2. Życie 17
3. Telefon zaufania 18
4. Wartość i sens życia 18
5. Linia życia 19
6. Telegram 20
Dzień 4: Osobiste przyjęcie Jezusa jako Pana i Zbawiciela - Oddanie życia Jezusowi 21
1. Labirynt 21
2. Tor przeszkód 22
3. Samochodziki 22
Dzień 5: Życie kierowane przez Chrystusa - Odkrycie życia kierowanego przez Chrystusa 23
1. Uczę się kochać siebie samego 24
2. Plakietka 24
3. Charakterystyka 25
4. Przeszkody 26
5. Jaki jestem 26
6. Prawa 27
7. Prawo Boga, prawo ludzi 28
Dzień 6: Odkrycie chrześcijańskiej pewności wiary - Słowo Boże 29
1. Słowo Boże 29
2. Kwiat 30
3. Świeca 30
Dzień 7: Życie kierowane przez Ducha Świętego - Oko i światło 31
1. Perspektywy z wysoka 31
2. Patrzeć 32
3. Nie muszę patrzeć 32
4. Człowiek w mieście 33
Dzień 8: Nawrócenie, czyli wymagania życia w Duchu - Odkrycie woli i wolności 34
1. Milcząca rozmowa 34
2. Nie muszę patrzeć. Nie muszę mówić. Nie muszę słuchać 35
3. Wolność 36
Dzień 9: Odpuszczenie grzechów 37
Dzień 10: Chrzest i chrześcijański wzrost - Drugi człowiek 37
1. Okazywanie miłości 37
2. "Drogi Pawle" 38
3. Telegram 38
4. Uśmiech 39
5. Słowa i czyny 40
Dzień 11: Pojednanie - Wyprawa pojednania 41
1. Słońce wybaczenia 41
2. Ręce 41
3. Oto czynię wszystko nowym 42
4. Postępujcie w miłości wzajemnej 43
5. List 43
6. Puszka konfliktów 44
7.Sylwetki 44
Dzień 12: Świadectwo - Warsztat ewangelizacyjny 45
1. Pary 45
2. Jezus dziś 46
3. Głoszenie 47
4. Wersety 47
Dzień 13: Dzień wspólnoty Oazy Wielkiej 48
Dzień 14: Wspólnota Kościoła 48
Dzień 15 48
Labirynt (szablon) 49
Ulice (szablon) 50
Spis ćwiczeń 51
Indeks tematyczny 52
Rekolekcje oazowe ze swej istoty są rekolekcjami "przeżyciowymi", w których nie chodzi jedynie o dostarczenie ich uczestnikom "materiału" do osobistej medytacji, modlitwy. Chodzi o coś więcej: o doświadczenie życia chrześcijańskiego. To, co jest "treścią" wiary ma zostać wchłonięte tak, by mogło stać się praktyką życia.
Celem rekolekcji, szczególnie pierwszego stopnia, jest zatem doprowadzenie uczestników do osobistego spotkania z Jezusem, do poddania się kierownictwu Jego Ducha. Za tym musi iść pomoc w odkryciu podstawowych zasad-elementów życia chrześcijańskiego, takich jak modlitwa (namiot spotkania), Słowo Boże, liturgia, wspólnota Kościoła itd. Pomoc ta nie może być tylko "wprowadzeniem" na poziomie intelektualnym: powinna raczej polegać na towarzyszeniu w konkretnym doświadczeniu. Niezwykle ważne jest tu akcentowanie "konkretności": naśladowanie Jezusa dokonuje się zawsze w konkretnym miejscu i czasie, w konkretnych okolicznościach, napotyka na konkretne, często bardzo zwyczajne trudności. I co jeszcze ważniejsze: w relację z Jezusem wchodzi zawsze konkretna osoba ze swoją historią, w pewien sposób ukształtowanym sposobem myślenia, ze swymi mocnymi i słabymi stronami, często poraniona i oczekująca pomocy, często mająca trudności z uświadomieniem sobie, nazwaniem tego, co ją gnębi. Jest to osoba, która przychodzi "ze świata", a więc w jakiś sposób nosi w sobie wszystko to, czym żyje świat, zarówno rzeczy dobre, jak i złe.
Rekolekcje są czasem szczególnym: wytwarzają specyficzne środowisko, w którym chrześcijaństwo jest czymś tak oczywistym jak powietrze, którym się oddycha. Ta "oczywistość" pociąga za sobą niebezpieczeństwo przejścia "obok", czy "ponad" konkretnymi problemami uczestników. Animator zawsze narażony jest na pokusę teoretyzowania, odnoszenia się bardziej do "sztucznej" w pewnym sensie sytuacji Oazy, niż do rzeczywistej sytuacji duchowej uczestników. Na tę samą pokusę narażeni są uczestnicy: mogą oni na piętnaście dni "wejść w rolę" chrześcijan dostosowując się (nawet tylko podświadomie) do panującej "pobożnej atmosfery". W skrajnych przypadkach może to doprowadzić do tego, że ktoś pozostanie po rekolekcjach zupełnie "nietknięty": natychmiast lub w kilka dni po powrocie do domu odłoży swoje chrześciajństwo do lamusa i powróci do dawnego stylu życia.
By uniknąć wspomnianych niebezpieczeństw konieczna jest nie tylko świadomość i uwaga animatora, lecz także używanie takich metod, które pozwalają na ich uniknięcie, czyli na skonfrontowanie się z codziennością, na "kontakt ze światem" wewnątrz rekolekcyjnej atmosfery, maksymalne "sprowadzenie do wnętrza" uczestników treści rekolekcyjnych. W programie rekolekcji taką rolę spełniają Wyprawy otwartych oczu: chodzi w nich z jednej strony o zaakcentowanie związku wiary, życia z Jezusem z otaczającym światem, z drugiej - sprowokowanie uczestników do bardziej aktywnego, twórczego, osobistego zaangażowania się, które umożliwia realne przejście tego, co się wydarza na rekolekcjach "z głowy do serca".
Idea opracowania niniejszego zeszytu zrodziła się z jednej strony z trudności, na jakie napotyka dziś realizacja Wypraw... zaproponowanych w Podręczniku OŻK I0, z drugiej - w perspektywie nowych możliwości, jakie niesie zastosowanie metod aktywizujących w formacji chrześcijańskiej. Kiedy rodziła się koncepcja rekolekcji pierwszego stopnia większość punktów rekolekcyjnych mieściła się w okolicach odosobnionych, gdzie łatwo było o kontakt z naturą i wyraźnie odczuwało się kontrast z miejską szarością. Dlatego też większość Wypraw... zakłada takie otoczenie, a tym samym staje się niezwykle trudna do zrealizowania w środowisku miejskim, w którym znalazło się już sporo punktów rekolekcyjnych (zwłaszcza archidiecezji Katowickiej). Drugim słabym punktem Wypraw... było uzależnienie od pogody: aura uniemożliwiająca wyjście z budynku uniemożliwiała w praktyce realizację tego punktu programu. Równocześnie dokonał się poważny rozwój w dziedzinie metod aktywizujących: psychologia grupy dostarczyła narzędzi, które z jednej strony pozostają w metodycznym nurcie Wypraw..., z drugiej doskonale nadają się do realizacji celów, tengo punktu programu rekolekcji. Wymienione wyżej czynniki, "przeżyte" w wielokrotnym, konkretnym doświadczeniu prowadzonych rekolekcji stworzyły impuls, który zaowocował niniejszym opracowaniem.
Nim przejdziemy do szczegółowego, "technicznego" niejako wprowadzenia do korzystania z tego zeszytu, trzeba powiedzieć...
Z a l e t y m e t o d a k t y w i z u j ą c y c h :
- pomagają stworzyć w grupie klimat zaufania i bezpieczeństwa;
- dają głębsze doświadczenie Kościoła jako wspólnoty, w której żyje Jezus;
- pobudzają aktywność, twórczość uczestników;
- dają doświadczenie owocności wspólnego działania
- pomagają w rozwoju osobowym uczestników (rozwój samoświadomości i poczucia własnej wartości!);
- pomagają w budowaniu silnych więzi pomiędzy członkami grupy.
...
anima.et.animus