tabele.doc

I. Pojęcie standardów rachunkowości

• Pojęcie standardu rachunkowości pojawiło się w krajach anglosaskich (USA, Wlk. Brytania).

• Oznacza ono wzorzec, normę formułowaną przez krajowe gremia eksperckie rachunkowości i przedstawicieli nauki, poprzedzone długim okresem badań i konsultacji z udziałem praktyków.

• Standardy rachunkowości obejmują przedmiotowo zagadnienia dotyczące uznawania zdarzeń i transakcji, ich pomiaru (wyceny) oraz prezentacji w sprawozdaniu finansowym ich wyróżnionych składników, a także wykazywanie  informacji dodatkowych w notach i objaśnieniach.

• Nie ma w nich miejsca na zasady ewidencji księgowej, konta, dokumenty księgowe czy procedury. Ważny jest ostateczny efekt, w postaci sprawozdania finansowego, obejmującego zestaw raportów. One są przedmiotem analiz i decyzji zarządczych, za dane w nich zawarte powinny też być porównywalne z innymi podmiotami gospodarczymi.

II. Koncepcje rachunkowości na świecie

Na świecie ukształtowały się w ewolucyjny sposób dwie odmienne od siebie filozofie rachunkowości:

• rachunkowość typu kontynentalnego (m.in. Niemcy, Francja, Austria, Belgia, Hiszpania, Włochy, Szwajcaria, kraje skandynawskie, Polska, Czechy, Węgry, Japonia)

• rachunkowość typu anglosaskiego (m.in. Wlk. Brytania, Stany Zjednoczone A.P., Kanada, Australia, Nowa Zelandia, a także po części, Holandia)

— model brytyjsko-amerykański (anglosaski)

W przypadku metody wartości główny nacisk jest położony na problem wyceny zasobów (aktywa) i zobowiązań jednostki na dzień bilansowy w celu rzetelnej wyceny jej aktywów netto (kapitału własnego). Informacje wynikające z rachunku zysków i strat mają drugorzędne znaczenie. W metodzie wartości wyraźnie eksponuje się pojęcia: wartość rynkowa, wartość godziwa*, wartość użytkowa; w tej sytuacji historyczne ceny nabycia nie mają więc większego znaczenia.

— model kontynentalny

Wyraźnie podkreśla się, iż metoda kontynentalna kładzie nacisk na rachunek zysków i strat, w którym ujmuje się wyłącznie zyski zrealizowane oraz koszty wycenione według historycznej ceny nabycia, rozliczone zgodnie z zasadą współmierności przychodów i kosztów. Ze względu na fakt, iż ujęcie przychodów i kosztów w rachunku zysków i strat może nastąpić w przypadku zawartej umowy (transakcji), stąd metoda kontynentalna zwana jest także transakcyjną. Wartość poznawcza bilansu jest nieco mniejsza; do aktywów nie zalicza się np. wytworzonych we własnym zakresie takich składników jak: znaki firmowe, wartość firmy, know-how.

Tablica 1. Dyrektywy Rady Unii Europejskiej dotyczące harmonizacji zasad rachunkowości

IASB i IASC

Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (International Accounting Standards Board, w skrócie IASB) rozpoczęła działalność w 2001 roku jako organ Fundacji Komitetu Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASC).

Do celów Fundacji IASC oraz IASB należy:

(a) opracowywanie, zgodnie z interesem publicznym, pełnego zestawu wysokiej jakości, zrozumiałych i możliwych do stosowania globalnych standardów rachunkowości, których zastosowanie sprawi, że informacje w sprawozdaniach finansowych oraz w innych formach sprawozdawczości finansowej będą wysokiej jakości, przejrzyste i porównywalne tak, aby pomóc w podejmowaniu decyzji gospodarczych uczestnikom światowych rynków kapitałowych oraz innym użytkownikom tych sprawozdań,

(b) promowanie stosowania i rygorystycznego przestrzegania tych standardów,

(c) realizowanie celów przedstawionych w punktach (a) i (b) uwzględniając, stosownie do sytuacji, potrzeby małych i średnich przedsiębiorstw oraz gospodarek rozwijających się, oraz

(d) doprowadzenie do sytuacji, w której krajowe standardy rachunkowości, Międzynarodowe Standardy Rachunkowości i Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej będą z sobą zgodne w celu osiągania wysokiej jakości rozwiązań.

Sprawowanie nadzoru nad Fundacją IASC powierzono dwudziestu dwóm Mężom Zaufania. Do zadań Mężów Zaufania należy wybór członków IASB oraz członków powiązanych rad i komitetów, a także zapewnianie środków finansowych na potrzeby organizacji.

IASB jest organem Fundacji IASC, który ustanawia standardy. Począwszy od lipca 2009 roku IASB składa się z 15 członków, a nie później niż od 1 lipca 2012 roku będzie liczyć szesnastu członków. Trzech członków IASB może być zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin. IASB odpowiada za zatwierdzanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF, w tym Interpretacji) oraz związanych z nimi dokumentów, takich jak Założenia koncepcyjne sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych, projekty standardów i dokumenty dyskusyjne. Zanim IASB rozpoczęła swą działalność, Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR) oraz dotyczące ich Interpretacje były ogłaszane przez Zarząd IASC, który został powołany 29 czerwca 1973 roku. Na mocy postanowienia IASB MSR oraz dotyczące ich Interpretacje, mające taką samą rangę co MSSF opracowywane przez IASB, mają zastosowanie do momentu wprowadzenia w nich poprawek lub ich wycofania.

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF)

IASB realizuje swoje zadania przede wszystkim opracowując i publikując MSSF oraz promując stoso...