Pielęgnice (Cichlidae)

    Możesz pójść do specjalistów ze strony poświęconej pielęgnicom, a pielęgnicom z Tanganiki i Malawi też jest poświęcona osobna strona albo przeczytać najpierw te kilka słów, które napisałem poniżej.

Niedawno powstał dobry i godzien polecenia serwis tanganikański po polsku. Więcej linków o pielęgnicach znajduje się wśród stron akwarystycznych.

    Występowanie: Wszystkie kontynenty oprócz Australii w "strefie ciepłego klimatu"

    Wielkość: Zwykle niewielkie do kilkunastu cm, ale bywają i gatunki dorastające w naturze do prawie 70 cm. Niektóre gatunki mają tendencję do karlenia w złych warunkach bytowych.

    Dymorfizm płciowy: Samiczki zwykle większe, ale generalnie brak reguł, samce miewają dłuższe i zaostrzone płetwy nieparzyste i intensywniejsze barwy, ale i to nie jest regułą.

    Zachowanie: W odpowiednio dużym zbiorniku spokojne. W okresie godowym, bronią złożonej ikry i terytorium, po którym później pływają młode. Należy unikać zestawiania pielęgnic z mniejszymi gatunkami ryb, którym to broniące swego terytorium pielęgnice mogą zrobić krzywdę. Niektóre gatunki w okresie godowym mocno kopią w podłożu, wyrywając rośliny i niszcząc rośliny, robiąc dla ikry i narybku.

    Wychów młodych: W zależności od gatunku występuje szereg różnorodnych zachowań rozrodczych:

1.      Dobrana para po tarle zgodnie opiekuje się ikrą i narybkiem. Samiec zwykle więcej czasu poświęca obronie terytorium, a samica młodym. Ryby z tej grupy zwykle tworzą trwałe pary. Tak zachowują się: Barwniak czerwonobrzuchy, paletka, pielęgniczka Ramireza, pielęgnica Meeka, skalar.

2.      Para dobiera się tylko na okres rozrodu. Po tarle jeden z partnerów jest odpędzany, a opiekę nad ikrą i narybkiem przejmuje drugi, zwykle samica. Wśród ryb o tym typie zachowania często zdarza się, że jeden samiec ma terytorium obejmujące terytoria kilku samic i w ten sposób ma harem kilku samic. Z opisanych na stronie tak zachowują się: pielęgniczka kakadu i pielęgniczka Agassiza.

3.      Samica po tarle lub w czasie tarła bierze ikrę do pyska i odpływa z terytorium samca. Z opisanych na stronie ryb tak zachowują się: gębacz wielobarwny.

4.      Istnieje kilka gatunków, wśród których opieka na ikrą i narybkiem przybiera jeszcze bardziej skomplikowaną postać, otóż ikrę nosi w pysku najpierw jeden z rodziców a później drugi.

    Nie jest mi znany żaden gatunek pielęgnicowatych, który w naturze nie zajmowałby się swoim wylęgiem. W akwarium niestety czasami instynkt opieki nad potomstwem zanika. Zjawisko to często występuje u skalarów. W takiej sytuacji należy oddzielić ikrę od rodziców, zapewnić przepływ dobrze natlenionej wody nad złożem ikry, usuwać samemu przy pomocy igły wszystkie zapleśniałe i bielejące ziarenka ikry.

Paletki i uaru karmią swoje młode wydzieliną ze skóry rodziców. U pozostałych gatunków młodym zazwyczaj wystarcza drobny plankton łapany przy pomocy gęstej siatki.

    Woda: Zwykle nie mają zbyt wygórowanych wymagań, zazwyczaj wystarczy by była czysta i klarowna. Ze względu na dużą przemianę materii u ryb powinna być często podmieniana i dobrze filtrowana.

    Akwarium: Przestronne, z kryjówkami na dnie wśród roślin, korzeni i kamieni, niektóre gatunki chętnie zajmują groty. Posadzone rośliny powinny być zabezpieczone w większości przypadków kamieniami przed wyrwaniem przez ryby. Ze względu na terytorializm (przynajmniej w okresie rozrodczym) naszych podopiecznych, akwarium nie powinno być mniejsze niż 100 l.

    Pokarm: Wszystkie rodzaje pokarmu, ale bywają wśród pielęgnic gatunki bardzo drapieżne chętnie polujące na mniejszych współmieszkańców w akwarium, jak i gatunki żywiące się prawie wyłącznie roślinami.