Def
Roczna stopa inflacji jest to procentowy przyrost przeciętnego poziomu cen dóbr i usług w ciągu roku.
Bezrobocie jest to liczba osób zdolnych do pracy zarejestrowanych jako bezrobotni............
Stopa bezrobocia jest to odsetek liczby siły roboczej pozostającej bez pracy.
Siła robocza jest to liczba osób pracujących lub poszukujących pracę.
Ruch okrężny
( Begg tabl.20,5) Transakcje zawierane przez gospodarstwo domowe i przedsiębiorstwo.
Założenia:
I wszystkie dochody są wydatkowane (brak oszczędności)
II wszystkie towary zostają sprzedane (brak zapasów)
Rachunek dochodu naturalnego (gospodarka zamknięta nie ma państwa)
Def.
PKB (Produkt Krajowy Brutto) jest miarą wielkości produkcji wytworzonej przez czynniki produkcji lub czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju niezależnie od tego, kto jest właścicielem tych czynników.
PKB mierzymy:
I za pomocą wartości dodanej
II mierząc wydatki na dobra finalne
III dochody czynników wytwórczych
Wartość dodana (stosujemy ją aby uniknąć podwójnego naliczania) jest to przyrost wartości dóbr w procesie produkcji.
Wartość dodana jest to suma wyprodukowanych dóbr minus suma rzeczowych czynników wytwórczych.
Dobro finalne są to dobra nabyte przez ostatecznych użytkowników
- dobra konsumpcyjne
- dobra kapitałowe
Dobra pośrednie są to dobra częściowo przetworzone, które stanowi wkład lub nakład w procesie produkcji w innych przedsiębiorstwach gdzie są używane (np. stal).
Sposób obliczania PKB (tab. Begg 20,6)
Inwestycje (I) są to zakupy nowych dóbr kapitałowych dokonywanych przez przedsiębiorstwa.
Oszczędności (S) to ta część dochodu która nie została wydana na zakup dóbr i usług.
PKB = Y = C + S C - konsumpcja
C + S = C + I S - oszczędności
PKB = Y = C + I I - inwestycje
S = J dopływy Td – podatki bezpośrednie
Te – podatki pośrednie
odpływy G – wydatki państwa
B – płatności transferowe (renty itp.) transfery Dochód państwa to dochody pośrednie i bezpośrednie.
Dochód narodowy mierzymy albo w cenach rynkowych albo w cenach czynników produkcji.
Def. PKB w cenach rynkowych jest to miara produkcji krajowej łącznie z podatkami pośrednimi.
PKB wcenach czynników produkcji jest to miara produkcji krajowej z pominięciem podatków pośrednich.
PKB w cenach rynkowych = C + I + G
PKB wcenach czynników produkcji = C + I + G – Te (miernik niezależny od podatków pośrednich)
YD = Y – Td + B
Rozporządzalne dochody osobiste są to dochody gospodarstw domowych po uwzględnieniu podatków bezpośrednich czyli Td.
Dochody rozporządzalne Y = YD + Td - B
YD = C + S + B - Td
Y = C + S
YD + Td – B = C + S
Dopływy: inwestycje , eksport
Eksport są to dobra wytworzone w kraju a następnie sprzedane za granicę. (eksport stanowi dopływ do obiegu).
Import są to dobra wyprodukowane za granicą i nabyte na potrzeby gospodarki krajowej (import jest odpływem z obiegu).
NX = jest to różnica między eksportem a importem NX – wartość eksportu netto
NX = X – Z X – eksport Z – import
Y = C +I + G + X – Z = C + I + G + NX
PNB (Produkt Narodowy Brutto) jest to miernik całkowitych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju niezależnie od miejsca świadczenia usług przez czynniki produkcji.
PNB = PKB + dochody z tytułu własności za granicą.
PNN – Produkt Narodowy Netto
PNB – amortyzacja
Gospodarka zamknięta
YD = Y + B + N – T N –odsetki od długu państwowego
Sp = YD – C T – podatki
Sp = YD – C = Y + B + N – T – G Sp – oszczędności gospodarstw domowych
Sg = T – B – N – G Sg – oszczędności państwa
S = Sp + Sg NX - eksport netto
Gospodarka otwarta V – dochód czynników wytwórczych i
Y = C + I + G + NX Y = C + S S = Y – C płatności transferowe netto z zagranicy.
YD = Y + B + N – T + V Sr – oszczędności reszty świata
Sp = Y + B + N – T – G + V G –wydatki państwa(zakup dóbr i usług)
Sg = T – B – N – G Y – PKB
Sr = – ( NX + V ) S – oszczędności
S = Sp + Sg + Sr C – konsumpcja
Zadanie3
C = 1200 G = 300 I = 400 B = 200 Y = ? N = 100 T = 400
Y = C + I Y = 1200 + 400 = 1600 I – inwestycje
B – płatności transferowe (renty itp.)
S = Y – C S = 1600 – 1200 = 400 A – amortyzacja
In – inwestycje netto
I = Y – C I = 1600 – 1200 = 400
S = I
Gospodarka otwarta (Zadanie4)
C = 1200 I = 400 G = 300 NX = -100 V = 30 B = 200 N = 100 T = 400
PKB = Y = C + I + G + NX = 1200 + 400 + 300 – 100 = 1800
Sp = Y + B + N - T + V – C = 1800 + 200 + 100 – 400 + 30 – 1200 = 530
Sg = T – B – N – G = 400 – 200 – 100 – 300 = -200
Sr = - ( NX + V ) = - ( - 100 + 30) = 70
S = Sp + Sg + Sr = 530 + ( - 200 ) + 70 = 400
S=I
Zadanie5
C=1700 I=600 A=200
PKB=Y=C+I=1700+600=2300
S=Y-C=2300-1700=600
In=I-A= 600-200=400
Gospodarka zamknięta (Zadanie6)
C=1500 B=300 I=600 N=100 G=500 T=1000
PKB= Y=C+I+G= 1500+600+500=2600
Sp=Y+B+N-T-G=2600+300+100-1000-500=1400
Sg=T-B-N-G=1000-300-100-500=200
S=Sp+Sg=1400+200=1600
Gospodarka otwarta (Zadanie8)
C=2300 B=100 I=700 N=100 G=800 T=800
PKB= Y=C+I+G+NX=230+700+800=3800
Sp=Y+B+N-T-C+V=3800+100+100-800-2300=900
Sg=T-B-N-G=800-100-100-800=-200
S=Sp+Sg=900-200=700
Zadanie domowe
Zadanie7
C=1500 I=600 G=500 B=300 N=100 T=1000 NX=100 V=20
Policz: PKB(Y); Sp; Sg; S
Y= C+I+G+NX= 1500+600+500+100=2700
Sp= Sp=Y+B+N-T-C+V=2700+300+100-1000-1500+20=620
Sg=T-B-N-G=1000-300-100-500=100
Sr=-(NX+V)=-(100+20)=-120
S=Sp+Sg+Sr=620+100-120=600
Zadanie9
C=2300 I=700 G=800 B=100 N=100 T=800 NX=-200 V=50
Y= C+I+G+NX=2300+700+800-200=3600
Sp=Y+B+N-T-C+V=3600+100+100-800-2300+50=750
Sr=-(NX+V)=-(-200+50)=150
S=Sp+Sg+Sr=750-200+150=700
Determinanty dochodu narodowego
PKB = PNB = PNN
Produkcja potencjalna jest to wielkość produkcji, którą by wytworzyły gospodarstwa gdyby wszystkie czynniki były w pełni wykorzystane.
Założenie 1 – ceny i płace ustalone na określonym poziomie
Założenie 2 – w gospodarstwie istnieją nie wykorzystane zasoby
Faktyczne rozmiary produkcji zależą od popytu globalnego, ten od sumy pieniędzy którą ludzie chcą wydać na dobra i usługi w całej gospodarce.
I - Brak państwa i wymiany z zagranicą
AD popyt globalny
C- popyt konsumpcyjny
I – popyt inwestycyjny
AD = C + I
Funkcja konsumpcji obrazuje wielkość zamierzonej konsumpcji globalnej przy każdym poziomie dochodu.
MPC – (marginal propensity to consumption) krańcowa skłonność do konsumpcji
Jest to część każdej dodatkowej jednostki dochodu rozporządzalnego którą gospodarstwo domowe pragną przeznaczyć na konsumpcję.
MPS krańcowa skłonność do oszczędzania jest to część każdej dodatkowej jednostki dochodu rozporządzalnego, którą gospodarstwa domowe przeznaczają na oszczędności.
MPC + MPS = 1
Funkcja oszczędzania
MPC+MPS=1; MPS=1-MPC; MPC=1-0,7=0,3
Popyt inwestycyjny oznacza zamierzone przez przedsiębiorstwo powiększenie zasobów kapitału trwałego oraz stanu zapasów.
Popyt inwestycyjny autonomiczny to znaczy, że jest wielk. stałą nie zależną od dochodu.
Popyt globalny jest to suma wydatków przedsiębiorstwa, którą przeds. i gospodarka domowa chcą przeznaczyć na zakupy dóbr i usług przy różnej wielkości dochodów.
(PNB) - jest to wartość wszystkich dóbr i usług końcowych
wyprodukowanych w gospodarce dzięki zatrudnieniu krajowych czynników wytwórczych oraz dochodów z. tych czynników zatrudnionych za granicą w danym okresie, np. w roku.
Nominalny (n-PNB) - jest to wartość wszystkich dóbr i usług końcowych wyprodukowanych w gospodarce dzięki zatrudnieniu krajowych czynników wutwórczych oraz dochodów z tych czynników zatrudnionych za granicą w danym okresie, obliczona z wykorzystaniem cen bieżących. Realny (r-PNB) - jest to wartość wszystkich dóbr i usług końcowych wyprodkuwanych w gospodarce dzięki zatrudnieniu krajowych czynników wytwórczych oraz dochodów z tych czynników zatrudnionych za granicą w danym okresie, obliczona z wykorzystaniem cen roku bazowego
Deflator PNB -jest miernikiem zmian poziomu cen. - nominalny do realny
Wskaźnik cen (deflator) - wskaźnik cen używany jest do korygowania wpływu inflacji na PNB średnia ważona zmian cen całości dóbr wchodzących do PNB, przy czym każdemu z dóbr przypisana jest waga w zależności od jego procentowego udziału w całkowitym PNB.
Głównym celem oddziaływania polityki fiskalnej jest globalny popyt. Dzieje się to za sprawą możliwości kształtowania przez Rząd deficytu lub nadwyżki budżetowej. Te dwa czynniki w wyraźny sposób wpływają na poziom globalnego popytu w państwie. Wzrost deficytu budżetowego strukturalnego powoduje napływ do gospodarki środków pieniężnych a co za tym idzie wzrost popytu. Natomiast zmniejszenie deficytu strukturalnego lub w skrajnym przypadku osiągnięcie nadwyżki powoduje zmniejszenie ilości środków pieniężnych w gospodarce oraz zmniejszenie popytu. Zatem można wydzielić dwie tendencje polityki fiskalnej: polityka restrykcyjna - mająca na celu zmniejszenie popytu globalnego poprzez: zmniejszenie konsumpcji (C) i zwiększenie podatków; zmniejszenie inwestycji (I) i zwiększenie podatków; zmniejszenie wydatków polityka mająca na celu zwiększenie popytu globalnego poprzez: polityka pasywna - prowadzona przez automatyczne stabilizatory gospodarki Automatyczne stabilizatory gospodarki: progresywna skala podatkowa zasiłek dla bezrobotnych - dzięki zasiłkom konsumpcja bezrobotnych nie spada do zera i popyt globalny jest sztucznie podtrzymywany
Produkt narodowy brutto (PNB) miernik całkowitych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju powiększonych o dochody netto z tytułu własności za granicą. Dochody netto są różnicą między dochodami otrzymanymi z tytułu własności za granicą a dochodami wypłacanymi z tytułu własności
cudzoziemcom. Jeżeli odpływ dochodów otrzymywanych z tytułu usług czynników produkcji będących własnością kapitału zagranicznego jest większy niż przypływ dochodów z tytułu posiadanych czynników produkcji za granicą, wówczas PKB > PNB i odwrotnie.
Paradoks zapobiegliwości to zjaw. polegające na tym, że obniżenie skłonności do oszczędzania prowadzi do wzrostu produkcji, natomiast nie wywołuje ono zmian w rozmiarach planowanych oszczędności odpowiadających stanowi równowagi. Muszą one nadal być równe planowanym inwestycjom. Wzrost produkcji jest warunkiem skompensowania zmniejszonej liczby oszczędzania przy każdej wielkości produkcji.
Krzywa wielkości popytu globalnego (AD)
AD=C+I
Równowaga krótkookresowa
Przy stałych cenach i płacach równowaga krótkookresowa na rynku dóbr istnieje wtedy, gdy popyt globalny zrównuje się z faktycznie wytworzoną produkcją.
Linia 45 o jest zbiorem punktów które przybierają taką samą wartość na obu osiach.
Jest to linia równości wydatków i produkcji.
Popyt inwestycyjny rośnie
W punkcie równowagi E następuje zrównanie wydatków z produkcją
Popyt inwestycyjny maleje
lestan