2104.pdf

Wzmacniacz stereofoniczny 2x22W

z układem

TDA1554

Właściwości

· Duża moc wyjściowa przy

niewielkim napięciu zasilającym

uzyskana dzięki pracy wzmac−

niaczy w układzie mostkowym.

· Zasilanie z akumulatora lub

zasilacza sieciowego.

· Bardzo prosta konstrukcja nie

wymaga stosowania płytki

drukowanej.

· Współpraca z głośnikami 2x4 W

lub 2x8 W .

2104

Do czego to służy?

W praktyce elektronika często za−

chodzi potrzeba wykonania wzmac−

niacza o mocy kilku...kilkunastu wa−

tów. Nie zawsze zbudowanie wzmac−

niacza jest celem samym w sobie.

Niekiedy chodzi o zastąpienie

w fabrycznym sprzęcie uszkodzo−

nego starego wzmacniacza na tran−

zystorach, szkoda bowiem czasu na

grzebanie się w starociach. Kiedy in−

dziej trzeba zrobić “dopałkę” do ist−

niejącego wzmacniacza małej mocy,

choćby do karty komputerowej czy

starego radia samochodowego.

Najważniejsze parametry

układu TDA1554Q:

· Zakres roboczego napięcia

zasilającego: 6...18V

· Prąd spoczynkowy: typ. 80mA,

max 160mA

· Prąd w stanie “uśpienia”

(U 14 =0V): typ. 0,1µA

· W zależności od napięcia

zasilającego, impedancji

obciążenia i zastosowanego

radiatora można uzyskać moc

użyteczną od kilku do ponad

2x25W.

Rys. 1. Schemat aplikacyjny (wersja mostkowa) układu TDA1554Q.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 6/96

WYKAZ ELEMENTÓW

Kondensatory

C1, C2: 220nF

C3: 100nF ceramiczny

C4: 2200µF (opcja)

Półprzewodniki

U1: TDA1554Q

Różne

S: wyłącznik jednobiegunowy

nia przewodów zasilających i masy

przedwzmacniacza (sygnałowej). Jest to

bardzo ważna sprawa we wszelkich

wzmacniaczach mocy. Błędne połącze−

nie masy może spowodować samo−

wzbudzenie. Przy wykonywaniu mode−

lu nie wystąpiły jakiekolwiek trudnoś−

ci.

Rys. 2. Schemat montażowy.

W modelu nie zmontowano konden−

satora C4.

Bezpośrednio na koncówkach układu

scalonego zmontowano tylko kondensa−

tor C3 zabezpieczający przed samo−

wzbudzeniem.

Przy zasilaniu z akumulatora, kon−

densator C4 o pojemności 2200µF na−

leży stosować w przypadku, gdy

wzmacniacz nie jest umieszczony bez−

pośrednio przy akumu−

latorze.

Przy zasilaczu sie−

ciowym pojemność tę

stanowić będzie kon−

densator filtru zasila−

cza. Ponieważ pobór

prądu w szczytach

wysterowania jest rzę−

du kilku amperów na−

leży zastosować więk−

sze pojemności, oko−

ło 6800...10000µF lub

więcej. Kondensator

filtrujący (C4) powinien

być umieszczony blis−

ko układu scalonego.

Solidne lutowanie i za−

mocowanie wszystkich części ma szcze−

gólne znaczenie w urządzeniach na−

rażonych na wstrząsy, np. w samocho−

dzie.

Stosując zasilacz niestabilizowany

należy oczekiwać, że przy obciążeniu

2x8 W moc wyjściowa będzie rzędu

2x10...15W zależnie od parametrów

użytego zasilacza.

Jak to działa?

Układ jest przeznaczony w pierw−

szym rzędzie do zasilania z akumulato−

ra samochodowego, możliwe jest też

użycie zasilacza sieciowego o odpo−

wiedniej mocy.

Na rysunku 1 pokazano schemat

aplikacyjny ukladu TDA1554Q pracują−

cego w układzie mostkowym (ang.

BTL). Dzięki temu możliwe jest osiągnię−

cie znacznej mocy przy niewielkim na−

pięciu zasilającym.

Układ posiada wbudowane zabezpie−

czenia przeciwzwarciowe i termicz−

ne.

Kostka, jak wszystkie układy “sa−

mochodowe” jest wyposażona w koń−

cówkę MUTE/STANDBY (n. 14).

Wielkość napięcia napięcia na tej

końcówce decyduje o stanie układu.

Przy napięciu na tej końcówce w za−

kresie 0...2V układ jest wyłączony − po−

biera ze źródła zasilania prąd rzędu mik−

roamperów. Przy zwarciu do plusa zasi−

lania układ pracuje normalnie, a przy

napięciach rzędu 4...5V układ jest przy−

gotowany do pracy ale nie przepuszcza

sygnału (MUTE).

W typowym układzie pracy kostka

cały czas jest pod napięciem, a do jej

włączania stosuje się niewielki wyłącznik

w obwodzie nóżki 14.

Według danych katalogowych przy

zasilaniu napięciem 14,4V i obciążeniu

2x4 W można uzyskać moc wyjściową

2x22W przy zniekształceniach 10%. Po−

bór prądu wynosi przy tym ponad 5A.

W zastosowaniach innych niż samo−

chodowe stosuje się powszechnie obcią−

żenie 8 W . Przy takim obciążeniu moc

wyjściowa będzie o około 40% mniej−

sza, ale mniejsze będą też straty mocy

(grzanie) i wystarczy zastosować nie−

wielki radiator z kawałka blachy. Taki

radiator można wyko−

nać z blachy aluminio−

wej o grubości 2...3mm

i powierzchni około

70cm 2 .

W przypadku zasi−

lania napięciem wy−

ższym niż napięcie

akumulatora samocho−

dowego należy pamię−

tać o wewnętrznym ob−

wodzie zabezpieczają−

cym, który wyłącza

wzmacniacz gdy napię−

cie zasilające przekro−

czy 18V . Może to być

przyczyną przykrych

niespodzianek przy za−

silaniu z niestabilizowanego zasilacza

sieciowego. W stanie spoczynku, gdy

napięcie zasilania przekroczy 18V, układ

wyłączy się i po prostu nie będzie

wzmacniał podawanego sygnału − za−

chowa się jakby był uszkodzony. Po ob−

niżeniu napięcia zasilającego znów bę−

dzie pracował normalnie.

Montaż i uruchomienie

Montaż wzmacniacza z układem

TDA1554Q nie powinien nastręczyć

żadnych trudności. Pomocą będzie rysu−

nek 2. Należy zwrócić uwagę na sposób

prowadzenia masy i miejsca dołącze−

Piotr Górecki

Komplet podzespołów z płytką

jest dostępny w sieci handlowej

AVT jako "kit szkolny" AVT−2104.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 6/96

Uwaga!

Jeśli napięcie

zasilające przekro−

czy 18V, wbudowane

zabezpieczenie

wyłączy układ. Po

obniżeniu napięcia

zasilającego

wzmacniacz znów

będzie pracował

normalnie.

Płytka do wzmacniacza 2×22W

Do czego to służy?

W EdW 6/96 przedstawiony był opis

układu scalonego TDA1554Q, jego para−

metry i schemat ideowy układu aplikacyj−

nego. Zaproponowano tam montaż ele−

mentów wprost na wyprowadzeniach

układu scalonego.

Czytelnicy EdW dopominali się

o przedstawienie płytki drukowanej do te−

go wzmacniacza stereofonicznego zasłu−

żenie cieszącego się dużą popularnością.

Niniejszy krótki suplement przedsta−

wia stosowną płytkę.

2104/1

Jak to działa?

Szczegółowy opis układu scalonego,

schemat aplikacyjny oraz możliwości wy−

korzystania został przedstawiony w EdW

6/96 i nie będzie powtarzany – należy

sięgnąć do tego artykułu.

Jedyną zmianą w porównaniu do wer−

sji przedstawionej we wspomnianym ar−

tykule jest dodanie obwodu opóźnionego

włączania z elementami R1, C4 dołączo−

nymi do nóżki numer 14. Stała czasowa

R1C4 określa czas opóźnienia włączenia

wzmacniacza po podaniu napięcia zasila−

nia. Tuż po włączeniu napięcia zasilania,

kondensator C4 jest rozładowany i napię−

cie na nóżce 14 jest równe zeru. Konden−

sator ten będzie stopniowo ładowany

przez rezystor R1 Dopóki napięcie na nóż−

ce 14 będzie zawierać się w granicach

0...2V, kostka jest całkowicie wyłączona –

jest to stan zwany STANDBY. W zakresie

napięć 2...5V układ scalony jest w goto−

wości, ale jeszcze nie przepuszcza sygna−

łu – jest to stan zwany MUTE. Dopiero

przy wyższych napięciach kostka zacho−

wuje się jak normalny wzmacniacz.

Takie wyciszenie przy włączaniu jest

bardzo pożyteczne, ponieważ nie dopusz−

cza do głośnika jakichkolwiek stuków,

trzasków i innych „śmieci”, które mają

swoje źródło w tak zwanych stanach

przejściowych przedwzmacniacza.

Montaż układu (nawet bez schematu

ideowego) nie sprawi trudności. W pierw−

szej kolejności należy wykonać trzy zwory.

Zasilanie (6...18V) należy podłączyć do

punktów O1 – minus, P – plus. Punkt

O posłuży dla podłączenia masy współ−

pracującego przedwzmacniacza – będzie

to masa wejściowa czyli sygnałowa. We−

jściami dwóch kanałów wzmacniacza są

punkty oznaczone A i B. Dwa głośniki na−

leży podłączyć do punktów C,D oraz E,F.

Głośniki będą pracować w fazie, jeśli ich

gorące punkty, czyli wyprowadzenia

oznaczone czerwoną kropką będą dołą−

czone do punktów C i E.

Dla uzyskania pełnej mocy wyjściowej

wzmacniacz musi być wyposażony w ra−

diator, np. z blachy 2...3mm o wymiarach

przynajmniej 10 x 7cm.

Wykaz ellementów

Rezystory

R1: 47k

Montaż i uruchomienie

Wygląd płytki drukowanej do wzmac−

niacza pokazano na rysunku 1.

Ω

Kondensatory

C1, C2: 220nF

C3: 100nF ceramiczny

C4: 100µF/16V

Półłprzewodniikii

U1: TDA1554Q

Pozostałłe

płytka drukowana wg rysunku 1

Uwaga! radiator nie wchodzi w skład zesta−

wu AVT−2104/1

Piiotr Góreckii

Uwaga! Ze względu na wprowadzenie do ofer−

ty zestawu AVT−2104/1, dotychczasowy zestaw

AVT−2104 zostanie wkrótce wycofany. Aby unik−

nąć niejasności prosimy nanieść stosowną uwa−

gę w EdW 6/96.

Rys. 1. Schemat montażowy

Kompllet podzespołłów z płłytką jjest

dostępny w siiecii handllowejj AVT jjako

„kiit szkollny” AVT−2104/1.

c.d. ze str. 57

Układ zmontowany ze sprawnych ele−

mentów będzie od razu pracował popra−

wnie i nie wymaga żadnego uruchamiania.

Jedynym odpowiedzialnym zadaniem

jest dobór atrakcyjnej obudowy i wyko−

nanie oprawki z ekranem, lub czegoś po−

dobnego do mieszania światła trzech

diod. Proste wystawienie trzech diod na

zewnątrz obudowy nie daje tak dobrego

efektu i warto pomysleć nad sposobem

wymieszania światła ze wszystkich diod.

To zadanie pozostawione jest niewyczer−

panej pomysłowości Czytelników EdW.

Na fotografii modelu pokazano diody

kwadratowe. Przeprowadzono również

próby z diodą trzykolorową LF−59EBGBW.

Efekt był znacznie lepszy, ponieważ dioda

ta zawiera struktury świecące na niebiesko.

Nabywcy zestawu AVT−2158 otrzy−

mają w komplecie taką właśnie diodę. Na

rysynku 4a pokazano układ wyprowadzeń

takiej egzotycznej diody, a na rysunku 4b

(patrz str. 57) pokazano układ połączeń

diody z płytką.

C4 i C5. Pojemności te można dowolnie

zmieniać w granicach 22nF...100µF. Oczy−

wiście w roli C2 – C4 mogą być stosowa−

ne kondensatory elektrolityczne. Pozosta−

łych elementów nie trzeba zmieniać.

Bardziej ciekawi Czytelnicy zechcą za−

pewne sprawdzić, jak układ pracuje przy

różnych napięciach „sztucznej masy”, czyli

przy zmianie wartości elementów R1 i R2.

Piiotr Góreckii

Zbiigniiew Orłłowskii

Możliwości zmian

Nie tylko można, ale i trzeba sprawdzić

efekt zmiany barwy światła w zależności

od częstotliwości generatorów.

Warto więc poeksperymentować z róż−

nymi wartościami kondensatorów C2, C3,

Kompllet podzespołłów z płłytką jjest

dostępny w siiecii handllowejj AVT jjako

„kiit szkollny” AVT−2158.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/97

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: