1857- Jastrzębski Wojciech (zwany ojcem ergonomi)
1959-Międzynarodowe Stowarzyszenie Ergonomiczne
1961- I Kongres Międzynarodowego Stowarzyszenia Ergonomicznego w Sztokcholmie
1991- status ergonomii jako nauki w Polsce
ERGONOMIA- Nazwiskiem ERGONOMII, wzietym od wyrazu greckiego (ergon- praca) i (normos-prawo/zasada), oznaczamy naukę o pracy, czyli używaniu nadanych człowiekowi od Stwórcy sił i zdolności.
Jastrzębski Wojciech
ERGONOMIA- syntetyczna nauka stosowana, zajmująca się dostosowywaniem pracy do psycho-fizycznych i społecznych możliwości człowieka, dla zapewnienia pracy możliwie sprawnej, nie zagrażającej zdrowiu i wykonywaniu możliwie niskim kosztem biologicznym.
Stefan Filipkowski
KONFLIKTY W PRACY
maszyna <-------------->pracownik
materialne warunki środowiska pracy <-------------->pracownik
grupa <-------------->pracownik
partner w pracy <-------------->pracownik
PERCEPCJA-uzyskiwanie informacji poprzez bezpośrednią obserwację procesu produkcyjnego lub poprzez śledzenie aparatów pomiarowych informujących o przebiegu procesu. Percepcja dokonuje się za pomocą receptorów i przekazywaniu informacji do układu nerwowego.
Ta faza podlega gł badaniom psychologii oraz fizjologii. Z celebrytycznego punktu widzenia jest to informacja przebiegająca od wyjścia maszyny do wejś cia na receptorze.
PRZETWARZANIE- transformacja. Przetwarzanie informacji w ośrodkowym układzie nerwowym i doprowadzenie do podjęcia decyzji.
Na ten proces wpływają elementy z zewnątrz jak i stan wewnętrzny człowieka.
STEROWANIE-przekazanie podjętej decyzji efr\ektorom oraz wykonywanie tej decyzji.
Działanie człowieka na maszynę w celu wykonania pożądanych zmian w procesie pracy.”Wyjściem” są efektory „wyjściem”urządzenia sterujące maszyny.
Jest to zamknięty proces pracy
Maszyna
Człowiek
1 2 4 5 6 A B D C 3 7
A, B -percepcja
C,D – sterowanie
1-zasilanie maszyny w energię
2-zasilanie maszyny w surowiec
3-gotowy produkt
4- zasilenie człowieka w energię (węglowodany, tłuszcze, białka)
5-odziaływanie materialnego czynnika środowiska pracy
6-stosunki międzyludzkie
7-stosunki międzyludzkie (nasze oddziaływanie)
3 grupy czynników, które mogą wpływać obciążająco na człowieka w czasie pracy:
-praca
-warunki jej wykorzystywania (pracy)
-świadczenia (wykonanej pracy)
PN (Polskie Normy) ciężkiej pracy powyżej 2000 kcal/8 godz dla mężczyzny
powyżej 1300 kcal/8 godz dla kobiety
BHP-zespół minimalnych warunków określonymi przepisami prawnymi, mających zabezpieczenie pracowników przed zagrożeniem dla ich życia i zdrowia występujących podczas pracy.
Cele BHP a cele ergonomi:
1) optymalizacja wysiłku fizycznego i psychicznego
2) maksymalizacja bezpieczeństwa pracy
3) optymalizacja odziaływania materialnego środowiska pracy
4) optymalizacja samopoczucia pracujących i ich wrażeń estetycznych
Bezpieczeństwo pracy zapewnia ochronę życia, a ergonomia ochronę zdrowia.
BHP odnosi sie do zbiorowości.
BHP jest egalitarne, a ergonomia wiąże się z podejściem indywidualistycznym.
W przemyśle rozróżniamy 4 rodzaje ergonomi:
1) korekcyjna-wprowadzanie korekt; zmiana na lepsze tego co już jest (ulepszanie)
2) koncepcyjna-stara się wprowadzać ulepszenia w trakcie projektowania
3) warunków pracy-ulepszanie warunków pracy, dostosowanie do człowieka
4) wyrobów-zajmuje się produktami pracy człowieka
PRACA- świadoma, społeczna i celowa działalność człowieka. (A. Smith i D. Ricardo)
PRACA- w sensie psychofizycznym jest to świadome wykonywanie przez ustrój ludzkich dowolnych czynności wymagających wydatkowania sił, wydatkowania i przemiany energii, więcej niż jest to niezbędne dla spoczynkowej przemiany materii ustroju, co dzieje się nawet wówczas, gdy nie ma ruchu w sensie fizykalnym (np. Trzymamy w ręce ciążar).
Podział pracy wg G. Lehmanna
PRACA:
1) Fizyczna:
-statyczna
-dynamiczna
2) Umysłowa
PRACA DYNAMICZNA- odbywa się przy udziale skurczów izotonbicznych; mięsień powoduje przemieszczanie części ciała względem siebie. Podczas pracy na przemian skurcze i rozkurcze umożliwiają przepływ krwi, dostarczają tlen, a jednocześnie zbierają produkty przemiany materi i ciepło.
PRACA STETYCZNA- odbywa się przy udziale skurczu izotonicznych mięśnia, który nie zmienia swojej długości, zwiększa tylko stopniowo swoje napięcie.
Tylko część wyzwalającej się w mięśniach energii dynamicznej zostaje zamieniona na pracę mechaniczną, reszta zmienia się w ciepło.
W zależności od ilości energii chemicznej zamienionej na pracę mechaniczną, podobnie jak w silnikach, możemy mówić o sprawności pracy mięśnia.
Sprawność izolowanego mięśnia wynosi ok 30%, tj nie przekracza sprawności Diesla. Jednak straty przy przekazywaniu energii przez układy oddźwigni kostnych w ustroju są tak duże, że ostatevznie współczynnik pracy użytecznych wynosi ok 10%.
Wykorzystanie pracy mięśni do wykorzystania ciężkich, prymitywnych prac fizycznych stanowi z ogólnospołecznego punktu widzenia marnotractwo.
1cal = 4,183kJ
1kcal*waga(kg)*1h=PPM(Podstwaowa przemiana materii)
MIKROKLIMAT (topoklomat) – zespół elementów mateorologicznych, typowych pod względem wartości i trybu zmian dla badanego organicznego pomieszczenia lub niewielkiej miejscowości.
MIKROKLIMAT:
1)naturalny
2)sztuczny:
-zamierzony
-niezamierzony
Czynniki mikroklimatu:
-temperatura
-wilgotnośc
-ruch powietrza
-ciśnienie
Oświetlenie : 80-90% informacji odbieramy wzrokowo.
AKOMODACJA – NASTAWCZOŚĆ- tzw zdolność oka do nastawiania się na ostre widzenie od „punktu blizy” do nieskończoności. Zdolność tą zawdzięczamy biologicznemu rozwiązaniu budowy soczewki oka, która może zmienić swą krzywiznę.
ADAPTACJA – zdolnośc siatkówki do zmian natężenia oświetlenia.
Stosunek okien do powierzchni wynosi:
-1:10 w budownictwie
-1:8 w hotelach
0-16 herców -wibracje drgania
16-20000 herców – słyszalne dźwięki
decybel-jednostka natężenia hałasu
„HAŁAS TO PRZESZKADZAKJĄCY DŹWIĘK”
annakrusz