11. Podstawowe pojęcia i zjawiska na rynku finansowym . 41
Dodatkowy zysk można osiągnąć, będąc tylko bardziej efektywnym od dotychczasowego właściciela. Podobnie sprzedaż firmy ma sens tylko wtedy, jeśli po przejęciu można ją poprowadzić lepiej niż jej dotychczasowy właściciel - inaczej cena sprzedaży będzie niezadowalająca, a sprzedaż nieuzasadniona.
5. Wykup lewarowany (LBO) jako forma restrukturyzacji przedsiębiorstw
O ile tradycyjnie na rynkach finansowych przeważały fuzje, czyli wynegocjowane i przyjacielskie połączenia firm, w latach osiemdziesiątych na rynkach światowych, szczególnie w USA, miała miejsce fala wrogich przejęć i wykupów firm, finansowana długiem, określana jako LBOs: Leveraged Buy Outs17. Trend ten wynikał częściowo z programu restrukturyzacji gospodarki amerykańskiej opartej na deregulacji i uelastycznieniu rynku oraz szerszym wykorzystaniu instrumentów zwiększonego ryzyka. Finansowanie przez bank jest drogie i preferuje duże, mało dynamiczne spółki. Dostęp do kredytu bankowego dla małych, innowacyjnych firm jest niewielki, toteż giełda i rynek kapitałowy oferują im znacznie większe możliwości rozwojowe. Dlatego też w latach osiemdziesiątych dynamicznie rozwijały się fundusze inwestycyjne, zajmujące się finansowaniem małych firm o zwiększonym ryzyku - tzw. venture capital firms, oraz operacje przejmowania firm typu LBO, za pomocą obligacji o wysokim ryzyku -jwik bonds,
W latach osiemdziesiątych w USA istniało wiele dojrzałych rynków, na których działały firmy ze znacznymi nadwyżkami gotówki, niskim udziałem długu w pasywach i konserwatywną strategią rozwojową, jak przemysł tytoniowy czy spożywczy, które stały się aktywnymi uczestnikami tego rynku -zarówno jako przedmiot zainteresowania spekulantów finansowych, jak i podmiot, zainteresowany wykupem.
Transakcje określane jako LBOs (Leveraged Buy Outs), czyii wrogie przejęcia firm na kredyt, polegały na przejmowaniu firm po cenie znacznie wyższej, niż wynosiła ich aktualna cena giełdowa, na podstawie założenia,
17 M. Wrzesiński definiuje LBO jako transakcję, w której grupa kupujących, sjcji<xiająca "v się z aktywnych inwestorów finansowych i menedżerów, przejmuje kontrolę nadyma., aby zwiększyć wartość jej akcji, a następnie sprzedać je z zyskiem, por. M. Wrzesiśskgjig.^g rry i Iprzejącia - wykup lewarowany i menedżerski, Liber, Warszawa 2000, S. I i nn. '/p
lestan