ROZPORZĄDZENIE
MINISTRÓW: PRACY I OPIEKI SPOŁECZNEJ, PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO, PRZEMYSŁU LEKKIEGO, GÓRNICTWA I ENERGETYKI, PRZEMYSŁU ROLNEGO I SPOŻYWCZEGO, ŻEGLUGI, KOMUNIKACJI, BUDOWNICTWA ORAZ ZDROWIA
z dnia 4 kwietnia 1950 r.
w sprawie obsługi suwnic elektrycznych w zakładach pracy.*
(Dz. U. z dnia 20 czerwca 1950 r.)
Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a oraz ust. 2 i 3 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o bezpieczeństwie i higienie pracy (Dz. U. R. P. Nr 35, poz. 325) zarządza się, co następuje:
I. Przepisy ogólne.
§ 1. 1. Kierownikiem suwnicy elektrycznej, zwanym w dalszym ciągu rozporządzenia suwnicowym, może być tylko osoba w wieku co najmniej lat osiemnastu, uznana za odpowiednią do tej pracy na podstawie świadectwa lekarskiego i opinii zakładu psychotechnicznego oraz wyznaczona do tego przez kierownictwo zakładu rozporządzającego suwnicą.
2. Suwnicowy powinien dokładnie znać swe obowiązki, wypływające z rozporządzenia, a w szczególności:
1) znać budowę i przeznaczenie wszystkich urządzeń suwnicy, ich części składowych oraz aparatury elektrycznej,
2) posiadać wiadomości wystarczające do obsługi tych urządzeń,
3) znać właściwości prądu elektrycznego,
4) znać sygnały porozumiewawcze z ciężarowym,
5) umieć udzielić pierwszej pomocy osobom porażonym prądem elektrycznym i umieć zastosować sztuczne oddychanie oraz
6) odbyć co najmniej trzymiesięczną praktykę pod kierunkiem doświadczonego suwnicowego.
3. Po odbyciu praktyki kandydat na suwnicowego składa przed komisją, powołaną przez właściwego ministra, egzamin z wymaganych odeń wiadomości.
4. Suwnicowy powinien być badany przez lekarza co 6 miesięcy celem kontroli wzroku i słuchu.
§ 2. 1. Przy pracy na dwie lub więcej zmian - na każdą zmianę powinien być wyznaczony inny suwnicowy.
2. Dla każdej suwnicy powinna być prowadzona książka dyżurów, do której suwnicowy każdej zmiany wpisuje uwagi o stanie suwnicy i jej części składowych.
§ 3. 1. Podczas pracy suwnicy nie wolno suwnicowemu dokonywać czynności takich, jak czytanie, spożywanie posiłku, palenie tytoniu itp.
2. W okresie niedomagania, uznanego przez lekarza za przeszkodę w pracy na suwnicy, suwnicowy nie może pełnić swych czynności. W razie zachorowania podczas pracy suwnicowy powinien przerwać pracę, meldując o tym niezwłocznie bezpośredniemu przełożonemu (§ 14).
3. W czasie swej pracy suwnicowy nie może opuszczać suwnicy poza ustalonymi przerwami w pracy.
§ 4. 1. Wchodzić na suwnicę i schodzić z niej może suwnicowy tylko w miejscach na to wyznaczonych, gdzie są drabiny, schodki, podesty itp.
2. Przed każdorazowym opuszczeniem kabiny sterowniczej przez suwnicowego powinien on sprawdzić:
1) czy wszystkie dźwignie (kółka) nastawników są nastawione na znaki oznaczające, że suwnica jest unieruchomiona,
2) czy główny wyłącznik w kabinie jest wyłączony i
3) czy suwnica odprowadzona została do miejsca stałego postoju.
3. Przy wejściu na suwnicę lub zejściu z niej po schodkach lub drabinie suwnicowy powinien mieć obie ręce wolne, by mógł chwytać nimi za poręcze lub szczeble.
4. Zabierane przez suwnicowego na pomost przedmioty (np. narzędzia) powinny być umieszczone w specjalnym woreczku. Żadnych przedmiotów nie wolno kłaść na wózku ani na podłodze pomostu. Przedmioty, których suwnicowy nie może pomieścić w specjalnym woreczku na to przeznaczonym, powinien podnosić lub spuszczać przy użyciu linki specjalnie do tego przeznaczonej. Wzbronione jest zrzucanie jakichkolwiek przedmiotów z suwnicy.
5. Suwnicowemu nie wolno dotykać przewodów doprowadzających prąd do suwnicy lub wózka. Przewody te powinny być tak przeprowadzone lub tak osłonięte, aby nie było możliwe zetknięcie z nimi przy chodzeniu po suwnicy lub po dróżce wzdłuż toru.
6. Przy pracy na suwnicy i przy kontroli jej części suwnicowy powinien używać kaloszy gumowych; na podłodze kabiny powinien być położony dywanik gumowy albo izolująca kratka drewniana. Przy oględzinach urządzeń elektrycznych powinny być one uprzednio wyłączone spod napięcia.
7. Przed udaniem się na pomost suwnicy suwnicowy powinien wyłączyć umieszczony w kabinie wyłącznik i zawiesić na nim tabliczkę ostrzegawczą: "Nie włączać".
8. Suwnicowy powinien umieć używać gaśnicy i dopilnować, aby w kabinie stale była gaśnica śniegowa. Stosowanie innych gaśnic jest wzbronione.
§ 5. 1. Nie wolno uruchamiać suwnicy, gdy na jej pomoście przebywają ludzie, chyba że jest to stały konserwator suwnicy, dokonywujący oględzin związanych z konserwacją; w tym ostatnim przypadku suwnicowy powinien uruchamiać suwnicę tylko dla celów kontrolnych, zgodnie z sygnałami dawanymi przez konserwatora stałego z pomostu.
2. Nie wolno podnosić lub przewozić ludzi na haku lub na ciężarze.
3. Osobom postronnym nie wolno przebywać w kabinie.
§ 6. 1. Suwnicowemu nie wolno schodzić na tory suwnicy ani też chodzić po nich.
2. Przebywanie na dróżkach wzdłuż toru suwnicy dozwolone jest tylko celem oględzin lub remontu torów; wyłącznik główny suwnicy na dole powinien być uprzednio otwarty, bezpieczniki wykręcone, a szafka wyłącznika zamknięta na klucz. Na szafce należy wywiesić napis: "Nie włączać".
§ 7. Bez zezwolenia lub nakazu kierownictwa zakładu pracy oraz bez wiedzy zarządzającego gospodarką suwnicową nie wolno suwnicowemu dokonywać przemieszczeń ani przeróbek części składowych suwnicy.
§ 8. 1. Jeśli suwnicowy uczestniczy w remoncie suwnicy, jest on obowiązany wykonywać zlecenia prowadzącego remont.
2. Po zakończeniu remontu kapitalnego i po przyjęciu go przez kierownictwo zakładu suwnicowy może rozpocząć pracę dopiero po otrzymaniu zlecenia pisemnego od bezpośredniego przełożonego.
§ 9. 1. Górne końce drabiny lub schodków powinny dawać zabezpieczenie przed uszkodzeniami ze strony suwnic będących w ruchu. Drabiny lub schodki powinny prowadzić na podest lub bezpośrednio na dróżkę wzdłuż toru, z której kabina jest dostępna. Podłużnice drabin powinny sięgać co najmniej 0,75 m ponad poziom wejściowy, chyba że zostały zastosowane inne zabezpieczenia przed upadkiem.
2. U dolnego końca drabiny lub schodków należy umieścić napis ostrzegawczy: "Suwnica! Wstęp niepowołanym wzbroniony!".
3. Drabiny lub schodki powinny posiadać szerokość co najmniej 0,6 m o wysokości stopnia najwyżej 0,3 m. Drabiny dłuższe ponad 10 m powinny mieć szczeble płaskie i podesty odpoczynkowe co 8-10 m.
4. Pomost suwnicy od strony zewnętrznej powinien posiadać poręcz ochronną; od strony wewnętrznej, zależnie od warunków miejscowych, może on być zabezpieczony poręczą, liną lub łańcuchem.
5. Podłoga pomostu powinna być z metalu, w działach zaś, gdzie nie jest stosowana przeróbka płomieniowa, może być szczelna podłoga drewniana.
6. Miejsca podnoszenia lub opuszczania ciężarów powinny być wystarczająco oświetlone. W razie braku oświetlenia miejscowego suwnica powinna być zaopatrzona we własne źródła światła (lampy, reflektory itp.).
7. Dróżka wzdłuż toru powinna być tak zbudowana, aby nie zachodziła potrzeba obchodzenia słupów ani pilastrów od strony toru.
8. Zamiast osobnej dróżki wzdłuż toru może być sam tor wykorzystany jako dróżka; wówczas musi być on tak urządzony, aby ruchome części suwnicy znajdowały się w odległości co najmniej 0,4 m od nieruchomych części budynku.
9. Suwnica powinna posiadać drabinkę sznurową na wypadek uszkodzenia suwnicy. W kabinie powinny być rękawice gumowe w dobrym stanie, których suwnicowy powinien używać w razie potrzeby. Do stałego przechowywania narzędzi służy skrzynka żelazna przymocowana do suwnicy i zamykana na klucz.
10. Suwnice do przewozu mas płynnych o wysokiej temperaturze powinny posiadać krążki przy hakach osłaniające przed promieniowaniem ciepła.
11. Kabina suwnicy powinna być tak zbudowana, aby suwnicowy mógł widzieć cały zasięg pracy suwnicy oraz aby mógł bez trudności obsługiwać umieszczone w niej przyrządy. Kabiny suwnic napowietrznych powinny być zamknięte i ogrzewane w chłodnej porze roku. W kabinie suwnicy nie powinny się znajdować przedmioty zbędne.
12. W budynkach, gdzie jest stosowana przeróbka płomieniowa, kabina powinna być oszalowana z zewnątrz w sposób ognioodporny.
§ 10. Zarządzający gospodarką suwnicową ustala system sygnałów, wymienianych między suwnicowym a ciężarowym, jak również sygnały suwnicowego dla ogółu załogi (dźwiękowe, świetlne itp.), a także dopilnowuje, aby sygnały te były znane zainteresowanym.
§ 11. 1. Konserwację stałą suwnicy pod względem sprawności jej działania kierownictwo zakładu powinno powierzać osobom o należytych kwalifikacjach, które są obowiązane przynajmniej co 10 dni dokonywać dokładnych oględzin mechanizmów suwnicy.
2. Suwnicowy powinien stosować się do zaleceń konserwatora stałego.
§ 12. Kierownictwo zakładu wyznacza osobę, która jest bezpośrednim przełożonym suwnicowych. Do obowiązków przełożonego należy:
1) nadzór nad pracą suwnicowych i nad przestrzeganiem przez nich obowiązujących przepisów,
2) kontrola książek dyżurów,
3) czuwanie nad stanem suwnicy i przedsiębranie odpowiednich środków w celu usunięcia stwierdzonych braków.
II. Czynności poprzedzające rozpoczęcie pracy suwnicy.
§ 13. 1. Przed włączeniem głównego wyłącznika w kabinie suwnicowy, rozpoczynając pracę, powinien:
1) sprawdzić, czy numer suwnicy i jej nośność odpowiadają danym, wymienionym w karcie roboczej,
2) przeczytać zapis w książce dyżurów, dokonany przez suwnicowego zmiany poprzedzającej; po wejściu do kabiny zamknąć drzwi za sobą,
3) obejrzeć, czy są założone właściwe zabezpieczenia topikowe lub samoczynne i sprawdzić ich stan; naprawianych stopek (korków, wkładek) używać nie wolno,
4) stwierdzić, czy na suwnicy nie ma nikogo z osób, nie upoważnionych do wstępu na suwnicę, czy w mechanizmach i na torach nie ma żadnych zbędnych przedmiotów oraz czy przewody są w sprawności, a dźwignie i kółka sterowe pozostają w pozycji zerowej,
5) obejrzeć i sprawdzić stan części poruszających się i obracających oraz nasmarować je w miarę potrzeby,
6) sprawdzić obecność i stan narzędzi przynależnych do suwnicy,
7) sprawdzić położenie i stan lin, łańcuchów, haka przecznicy i innych urządzeń.
2. Po obejrzeniu i sprawdzeniu suwnicy można włączyć główny wyłącznik; przed każdorazowym włączeniem głównego wyłącznika należy dać donośny sygnał dźwiękowy.
§ 14. 1. Po włączeniu głównego wyłącznika na początku swej pracy, suwnicowy przed uruchomieniem suwnicy powinien:
1) stwierdzić właściwe działanie wszystkich mechanizmów przez dokonanie kilku próbnych poruszeń suwnicy, wózka i haka nie obciążonego i następnie dokładnie obejrzeć hamulce i części ich składowe; w razie osłabienia części łączących, jak nakrętki, szpilki, kliny itp., zameldować o tym bezpośredniemu przełożonemu i bez jego decyzji nie pracować suwnicą,
2) sprawdzić działanie wyłączników krańcowych.
2. Po dokonaniu oględzin suwnicowy wpisuje wynik oględzin do książki dyżurów.
3. Po objęciu suwnicy suwnicowy daje ustalony sygnał i wprawia suwnicę w ruch według wskazań ciężarowego.
III. Czynności w czasie pracy suwnicy.
§ 15. 1. Suwnicowy powinien dbać o to, aby smary dochodziły w ilości dostatecznej do trących się powierzchni w mechanizmach, aby mechanizmy pracowały gładko bez stuku.
2. Suwnicowy powinien dawać sygnał przy ruszaniu z miejsca, przy zbliżaniu się do innej suwnicy, bez względu na to, czy pracuje ona w tym samym czy w innym poziomie, przy zbliżaniu się suwnicy do ludzi będących na dole, przy wstrzymaniu suwnicy oraz przy ruchu ciężaru na małej wysokości.
3. Podnoszenie, spuszczanie i przewóz ciężarów powinny być dokonywane gładko, bez wstrząśnień i szarpnięć.
§ 16. 1. Suwnicowy jest odpowiedzialny za należytą obsługę suwnicy i za utrzymanie jej w stanie należytym. Czyszczenie mechanizmów powinno być dokonywane co najmniej raz w tygodniu.
2. Sprawdzanie stanu smarowania trących się powierzchni z dodaniem w razie potrzeby właściwego smaru powinno się odbywać co najmniej raz na zmianę.
3. Ochrony i zabezpieczenia, przyrządy sygnalizacyjne i inne urządzenia powinny pozostawać stale w stanie należytym i na właściwych miejscach; odejmowanie ich w celach naprawy jest dozwolone tylko podczas postoju suwnicy lub też dla niezwłocznego zastąpienia ich urządzeniami nowymi.
4. W razie braku lub uszkodzenia zabezpieczeń i osłon suwnicowy powinien niezwłocznie zameldować o tym bezpośredniemu przełożonemu.
5. Pakuły, odpadki bawełniane i szmaty powinny być przechowywane w skrzynkach żelaznych, przymocowanych w dogodnych punktach suwnicy; zużyte materiały tego rodzaju należy niezwłocznie usuwać. W takichże skrzynkach powinny być przechowywane smary i inne materiały łatwopalne.
§ 17. 1. Suwnicowy powinien nadzorować działanie urządzeń elektrycznych suwnicy i stan aparatury elektrycznej. Nadzór ten polega na zachowaniu czystości zewnętrznej urządzeń bez zdejmowania pokryw i dotykania urządzeń narzędziami.
2. W razie stwierdzenia magnetyzmu szczątkowego w rdzeniach elektromagnesów hamulcowych lub zacinania się tych rdzeni w cewkach, suwnicowy powinien przerwać pracę suwnicy i zameldować o tym bezpośredniemu przełożonemu.
3. Suwnicowy powinien doglądać smarowania łożysk oraz pilnować, aby nie było iskrzenia szczotek i nadmiernego nagrzewania się silników elektrycznych.
4. Wszelkie niedokładności urządzenia elektrycznego suwnicy, uszkodzenia izolacji kabli i przewodów, zły stan aparatury - suwnicowy melduje bezpośredniemu przełożonemu. W razie jawnego niebezpieczeństwa suwnicowy wyłącza prąd i przerywa pracę suwnicy do czasu przyjścia elektromontera.
5. Oględziny i czyszczenie aparatury i armatury elektrycznej mogą być dokonywane dopiero po otwarciu wyłącznika głównego na dole i wykręceniu bezpieczników topikowych, albo po przerwaniu prądu przy pomocy wyłącznika samoczynnego i zamknięciu szafki na klucz.
6. Czyszczenie i smarowanie przewodów ruchowych powinno być wykonywane przez elektromontera przy pomocy suwnicowego; przedtem należy wyłączyć główny wyłącznik suwnicowy i wyłącznik w kabinie.
7. Liny, które spadły z bębna lub dostały się między zęby kół zębatych, albo tworzą węzły i pętle, powinny być poddane przed dalszym użyciem dokładnym oględzinom przez fachowców.
§ 18. 1. Suwnicowy powinien czuwać, aby pod ciężarem zawieszonym, podnoszonym lub opuszczanym nie było ludzi; gdy ludzie znajdują się na drodze ciężaru, należy ich ostrzec przez zastosowanie sygnału przeciągłego. Jeżeli droga nie została opuszczona przez ludzi lub jest zastawiona, należy suwnicę wstrzymać.
2. Przewożenie ciężarów ponad ludźmi jest dopuszczalne tylko za zezwoleniem właściwego inspektora pracy, o ile obecność tych ludzi jest nieunikniona ze względu na warunki produkcji.
3. Praca suwnicy o uchwycie elektromagnetycznym jest dozwolona jedynie ponad specjalnie wydzieloną strefą niebezpieczeństwa, w której praca się nie odbywa i nie ma przejścia dla ludzi.
§ 19. 1. Hak powinien być umieszczony w położeniu pionowym ponad ciężarem, który ma być podniesiony.
2. Nie wolno podnosić ciężaru przekraczającego nośność maksymalną, podaną na tablicy suwnicy; jeśli suwnicowy przewiduje, że ciężar może przekroczyć normę, powinien zażądać podania jego wagi przez kierownictwo zakładu. Suwnicowy otrzymujący polecenie podniesienia nadmiernego ciężaru może tego odmówić, zawiadamiając bezpośredniego przełożonego lub kierownictwo...
ludwik72