Przegląd Sił Powietrznych 2011-05.pdf

przegląd

ISSN 1897-8444

CELOWNIKI

I WYŚWIETLACZE

str. 18

CHIRURGIA LOTNICZYCH UDERZEŃ OGNIOWYCH – DROGI DOSKONALENIA str. 4 |

WITAMY W ŚWIECIE CYBERWOJNY str. 22 | CO DALEJ Z CH-53? str. 47

sił powietrznych

MIESIĘCZNIK | MAJ 2011 | NR 5 (047)

przegląd

NAHEŁMOWE

TRENDY

SZTUKA OPERACYJNA I TAKTYKA

Nahełmowe

celowniki

i wyświetlacze

str.|18

str.|4

Chirurgia lotniczych

uderzeń ogniowych – drogi

doskonalenia

INNE ARMIE

str. | 47

Co dalej z CH-53?

INNE ARMIE

Wielozadaniowy

samolot myśliwski

Su-35

INNE ARMIE

str. | 59

Siły powietrzne

Finlandii

str.|53

Dyrektor:

Marek Sarjusz-Wolski

tel.: CA MON 845 365, 845-685, faks: 845 503

sekretariat@zbrojni.pl

Aleje Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa

tel.: CA MON 845-186,

e-mail: przeglad-sz@zbrojni.pl

Redaktor prowadzący:

ppłk rez. nawig. dr Roman Szustek

Redaktorzy merytoryczni:

płk rez. dr Jan Brzozowski,

mjr Grzegorz Predel

Opracowanie stylistyczne:

Teresa Wieszczeczyńska

Skład i łamanie:

Jolanta Muszyńska

Zdjęcie na okładce:

Cezary Klukowski

Kolportaż i reklamacje:

TOPLOGISTIC

mobile: +48 500 259 909

tel.: +48 22 389 65 87

fax: +48 22 301 86 61

email: biuro@toplogistic.pl

Druk: Interak Drukarnia sp. z o.o.,

Czarnków

„Przegląd Sił Powietrznych” ukazuje się od listopada 1928 roku.

Od 1 stycznia 2011 r. korespondencję do Gazety Internetowej Wojskowego Instytutu Wydawniczego prosimy kierować na adres: portal@zbrojni.pl

Od 1 września 2009 r. korespondencję do Gazety Internetowej Redakcji Wojskowej prosimy kierować na adres: portal@redakcjawojskowa.pl

¢ TRENDY

przegląd

sił powietrznych

Chirurgia lotniczych uderzeń ogniowych – drogi doskonalenia

dr hab. Jerzy Gotowała .............................................................................. 4

MAJ 2011 | NR 05 (047)

Witamy w świecie cyberwojny (cz. II)

płk pil. dr Władysław Leśnikowski ......................................................... 11

Szanowni Czytelnicy!

Numer otwiera artykuł

poświęcony proble-

matyce doskonalenia

precyzyjnych uderzeń

lotniczych. Zmiana

charakteru współ-

czesnych działań

bojowych, coraz częstsze przenoszenie cięża-

ru walk w zurbanizowane środowisko oraz

stosowanie przez przeciwnika niekonwencjo-

nalnych sposobów działania (wojna asyme-

tryczna) znacząco utrudniają minimalizowa-

nie strat i ofiar wśród ludności cywilnej. Autor

podkreśla, że problemu tego nie uda się

rozwiązać, jeśli będzie on rozpatrywany tylko

w kontekście zastosowania nowoczesnego

uzbrojenia i wyposażenia. Równie ważnym

czynnikiem, a może i najważniejszym, jest

bowiem świadomość decydentów skonflikto-

wanych stron odpowiedzialności za skutki

ogniowych uderzeń.

Zwracam uwagę na drugą część artykułu do-

tyczącego cyberwojny oraz przeciwdziałania

temu zagrożeniu, podejmowanego przez

NATO, Unię Europejską i Polskę. Jak informuje

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego,

w naszym kraju dotychczas nie odnotowano

żadnych poważnych incydentów naruszenia

bezpieczeństwa teleinformatycznego w inter-

netowych sieciach komputerowych admini-

stracji państwowej oraz innych systemach

komputerowych, wchodzących w skład

krytycznej infrastruktury teleinformatycznej

kraju. W większym stopniu są zagrożone pań-

stwa bardziej rozwinięte technicznie. Ze

względu na takie uwarunkowania trudno dzi-

wić się groźbom użycia broni jądrowej jako

odpowiedź na atak cybernetyczny.

Zachęcam do czytania kolejnych artykułów.

¢ SZTUKA OPERACYJNA I TAKTYKA

Nahełmowe celowniki i wyświetlacze

ppłk w st. spocz. pil. Maciej Kamyk ........................................................ 18

¢ DOśwIADCZENIA

Historia 11 i 9 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w latach

1950–2000 (cz. I)

płk rez. dr inż. Henryk Czyżyk.................................................................. 27

¢ INNE ARmIE

Z kabiny pilota i nawigatora

płk dypl. rez. nawig. inż. Józef Maciej Brzezina ..................................... 41

Co dalej z CH-53?

ppłk w st. spocz. dr inż. Jerzy Garstka .................................................... 47

Wielozadaniowy samolot myśliwski Su-35

mgr inż. Jerzy Grzegorzewski ................................................................. 53

Siły powietrzne Finlandii

Zofia Grodzińska-Klemetti ..................................................................... 59

Aleje Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa, tel.: CA MON 845 365, +4822 6845365,

+4822 6845685, www.polska-zbrojna.pl, e-mail: sekretariat@zbrojni.pl,

Treści numeru są dostępne na stronie internetowej www.polska-zbrojna.pl

ppłk rez. nawig. dr

Roman Szustek,

redaktor prowadzący

2011/05

przegląd sił powietrznych

TRENDY Precyzyjne rażenie

dr hab. JERZY

GOTOWAŁA

Były dowódca Wojsk

Lotniczych i Obrony

Powietrznej. Obecnie

jest pracownikiem

naukowym AON

na Wydziale

Bezpieczeństwa

Narodowego.

Chirurgia lotniczych

uderzeń ogniowych

– drogi doskonalenia

Samoloty pojawiły się nagle. Zwiększyły wysokość lotu, po czym

zawróciły na zachodni kierunek i opuściły ostre nosy ku ziemi. Spod

skrzydeł wytrysnęły jasne smugi ognia.

M iędzy 22.17 a 22.25 dwa-

Wciąż ponawiane, przerażające ataki

izraelskiego lotnictwa w południowym

Libanie i Strefie Gazy wywołują po-

wszechny sprzeciw. Nie tylko nie zaże-

gnują wciąż gorącej w tym rejonie sy-

tuacji, lecz jeszcze ją podsycają. Powo-

dują straty w infrastrukturze i śmierć

niewinnych ludzi. W różnych materia-

łach wskazuje się, że organizacje islam-

skie, od lat walczące z Izraelem, celo-

wo przeniosły ciężar walki do miast

i osiedli, aby stworzyć z mieszkańców

naturalną osłonę. Podsyca to gorące dys-

naście izraelskich ma-

szyn F-16 atakowało

wschodnie dzielnice

Gazy – w sumie półtora samolotu na

minutę. Wszystkie trafiły bombami

i rakietami niecałe 500 m od punktu

celowania. Zanim odleciały, kręciły

się jakiś czas nad głowami Palestyń-

czyków jak muchy nad padliną. Infor-

macji o tym zdarzeniu próżno było

szukać w porannych doniesieniach

prasowych.

przegląd sił powietrznych

2011/05

kusje o woli i możliwości ograniczania niepożą-

danych strat – zwłaszcza wśród ludności cywil-

nej – powstałych w wyniku bombardowań. Choć

podczas II wojny światowej strategiczne bombar-

dowania miast uznawano za pożądany lub co naj-

mniej ,,legalny” sposób osłabiania woli walki

przeciwnika (marsz. Harris, gen. LeMay), to po

zakończeniu działań pogląd ten już nie był tak

silnie wyrażany. Nigdy jednak dobitnie go nie

zanegowano. Wciąż nierozstrzygnięta jest kwe-

stia, czy rodzaj, liczba i sposób stosowania środ-

ków bojowych przez lotnictwo zawsze są współ-

mierne do zaplanowanych, prognozowanych ko-

rzyści wojskowych.

Współczesne lotnictwo w większości przypad-

ków do niszczenia obiektów naziemnych stosuje

środki precyzyjnego rażenia – PGM (Precision

Guided Munition), co pozwala istotnie ograniczyć

straty wśród ludności cywilnej oraz w infrastruk-

turze. Ograniczyć, lecz – niestety – nie wyelimi-

nować. Z analizy skutków ataków izraelskiego

lotnictwa w Strefie Gazy wynika, że poziom

zniszczeń cywilnych budynków w otoczeniu

obiektów uznawanych za wojskowo niebezpiecz-

ne wyniósł 45%, a w niektórych wypadkach –

60%. Należy także uwzględnić czas, po jakim

pojawiają się negatywne skutki ogniowego od-

działywania lotnictwa. Ze względu na stosowane

środki rażenia skutki uderzeń nie zawsze są

natychmiastowe. Często ujawniają się z opóźnie-

niem. Dlatego nie tylko bezpośrednio po ataku,

ale i później – w trakcie odgruzowywania i po-

rządkowania terenu – dewastacji ulegają szkoły,

obiekty szpitalne i sakralne oraz ulice, a także,

choć w mniejszej skali, następują starty wśród

ludności cywilnej. W jaki sposób zatem zmniej-

szać rozmiary strat czy wręcz eliminować je?

O konieczności natychmiastowych zmian w po-

strzeganiu wojennego losu niewinnego społeczeń-

stwa przekonano się jeszcze podczas trwania

wojny w Wietnamie. Spontaniczne protesty obję-

ły cały świat. Okazało się, że sukces w operacjach

powietrznych coraz ściślej jest uzależniony od

poziomu ich społecznej akceptacji. Pod presją

światowej opinii publicznej, inspirowanej drama-

tycznymi przekazami medialnymi z rejonów walk,

administracja amerykańska zmieniła priorytety,

a sztaby wojskowe w większym stopniu zaczęły

uwzględniać w planach operacyjnych zarówno

ryzyko, jak i wielkość strat wśród ludności cywil-

nej. Gdy po wojnie w Wietnamie pytano o zmia-

ny w wyposażeniu i użyciu lotnictwa, wskazywa-

no dwie kwestie: konieczność wprowadzenia

dokładniejszych w użyciu ogniowych środków

precyzyjnego rażenia, niewątpliwie kosztowniej-

szych, oraz reaktywowanie niemal całkowicie za-

pomnianego pojęcia „collateral damage” 1 , ujmu-

jącego ludzkie zasoby i infrastrukturę cywilną

w kontekście skutków uderzeń ogniowych kiero-

wanych przeciwko wojskom przeciwnika.

Nieco historii

Można podać wiele, nawet z nieodległej prze-

szłości, przerażających przykładów lekceważenia

problematyki niepożądanych strat. Brutalne do-

świadczenie hiszpańskiej Guerniki już pierwsze-

go dnia II wojny światowej przenieśli na polski

grunt Niemcy, zrównując z ziemią Wieluń, a po-

tem Warszawę. Dwa lata później również alianci

zdecydowali o użyciu własnego lotnictwa bom-

bowego bezpośrednio przeciwko ludności i obiek-

tom typowo cywilnym. Bombardowania Hambur-

ga w 1943 roku pochłonęły 50 tys. istnień ludz-

kich, a ponad milion pozbawiły dachu nad głową.

W bombardowaniach Drezna zginęło kolejne

25 tys. osób.

Ataki amerykańskiego strategicznego lotnictwa

bombowego na japońskie miasta z zastosowaniem

bomb zapalających przyniosły w sumie więcej

Ułomności

Za najważniejsze przyczyny niezamierzonych ofiar

i strat w środowisku cywilnym powodowanych przez

współczesne lotnictwo uznaje się: niewłaściwe zało-

żenia doktrynalne i przekonania polityczne, struktu-

rę rejonu objętego lotniczymi uderzeniami, niekorzyst-

ne warunki atmosferyczne i OPL, czas wykonywania

uderzeń, a także wykorzystywanie różnorodnych

systemów dowodzenia i naprowadzania środków

bojowych na cele.

1 Termin ten został użyty w SALT lexicon i zdefiniowany jako przypad-

kowe ofiary oraz zniszczenia w obszarach cywilnych, spowodowane

działaniami militarnymi.

2011/05

przegląd sił powietrznych

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: