Wyklad 4.03.2012 r.doc

4.03.2012r.

CHLOR:

ð     Źródłem chloru jest sól kuchenna występująca powszechnie w produktach spożywczych.

ð     Chlor jest obok sodu głównym składnikiem płynu zewnątrzkomórkowego (96 – 110 mmoli/l, 3400 – 3900 mg/l)

ð     Występuje również w płynie wewnątrzkomórkowym (8 mmoli/l)

ð     Wchodzi w skład soku żołądkowego zapewniając odpowiednie pH ~ 1,5

METABOLIZM:

ð     Zawartość chloru w organizmie wynosi ok. 75 g.

ð     Chlor wchłania się z przewodu pokarmowego na drodze dyfuzji.

ð     Chlor jest wydalany:

→ Z moczem (5000 – 7500 mg/l)

→ Z potem (700 – 1200 mg/l)

→ Jest reabsorbowany w nerkach w kanalikach bliższych oraz dalszych

ROLA W ORGANIŹMIE:

ð     Współdziała wraz z sodem w utrzymaniu odpowiedniej ilości wody w organizmie.

ð     Wpływa na równowagę kwasowo-zasadową płynów.

ð     Zapewnia odpowiednie ciemnienie osmotyczne płynu zewnątrzkomórkowego.

ð     Jako składnik HCI bierze udział w trawieniu białek w żołądku

ð     Niezbędny do aktywacji amylazy ślinowej

ð     Główny jon erytrocytów

ð     Jest odpowiedzialny za przewodnictwo impulsów nerwowych

HIPER I HIPOCHLOREMIA:

ð     Podobnie jak w przypadku sodu nadmiar chloru może wystąpić przy nadmiernej podaży soli wraz z dieta przy zbyt niskiej podaży płynów

ð     Hiperchloremia jest zjawiskiem rzadkim, może doprowadzić do gromadzenia się płynów w organizmie prowadzić do nadciśnienia

ð     Niedobór chloru w diecie jest wynikiem zwiększonych strat chloru wraz z potem oraz poprzez biegunkę i wymioty

ð     Głównym objawem hipochloremii są konwulsje

ZAPOTRZEBOWANIE:

ð     Dzienny pobór chloru wraz z pożywieniem wynosi ok. 6g

ð     Zalecane dzienne spożycie dla dorosłych wynosi 750 – 800 mg na osobę

ð     Zapotrzebowanie wzrasta w zależności o warunków klimatycznych oraz poziomu aktywności fizycznej o może wzrastać do 12 - 16 g.

POTAS:

ð     Występuje powszechnie w mięsie rybach mleku przetworach mlecznych pieczywie warzywach i owoców

ð     Jest głównym składnikiem (90%) płynu wewnątrzkomórkowego 150 mmoli/l

ð     Występuje również w płynie zewnątrzkomórkowym 3,2 – 5,5 mmoli/l co odpowiada 130 - 220 mg/k

ð     Potas jest również magazynowany w kościach (8%)

METABOLIZM:

ð     Zawartość potasu w organizmie wynosi ok. 180 g

ð     Wchłanianie potasu następuje na drodze dyfuzji

ð     Potas wydalany jest:

→ Z moczem 800 – 3200 mg/l

→ Z potem 160 – 320 mg/;

→ Nerki maja ograniczona zdolność do reabsorbcji potasu  jego stężenie w moczu pomimo niedoborów przez dłuższy czas utrzymuje się na poziomie 10 mmoli/l prowadząc do niedoborów potasu

ð     Reabsorbcja następuje głownie w kanalikach bliższych i Petki Henlego i jest zmniejszana przez aldosteron oraz kwasice metaboliczna

ROLA POTASU:

ð     Jest pod wieloma względami antagonista sodu i wapnia

ð     Utrzymuje odpowiedni bilans wody

ð     Wpływa na równowagę kwasowo zasadowa

ð     Utrzymuje właściwe ciśnienie osmotyczne płynów

ð     Jest odpowiedzialny za właściwy tonus mięśniowy

ð     Odpowiada za powstawanie potencjału czynnościowego.

ð     Zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego

ð     Aktywuje czynność wielu enzymów zwłaszcza biorących udział w procesach energetycznych

ð     Bierze udział w uwalnianiu Negri ATP

POTAS HIPERKALMIEMIA:

ð     Jest najczęstszym wynikiem upośledzonego wydalania potasu przez nerki

ð     Może być również wynikiem podania dożylnego zbyt dużej dawce

ð     Podanie dożylne potasu wymaga obecności lekarza

ð     Skutki:

→ Zwolnienie akcji serca, które może prowadząc do zatrzymania w fazie skurczu

→ Arytmia

→ Spadek siły mięśniowej

→ Apatia

→ Mrowienie kończyn i ust

HPOKALIEMIA

ð     Jest zjawiskiem bardzo rzadkim

ð     Występuje w przypadku jadłowstrętu psychicznego wymiotów i biegunki stosowania środków przeczyszczających i moczopędnych jak również bardzo intensywnego wysiłku fizycznego w gorącym klimacie (potas zwiększa przepuszczalność błon komórkowych)

ð     Skutki:

→ Upośledzenie funkcji ośrodkowego układu nerwowego

→ Zwiotczenie mięsni szkieletowych

→ Porażenie mięśni gładkich min. Przewodu pokarmowego

→ Zaburzenia rytmu serca (często-skurcz)

ZAPOTRZEBOWANIE:

ð     Dzienne zapotrzebowanie na potas dla osób dorosłych wynosi ok. 2000 mg

ð     Zapotrzebowanie na potas może wzrastać w zależności os stanu fizjologicznego organizmu nawet 9 – 13 g na osobę na dzień

WAPŃ

ð     Główne źródło wapnia stanowią: mleko produkty mleczne żółtka jaj fasola ciemno-liściastych warzyw rybach jadalnych w całości (puszkowane).

ð     W organizmie 99 % wapnia zmagazynowane jest w kościach.

ð     Wapń występuje również we krwi w ilości do 2,1 – 2,9 mmola (15 – 85 mg) oraz w bardzo małej ilości w pływnie wewnątrzkomórkowym (0,01)

METABOLIZM:

ð     Zawartość wapnia w organizmie ok. 1500 g.

ð     Wchłanianie wapnia następuje słownie na drodze transportu aktywnego przy pomocy witaminy D.

ð     W przypadku dużej podaży wapnia wraz z dietą wchłanianie następuje również na drodze dyfuzji biernej.

ð     Wapń absorbowany jest w 30 – 40% a w okresach intensywnego wzrostu, ciąży, laktacji i zwiększonego zapotrzebowania wzrasta do 75 %

PIJ MLEKO! BĘDZIEWSZ WIELKI:

ð     Pula wapnia w organizmie buduje głownie do 25 roku życia.

ð     Po 40 – 45 roku życia straty wapnia wynoszą 0,2 – 0,5% rocznie.

ð     Bezpośrednio przed i po menopauzie straty wapnia mogą wynosić 2 – 5 %.

Metabolizm:

ð     Gospodarkę wapniowa regulują parathormon OTH oraz kalcytonina SN 211.

ð     Parathormon wydzielany przez przytarczyczne w przypadki niskiego stężenia wapnia hamuje wydzielanie wapnia z moczem oraz stymuluje uwalnianie wapnia z kości.

ð     Obecność laktozy niskiego pH obecność AA zasadowych, żółci i kwasów organicznych (cytrynowy) promuje wchłanianie .

ROLA W ORGNIŹMIE:

ð     Wraz z fosforem buduje kości nadając im odpowiednia twardość.

ð     Jest czynnikiem biorącym udział w procesach krzepnięcia krwi aktywując przemiany protrombiny w trombinę.

ð     Jest nie zbędny do kurczenia mięśni.

ð     Bierze udział w powstawaniu potencjału czynnościowego

ð     Wraz z magnezem odpowiada za szczególność naczyń krwionośnych

ð     Jest aktywatorem lub inhibitorem wielu enzymów ATP, enzymy trawienne

ð     Jest przekaźnikiem II-go rzędu dla wielu hormonów

ð     Jest składnikiem otolitów

HIPERKALCEMIA:

ð     Jest zjawiskiem rzadkim.

ð     Wynikać może z przedawkowania witaminy D (zwłaszcza u dzieci) lub tez nadmiernego spożywania wapnia z preparatów farmaceutycznych w ilości 3 – 4 g dziennie.

ð     Skutki:

→ Upośledzenie wchłanianie cynku miedzo żelaza magnezu oraz fosforu

→ Arytmia i częstoskurcz

→ Powstawanie kamieni w woreczku żółciowym i nerkach

→ Zwapnienie tkanek mięśniowych

→ Jadłowstręt

→ Nudności i wymioty

HIPOKALCEMIA:

ð     Jest zjawiskiem bardzo częstym

ð     Wynika niehonor wapnia w pożywieniu jak również z niedoborów witaminy D w diecie

ð     Skutki:

→ Tężyczka objawiająca się mrowieniem warg, języka palców i kończyn oraz ogólnymi bolami sieniowymi oraz kurczami mięśni rak stop i twarzy

→ Krzywica dotycząca zwłaszcza dzieci

→ Osteomalacja (demineralizacja) u dorosłych

→ Osteoporoza (utrata masy kostnej)

→ Złamania kości

Zapotrzebowanie:

ð     Spożycie wapnia ściśle jest związane ze spożyciem fosforu

ð     Stosunek molowy wapnia do fosforu w diecie powinien wynosić 1:1 co odpowiada stosunkowi wagowemu 1,3:1

ð     Dzienne zapotrzebowanie na wapń dla osób dorosłych wynosi 800 – 1200 mg/osobę

ð     Zapotrzebowanie wzrasta w kobiet ciężarnych, w okresie laktacji, w okresie rekonwalescencji oraz w okresie postmenopauzalnym do 16500 – 2000 a wśród sportowców

MAGNEZ:

ð     Głównym źródłem magnezu są: zielone warzywa liściaste, owoce, produkty pełnoziarniste, orzechy, mleko przetwory mleczne owoce morza.

ð     55 – 65 % występuje w kościach

ð     40 – 45 % w tkankach (15 mmoli/l)

ð     1 % w płynie zewnątrzkomórkowym (0,7 – 1,5 mmoli/l 16 – 30 mg/l)

METABOLIZM:

ð     Organizm zawiera ok. 25 g magnezu.

ð     Magnez jest wchłaniany na drodze dyfuzji ułatwionej oraz częściowo na drodze transportu miernego

ð      

ROLA W ORGANIŹMIE:

ð     Warunkuje twardość kości

ð     Jest niezbędny w przebiegu -oksydacji warunkując wyłącznie metabolitów do cyklu Krebsa

ð     Warunkuje fosforylację glukozy

ð     Warunkuje resyntezę fosfo-kreatyny

ð     Jest niezbędny do syntezy białek ustrojowych (aktywacja aminokwasów i przyłączanie tRNA)

ð     Łącząc Sue z fosfolipidami zapewnia spójność błon

ð     Utrzymuje strukturę kwasów nukleinowych

ð     Wraz z wapniem uwalnianie ACTH z zakończeń nerwowych

ð     Niezbędny do przemian witaminy D3 (aktywność hydrolazy)

ð     Hamuje ATP Azę miozynową hamując skurcz mięśni

Hipo i hipermagnezemia:

ð     Hiper- Jest wynikiem niewydolności ner...