Jack London - Meksykanin [pl].pdf - Jack London - GoldenNeedlepoint

J ACK L ONDON

M EKSYKANIN

Nikt nie znał jego przeszłości, a zgoła nic o nim nie wiedzieli członkowie Komitetu Junty.

Był dla nich prawdziwą zagadką ten wielki patriota, który po swojemu, ale z nie mniejszym niż

oni oddaniem pracował dla nadchodzącej rewolucji meksykańskiej. Zrozumieli to późno, gdyż

nikt z Komitetu go nie lubił. Kiedy po raz pierwszy zjawił się w zatłoczonym, pełnym zgiełku

lokalu Junty, wszyscy powzięli podejrzenie, że jest szpiclem, jednym z płatnych agentów tajnej

policji Diaza. Zbyt wielu ich towarzyszy siedziało w cywilnych i wojskowych więzieniach

rozsianych po całym obszarze Stanów Zjednoczonych; inni, zakuci w kajdany i wydaleni do

Meksyku, stanęli tam pod murem i zostali rozstrzelani.

Na pierwszy rzut oka chłopiec nie sprawiał dodatniego wrażenia. Mógł mieć najwyżej

osiemnaście lat i jak na swój wiek był niezbyt wyrośnięty. Oświadczył, że nazywa się Felipe

Rivera i chce pracować dla rewolucji. To wszystko, ani słowa więcej. Żadnych dalszych

wyjaśnień. Stał i czekał. Na jego ustach nie było uśmiechu, oczy pozostały chłodne.

Wielkiemu, zamaszystemu Paulino Vera ciarki przeszły po kościach. Chłopak miał w

sobie coś odpychającego, strasznego, kryl jakąś tajemnicę. W jego czarnych oczach czaiły się

jadowite błyski, które przywodziły na myśl żmiję. Oczy te płonęły zimnym ogniem ogromnej,

stężałej goryczy. Przeniósł błyszczący wzrok z twarzy spiskowców na maszynę do pisania, na

której pilnie stukała malutka pani Sethby. Kiedy spojrzała w górę, ich oczy spotkały się

przelotnie. Pani Sethby także doznała nieokreślonego uczucia i pod jego wpływem przerwała

pracę. Zanim zaczęła pisać dalej, musiała przeczytać list od początku.

Paulino Vera spojrzał na Arrellano i Ramosa. Wszyscy po kolei wymienili pytające

spojrzenia. Ich oczy wyrażały brak decyzji i nieufność. Ten szczupły chłopak był Nieznanym i

niósł z sobą grozę rzeczy niewiadomych. Był zagadką, czymś, co nie mieściło się w głowach

tych rewolucjonistów, których zaciekła nienawiść do Diaza i jego tyranii nie była przecież

niczym więcej jak uczuciem zwykłych, uczciwych patriotów. Tu zaś kryło się coś innego, ale co

- nie wiedzieli. Wreszcie Vera, zawsze najbardziej impulsywny i szybki w decyzji, pierwszy

przerwał milczenie.

- Bardzo dobrze - rzekł chłodno. - Powiadasz, że chcesz pracować dla rewolucji.

Zdejm marynarkę. Powieś ją tam. A teraz chodź... pokażę ci... gdzie są wiadra i szmaty. Podłoga

jest brudna. Zaczniesz od tego, że wyszorujesz podłogę tutaj i w innych pokojach. Wymyjesz

także spluwaczki. Potem zabierzesz się do okien.

- Czy to będzie dla dobra rewolucji? - spytał chłopiec.

- Tak, dla dobra rewolucji - odparł Vera.

Rivera ogarnął ich chłodnym, podejrzliwym spojrzeniem. Potem zdjął marynarkę.

- Dobrze - powiedział.

I nic więcej. Odtąd co dzień przychodził do roboty - zamiatał, szorował, sprzątał.

Wygarniał popiół z pieców, przynosił węgiel i podpałkę i rozpalał ogień, zanim najgorliwszy z

członków Komitetu zasiadł za swym biurkiem.

- Czy mógłbym tu nocować? - spytał pewnego razu.

Aha! Toś ty taki! Diazowi służysz! Kto nocował w lokalu Junty, miał dostęp do ich

tajemnic, do list nazwisk i adresów towarzyszy w Meksyku. Prośbie odmówili i Rivera nigdy

więcej już o tym nie wspomniał. Nie wiedzieli, gdzie sypia ani gdzie i za co je. Pewnego razu

Arrellano ofiarował mu parę dolarów. Rivera potrząsnął głową na znak odmowy. Kiedy zaś Vera

próbował go nakłonić, aby wziął pieniądze, powiedział:

- Pracuję dla rewolucji.

W naszych czasach wywołanie rewolucji wymaga wielkich pieniędzy, Junta więc zawsze

była w potrzebie. Członkowie Komitetu cierpieli głód i nie szczędzili swych sił. Najdłuższy dzień

był dla nich jeszcze za krótki. Czasem jednak zdawało się, że rewolucja upadnie z braku kilku

dolarów. Doszło do tego, że Komitet przez dwa miesiące nie płacił czynszu i gospodarz groził im

eksmisją. Wtedy to właśnie Felipe Rivera, chłopiec do posług, odziany w tanie, nędzne i wytarte

ubranie, położył na biurku May Sethby sześćdziesiąt dolarów w złocie. Powtórzyło się to jeszcze

kilka razy. Pewnego dnia trzysta listów, wytrzaskanych na niestrudzonej maszynie do pisania

(apele o pomoc materialną i poparcie przez zorganizowane grupy robotników, prośby do

redaktorów naczelnych gazet, by więcej miejsca poświęcali rewolucji w Meksyku, protesty

przeciw samowoli, jakiej dopuszczały się sądy Stanów Zjednoczonych wobec rewolucjonistów),

leżało czekając na ofrankowanie i wysyłkę. Zniknął już złoty zegarek Very, staromodny repetier,

pamiątka po ojcu. Zniknęła również złota obrączka z palca May Sethby. Sytuacja była

beznadziejna. Ramos i Arrellano w rozpaczy targali swoje długie wąsy. Listy trzeba wysłać, a

przecież poczta nie sprzedaje znaczków na kredyt. Wówczas Rivera włożył kapelusz i wyszedł.

Gdy wrócił, położył na biurku May Sethby tysiąc dwucentowych znaczków.

- Czy to nie jest przypadkiem przeklęte złoto Diaza? - powiedział Vera do towarzyszy.

Podnieśli brwi - nie wiedzieli, co o tym sądzić. A Felipe Rivera, który mył podłogi dla

rewolucji, gdy było trzeba, przynosił złoto i srebro i oddawał je na cele Junty.

Oni jednak, mimo wszystko, nie mogli polubić Rivery.

Nie znali go, a drogi tego chłopca nie były ich drogami. Nie zwierzał się nikomu.

Udaremniał wszelkie próby pociągnięcia go za język. Choć był jeszcze chłopcem, jakoś nie

mogli zebrać na odwagę i wziąć go na spytki.

- Może to wielki, samotny duch. Nie wiem, naprawdę nie wiem - bezradnie rozkładał ręce

Arrellano.

- Nie ma w nim nic ludzkiego - mówił Ramos.

- Jego serce wyschło doszczętnie - dodawała May Sethby. - Wypaliła się w nim wszelka

radość. Ma w sobie coś z nieboszczyka, a przy tym jakąś straszliwą żywotność.

- Przeszedł przez piekło - mówił Vera. - Tak może wyglądać tylko ten, kto przeszedł

przez piekło, a przecież to jeszcze chłopiec.

Mimo to nie mogli go polubić. Nigdy z nimi nie rozmawiał, o nic nie pytał, niczego nie

doradzał. Ale kiedy rozmowa o rewolucji stawała się gorąca, przysłuchiwał się stojąc, bez

żadnego wyrazu na twarzy, niczym martwy przedmiot i tylko w oczach jego płonął zimny ogień.

Z twarzy na twarz, z jednego mówcy na drugiego przenosił wzrok i drążąc oczami jak świdry z

roziskrzonego lodu, zbijał ich z tropu, siał niepokój.

- On nie jest szpiclem - powiedział raz Vera do May Sethby. - Jest patriotą, zobaczy pani,

największym patriotą z nas wszystkich. Wiem o tym. Mówi mi to serce i rozum. A jednak nic

więcej o nim nie wiem.

- Ma niedobry charakter - odparła May Sethby.

- Tak - rzekł Vera i wzdrygnął się. - Patrzył na mnie tymi oczami. Nie ma w nich miłości.

Te oczy grożą. Są dzikie jak ślepia tygrysa. Wiem, że gdybym zdradził rewolucję, Rivera mnie

zabije. On nie ma serca. Jest twardy jak stal, okrutny i zimny jak mróz. Przypomina blask

księżyca w noc zimową, kiedy wędrowiec zamarza na samotnym szczycie górskim. Nie boję się

Diaza i jego zbirów, boję się tego chłopca. Mówię pani prawdę. Boję się. Rivera jest tchnieniem

śmierci.

A jednak właśnie Vera przekonał innych, aby po raz pierwszy zaufali Riverze. Było to w

czasie, kiedy zerwała się łączność między Los Angeles a meksykańską Dolną Kalifornią. Trzej

towarzysze własnymi rękami wykopali sobie groby i zostali nad nimi rozstrzelani. Dwaj inni stali

się więźniami Stanów Zjednoczonych w Los Angeles. Juan Alvarado, dowódca wojsk

federalnych, był potworem. Krzyżował wszystkie plany Junty. Nie mogli już porozumiewać się

ani ze starymi, ani ze świeżo pozyskanymi rewolucjonistami w Dolnej Kalifornii.

Młody Rivera otrzymał instrukcje i został wysłany na południe. Gdy wrócił, łączność

znów była nawiązana, a Juan Alvarado nie żył. Znaleziono go w łóżku z nożem wbitym w pierś

po rękojeść. Nie było to przewidziane w instrukcjach, jakie otrzymał Rivera, ale towarzysze z

Junty wiedzieli dokładnie, gdzie się obracał. O nic go nie pytali. Sam też nic nie mówił.

Towarzysze tylko popatrzyli po sobie - zrozumieli wszystko.

- Już wam mówiłem - rzekł Vera. - Diaz powinien bać się tego chłopca więcej niż

kogokolwiek innego. Rivera jest nieubłagany. To ręka sprawiedliwości.

May Sethby powiedziała to, co czuli wszyscy: chłopak miał złe skłonności. Wkrótce

zaświadczyły o tym namacalne dowody. Rivera przychodził raz z rozciętą wargą, to znów z

podbitym okiem lub obrzękłym uchem. Było jasne, że wszczyna burdy w owym innym świecie,

gdzie jadł, spał, zdobywał pieniądze i chadzał drogami, których nie znali. Z czasem nauczył się

składać gazetkę rewolucyjną, którą Junta wydawała raz na tydzień. Zdarzały się jednak dni, kiedy

nie mógł wykonywać tej pracy, gdyż palce miał spuchnięte w kostkach, kciuki rozbite, jedno lub

drugie ramię zwisało bezwładnie, a na twarzy malował się wyraz niewypowiedzianego bólu.

- Awanturnik - mówił Arrellano.

- Bywalec spelunek - dodawał Ramos.

- Ale skąd on bierze pieniądze? - pytał Vera. - Dzisiaj znów się dowiedziałem, że zapłacił

rachunek za papier - sto czterdzieści dolarów.

- Przynosi je ze swoich wypraw - powiedziała May Sethby. - Nigdy nie usprawiedliwia

swej nieobecności.

- Powinniśmy go śledzić - zaproponował Ramos.

- Nie chciałbym być tym, który chodzi za nim - zauważył Vera. - Boję się, że

zobaczylibyście mnie jeszcze tylko raz, na moim pogrzebie. Ten chłopiec jest w szponach jakiejś

strasznej namiętności. Nikomu, nawet samemu Bogu, nie pozwoli zastąpić sobie drogi do celu.

- Czuję się przy nim jak dziecko - wyznał Ramos.

- Jest w nim - rzekł Arrellano - jakaś pierwotna siła. To wilk czający się do skoku,

grzechotnik, jadowity skorpion.

Jack London - Meksykanin [pl].pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: