Narodziny Legendy.pdf

(1746 KB) Pobierz
Narodziny legendy
33876399.005.png
Nrodzinylegendy
02
@^à¼Ă¨¸þ꯸þê
Autor: Aleksandra ÓJade ElenneÔ Wierzchowska
Redakcja: Grzegorz ÓSethBahlÔ Adach
Wojciech ÓWojteqÔ Popek
Grafika i skĀad: Grzegorz ÓSethBahlÔ Adach
STARWARS.POLTER.PL
33876399.006.png
Nrodzinylegendy
03
KaŜdasagamaswójpoczątek
WaszyngtonMoskwa i wydarzenia we wschodniej Europie.
MoŜe właśnie dlatego pierwszy, zaledwie trzyminutowy film
młodego Lucasa był, jaki był. Nosił tytuł „Freiheit” (niem.
wolność), a w roli głównej wystąpił Randal Kleiser. Etiuda
opowiadała historię młodego Niemca, który usiłowałprzedo
staćsiędowolnejRFNprzezmurberliński,alezostałzastrze
lonyprzezstojącychnastraŜyŜołnierzy.
TąkrótkometraŜówką,jakiinnymi,kręconymiwcza
siestudiów,Georgezwróciłnasiebieuwagępubliki.UwaŜa
no go za obiecującego, młodego reŜysera; jego filmy były
dobrzezrobioneodstronytechnicznejijeszczelepiejodstro
nyfabularnej.Jurekniemiałzamiaruprzekonaćswoichsym
patyków, Ŝe się mylą. Jego kolejne waŜne dzieło było zadzi
wiające nie tylko dla widzów przyzwyczajonych głównie do
słodkich banałów z Doris Day. George nakręcił je w 1967
rokuinadałmuintrygującytytuł„ElectronicLabyritnhTHX
11384EB”.Obraztrwałpiętnaścieminutizachwyciłwszyst
kich,którzyczekalinazmiany,nanowe,przyszłościowekino.
Bylijednakitacy,którzyzarzucalimu,Ŝejestprzeintelektu
alizowanyipełendziwacznych,niespotykanychujęć.śezbyt
nioróŜnisięodtego,coznali;Ŝejestzabardzo„inny”.
George miał opinię twórcy awangardowego, a przy
tym niezwykle uzdolnionego. Właśnie swojemu talentowi
zawdzięczałufundowaneprzezWarnerBrosstypendium,któ
redałomu moŜliwośćprzebywaniaprzezpółroku wdowol
nym miejscu studia. Lucas trafił na plan „Tęczy Finiana”,
reŜyserowanejprzezmłodego,aleznanegojuŜFrancisaForda
Coppolę. MoŜna powiedzieć, Ŝe miał nieprawdopodobne
szczęście.
Panowiebłyskawicznieprzypadlisobiedogustu.Było
tootylezaskakujące,ŜepodwzględemosobowościróŜnilisię
jakogieńi woda:Coppolabyłtowarzyskiibezpośredni,Lu
cas–nieśmiałyipełenrezerwy.Nieprzeszkadzałoimtojed
nakwtoczeniuwielogodzinnychdysputofilmachiprzemyśle
kinowym.Obajcieszylisięopinią„młodychzdolnych”,mieli
podobneplanyimarzenia–chcielirewolucjiwprzestarzałym
ichzdaniemsystemieHollywood.Chcieliodmiany.
Napoczątkulatsiedemdziesiątychwytworzyłosięno
wepokoleniereŜyserów.DoichgronanaleŜelimiędzyinnymi
Scorsese, Friedkin,
Bogdanovich i, oczywi
ście,Lucas,orazniefor
malny przywódca –
Coppola. Mieli w ręku
powaŜnyatut:byli mło
dzi, rozumieli swoje
pokolenie, które nie
interesowało się juŜ
dziełami dawnych pro
ducentów i reŜyserów.
Wytwórnie coraz chęt
niej realizowały ich
filmy,awidzowiecoraz
chętniej je oglądali.
Dawno, dawno temu, w odległej
(szczególnie dla krajów tzw. „bratniej
przyjaźni”) galaktyce zwanej Ameryką,
Ŝył sobie młody i piękny chłopiec imie
niemJurek.
George Walton Lucas Jr., bo tak
brzmipełnieimięinazwiskotegoŜmłodzień
ca,urodziłsię14maja1944rokuwmiastecz
ku Modesto w Kalifornii. Marzył, Ŝe zostanie
kierowcąrajdowym(odbicietychmarzeńmoŜna
znaleźćwniemalkaŜdymjegofilmie,wystarczy
przypomnieć sobie „Powrót Jedi” albo „Mroczne
widmo”),jednakplanyteprzekreśliłpowaŜnywy
padek.Lucas,któryotarłsięwtedyośmierć,zmie
niłniecoswojespojrzenienaświat;ukończyłlokal
ny college i zdał na wydział filmowy Uniwersytetu
PołudniowejKalifornii.
Jak większość młodych Amerykanów (a trzeba
pamiętać,ŜedomłodzieŜyzaliczalisięwówczastakŜe
Spielberg, Scott, Cameron, czy Howard) wychował się
na komiksach, westernach, filmach gangsterskich i
sciencefiction.Teostatnieniereprezentowałysobąspe
cjalnie wysokiego poziomu – fabuła była zazwyczaj
sztampowa i przewidywalna, efekty specjalne Ŝałosne, a
postacieipotworytandetne.Opierałysięgłównienastra
szeniu tym, co czeka w głębinach kosmosu.... A mimo to
cieszyłysięduŜąpopularnością.Dlaczego?
Trwał„kosmicznywyścig”pomiędzyStanamiZjed
noczonymi i ZSRR, a wszechświat, mimo Ŝe znacznie się
przybliŜył,nadalbyłpełentajemnic.Ludziebylispragnieni
nowości, wiedzyotakodległymigroźnym świecie.Fanta
stycznonaukowefilmyklasyBbyłypoŜywkądlawyobraźni
młodzieŜy lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. George
chętnie oglądał np. serial o Flashu Gordonie – sportowcu z
Ziemi,którywalczyłzkosmicznymłotremMingiem.Kolej
neodcinkiFlashabyły wyświetlane w kinachprzedseansa
mi,Lucasdokinawybierałsięwtedynietylenafilm,ilena
nowyfragmentprzygódGordonawłaśnie.Mocnozapadłmu
w pamięć takŜe film „Kierunek KsięŜyc”, bo opowiedziane
wnimfikcyjnewydarzenianiedługopotemstałysięrzeczy
wistością.
Wszystko to wywarło wpływ na przyszłego
„Makera”, jednak było coś jeszcze... Kiedy George Lucas
byłpięcioletnimdzieckiem,innyGeorge–Orwell–wydał
jedną ze swoich najsłynniejszych powieści: antyutopię o
prostym,czytelnymtytule„Rok1984”.Ponurawizjaprzy
szłościtotalitarnegoświatazdobyłaogromnąpopularność,
a juŜ w 1956 roku pojawiła się jej pierwsza ekranizacja.
ZSRRniebyłojuŜwówczaspostrzeganejakoegzotyczny
kraj dobrego wujka Stalina i jeszcze lepszego wujka
Chruszczowa.Obywatele państw europejskich i amery
kańskich z niepokojem obserwowali spięcia na linii
Naplanie„ElectronicLabyritnh
THX11384EB”.
STARWARS.POLTER.PL
33876399.007.png 33876399.008.png
Nrodzinylegendy
04
Rodziło się Nowe Hollywood.
George przyjaźnił się z Coppolą i
uwaŜałgozaswojegomentora.Zko
leiFrancisFordceniłLucasaiwierzył,
Ŝe jest on geniuszem, któremu trzeba
pomóc w ukształtowaniu własnego stylu.
Widocznymdowodemichwspółpracybyło
załoŜeniewytwórniAmericanZoetrope.
Towłaśniedlaniejmiałzadebiutować
George.Przyjacielnamawiałgodosfilmowa
nia „Czasu apokalipsy” według scenariusza
Johna Miliusa. Ostatecznie jednak Lucas posta
nowił nakręcić pełnometraŜową wersję swojego
studenckiego „THX
1138”.Opowieśćtabyła
zgodnazfilozofiąNowe
go Hollywood, więc kole
dzy dali reŜyserowi swoje
błogosławieństwo. W rolach
głównych wystąpili: Robert
Duvall, Maggie McOmie i
Donald Pleasance. Obraz
opowiadał o społeczeństwie
odległej przyszłości Ŝyjącym
głęboko pod ziemią, kontrolo
wanym przez nieokreślony sys
temtotalitarny.Ludzieniemajątuimionajedynienume
ry; są sprowadzeni do roli półautomatów, niezdolnych do
wyrwania się z tego zaklętego kręgu. Jednak THX 1138 i
LUH 3417 próbują przeciwstawić się złu i bezdusznemu
systemowi, uciec. Podobnie jak u Orwella, nie mają szans
nazrealizowanietychpragnień.
FilmprzeraŜałprzeciętnegowidzascenografią,obra
zem.Wwieluscenach moŜnabyłozobaczyćludzioogolo
nychgłowach,ubranychwbiałe,ascetycznestroje,znajdują
cych się w białych, sterylnych pomieszczeniach. Pustka.
Bezkres bieli. Społeczeństwo maszyn. Nowy świat, w któ
rymnieistniejąjuŜemocjeanimarzenia.
Producenciniebylizachwyceni.Wymiernymefektem
tegoŜniezadowoleniabyłoŜądaniezwrotuzainwestowanych
wfilm300tysięcydolarów.Byłtoprzykrypoliczekdlare
Ŝysera,poniewaŜwierzyłon,iŜnakręciłdziełowizjonerskie.
Dzisiaj film jest przede wszystkim ciekawostką dla mania
ków„Gwiezdnychwojen”,jegospecjalnaedycjawyszłana
DVDjesienią2004roku.
PodebiutanckimfilmieLucasawidaćbyło,Ŝemło
dyreŜyserzapowiadałsięnatwórcęniemalŜeawangardo
wego, niezaleŜnego. Chciał, tak jak Coppola, De Palma
czy Milius, tworzyć kino osobiste, oparte na przekazie
jakiejśidei.Kinonowejery.Dzięki„THX1138”wyrobił
sobie pewną pozycję wśród filmowców. Producenci jed
nakniemielionimnajlepszejopinii:byłzbytniezaleŜny
i zbyt uparty. Nie poddawał się naciskom studia, nie
zamierzał nikomu ułatwiać Ŝycia. Mimo to dostał tro
chę powaŜnych propozycji, ale wolał się skupić na własnych
projektachizrealizowaćswojeplany.
AmericanZoetropezeszłoztegoświata w1972roku.
Zgodnie z harcerską i macgyverowską zasadą „jak nie masz
czegoś, to zrób to sam”, Jurek załoŜył własną wytwórnię i
nazwał ją LucasFilm. Postanowił teŜ stworzyć film inny, niŜ
dotejpory–konwencjonalny,łatwiejszywodbiorzeizabaw
ny. Krótko mówiąc: dochodowy (cóŜ, tak to jest, jak się po
trzebujekasy).
Filmemowymbyło„AmericanGraffiti”,któreujrzało
światło dzienne w 1973 roku. Ta na poły autobiograficzna
opowieśćopokoleniureŜysera–portretmłodzieŜyŜyjącejw
1962 roku w małym miasteczku – przyniosła Lucasowi pięć
nominacjidoOscara,ZłotyGlobizarobi
ła100milionówdolarów.Georgeodbierał
kolejne nagrody, rozwijał karierę i inwe
stował w firmę. Coraz częściej jednak
myślał o stworzeniu czegoś nowego –
niezwykłegouniwersum,gdziewciąŜtrwa
walka pomiędzy dobrem i złem. Chciał
urzeczywistnić świat ze swojego opowia
dania, wierzył w to,Ŝeprojekt maszansę
na realizację; wierzył w „Gwiezdne woj
ny”.
W1972rokupowiedziałprzyjacio
łom,Ŝechciałbyzrealizowaćfilmscience
fiction dla dzieciaków. Wszyscy uznali to za świetny Ŝart,
przecieŜ do tej pory Lucas robił coś dokładnie odwrotnego.
Byli skłonni przypuszczać, Ŝe to określenie ukrywaprawdzi
wąwizjęgłębokiegofilmu,zgodnegozwytycznymiNowego
Hollywood,Ŝebędzietosfpokroju„THX1138”.Niektórzy
utrzymują,Ŝe Lucas głosił wszemi wobec,Ŝe nakręciquasi
disneyowskifilm,któryprzyniesiemukupękasyiŜenietrak
tował„Gwiezdnychwojen”jakospełnieniamarzeńzdzieciń
stwa,alejakomaszynkędozarobieniaspodziewanychpienię
dzy.Jakbyłonaprawdę,raczejsięniedowiemy.
Nie ulega natomiast wątpliwości, Ŝe w brulionie w
zielone linie, ołówkiem nr 2 George naszkicował wówczas
pierwszy zarys fabuły projektu, któremu nadał roboczy tytuł
„Star Wars”. Szkic liczył czternaście stron i sporo róŜnił się
odtego,codzisiajznamyjakofabułę„Nowejnadziei”.Przede
wszystkimzaśróŜniłsięodtego,czegooczekiwaliproducen
ci.„Wszyscypukalisięwczoło”–powiedziałpotemLucas.
Napewnowśródtych„wszystkich”byliprzedstawicie
le Universalu. Pierwsze zdanie szkicu scenariusza, który
przedstawiłimLucas,brzmiało:
„TheStoryofMaceWindu,areveredJedibenduofOpuchi
whowasrelatedtoUsbyC.J.Thape,padawanlearnerofthe
famedJedi.”
AkcjatoczyłasięwXXIIIw.Wowejopowieścipoja
wiłsięjuŜstarygenerałLukeSkywalker–ostatniJedi,księŜ
niczka Leia, kudłaci Obcy, Yavin, Imperium i będący jego
STARWARS.POLTER.PL
THX1138.
33876399.001.png 33876399.002.png
Nrodzinylegendy
05
stolicąAlderaanorazdwajurzędni
cy, którzy ostatecznie przekształcili
się w roboty. Jak widać, była to po
prostu„Ukrytaforteca”Kurosawy,tyle
Ŝe w kosmicznych dekoracjach, w do
datku napisana napuszonym i drętwym
stylem. Entuzjazmu wśród przedstawicieli
Universalubynajmniejniewzbudziła.Twier
dzili oni, Ŝe publiczność nie jest
zainteresowana fantastyką, a
technikaniejestwstaniezrealizo
wać wizji młodegoreŜysera.Lucas
przeniósł się zatem do innej wy
twórni–20thCenturyFox–ipodpi
sał umowę na napisanie scenariusza i
wyreŜyserowanie filmu sf. Koncern
wyłoŜyłnaprodukcję8milionówdola
rów,apotemdorzuciłjeszczetrzy.śeby
było weselej, na początku Lucas zapew
niał producentów, Ŝe film będzie koszto
wałjakieśtrzyipółmiliona.Zdawałsobie
sprawę, Ŝe budŜet na pewno nie zamknie
sięwtejkwocie,alebałsię,Ŝekiedypoda
prawdziweszacowanekoszty,ludziezFoxa
wystraszą się i odmówią finansowania
„Gwiezdnychwojen”.
W1974rokuLucasstworzyłpierwsząwersjęswo
jegoscenariusza.Wcześniejzwierzyłsięzeswychplanów
Coppoli, który od razu zaczął „rozpracowywać” postać
księŜniczki.Natyleskutecznie,ŜeprzeraŜonyGeorge(film
wszakmiałbyćdladzieci...)wpierwszymscenariuszuzro
bił z Lei czternastolatkę, której przybranymi rodzicami są
król Kayos i królowa Breeha z Aquilae (w późniejszych
wersjachLeiajestcórkąBailaAntillesaimieszkanapokojo
wym świecie Organa Major). Udało mu się teŜ przemycić
postać Coppoli – jest on przemytnikiem Hanem Solo. Z tą
tylko drobną róŜnicą, Ŝe Lucas chciał, aby Han miał czarną
lub zieloną skórę... W tym samym scenariuszu pojawia się
juŜ ksiąŜę Valorum, Chewbacca, Annikin Starkiller (sic!) i
BenSkywalker.
Szesnastoletni Annikin jest synem znakomitego wo
jownikaKane’aibratemdziesięcioletniegoDeaka,zktóry
mi mieszka na Utapau ukrywając się przed złowrogim Si
themVaderem; natomiastBenochraniarodzinękrólewską.
Skywalker,Annikiniwystrzelonezestatkurobotylądująna
małej planecie. Uciekają stamtąd z pomocą przemytnika
SoloitrafiająnaplanetęWookieech.Leiazostajeschwyta
na i przewieziona na stację bojową wielkości księŜyca
(brzmiznajomo?),AnnikinteŜtrafiadoniewoli.Skywal
keriSoloopracowująplanodbiciaLeiizniszczeniastacji.
Plan,któryudajesięwpełnizrealizować.
Rok później Lucas opracował kolejną koncepcję.
TymrazemrzeczzaczynałasięwRepubliceGalaktycz
nej ochranianej przez JediBendu, którym przewodzi
generałSkywalkerijegodwanaścioro(hm...)dzieci.Źródłem
Mocy Innych, z której korzystają JediBendu jest cudowny
kryształ Kiber. Opętany pragnieniem jego zdobycia Darth
Vader morduje kolejnych JediBendu, wśród których są teŜ
rodziceLuke’aStarkillera.Lukeznajdujezakodowanewma
łym robocie (któremu towarzyszy gadatliwy android) plany
GwiazdyŚmierciidrogidokryształu,wysłaneprzezuwięzio
ną Leię.Han SoloiStarkillerdołączajądogenerałaSkywal
Tunezja:GeorgeLucasnaplanie„Gwiezdnychwojen”.
kera,LukeratujeLeięiniszczyGwiazdęŚmierci.
Kryształ pojawia się teŜ w trzeciej wersji scenariusza,
którapowstała w1976roku.Luke nadalnosi nazwiskoStar
killer,alemieszkajuŜnafarmiezwujemiciotką(jegoojciec
zostałzabitywbitwieoCondawnprzezLordaSithówzAlde
raan),adoszukaniapomocyustaregoBenaKenobiegoskła
nia go odkrycie obrazu Lei zakodowanego w pamięci Artoo.
Oczywiście, obaj decydują się ruszyć na pomoc księŜniczce.
Podczas lotu Ben wyczuwa kryształ i kaŜe chłopcu go odna
leźć,samteŜgoszuka,alenatykasięnaVaderaizostajeran
ny.Ratujągo–jakŜebyinaczej–LukeimłodyszmuglerHan
Solo, zaś dzięki mocy kryształu przekazanego Starkillerowi
przez starego Jedi, Gwiazda Śmierci zostaje zniszczona. Na
końcuwszyscyzostająnagrodzenimedalamiprzezuwolnioną
zestacjiksięŜniczkę.
Czwarta wersja, która ujrzała światło dzienne na po
czątku 1976 roku., to niemal gotowy, znany wszystkim, sce
nariusz„Nowejnadziei”.Jaktosięstało,zejednejopowieści
zrobiło się sześć? Gdzieś około 1974 roku Lucas zrozumiał,
Ŝewymyślonaprzezniegohistoriajestzbytdługajaknajeden
film.Skromny,czternastostronicowyszkicrozrósłsiędo200
stron prawdziwej epopei. Pojawiło się w nim duŜo wątków
znanych z późniejszych epizodów. Trudno stwierdzić, kiedy
George miał konkretnie ustaloną wersję scenariusza, bo cały
czastworzyłirozwaŜałkolejnekoncepcje.
NazwaJedistraciławkońcudrugiczłon,aHanSolo–
zielonąskórę(ponoćze względówfinansowych).PostaćKo
relianinaznaczniewysunęłasięnapierwszyplan.Przezjakiś
STARWARS.POLTER.PL
33876399.003.png 33876399.004.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin