FUNDAMENTY(1).pdf

R APORT

Ławy, stopy i płyty

fot. Legalett

BUDUJ na SOLIDNYM

fundamencie

Fundament to jeden z najwa¿niejszych elementów budynku. Od jego poprawnego

zaprojektowania i wykonania w du¿ej mierze zale¿y trwa³oœæ konstrukcji domu.

Zadaniem fundamentu jest bowiem bezpieczne przekazanie na pod³o¿e gruntowe

wszystkich obci¹¿eñ i oddzia³ywañ pochodz¹cych od elementów noœnych budowli.

Solidnie i precyzyjnie zrobiony, zazwyczaj w wystarczaj¹cym stopniu zabezpiecza

konstrukcjê budynku przed nieprzewidzianymi zdarzeniami, takimi jak powodzie, ob-

ni¿enie poziomu wody gruntowej, czy drgania gruntu (np. spowodowane

wzmo¿onym ruchem samochodowym). Fundament wykonany niestarannie,

w niesprzyjaj¹cych warunkach zapewne ulegnie zniszczeniu w poœredni sposób

przyczyniaj¹c siê do pêkania œcian i stropów.

Tadeusz Lipski

2005 1−2

Dom

budujemy

buduje domy na podstawie projek-

tów katalogowych, inaczej nazywanych po-

wtarzalnymi lub typowymi. Jednak nale¿y

pamiêtaæ, ¿e dokumentacje te opracowane

s¹ przy za³o¿eniu bardzo korzystnych wa-

runków gruntowo-wodnych, które nie wy-

stêpuj¹ tak czêsto, jak chcieliby architekci

(teren p³aski, grunt jednorodny i przepusz-

czalny, poziom wody gruntowej przynajm-

niej 1 m poni¿ej fundamentów). Poza tym

poziom posadowienia budynku zwykle

przyjêty jest na umownej granicy przemar-

zania gruntu – najczêœciej na g³êbokoœci

1,0 m . To zaœ za³o¿enie w przybli¿eniu

dotyczy tylko po³owy powierzchni kraju,

na dodatek z wy³¹czeniem Œl¹ska, ponie-

wa¿ na tym terenie, ze wzglêdu na wystê-

powanie szkód górniczych, fundamenty

projektowane s¹ wed³ug odrêbnych wyma-

gañ. Do tego dochodzi jeszcze doœæ po-

wszechna sk³onnoœæ inwestorów do wpro-

wadzania zmian w projekcie. Zast¹pienie

œcian trójwarstwowych, jednowarstwowy-

mi to zazwyczaj nic groŸnego, ale zmiana

rozpiêtoœci stropu (bo wyrzucono lub prze-

suniêto œcianê wewnêtrzn¹), adaptowanie

nieu¿ytkowego poddasza na pomieszczenia

mieszkalne (wybudowanie œcianki kolan-

kowej, zmiana konstrukcji wiêŸby dacho-

wej lub stropu), czy czêœciowe podpiwni-

czenie budynku to ju¿ powa¿ne przeróbki,

które maj¹ du¿y wp³yw na fundamenty do-

mu – ich wielkoœæ i rodzaj. W zwi¹zku

z powy¿szym w wielu przypadkach powin-

no siê dokonaæ adaptacji projektu katalo-

gowego, co najczêœciej oznacza zmianê spo-

sobu posadowienia budynku. Problemów

takich nie maj¹ inwestorzy buduj¹cy dom

wed³ug projektów wykonanych na indywi-

dualne zamówienie, poniewa¿ z za³o¿enia

uwzglêdnione s¹ wszystkie ich wymagania

oraz konkretne warunki terenowe.

Mapa g³êbokoœci przemarzania gruntu dla Polski

konieczne mo¿e byæ zwiêkszenie szeroko-

œci ³aw fundamentowych, g³êbokoœci po-

sadowienia, a nawet zmiana sposobu fun-

damentowania na pale lub p³ytê;

przy wystêpowaniu gruntów przepusz-

czalnych mo¿na sporo zaoszczêdziæ na ro-

botach ziemnych, murowych i izolacyj-

nych wykonuj¹c fundamenty tylko 50 cm

poni¿ej poziomu terenu, a nie poni¿ej

granicy przemarzania;

w przypadku gruntów o noœnoœci (wy-

trzyma³oœci) wiêkszej od za³o¿onej w pro-

jekcie (zwykle 150 kN/m 2 czyli 15 ton/m 2 ,

a w rzeczywistoœci mo¿e to byæ ponad

250 kN/m 2 ), mo¿na oszczêdziæ sporo beto-

nu wykonuj¹c wê¿sze ³awy fundamentowe;

przy posadowieniu domu na gruntach

spoistych czêsto potrzebne jest wykona-

nie drena¿u opaskowego nawet wtedy,

gdy poziom wody gruntowej znajduje siê

poni¿ej spodu ³aw fundamentowych;

w terenie pochy³ym najczêœciej op³acal-

ne jest wykonanie fundamentów schod-

kowych, a nie na jednym poziomie (jak

w projekcie katalogowym);

wysoki poziom wody gruntowej zwykle

wymusza zmianê sposobu izolowania

(szczególnie œcian fundamentowych) lub

sposobu wykonywania fundamentów.

Wynika st¹d, ¿e doœæ powszechnie

praktykowany sposób wypytywania s¹sia-

dów o to, jaki na dzia³ce jest grunt i jak

wysoko znajduje siê woda gruntowa

w wielu przypadkach mo¿e byæ niewy-

starczaj¹cy.

Badania geotechniczne – ogólnie

polegaj¹ na okreœleniu parametrów tech-

nicznych pod³o¿a gruntowego. W tym ce-

lu na miejscu budowy domu jednoro-

dzinnego wykonuje siê kilka odwiertów

(zwykle 3-5) o g³êbokoœci 4-6 m lub kopie

dó³ próbny o g³êbokoœci do 3 m. Dziêki

uzyskanym próbkom okreœla siê rodzaj

wystêpuj¹cych gruntów, ich wilgotnoœæ,

stopieñ zagêszczenia b¹dŸ plastycznoœci

oraz noœnoœæ. Ponadto ustala siê rzeczy-

wisty poziom wody gruntowej (w chwili

wykonywania badañ) oraz maksymalny,

który nale¿y przyj¹æ do projektowania

(na podstawie wieloletnich badañ prowa-

dzonych w ró¿nych okresach roku). Efek-

tem graficznym tych prac s¹ przekroje

geotechniczne przedstawiaj¹ce uk³ad

warstw gruntu w miejscu przysz³ego do-

mu oraz wahania zwierciad³a wody grun-

towej. Ale dla inwestora najwa¿niejsze s¹

wnioski, bo tam w przystêpny sposób po-

winny byæ podane najbardziej istotne in-

formacje dotycz¹ce mo¿liwoœci posado-

wienia domu – na jakiej g³êbokoœci znaj-

duje siê grunt noœny i jak wysoko wy-

stêpuje zwierciad³o wody gruntowej.

Warunki gruntowo-wodne

Informacje dotycz¹ce rodzaju gruntu

oraz otaczaj¹cego terenu wielu osobom

wydaj¹ siê tak oczywiste, ¿e gdy sami nie

wprowadzaj¹ zmian w projekcie (katalo-

gowym) uwa¿aj¹ dokumentacjê za kom-

pletn¹ i gotow¹ do realizacji. Jednak

w odniesieniu do fundamentów czêsto

jest to b³¹d. Dlaczego? Przyczyn jest wie-

le, a poni¿ej wymieniamy kilka z nich:

w przypadku pod³o¿a uwarstwionego

(gdy wystêpuj¹ przewarstwienia gruntów

organicznych czyli zawieraj¹cych spore

iloœci roœlin lub grunty o ma³ej noœnoœci)

Dom 1−2 2005

W naszym kraju wiêkszoœæ inwestorów

budujemy

R APORT

Ławy, stopy i płyty

Rodzaje gruntów budowlanych – tylko dla wnikliwych

Grunt budowlany to po prostu pod³o¿e, na

którym posadowiony jest dom. Grunt mo-

¿e byæ naturalny (inaczej rodzimy), po-

wsta³y w wyniku procesów geologicznych

– np. ska³a, grunt mineralny lub organicz-

ny – oraz nasypowy utworzony w wyniku

dzia³alnoœci cz³owieka. Do posadowienia

budynku najlepiej nadaj¹ siê grunty mi-

neralne rodzime, które ze wzglêdu na

w³aœciwoœci dzieli siê na niespoiste i spo-

iste.

Grunty niespoiste – czyli sypkie, to ¿wiry

(w projektach i na mapach oznaczane

symbolem ¯), pospó³ki (Po), piaski grubo,

œrednio- i drobnoziarniste (Pr, Ps, Pd)

oraz piaski pylaste (P

1) nie s¹

korzystne, poniewa¿ maj¹ ma³¹ noœnoœæ

(skrajnym przypadkiem jest tzw. kurzaw-

ka), a w przypadku zamarzniêcia wody

mog¹ zwiêkszaæ swoj¹ objêtoœæ.

Grunty spoiste – to i³ (I), i³ piaszczysty

(Ip) i pylasty (I

≤

k¹t tarcia wewnêtrznego gruntu, ale inwe-

stor tej wiedzy i tak do niczego nie móg³-

by wykorzystaæ.

Grunty organiczne rodzime – to g³ównie

torfy (powy¿ej 30% zawartoœci czêœci orga-

nicznych), namu³y (5-30% czêœci organicz-

nych) oraz piaski i py³y próchnicze (2-5%

czêœci organicznych). Do posadowienia

domu praktycznie siê nie nadaj¹, poniewa¿

nie maj¹ dostatecznej noœnoœci. Po prostu

czêœci organiczne mog¹ gniæ, a wtedy nie

tylko wydzielaj¹ nieprzyjemny zapach

i ciep³o, ale równie¿ zmieniaj¹ swoj¹ objê-

toœæ oraz mog¹ tworzyæ bardzo niebez-

pieczne powierzchnie poœlizgu. Miêdzy in-

nymi dlatego tak wa¿ne jest usuniêcie spod

fundamentów lub pod³ogi na gruncie

wierzchniej warstwy ziemi uprawnej, czyli

humusu. Poza tym tworz¹ce siê kwasy

sprzyja³yby korozji betonu i zbrojenia.

Grunty nasypowe – powsta³e w wyniku

dzia³alnoœci cz³owieka s¹ najbardziej niejed-

noznaczne pod wzglêdem budowlanym.

Z jednej strony mog¹ to byæ tzw. grunty

kwalifikowane, przeznaczone specjalnie do

posadowienia fundamentów lub jako pod³o-

¿e (podbudowa) dróg. G³ównie wykonywa-

ne z odpowiednio dobranych piasków i ¿wi-

rów uk³adanych warstwami oraz zagêszcza-

nych mechanicznie. Z drugiej jednak strony

mog¹ to byæ grunty (nasypy) niekontrolo-

wane, przede wszystkim z gruntów spoistych

lub organicznych, które w ogóle mog¹ nie

nadawaæ siê do posadowienia jakichkolwiek

budowli. Trzeba przy tym pamiêtaæ, ¿e grun-

ty spoiste a nawet gruz ceglany po odpo-

wiednim zagêszczeniu (np. pod wp³ywem

w³asnego ciê¿aru – w dostatecznie d³ugim

okresie czasu) mog¹ stanowiæ pod³o¿e dla

lekkich obiektów budowlanych. Dobrym

przyk³adem mo¿e tu byæ Stadion Dziesiê-

ciolecia w Warszawie wybudowany po

II Wojnie Œwiatowej na gruzach zwiezio-

nych z ca³ego zniszczonego miasta.

), glina (G), glina piaszczy-

sta (Gp), pylasta (G

), zwiêz³a (Gz), piasz-

czysta zwiêz³a (Gpz), pylasta zwiêz³a (G

z),

piasek gliniasty (Pg), py³ (

) oraz py³ piasz-

p). Podstawowy parametr okreœla-

j¹cy przydatnoœæ gruntu do celów budowla-

nych to tzw. stopieñ plastycznoœci I L –

najlepiej, ¿eby jego wartoœæ by³a mniejsza

od 0,25, bo to oznacza stosunkowo niewiel-

k¹ zawartoœæ wody w gruncie. Pamiêtajmy

bowiem, ¿e z wysuszonych na s³oñcu gli-

nianych cegie³, Asyryjczycy zbudowali

wie¿ê w Babilonie (wtedy najwy¿sz¹ bu-

dowlê na œwiecie), a z plastycznej gliny (za-

wieraj¹cej du¿e iloœci wody) garncarz for-

muje naczynia – a na takiej na pewno nie

da siê niczego zbudowaæ.

Rozró¿nia siê nastêpuj¹ce stany gruntów

spoistych:

zwarty I L < 0;

pó³zwarty I L ≤ 0;

twardoplastyczny 0 < I L ≤ 0,25;

plastyczny 0,25< I L ≤ 0,50;

miêkkoplastyczny 0,50 < I L ≤ 1,00;

p³ynny I L > 1.

Grunty te dzieli siê równie¿ wg wskaŸni-

ka plastycznoœci I P , wskazuj¹cego ile wo-

dy wch³onie grunt przy przejœciu ze stanu

pó³zwartego w p³ynny. Wskazane jest, ¿e-

by I P > 10, bo to oznacza grunt przynajm-

niej œrednio spoisty, czyli nadaj¹cy siê do

celów budowlanych.

Oczywiœcie, projektantowi potrzebnych

jest znacznie wiêcej parametrów technicz-

nych, jak choæby wilgotnoœæ, spójnoœæ, czy

). Taki podzia³ ze

wzglêdu na wielkoœæ uziarnienia ma sens,

poniewa¿ najczêœciej, im grubsza frakcja,

tym wiêksza noœnoœæ (wytrzyma³oœæ)

gruntu. Drug¹ istotn¹ dla projektanta ce-

ch¹ gruntów jest tzw. stopieñ zagêszcze-

nia I D – im jego wartoœæ wy¿sza, tym

grunt lepiej nadaje siê do celów budowla-

nych, bo mniej jest pustych przestrzeni

pomiêdzy poszczególnymi ziarnami. £a-

two to zaobserwowaæ np. na pla¿y: w cie-

p³y, s³oneczny dzieñ nogi na pewno bêd¹

siê zapada³y w piasku (czyli gruncie), ale

po sztormie ten sam piasek bêdzie tak

twardy ¿e mo¿na po nim jeŸdziæ zwyk³ym

samochodem (a nie tylko terenowym).

Rozró¿nia siê nastêpuj¹ce stany gruntu:

luŸny I D ≤ 0,33;

œrednio zagêszczony 0, 33 < I D ≤ 0, 67;

zagêszczony 0,67 < I D ≤ 0,80;

bardzo zagêszczony I D > 0,80.

Trzecim wa¿nym parametrem gruntów

niespoistych jest stopieñ wilgotnoœci

oznaczany symbolem Sr – okreœla stosu-

nek objêtoœci wody w gruncie do objêtoœci

porów. Do fundamentowania najlepsze s¹

grunty wilgotne (0,4 < Sr ≤ 0,8). To doœæ

oczywiste, bo chyba ka¿dy stawia³ babki

lub zamki z piasku i wie, ¿e dopóki piasek

Dziêki temu bêdzie wiedzia³, czy budowa

piwnic ma sens, czy wystarcz¹ typowe ³a-

wy fundamentowe, czy te¿ konieczna bê-

dzie kosztowna wymiana gruntu lub wy-

konywanie pali, a mo¿e wystarcz¹ p³ytkie

fundamenty pozwalaj¹ce zaoszczêdziæ

sporo czasu, pracy i pieniêdzy. W prakty-

ce p³ytkie fundamenty wykonuje siê pod

budynkami o lekkiej konstrukcji (szkiele-

towymi, parterowymi) i pod warunkiem,

¿e nie wyst¹pi wypieranie gruntu przez

fundament. Z badañ powinno równie¿

wynikaæ, czy w opisywanym terenie wy-

stêpuj¹ tzw. grunty wysadzinowe , czyli

takie, które po zamarzniêciu zawartej

w nich wody zwiêkszaj¹ swoj¹ objêtoœæ,

poniewa¿ zawieraj¹ wiêcej ni¿ 10% cz¹-

stek o œrednicy mniejszej ni¿ 0,02 mm.

To bardzo wa¿ne, bo wtedy poziom posa-

dowienia powinien siê znajdowaæ poni¿ej

umownej granicy przemarzania, mierzo-

nej od poziomu terenu (ju¿ po zagospo-

darowaniu otoczenia budynku) lub od

poziomu posadzki piwnic w budynkach

nieogrzewanych. Mo¿e to mieæ istotne

znaczenie szczególnie dla kosztów inwe-

stycji .

2005 1−2

Dom

(czyli grunt) by³ mokry, to te budowle za-

chowywa³y swój kszta³t, a gdy wysech³ zo-

sta³y zniszczone przez wiatr. Natomiast

grunty nawodnione (0,8 < Sr

czysty (

budujemy

œciana parteru

œciana

parteru

œciana

fundamentowa

posadzka

na gruncie

œciana parteru

strop nad piwnic¹

œciana

fundamentowa

posadzka

na gruncie

nasyp

pierwotny

poziom terenu

otwór okienny

PIWNICA

NIEOGRZEWANA

œciana

piwniczna

posadzka

na gruncie

³awa fundamentowa

Zasady wyznaczania granicy przemarzania gruntu

Projektowanie fundamentów

Oczywiœcie, nikt nie wymaga od inwe-

stora, ¿eby samodzielnie adaptowa³ pro-

jekt budowlany. To wolno zrobiæ tylko

osobie posiadaj¹cej odpowiednie upraw-

nienia. Jednak zapoznanie siê z ogólnymi

zasadami projektowania fundamentów

pozwoli zrozumieæ, dlaczego zmiany

w projekcie katalogowym s¹ potrzebne

lub nie.

Posadowienie bezpoœrednie – jest

mo¿liwe tylko wtedy, gdy grunt zalegaj¹-

cy bezpoœrednio pod fundamentami ma

wystarczaj¹c¹ noœnoœæ. Przy budowie do-

mów jednorodzinnych, czyli budynków

stosunkowo niedu¿ych i lekkich wyko-

rzystuje siê naj³atwiejsze do wykonania

oraz najtañsze rozwi¹zania, jak ³awy i sto-

py fundamentowe o przekroju prostok¹t-

nym, a czasami ruszty lub p³yty funda-

mentowe. S¹ to konstrukcje mo¿liwe do

realizacji przy pomocy najprostszych na-

rzêdzi (³opaty, taczki, betoniarki) przez

osoby niewykwalifikowane.

Posadowienie poœrednie – stosuje

siê, gdy pod³o¿e tu¿ pod fundamentami

nie jest w stanie przenieœæ obci¹¿eñ od

budynku. Wtedy rozwa¿a siê kilka mo¿li-

woœci:

wzmocnienie gruntu przez zagêszczenie

lub iniekcjê zaczynem cementowym;

wymianê gruntu polegaj¹c¹ na usuniê-

ciu warstwy gruntu s³abego lub nasypo-

wego i zast¹pienie jej zagêszczanym me-

chanicznie gruntem noœnym (piaskiem,

¿wirem, pospó³k¹), piaskiem stabilizowa-

nym cementem, ewentualnie chudym be-

tonem;

przekazanie obci¹¿eñ na g³êbiej po³o¿o-

n¹ warstwê noœn¹ za pomoc¹ pali, studni

lub œcian szczelinowych.

Jednak trzeba zdawaæ sobie sprawê, ¿e

te rozwi¹zania s¹ doœæ skomplikowane

i drogie, poniewa¿ wymagaj¹ zastosowa-

nia wykwalifikowanych ekip oraz specja-

listycznego (zwykle ciê¿kiego) sprzêtu.

Czêsto okazuje siê, ¿e koszty zwi¹zane tyl-

ko z posadowieniem budynku niewiele

siê ró¿ni¹ od ceny gotowego i wykoñczo-

nego domu. A na tak du¿y wydatek staæ

chyba bardzo niewielu indywidualnych

inwestorów. Dlatego ka¿dy przypadek po-

sadowienia poœredniego nale¿y rozpatry-

waæ indywidualnie. Wtedy bêdzie mo¿li-

woœæ dobrania metody optymalnej do da-

nych warunków terenowych oraz mo¿li-

woœci organizacyjnych i finansowych in-

westora.

Standard w projektach – szczególnie

katalogowych – to ³awy fundamentowe

pod œcianami noœnymi oraz stopy funda-

mentowe pod kominami i s³upami noœ-

nymi. Wszystkie maj¹ przekroje prosto-

k¹tne i usytuowane s¹ na granicy przemar-

zania gruntu przyjêtej przez projektanta

(1 m). Równoczeœnie doœæ powszechnie

zak³ada siê, ¿e wystêpuj¹ grunty prze-

puszczalne o stosunkowo niewielkiej noœ-

noœci (najczêœciej piaski drobnoziarniste

œrednio zagêszczone). Oczywiœcie, te da-

ne wyjœciowe s¹ bezpieczne zarówno dla

autora opracowania jak i inwestora.

Dom 1−2 2005

budujemy

R APORT

Ławy, stopy i płyty

ZGODNIE Z ZA£O¯ENIAMI PROJEKTU KATALOGOWEGO

Z tym, ¿e ten ostatni za wszystko bêdzie

musia³ zap³aciæ . W przypadku wystê-

powania na jego dzia³ce gruntu przepusz-

czalnego o dobrej noœnoœci – za wykona-

nie, a póŸniej zasypanie szerszych i g³êb-

szych (ni¿ potrzeba) wykopów, za u¿ycie

wiêkszych (ni¿ niezbêdne) iloœci betonu,

za nadmierne iloœci materia³ów kon-

strukcyjnych i izolacyjnych œcian funda-

mentowych itp. Natomiast, gdy wystêpu-

j¹ grunty nieprzepuszczalne, prawdopo-

dobnie móg³by nieco zaoszczêdziæ na wy-

konaniu wê¿szych fundamentów i wyko-

pów. Ale jednoczeœnie powinien siê li-

czyæ z tym, ¿e w gruntach spoistych zwy-

kle drena¿ jest potrzebny nawet wtedy,

gdy woda gruntowa znajduje siê 1 m po-

ni¿ej poziomu posadowienia. A jak dre-

na¿, to potrzebna jest tak¿e nieco sku-

teczniejsza oraz trwalsza izolacja prze-

ciwwilgociowa (od przewidzianej w pro-

jekcie katalogowym). Wówczas wydatki

na pewno wzrosn¹ w stosunku do zak³a-

danych. Niewiele, jeœli dodatkowe prace

wykona siê w trakcie wznoszenia budyn-

ku, ale ca³kiem du¿o ju¿ po jego ukoñ-

czeniu, gdy œciany fundamentowe zawil-

gotniej¹ i trzeba je bêdzie odkopywaæ

i osuszaæ.

humus

œciana fundamentowa zasypka

zarys wykopu

szerokoprzestrzennego

o nachyleniu skarp 1:1,25

³awa

fundamentowa

125

grunt rodzimy

- np. piasek drobnoziarnisty

GRUNT PRZEPUSZCZALNY O DOBREJ NOŒNOŒCI

humus

œciana fundamentowa zasypka

zarys wykopu – usuniêcie

humusu + w¹ski wykop

tylko pod ³awami

fundamentowymi

20 20

Problemy, czyli fundamenty

w niestandardowym terenie

Co zrobiæ, jeœli zakupiony projekt

katalogowy trzeba realizowaæ w terenie

odbiegaj¹cym od za³o¿eñ przyjêtych

przez architekta? Oczywiœcie, nale¿y

zleciæ wykonanie adaptacji dokumenta-

cji, w wyniku której zostanie ona dosto-

sowana do istniej¹cych warunków. Jed-

nak wczeœniej warto wiedzieæ, czego

mo¿na siê spodziewaæ oraz jak zmiany

mog¹ wp³yn¹æ na wygl¹d i koszt budowy

domu.

£awy fundamentowe schodkowe

– czyli z uskokami – najczêœciej stosuje

siê w sytuacji, gdy dzia³ka budowlana

usytuowana jest na zboczu wzniesienia

o spadku nawet do 30 o (27 o to inaczej

50% nachylenia terenu) lub zdecydowa-

no siê np. na czêœciowe podpiwniczenie

domu . Jest to jedno z naj³atwiejszych

rozwi¹zañ, poniewa¿ nie wymaga prze-

prowadzania ¿adnych dodatkowych ob-

liczeñ. Wystarczy, ¿e uk³ad zbrojenia

zostanie nieco zmieniony oraz zostan¹

zachowane odpowiednie proporcje po-

miêdzy wymiarami. Nie zmienia siê

szerokoœci, ani wysokoœci ³aw funda-

grunt rodzimy

– np. zagêszczony piasek

gruboziarnisty lub ¿wir

³awa

fundamentowa

GRUNT NIEPRZEPUSZCZALNY

humus

œciana fundamentowa

zasypka

zarys wykopu

szerokoprzestrzennego

o nachyleniu

skarp 1:0,6

drena¿

grunt rodzimy

- np. glina

³awa

fundamentowa

Przyk³ad wp³ywu rzeczywistego pod³o¿a gruntowego na rozwi¹zania projektowe fundamentów, gdy

woda gruntowa znajduje siê przynajmniej 1 m poni¿ej poziomu posadowienia

2005 1−2

Dom

budujemy

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: