Rozdział 16.
Optymalizacja dźwięku

W tym rozdziale:

·         Gęstość strumienia danych MP3

·         Parametry kompresji dźwięku w oknie Publish Settings

·         Parametry kompresji dźwięku w bibliotece

·         Konwersja dźwięków Flasha na ścieżki dźwiękowe QuickTime

·         Format MP3 w trybie VBR (Variable Bit Rate)

·         Wskazówki dotyczące eksportowania dźwięku

·         Ekstrahowanie dźwięku z pliku edycyjnego .FLA

Po umieszczeniu dźwięków w ujęciach przycisków i listwy czasowej, powinieneś dowiedzieć się, jak ustawić parametry eksportowe tych dźwięków w celu uzyskania optymalnej jakości dźwięku i rozmiaru pliku. W tym rozdziale omówimy zagadnienia związane z procesem publikacji dźwięku w filmach, szczególną uwagę skupiając na formacie kompresji MP3. Omówimy parametry publikacji dźwięku dostępne w oknie Publish Settings i porównamy jest z bardziej precyzyjnymi metodami ustawiania parametrów kompresji dźwięków w bibliotece. Wreszcie omówimy proces eksportowania dźwięku i metody konwersji dźwięków Flasha na ścieżki dźwiękowe QuickTime.

Ogólne informacje na temat optymalizacji dźwięku

Gdy przygotowujesz film Flasha do publikacji, powinieneś rozważyć kilka kwestii. Jeżeli film ma być udostępniony w Internecie, najważniejszą kwestią jest pogodzenie rozmiaru pliku z jakością dźwięku. Niestety nie sposób podać tu ścisłego wzorca, ponieważ rozwiązanie tej kwestii zależy od konkretnego przeznaczenia i treści filmu. Weźmy dla przykładu witrynę sieciową firmy nagraniowej. W tym przypadku wysoka jakość dźwięku jest stawiana nad rozmiarem pliku, ponieważ klienci firmy nagraniowej spodziewają się dźwięku wysokiej jakości. W każdym przypadku decyzja powinna być uzależniona od specyfiki widowni i metod dystrybucji. Na szczęście Flash 5 posiada nowe możliwości związane optymalizacją dźwięku, a także z programowaniem i tworzeniem mechanizmów, które sprawiają, że opóźnienia wynikające z pobierania danych stają się mniej problematyczne.

Istnieją dwie metody ustawiania parametrów optymalizacji dźwięku. Szybsza i prostsza metoda polega na użyciu do tego celu okna dialogowego Publish Settings, w którym ustawiasz takie same parametry dla wszystkich dźwięków określonego typu (Stream oraz Event). Metoda ta sprawdza się tylko w przypadku, gdy wszystkie pliki dźwiękowe pochodzą z tego samego źródła. Zwykle nie zapewnia ona najwyższego stopnia optymalizacji dźwięku.

Jeśli zależy ci, by finalny plik filmowy Flasha był jak najmniejszy lub gdy projekt zawiera dźwięki z różnych źródeł, lub wreszcie gdy dźwięk pełni w nim wiele różnych funkcji — takich jak ścieżka muzyczna, głos lektora, dźwięki w przyciskach — lepszym rozwiązaniem jest ustawienie parametrów kompresji dla indywidualnych dźwięków w bibliotece. Ta metoda pozwala uzyskać wyższy stopień optymalizacji, ponieważ dla każdego dźwięku możesz indywidualnie dobrać stopień i rodzaj kompresji, zgodnie z jego charakterystyką i przeznaczeniem.

DO składu> Pomijam następny akapit (Cross-Reference). Jest to absurdalny odnośnik, który odnosi się do rozdziału na temat programów Director i Dreamweaver.

Parametry publikacyjne dźwięku

Wybierz polecenie File/Publish Settings, aby otworzyć okno dialogowe Publish Settings, w którym możesz ustawić globalne parametry optymalizacji dźwięku w całym filmie. Wybierz zakładkę Flash, pokazaną na rysunku 16.1. Zakładka ta zawiera trzy obszary związane z parametrami publikacyjnymi dźwięków, ustawianymi globalnie dla wszystkich dźwięków określonego typu w całym filmie Flasha.

Rysunek 16.1. Zakładka Flash okna dialogowego Publish Settings zawiera trzy obszary dotyczące dźwięku

Oto trzy obszary zakładki Flash okna dialogowego Publish Settings, związane z optymalizacją dźwięku w filmie Flasha:

·         Audio Stream. Parametry w tym polu dotyczą kompresji dźwięków typu Stream — przesyłanych strumieniowo (więcej informacji na temat dźwięków tego typu znajdziesz w rozdziale 15., „Import i edycja dźwięku we Flashu”). Aby ustawić parametry kompresji dla dźwięków tego typu, kliknij przycisk Set znajdujący się z prawej strony pola. Pojawi się okno dialogowe Sound Settings z parametrami kompresji. Okno to i zawarte w nim parametry omówimy w następnej sekcji. Flash 5 obsługuje format MP3, który jest najlepszym formatem kompresji dla dźwięków przesyłanych strumieniowo.

·         Audio Event. Parametry w tym polu dotyczą kompresji dźwięków typu Event — zdarzeń dźwiękowych (więcej informacji na temat dźwięków tego typu znajdziesz w rozdziale 15., „Import i edycja dźwięku we Flashu”). Aby ustawić parametry kompresji dla dźwięków tego typu, kliknij przycisk Set znajdujący się z prawej strony pola. Pojawi się okno dialogowe Sound Settings z parametrami kompresji. Okno to i zawarte w nim parametry omówimy w następnej sekcji.

·         Override Sound Settings. Gdy opcja ta jest zaznaczona, Flash korzysta wyłącznie z parametrów kompresji dźwięku ustawionych w oknie dialogowym Publish Settings, ignorując parametry kompresji indywidualnych dźwięków ustawione w bibliotece. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w dalszym podrozdziale, „Parametry kompresji dźwięków w bibliotece”.

Parametry kompresji w oknie Sound Settings

Dźwięki typu Stream i dźwięki typu Event posiadają odrębne parametry kompresji w oknie Publish Settings. Parametry te w obu przypadkach są ustawiane w pomocniczym oknie dialogowym Sound Settings, otwieranym za pomocą odpowiedniego przycisku Set na zakładce Flash. W przypadku obu typów dźwięków parametry kompresji są takie same, dlatego są ustawiany w takim samym oknie Sound Settings (choć same ustawienia parametrów są oczywiście odrębne dla każdego typu dźwięków). Rysunek 16.2 przedstawia różne konfiguracje okna dialogowego Sound Settings, zależne od wybranego formatu kompresji.

Rysunek 16.2. Różne konfiguracje okna dialogowego Sound Settings. Parametry dostępne w tym oknie zależą od wybranego formatu kompresji

(((uwaga))) Wpływ poszczególnych parametrów na jakość i stopień kompresji może się zmieniać w zależności od ustawień innych parametrów. Na przykład, gdy ustawimy gęstość strumienia danych (Bit Rate) na 160 kbps, i tak nie uzyskamy dobrej jakości dźwięku, jeśli parametr Quality (jakość), będzie ustawiony na opcji Fast.  Otrzymanie optymalnych rezultatów wymaga poświęcenia uwagi wszystkim parametrom. Przypomina to zestaw połączonych ze sobą huśtawek — ustawienie jednego parametru wpływa na działanie pozostałych, co wymaga eksperymentowania. Jednak przeprowadzanie eksperymentów w oknie Publish Settings jest pozbawione większego sensu, ponieważ okno to nie dysponuje mechanizmem podglądu (czy podsłuchu — w przypadku dźwięków). Dla kontrastu, znacznie łatwiejsze jest eksperymentalne ustawianie parametrów w bibliotece, gdzie oprócz parametrów kompresji znajduje się również przycisk Preview, który umożliwia przesłuchanie skompresowanego dźwięku. Więcej informacji na temat ustawiania parametrów kompresji w oknie biblioteki znajdziesz w dalszym podrozdziale, „Parametry kompresji dźwięków w bibliotece”.

Zestaw parametrów dostępnych w oknie Sound Settings zależy od formatu kompresji, wybranego w polu Compression tego okna. Wynika to z faktu, że różne formaty kompresji wymagają ustawienia różnych parametrów.

·         Disable. Ta opcja wyłącza wszystkie dźwięki (odpowiednio typu Stream lub Event), które zostały umieszczone w filmie. Gdy ją wybierzesz, Flash nie umieścić dźwięków określonego typu w publikowanym filmie .SWF. W przypadku tej opcji okno Sound Settings nie zawiera żadnych dodatkowych parametrów.

·         ADPCM. W przypadku kompresji ADPCM w oknie Sound Settings pojawiają się następujące parametry:

·         Convert Stereo to Mono. Gdy włączysz tę opcję, Flash połączy oba kanały dźwięków stereofonicznych, konwertując je tym samym na dźwięki monofoniczne.

·         Sample Rate. Parametr ten umożliwia wybranie docelowej częstotliwości próbkowania: 5 kHz, 11 kHz, 22 kHz lub 44 kHz. Zwróć uwagę, że zwiększenie częstotliwości próbkowania ponad częstotliwość próbkowania pliku źródłowego spowoduje jedynie powiększenie rozmiaru pliku, nie polepszając jakości dźwięku. Na przykład, jeśli importowałeś do filmu Flasha dźwięk o częstotliwości próbkowania 22 kHz, to gdy w polu Sample Rate wybierzesz częstotliwość próbkowania 44 kHz, nie spowoduje to polepszenia jakości dźwięku. Więcej informacji na temat częstotliwości próbkowania znajdziesz w rozdziale 14, „Dźwięk — podstawy”.

·         ADPCM Bits. Parametr ten określa liczbę bitów stosowanych w procesie kodowania ADPCM. Możliwe jest wybranie od 2 do 5 bitów. Im wyższą wartość wybierzesz, tym lepsza będzie jakość dźwięku. Domyślnie ustawiona jest wartość 4.

·         MP3. Gdy z rozwijanej listy Compression wybierzesz kompresję MP3, w oknie Sound Settings pojawią się następujące parametry:

·         Convert Stereo to Mono. Gdy włączysz tę opcję, Flash połączy oba kanały dźwięków stereofonicznych, konwertując je tym samym na dźwięki monofoniczne. Opcja działa tak samo jak w przypadku kompresji ADPCM.

·         Bit Rate. Parametr ten określa gęstość strumienia bitów, stosowaną w procesie kodowania MP3 (podawaną w jednostkach kbps — kilobitach na sekundę). Gęstość strumienia bitowego jest wyrażana w kilobitach na sekundę (kbps). Im większa jest gęstość strumienia, tym lepsza jest jakość dźwięku. Ze względu na wysoką wydajność kompresji MP3, nawet wybranie stosunkowo wysokiej gęstości strumienia pozwoli na zachowanie w miarę małego rozmiaru pliku. Bardziej szczegółowe dane na ten temat znajdziesz w tabeli 16.1.

Uwaga do językowej — proszę nie zmieniać kbps na kb/s, także w tabelce poniżej — jest to opis opcji programu

·        

·         Quality. Parametr ten pozwala wybrać jakość kodowania. Dostępne są trzy opcje: Fast (szybka), Medium (ustawienie pośrednie) i Best (najlepsza jakość). Opcja Fast optymalizuje plik dźwiękowy w ten sposób, by był on szybciej przesyłany w Internecie, kosztem niższej jakości. W przypadku rozprowadzania prezentacji za pośrednictwem innych mediów, takich jak Intranet czy CD-ROM, warto wybrać opcję Best, zapewniającą najlepszą jakość dźwięku.

·         Raw. Gdy z rozwijanej listy Compression wybierzesz opcję Raw (niekompresowany format przebiegu dźwiękowego PCM), w oknie Sound Settings dostępne będą następujące parametry:

·         Convert Stereo to Mono. Gdy włączysz tę opcję, Flash połączy oba kanały dźwięków stereofonicznych, konwertując je tym samym na dźwięki monofoniczne.

·         Sample Rate. Parametr ten umożliwia wybranie docelowej częstotliwości próbkowania. Więcej informacji na temat częstotliwości próbkowania znajdziesz w rozdziale 14., „Dźwięk — podstawy”.

Jeśli zdecydujesz na globalne ustawienie parametrów kompresji w oknie Publish Settings dla wszystkich dźwięków filmu, zalecamy wybranie formatu MP3 z gęstością strumienia 64 kbps. Takie ustawienie zapewnia stosunkowo dobrą jakość dźwięku (odpowiednią dla większości projektów Flasha), przy zachowaniu rozsądnego rozmiaru pliku.

Obsługa formatu MP3 przez odtwarzacze Flash Player

Choć po pojawieniu się Flasha 5 kwestia ta staje się mniej znacząca, nadal warto pamiętać o fakcie, że format MP3 nie jest obsługiwany przez odtwarzacze Flasha 3 (i wcześniejszych wersji). Na świecie jest wielu użytkowników, którzy nie uaktualnili plug-inów w swoich przeglądarkach do wersji 4, nie mówiąc o wersji 5. Choć — mówiąc między nami, projektantami — byłoby miło założyć, że w końcu wszyscy odbiorcy uaktualnią swoje oprogramowanie, bardziej realistyczne podejście polega na rozważeniu utworzenia rozwiązania przejściowego. Na przykład, możesz utworzyć zarówno wersję filmu zgodną z formatem Flasha 3, zawierającą dźwięk kodowany w formacie ADPCM, jak i wersję dla Flasha 5 z dźwiękiem kodowanym w formacie MP3. Na stronie powitalnej umieść informacje o zaletach odtwarzacza Flash Player 5 — zapewnia on krótszy czas pobierania danych i wyższą jakość dźwięku. Będzie to bodźcem dla użytkowników do uaktualnienia odtwarzacza. Możesz też umieścić na stronie powitalnej łącze pobierające nowy plug-in ze strony firmy Macromedia. Innym, bardziej „przeźroczystym” rozwiązaniem jest utworzenie mechanizmu, który automatycznie wykrywa wersję plug-inu i pobiera wersję filmu odpowiadającą zainstalowanemu odtwarzaczowi.

(((odnośnik))) Aby umieścić na swojej witrynie mechanizm wykrywania wersji plug-inu, użyj jednego z szablonów HTML zainstalowanych wraz z Flashem 5. Szablony HTML omówimy w rozdziale 40.

Parametry kompresji dźwięków w bibliotece

Okno dialogowe Publish Settings jest wygodne, ponieważ pozwala ono wykonać minimalną ilość operacji związanych z kompresją dźwięku — wszystkie dźwięki typu Stream i typu Event nie posiadające własnych ustawień kompresji są kompresowane w ten sam sposób. Jeśli jednak film zawiera wiele dźwięków, a tobie zależy na osiągnięciu idealnej równowagi pomiędzy jakością dźwięku i rozmiarem pliku, musisz indywidualnie ustawić parametry kompresji poszczególnych dźwięków. Dane wszystkich dźwięków umieszczonych w filmie są przechowywane w bibliotece i właśnie w niej możesz ustawiać indywidualne parametry kompresji dla ...