Wprowadzenie:
Konstytucyjne podstawy: kształtuje się od połowy lat 60- tych XX weku, wcześniej interesy władców i panujących, teraz inne przyczyny.
Początek: 1969 z inicjatywy Sekretarza Generalnego ONZ powstał raport Człowiek i Środowisko, przedstawiono konsekwencje rozwoju gospodarczego dla środowiska. Raport był przyczyną zwołania konferencji międzynarodowej w Sztokholmie w 1972 roku. Uchwalono deklarację, Deklarację Sztokholmska soft law ustalającą 26 zasad ochrony środowiska:
- wspólne działanie państwa na rzecz oś
- właściwy stan środowiska warunkuje prawo do życia
- oś jest obowiązkiem każdego państwa
- oś w interesie przyszłych pokoleń- ochrona zasobów nieodnawialnych
- ograniczenie emisji zanieczyszczeń
- system planowania receptą na łagodzenie konfliktów między rozwojem, a oś
- odp. Za stan środowiska wszystkich państw
- niemożnosć wyrządzania szkód poza sfera swojej suwerenności
Konstytucja RP- oś zapewniona zasadą zrównoważonego rozwoju
Władze publiczne zapewniają zapobieganie negatywnej dla zdrowia ludzi degradacji środowiska, udzielanie informacji o stanie środowiska, polityka zapewniająca bezpieczeństwo ekologiczne, wspieranie działań obywateli na rzecz ochrony środowiska.
Potrzeby oś mogą uzasadniać ograniczenie praw i wolności konstytucyjnych ( użytkowanie nieruchomości, system koncesji, ), nie moga jednak naruszać istoty tych praw i wolności. Obowiązek dbałości o stan środowiska
Źródła prawa oś
Wewnęterzne, ustawy (głównie prawo oś, rozporzadzenia, prawo miejscowe( terenowe organy adm. Rządowej: np rozporządzenie wojewody, dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej; uchwały organów stanowiących j.s.t.), publikowane w woj. Dz. Urzędowych i poddane kontroli sądów administrayjnych
Zewnętrzne, z reguły w zakresie oś, wymagaja implementacji o charakterze ustawowym lub organizatorskim
Prawo UE, układ o stowarzyszeniu Polski z UE z 16.12.1991 mówił o dostosowaniu ustawodawstwa polskiego do unijnego, w tym prawa oś, , traktaty założycielskie, dyrektywy wymagajace implementacji, określające tylko cel, rozporzadzenia, bezpośrednio wiążące, decyzje skierowane do podmiotów indywidualnych, zalecenia i opinie nie maja charakteru wiążącego, polityki i programy działania o charakterze niewladczym, np edukacja ekologiczna, 5 jak dotąd
Planowanie:
- polityka ekologiczna państwa, mająca na celu stworzenie warunków niezbędnych dla realizacji oś, projekt opracowuje minister własciwy ds. Środowiska, zapewniając możliwośc udziału społeczeństwa, uchwala ją Sejm w drodze niewiążacej uchwały na wniosek RM na 4 lata., ma określać:
- cele
- pirorytety
- poziomy celów długoterminowych
- rodzaj i harmonogram działań
- środki niezbędne do osiągnięcia celów
Co 4 lata RM przedstawia Sejmowi raport z jej realizacji
Polityka Ekologiczna panstwa jest podstawa opracowywanych przez gminy, powiaty, województwa programów ochrony środowiska
W postępowaniu, którego przedmiotem sa lokalne programy zapewnia sie udzial spoleczenstwa.
Uchwalane są przez sejmik wojewodztwa, rade powiatu, rade gminy. Czas na który sa uchwalany w zasadzie zależy od uznania organów. Ustawa zdaje sie wprowadzać ich hierarchię, gdyż projekty są opiniowane odpowiednio przez ministra ds. Środowiska, zarząd województwa, zarząd powiatu.
Organy wykonawcze co 2 lata sporzadzaja raporty z ich wykonania i przedstawiaja organom stanowiacym.Raczej nie mają one charakteru normatywnego.
Plany gospodarki odpadami (co 4 lata podlegaja aktualizacji, maja stanowic czesc tych z ustawy o oś), plany przeciwpowodziowe, plany energetyczne
Działania niewładcze: stymulujące, edukacja ekologiczna, ulgi, kształtowanie pozytywnego stosunku do środowiska, zakaz reklamy promującej nieekologiczne zachowania
Srodowisko:
- ogól elementów przyrodniczych (w tym przeksztalconych przez czlowieka, powierzchnia ziemi, kopaliny, wody, powietrze, zwierzeta, rosliny, krajobraz, klimat oraz pozostałe elementy różnorodności biologicznej)
-wzajemne oddziaływanie między tymi elementami
W znaczeniu prawnym dobra materialne, tj. grunty, ich czesci skladowe, wnetrze ziemi, ruchomosci
Ochrona środowiska ma wpływać na zachowanie równowagi przyrodniczej przez:
- racjonalne kształtowanie środowiska i gospodarowanie jego zasobami, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju
- przeciwdziałanie zanieczyszczeniom
- przywracanie środowiska do właściwegostanu
Metody oś:
- zachowawcza
- kształtująca
Zasady:katalog nie ma charakteru zamkniętego, mają charakter podstawowy
zasada zrównoważonego rozwoju, tj taki rozwój społeczno- gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, spoełecznych i gospodarczych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb społeczności lub obywateli zarówno obecnego pokolenia, jak i przyszlych pokoleń. Racjonalne wykorzystrywanie zasobów przyrody, nieodnawialne malejące,a odnawialne racjonalnie wykorzystywane. Jest dyrektywa postępowania dla wszystkich organów państwa, zarówno stanowiących, jak i stosujących prawo
zasada kompleksowości ochrony środowiska, ochrona poszczególnych skłądników powinna następować z uwzględnieniem ochrony innych, przykładem może być postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko
zasada prewencji, podejmowanie działalności mogacej mieć negatywny wpływ na środowisko, wiążę się z obowiązkiem zapobiegania powstałym w ten sposób oddziaływaniom
zasada przezorności, przewidywanie możliwych konsekwencji swojego działania, mogącyh negatywnie wpływac na środowisko, podejmuje się więć wszelkie dostępne środki zapobiegawcze
zasada zanieczyszczający płaci, niekiedy jednak obciązobny jest SP, fundusze ochrony środowiska
uspołecznienie procesów podejmowania niektórych rozstrzygnięć
zasada powszechnego dostępu do informacji o stanie środowiska
zasada legalizmu
Korystanie ze srodowiska:
- powszechne, przysługuje każdemu bez uzycia instalacji, dla zaspokojenia potrzeb osobistych, gospodarstwa domowego (wprowadzanie substancji, energii do środowiska, powszechne korzystanie z wód)
- zwykłe, które wykracza poza powszechne, ale nie wymaga uzyskania zezwolenia, a także zwykłe korzystanie z wody w rozumieniu prawa wodnego
Strategiczne zasoby naturalne kraju, uregulowane odrębną ustawą, są to:
- wody podziemne,
- wody powierzchniowe w:
ciekach naturalnych i źródłach, z których biorą początek
kanałach
jeziorach i zbiornikach wodnych o ciągłym dopływie
- wody polskich obszarów morskich
- lasy państwowe
- złoża kopalin
- zasoby przyrodnicze parków narodowych
Te stanowiące własność SP, nie podlegają przekształceniom własnościowym, z zastrzeżeniem w innej ustawie przewidizanym. Gospodarowanie dobywa się zgodnie z zasadą zrównoważoego rozwoju, właściwe organy zobowiązane są do utrzymania, powiekszania zasobów odnawialnych, użytkowania złóż kopalin zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.
Elastycznośc prawnej ochrony środowiska
Ograniczeniu podelga zasada trwałości decyzji administracyjnej
DOSTĘP DO INFORMACJI O ŚRODOWISKU
Zgdonie z Konstytucja każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska, środek do zapewnienia prawa do życia i korzystania ze środowiska. Kontrola społeczna rozstrzygnięć organów państwa, sama informajca o negatywnym wpływie niektórych rodzajów działalności na środowisko może wymusić podjęcie zabiegów ochronnych.
Obowiązkiem każdego organu administracji (ministrów, centralne organy adm. Rządowej, terenowe organy adm. Rządowej, organy j.s.t., a także inne podmioty na mocy ustawy lub porozumienia pwoołane do zadań publicznych dot. środowiska), który posiada dane dot. oś jest ich udostępnienie. Uprawnienie to przysługuje każdemu( os. Fizyczna, os. Prawna, jedn.org., bez porzeby legitymowania się interesem prawnym)
Informacje podlegające ujawnieniu:
projekty planów, programów, strategii przed skierowaniem ich do post. z udziałem społeczeństwa + dokumenty
dokumenty określające stan srodowiska, np. programy ochrony powietrza
wnioski dot. decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia
niektóre decyzje umożliwiajace realizację przedsięwzieć mogących znacząco oddziaływać na środowisko
decyzje innego państwa, skutki na terytorium RP
wnioski w sprawach pozwoleń emisyjnych
zgłoszenia instalacji nie wymagajacych pozowolenia, ale mogących negatywnie oddziaływac na środowisko
niektóre mapy akustyczne
rejestry awarii
decyzje w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji o srodowisku
Organy adm. Prowadzą publicznie dostępne wykazy zawierające dane o tych dokumantach. W odniesieniu do decyzji, pozowleń, zezwoleń, wniosków o ich wydanie dot. to spraw wszczętych po 31.12.2000 roku. Mogą zamieszczać także inne informacje. Wykazy te podlegają udostepnieniu w BIPie.
Udostępnienie następuje na pisemny wniosek, chyba, ze informacja nie wymaga wyszukiwania i może być przekazana ustnie. Jeśli dane znajdują sie w wykazie udostępnienie powinno nastąpić tego samego dnia. W pozostałych sytuacjach bez zbędnej zwłoki, nie później niż miesiąc od otrzymania wniosku. Skomplikowane sprawy- przedłużenie terminu.
Odmowa udostępnienia w formie decyzji.
Bezwzględny zakaz udostępniania:
- informacje, które mogłyby naruszyć przepisy o ochronie danych jednostkowych uzyskiwanych w badaniach statystycznych lub dane osobowe
- sprawy objęte toczącym się postępowaniem, jeśli ujawnienie informacji mogłoby zakłócić jego przebieg
- dokumenty złożone przez osoby trzecie, niemajace obowiązku ich dostareczenia, które zastrzegły ich nieujawnienie
- informacje, których ujawnienie mogłoby spowodowac zagrożenie dla środowiska
Względny zakaz udostępniania:
- dane będące w trakcie opracowywania
- informacje przeznaczone do wewnętrznego komunikowania
- wnisoek oczywiscie niemożliwy do realizacji
- wniosek zbyt ogólny
- ten, kto przekazuje informajce i zastrzega jej nieujawnienie, gdyż mogłoby to pogorszyc jego pozycję konkurencyjna, nie dot. to danych o wielkości emisji
Jeśli informacja nie znajduje sie w posiadaniu organu, nalezy go przekazac odpowiedniemiu organowi, jeśli nie da się go ustalić wniosek podlega zwrotowi.
Przegladnie i wyszukiwanie dokumentu w wykazie w siedzibie organu jest bezpłatne. W przypadku konieczności przetworzenia informacji organ pobiera opłatę odzwierciedlającą uzasadnione koszty
Część informacji udostępniana jest przy wykorzystaniu elektronicznych baz danych, prowadzonych przez okreslone organy adm. publicznej
W BIP podlegają udostępnieniu:
- polityki ekologiczne państwa
- programy ochrony środowiska
- plany gospodarki odpadami
- umowy miedzynarodowe
-rejestry dot. organizmó genetycznie zmodyfikowanych
- krajowy program oczyszczania ściekó itd
WIOŚ ma obowiązek prowadzenia wojewódzkiej bazy informacji o korzystaniu ze środowiska o:
- ilości i rodzajach gazów lub pyłów
- ilości i jakości pobieranej wody powierzchniowej i podziemnej
- stanie ścieków
Informajc ete są dostępne dla ministra ds. Środowika, gospodarki wodnej, wojewody, marszałka województwa, starosty, wójta, urzędu statystycznego, organów PIS
Państwowy Monitoring Środowiska;
- system pomiarów, ocen, prognoz stanu środowiska, gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji o środowisku dla organów administracji i społeczeństwa.
System ten tworzą:
- segmenty jakości środowiska
- segmenty emisji
- oceny i prognozy
Jego elementem jest monitoring przyrodniczy różnorodności przyrodniczej i krajobrazowej
Prowadzony jest na podstawie programów:
- wieloletnich GIOŚ, zatwierdzanych przez ministra właściwego ds. Środowiska
- wojewódzich WIOŚ, na podstawie programów wieloletnich zatwierdzanych przez GIOŚ
Informacje udostępniane są bezpłatnie dla prowadzenia monitoringu środowiska
Strefy jakości powietrza, wyniki okresowych badań jakości gleby i ziemi, mapy akustyczne, oceny poziomów pól elektromagnetycznych, badania kontrolne jakości wód, pobór wody zamieszczane są elektronicznych bazach danych, prowadzonych przez marszałka województwa, starostę, WIOŚ
Dostęp do informacji publicznej:
- uzyskanie informacji publicznej
- wgląd do dokumentów urzędowych
- wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z wyborów powszechnych
Informacją publiczną są:
- polityki wewnętrzne i zagraniczne
- zasady funkcjonowania niektórych podmiotów
- danych publicznych, w tym dokumentów urzędowych
- majątku publicznego
Udostępnienie następuje w drodze:
- BIP
-na wniosek lub przez wyłożenie
- wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z wyborów powszechnych i udostępnianbie dokumentów z tych posiedzeń
Odmowa w drodze decyzji administracyjenj. Odwołanie powinno być rozpatrzone w terminie 14 dni, a skarga do sądu 30 dni.
Niektóre postępowania dotycząe ochrony środowiska
Akty generalne i akty indywidualne
Modyfikacja kodeksu postępowania administracyjnego, np w zakresie trwałości decyzji, a także przebiegu samego post. Modyfikacja rozstrzygnięć:
- w sprawie oceny oddziaływania planowanych przedsięwzieć na środowisko
- z udziałem społęczeństwa
- w sprawie programu dostawczego
- kompensacyjnych
Strony:
- wg kpa strona jest ten którego in teresu prawnego lub obowiązku dotyczy post., lub kto żada dokonania czynności przez organ ze wg na swój interes prawny lub obowiązek
- ograniczenie np w prawie budowlanym: w sprawie pozowlenia na budowe: inwestor, właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości, w obszarze oddziaływania obiektu, w przedmiocie przeniesienia decyzji, bedacej pozwoleniem na budowe, tylko podmoioty, między którymi ma być dokonane przeniesienie, a w sprawie użytkowania obiektu budowlanego- inwestor
- w razie budowy obiektu liniowego, którego przebieg został ustalony w planie zagospodarowania przestrzennego, a także innych robót związanych z obiektem liniowym, gdy liczba stron przekracza 20, powiadamia się strony w zasadzie w drodze obwieszczeń
- podobnie lokalizacja inwestycji celu publicznego ( wyłacza sie tu stosowanie art. 31 par. 4 kpa dot. zawiadomienia organizacji społecznych), dróg publicznych, decyzji w sprawie środowiskowych uwarunkowań przedsiewziecia
Obowiązkiem organów jest wspieranie działań obywateli na rzecz ochrony i poprawy stanu srodowiska. Niektóre jednostki oragnizacyjne oraz organy administracyjne moga uczestniczyc w post. administracyjnym na prawach strony-> organizacje spoleczne, odmowa organu przysługuje zazalenie
Ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dla przedsięwzieć mogących znaczaco oddziaływać na środowisko, jak również lokalizacji neiktórych dróg-> WIOŚ
W podobnej sytuacji w prawie wodnym-> dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej
Prokurator
RPO
W razie stweirdzenia nieprawidłowości w zakresie ochrony środowiska związanych z działalności organów administracyjnych, samorządu terytorialnego-> organy inspekcji ochrony środowiska
Współdziałanie:
- uzgodnienie decyzji ustalającej lokalizację inwestycji celu publicznego w odniesieniu do obszarów objętych ochroną konserwatorską z wojewódzkim konserwatorem zabytków
- opinia wójta przy udzielaniu koncesji na poszukiwanie kopalin
Uzgodnienie ma charakter wiążący, opinia nei. Organ współdziałający wydaje postanowienie, w terminie 14 dni co do zasady. Niekiedy jego uchybienie skutkuje domniemana zgoda. Wyjątkowo podastawa uzgodnienia może być miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i keirunków zagospodarowania rpzestrzennego- pr. Geol. I gór.
Nie zasięgnięcie opinii lub nieuzgodnienie skutkuje wadliwością, bedaca podstawa wznowienia post., decyzja podjeta wbrew stanowisku organu współdziałajacego uzgadniającego jest nieważna
Post. w sprawie oceny oddziaływania na środowisko:
- skutków realizacji planów i programów zmierza do podjęcia planów, programów, strategii - projekt koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, projekty planów zagospodarowania ptrzestrzennego, projekty strategi rozwoju regionalnego
- projekty polityk, strategii, planów w dziedzinach: przemysł, energetyka, transport, telekomunikacja, gosp. wodna, odpady, leśnictwo, rolnictwo, rybołówstwo, turystyka
- projekty innych planów, których realizacja moze znacząco oddziaływac na środowisko w obszarez Natura 2000
Wraz z projektem dokumentu należy sporzadzić prognozę oddziaływania na środowisko( okreslajaca cele, stan środowiska, jego zmiany gdyby nie doszło do realizacji dokumentu, problemy oś, w tym oddziaływanie na środowisko, rozwiązania zmierzajace do ograniczenia, zapobiegania negatywnemu oddziaływaniu na środowisko)
Projekt i prognoza podlegają zamieszczeniu w powszechnie dostępnym wykazie, wiadomość należy podać do publicznej wiadomości, 21 dni na składanie uwag i wniosków.
Organ ma brać pod uwagę:
- ustalenia prognozy oddziaływania na środowisko
- opinie organu ochrony środowiska i inspekcji sanitarnej
- uwagi i wnioski
- zmierza do rozstrzygnięc o charakterze jednostkowym( np. do podjęcia decyzji o srodowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia). Przedsięwzięciem jest zamierzenie budowlane oraz inna ingerencja w środowisko, polegająca na zmianie lub przekształceniu terenu, Jeśli jego relizacja wymaga jednej z decyzji określonej w art. 46 ust 4 pr.o.ś. (ustalenie warunkó zabudowy lub zalesiania, pozwolenie na budowę obiektu budowlanego, pozwolenia na rozbiórkę obiektu jądrowego, koncesja na kopaliny, pozwolenie wodnoprawne na wykonanie urządzeń wodnych, prace melioracyjne na terenach o szczegolnych wartosciach przyrodniczych, zmieniajace stosunki wodne, zmiana lasu na użytek rolny, ustalenie lokalizacji autostrady lub drogi krajowej, zatwierdzenia prjektu scalania gruntów), jeśli mogą one znacząco oddziaływać na środowisko lub zgłoszenia z art. 4a, decyzja taka musi być poprzedzona wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia. Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko dzielą sie na te dla których istnieje bezwzględny obowiązek sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko i względny obowiązek zależny od stanowiska organu orzekającego- zakres ustalay jest wówczas w decyzji administracyjnej
Informacja o potencjalnych zagrożeniach oraz przeciwdziałaniu im, zmierza więc do wszechstronnego wyjaśnienia sprawy
- powinno toczyć się z udziałem społeczeństwa, to dla któ®ego sporządzany jest raport, wymaga udziału społeczeństwa
Raport powinien zawierać:
- opis planowanego przedsięwzięcia
- opis elementów przyropdniczych zagrożonych oddziaływaniem
- opis wariantów (niepodejmowanie przedsięwzięcia, najkorzystniejsze dla środowiska)
- analiza wpływu wariantów na środowisko
- uzasadnienie wybranego wariantu
- analiza konfliktów społęczncyh
- streszczenie w jezyku niespecjalistycznym
- nazwisko sporzadzającego raport
- źródłą informacji
- oddziaływanie przesięwzięcia na etpach jego realizacji, funkcjonowania i likwidacji
- instalacja wymagajaca pozwolenia zintegrowanego powinien zawierać porównanie proponowanej techniki z najlepsza dostępną techniką
Organy właściwe:
- wójt
- wojewoda, starosta lub dyrektor regionalny lasów państwowych
współdziałanie z organami innymi, nie stosuje się przepisów o dopuszzeniu organizacji społecznej, stosuje sie przepisy o powiadomieniu stron przez obwieszczenie
Organ dokonuje analizy wpływu danego przesięwzięcia na środowisko, możliwość oraz sposoby ograniczania negatywnego oddziaływania na środowisko, wymagany zakres monitoringu
Jesli wynik post. uzasadnia realizacje przedsiewziecia w innym wariancie niż zawnioskowany, organ może podjąć decyzję zezwalajaca, ale tylkoza zgoda wnioskodawcy.
Decyzja taka określa;- rodzaj i miejsce realizacji przedsięwzięcia
- może przesadzić o potrzebie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania
- może nałożyć obowiązki dot. monitorowania, zapobiegania, wykonania kompensacji przyrpdniczej, przedłożenia analizy porealizacyjnej
Zawsze wym aga uzasadnienia- powinno zawierać informacje o wykorzystaniu uwag i wniosków społeczeństwa
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach jest wiążąca dla organu orzekajacego w przedmiocie zezwolenia na realizację przedsięwzięcia. Wniosek o wydanie takiego zezwolenia powinien zawierać decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach i winien być złożony w terminie 4 lat od wydania tej decyzji. Można ją przenieść na inny podmiot.
Postępowanie transgraniczne:
- skutki danej działalności mogą ujawnić się na terytorium poza suwerennością naszego państwa
- Konwencja z Espoo z 25 lutego 1991 roku
- przeprowadza się je gdy skutki polityk, strategii, planów opracowywanych przez organy administracyjne, ustalajace ramy dla przyszłych przedsięwzięć mogących później znacząco oddziaływać na śordowisko lub skutki przedsięzieć ocjętych decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach mogą ujawnić się na przestrzeni poza suwerenności RP
- gdy skutki mogą ujawnić sie na terytorium RP z odziaływania z terytorium innego państwa, wówczas minister ds. Środowiska niezwłocznie przekazuje takie informacje własćiwe...
chomikplayboy