ROZWÓJ MOWY DZIECKA - tabela.doc

OKRES MELODII

(0-1 r.ż.)

Początkowo dziecko komunikuje się z dorosłym za pomocą KRZYKU

(ćwiczenie narządu oddechowego).

W 2-3 m-cu niemowlę zaczyna GŁUŻYĆ, tzn. wytwarzać przypadkowe dźwięki

(nieświadome ćwiczenie narządów artykulacyjnych, przygotowywanie się do wytwarzania pierwszych dźwięków mowy).

W 6 m-cu obserwujemy u dziecka GAWORZENIE, czyli powtarzanie dźwięków, które dziecko wydało przypadkowo oraz tych, które zasłyszało w otoczeniu.

Z końcem pierwszego roku życia dziecko dużo już ROZUMIE, spełnia proste polecenia. Pojawiają się PIERWSZE WYRAZY:  da, na, mama.

OKRES WYRAZU

(1-2 r.ż.)

Dziecko używa już właściwie wszystkich samogłosek (prócz nosowych). Ze spółgłosek wymawia: p, b, t, d, m, n, ś, ć, dź (mama, tata, baba, papu, da, na, następnie śaśi, ćaća, dzidź)i. Pozostałe spółgłoski zastępuje innymi o zbliżonym miejscu artykulacji.

Upraszcza grupy spółgłoskowe. Charakterystyczne jest wymawianie tylko pierwszej sylaby lub końcówki.

Pod koniec tego okresu słownik dziecka zawiera kilkadziesiąt wyrazów, których większość stanowi rzeczowniki, używane w mianowniku i będące nazwami przedmiotów z najbliższego otoczenia dziecka.

OKRES ZDANIA

(2-3 r.ż.)

Dziecko powinno już wypowiadać głoski: wargowe (p, b, m), wargowo-zębowe (f, w), środkowojęzykowe (ś, ć, ź, dź, ń), tylnojęzykowe (k, g, ch), przedniojęzykowo-zębowe (t, d, n), przedniojęzykowo-dziąsłowe (l).

Pojawiają się pierwsze, proste zdania, początkowo dwuwyrazowe i wyłącznie twierdzące.

Mowa dziecka staje się zrozumiała dla otoczenia. Najwięcej nowych słów dziecko przyswaja sobie w 2-3 roku życia.

OKRES SWOISTEJ MOWY DZIECIĘCEJ

(3-7 r.ż.)

Dziecko 3-letnie powinno już wymawiać wszystkie samogłoski (ustne i nosowe), chociaż samogłoski e,o mogą być zastępowane przez a. Spółgłoski sz, ż, cz, dż najczęściej zastępowane są przez s, z, c, dz lub przez ś, ź, ć, dź (trudniejsze – łatwiejszymi).

Natomiast r może być wymawiane jak j lub ł.

W mowie dziecka 4-latniego utrwalają się takie głoski jak s, z, c, dz.

Pojawia się głoska r, choć jej opóźnienie nie powinno jeszcze niepokoić.

W mowie dziecka 5-letniego zaczynają się ustalać głoski sz, ż, cz, dż, które dziecko potrafi poprawnie powtórzyć, choć w mowie potocznej mogą być jeszcze wymawiane jak s, z, c, dz.

U 6-latka mowa powinna być już opanowana pod względem dźwiękowym.