Rysunek 21.7. Spadek popytu inwestycyjnego
Gdy popyt inwestycyjny spada z 22 do 13, krzywa popytu globalnego przesuwa się w dół, z AD do AD' i przybiera wartości o 9 niższe dla każdego poziomu dochodu. Punkt równowagi przesuwa się z E do E'. Produkcja zapewniająca równowagę obniża się ze 100 do 70. Spadek popytu inwestycyjnego o 9 powoduje znacznie większy (o 30) spadek produkcji zapewniającej równowagę.
Czynniki które wpływaj na przesunięcie krzywej AD :zmiany technologii produktywności procesu produkcji, dostępność surowców, oczekiwani dotyczące przyszłej inflacji, czynniki instytucjonalne-na większy popyt, wpływ podaży pieniądza,
- przesunięcie AS : nowe techniki i technologie o wyższej wydajności
Funkcja inwestycji
Model Keynesowski- inwestycje zależą od stopy procentowej
Mnożnik- stosunek zmiany produkcji, powoduje zmiany w wydatkach autonomicznych.
Mnożnik w gospodarce zamkniętej, zależy od krańcowej skłonności do konsumpcji. W gospodarce otwartej, mnożnik zależy od krańcowej skłonności do importu.
Stopa procentowa wywiera wpływ na popyt inwestycyjny i import, ale również na popyt pieniężny. Suma rozliczeń pieniężnych wzrasta wraz ze wzrostem realnego poziomu dochodu ”Y” i ogólnego wzrostu cen w gospodarce.
Rozszerzona funkcja inwestycji
Funkcja popytu na pieniądz jest sumą popytu transakcyjnego na pieniądz L1(Y) oraz funkcja popytu spekulacyjnego na pieniądz L2(r).
L1(Y)- popyt transakcyjny oczekujemy spadku stopy transakcyjnej- popyt spekulacyjny.
Teoria permanentnego dochodu M.Friedmana i H. Wattsa
Teoria dochodu permanentnego. Teoria ta została sformułowana przez Miltona Friedmana, a jej punktem wyjścia są dwie przesłanki: po pierwsze, dochody ludzi są zmienne w czasie; po drugie, ludzie nie lubią, aby ich konsumpcja wykazywała wahania. Kilka dodatkowych butelek szampana w okresach wysokiej konsumpcji nie jest dostateczną rekompensatą za okresy głodowania w latach, kiedy poziom konsumpcji był niski. W związku z tym ludzie dążą do eliminowania wahań poziomu konsumpcji, starając się nie dopuścić do przenoszenia fluktuacji dochodu na konsumpcję. Ludzie będą więc woleli zrezygnować z szampana, aby tylko zapobiec groźbie głodowania.
Jakie czynniki określają wielkość konsumpcji, na jaką mogą sobie pozwolić przeciętni ludzie? Na określenie przeciętnego dochodu ludzi w długim okresie Friedman ukuł pojęcie dochód permanentny. Argumentował on, że poziom konsumpcji zależy nie od bieżącego dochodu rozporządzalnego, lecz od dochodu permanentnego. Jeżeli ludzie oceniają, że ich bieżące dochody znajdują się na nienormalnie wysokim poziomie, to dojdą do wniosku, że owe okresowo wysokie dochody w niewielkim stopniu wpływają na poziom ich dochodu permanentnego — czy tez inaczej — rozmiary konsumpcji, na jaką stać ich w długim okresie. Ponieważ ich dochody permanentne wzrosły minimalnie, zatem tylko w minimalnym stopniu zwiększą swe wydatki o* bieżącą konsumpcję. Przeznaczą raczej większą część swych dodatkowych dochodów o przejściowym charakterze na oszczędności i odłożą pieniądze na trudniejsze czasy, kiedy konsumpcja spadnie znacznie poniżej normalnego jego poziomu. Tylko wówczas, gdy uwierzą, że wzrost dzisiejszych dochodów utrzyma się również w przyszłości uznają to za równoznaczne z trwałym, znacznym podniesionym dochodów permanentnych. Tylko wówczas także duży wzrost bieżących dochodów przerodzi się także w znaczne zwiększenie bieżącej konsumpcji.
Hipoteza cyklu życia A.Ando i F. Modiglianiego.
Teoria ta, sformułowana pana przez Franco Modiglianiego i Alberta Ando, jest bardzo zbliżona do dochodupermanentnego, ludzie budują na swój własny użytek |prognozy dotyczące wielkości dochodów, jakie otrzymają w ciągu całego życia, i na tej podstawie formułują swoje plany konsumpcji na cały ten okres (włączając w to ewentualne zapisy w testamencie na rzecz dzieci). Źródłem finansowania owej konsumpcji mają być przewidywane dochody w ciągu całego życia (powiększone o ewentualny początkowy zasób majątku bądź spadek). Na szczeblu pojedynczego gospodarka domowego teoria ta nie wymaga, aby każde gospodarstwo planowało utrzymywanie stałego poziomu konsumpcji przez całe życie. W okresie tym mogą występować lata cechujące się wyjątkowo wysokim poziomem wydatków (np. wynikających z konieczności sfinansowani rejsu statkiem dookoła świata lub wysłania dzieci do szkoły prywatnej), a także lata, w których wydatki są znacznie niższe. Tego rodzaju indywidualne rozpiętości mają tendencję do wzajemnego niwelowania się w skali masowej. Podobnie przypadku teorii dochodu permanentnego, w koncepcji cyklu życia przyjmuje się, że o wielkości całkowitego popytu konsumpcyjnego decyduje głównie przeciętny dochód uzyskiwany w długim okresie
Efekt majątkowy (bogactwa)
Efekt majątkowy (bogactwa) polega na przesunięciu wykresu funkcji konsumpcji w górę (w dół) pod wpływem wzrostu (spadku) zasobów majątkowych gospodarstw domowych i zwiększenia (spadku) wydatków na każdym poziomie rozporządzalnych dochodów osobistych.
Neoklasyczna funkcja inwestycji
Czynniki wzrostu gospodarczego – kwestia produkcji potencjalnej: narzędzia wzrostu rozwoju społeczno- ekonomiczne:
-polityka fiskalna – podatki, wydatki rządu
W długim okresie ceny i płace są elastyczne.
Czynniki, które wybijają gospodarkę z wzrostu gospodarczego: wahaniom podlegają:
-stopa procentowa, stopa inflacji, stopa zatrudnienia, stopa bezrobocia, deficyt handlowy
Kategorie inwestycji
Całkowite nakłady inwestycyjne obejmują inwestycje w kapitał trwały oraz inwestycje w kapitał obrotowy.
Mnożnik Keynesa
Funkcja eksportu netto
Eksport-(X)- nazywamy dobra, które zostały wytworzone w kraju a następnie sprzedane za granice. Z drugiej zaś strony część naszej konsumpcji, inwestycji i zakupów rządowych stanowią dobra wyprodukowane przez cudzoziemców- stanowią import i nie powinny być uwzględniane jako część naszego PKB. Różnica między eksportem i importem nazywana jest eksportem netto.
Zasada przyspieszenia - akcelerator
Równowaga na rynku towarowym. Tożsamość dochodowo-wydatkowa.
Przy stałych cenach i płacach krótkookresowa równowaga na rynku dóbr istnieje wtedy, gdy globalny popyt lub planowane globalne wydatki dokładnie zrównają się z rozmiarami faktycznie wytworzonej produkcji.
Funkcja wydatków (popytu globalnego)-jest to suma, którą przedsiębiorstwa i gospodarstwa planują wydać na dobra i usługi przy każdym poziomie dochodu.
Funkcja IS, konstrukcja IS
Krzywa IS pokazuje wszystkie kombinacje stopy procentowej i dochodu, które spełniają tożsamość dochodu, funkcję konsumpcji, funkcję inwestycji i funkcję eksportu netto. Jest to zbiór punktów, dla których zachodzi zbilansowanie wydatków. Biegnie ona ku dołowi, ponieważ niższa stopa procentowa zwiększa inwestycje; zbilansowanie wydatków wystąpi tylko wtedy, gdy zostanie wytworzona większa produkcja. Wzrost zakupów rządowych przesuwa krzywą IS w prawo, ponieważ dla danego poziomu stopy procentowej
wzrost G zwiększa Y poprzez efekt mnożnikowy. Krzywa IS
Równowaga na rynku pieniężnym.
Rynek pieniądza znajduje się w równowadze, gdy wielkość zapotrzebowania na realne zasoby pieniężne jest równy wielkości zaoferowanej.
Stopy procentowe wywierają wpływ na popyt inwestycyjny i import. Suma rozliczeń pieniężnych wzrasta wraz ze wzrostem realnego poziomu dochodu (Y) i ogólnego wzrostu cen w gospodarce
Popyt na pieniądz-jest to popyt na zasób pieniądza w ujęciu realnym
Funkcja LM, konstrukcja krzywej LM
Krzywa LM jest zbiorem różnych kombinacji stopy procentowej i dochodu, przy których rynek pieniądza znajduje się w równowadze.
Krzywa LM
Zakładamy, że realna podaż pieniądza jest stała i wynosi M0. Dla danego dochodu Y0 wykres funkcji popytu na pieniądz przebiega w położeniu LL0, stopa procentowa zapewniająca równowagę jest równa ro w punkcie E0 na rysunku b) kombinacja r0 i Y0 prowadzi do ustalenia się równowagi na i pieniądza. Jeżeli dochód zwiększy się do Yv to krzywa popytu na pieniądz w części a) rysunku przesunie się w górę do położenia LLV a stopa procentowa zapewniająca równowagę wyniesie r,. Ta ostatnia kombinacja dochodu i stopy procentowej jest symbolizowana przez punkt E^ w części b) rysunku. Powtarzając zabieg dla wszystkich wielkości dochodu i łącząc ze sobą odpowiednie punkty, takie jak E0 i E1 na rysunku b), otrzymamy w rezultacie krzywą LM, która jest zbiorem różnych kombinacji stopy procentowej i dochodu zapewniających równowagę na rynku pieniądza. b)
Pułapka płynności - Warunki równowagi na rynku pieniężnym
- poziomy stopy procentowej r* -poziom dochodu Y*
Model równowagi makroekonomicznej IS-LM
Rynek dóbr znajduje się w równowadze we wszystkich punktach na krzywej IS Równowaga aa rynku pieniądza istnieje we wszystkich punktach na krzywej LM. Oba rynki znajdują się zatem jednocześnie w równowadze jedynie w punkcie E.
Rysunek 25.9. Ekspansywna polityka fiskalna powoduje przesuniecie krzywej IS w górę
Wzrost wydatków państwa, finansowany przez emisję obligacji, wywołuje przesunięcie krzywej IS z położenia IS0 do ISV nie zmieniając jednak wielkości podaży pieniądza. W związku z tym krzywa LM pozostaje w położeniu LM0. tak więc ekspansja fiskalna powoduje przesunięcie punktu równowagi z E do £r Dochód zwiększa się do Yv mimo że wzrost stopy procentowej prowadzi do częściowego wyparcia inwestycji prywatnych i autonomicznego popytu konsumpcyjnego. Jednakże, zwiększając jednocześnie podaż pieniądza, rząd jest w stanie spowodować przesunięcie krzywej LM z LM0 do LM1 i tym samym zapobiec podwyżce stopy procentowej. W takim przypadku dochód odpowiadający warunkom równowagi wzrósłby do Y2, ponieważ inwestycje sektora prywatnego i konsumpcja nie podlegałyby już procesowi wypierania.
Rysunek 25.10. Charakter polityki gospodarczej a struktura popytu globalnego
Docelowy dochód Y* można osiągnąć za pomocą kombinacji łagodnej polityki fiskalnej i restrykcyjnej polityki pieniężnej. Równowaga występująca w punkcie Ev leżącym na przecięciu krzywych LM1 i ISV implikuje stosunkowo wysoki poziom stopy procentowej r i relatywnie niski udział inwestycji i konsumpcji sektora prywatnego w PNB. Przy zastosowaniu alternatywnego wariantu polityki gospodarczej, tj. kombinacji łagodnej polityki pieniężnej i restrykcyjnej polityki fiskalnej, równowaga ustali się w punkcie E...
lestan