© European Communities (Wspólnoty Europejskie), 2003-2004, http://europa.eu.int/eur-lex
Wyłącznie prawodawstwo Wspólnot Europejskich opublikowane w drukowanej wersji Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej uznawane jest za autentyczne.
Dz.U.UE.L.83.263.25
Dz.U.UE-sp.05-1-264
DYREKTYWA RADY
z dnia 19 września 1983 r.
w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie azbestu w miejscu pracy (druga dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 8 dyrektywy 80/1107/EWG)(1)
(83/477/EWG)
(Dz.U.UE L z dnia 24 września 1983 r.)
RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,
uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, w szczególności jego art. 100,
uwzględniając wniosek Komisji(1),
uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego(2),
uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(3),
a także mając na uwadze, co następuje:
rezolucja Rady z dnia 29 czerwca 1978 r. w sprawie programu działań Wspólnot Europejskich w sprawie bezpieczeństwa i zdrowia w miejscu pracy(4) zapewnia szczegółowe, zharmonizowane procedury ochrony pracowników odnoszące się do azbestu;
(2) dyrektywa Rady 80/1107/EWG z dnia 27 listopada 1980 r. w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na czynniki chemiczne, fizyczne i biologiczne w pracy(5), ustanawia pewne zasady, które należy wziąć pod uwagę dla celów niniejszej ochrony; wskazana dyrektywa przewiduje ustanowienie w szczegółowych dyrektywach dopuszczalnych wartości oraz szczegółowych wymagań odnośnie do czynników wymienionych w załączniku I, w którym wymieniony jest również azbest;
azbest jest czynnikiem szkodliwym, często występującym w miejscu pracy; wielu pracowników narażonych jest potencjalnie na jego działanie; za szczególnie niebezpieczną odmianę azbestu uważany jest krokidolit;
chociaż aktualny stan wiedzy naukowej nie pozwala na ustalenie dopuszczalnej wartości, poniżej której zanika wszelkie ryzyko narażenia zdrowia, zmniejszenie narażenia na działanie azbestu zmniejszy również ryzyko występowania chorób wynikających z działania azbestu; niniejsza dyrektywa zawiera minimalne wymagania, które będą ponownie przeglądane na podstawie nabytego doświadczenia oraz rozwoju technologii w tej dziedzinie;
mikroskopia optyczna, mimo iż nie pozwala na policzenie najmniejszych włókien szkodliwych dla zdrowia, obecnie jest najnowocześniejszą metodą stosowaną do regularnych pomiarów występowania azbestu;
toteż ważne są środki zapobiegawcze w dziedzinie ochrony zdrowia pracowników narażonych na działanie azbestu oraz obowiązek Państw Członkowskich w odniesieniu do nadzoru nad stanem zdrowia pracowników,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
Artykuł 1
1. (3) Niniejsza dyrektywa ma na celu ochronę pracowników przed zagrożeniem zdrowia, łącznie z zapobieganiem takiemu zagrożeniu wynikającemu lub mogącemu wynikać z narażenia na działanie azbestu w miejscu pracy. Ustanawia ona dopuszczalne wartości oraz inne szczegółowe wymagania.
2. (4) (skreślony).
3. Niniejsza dyrektywa nie narusza prawa Państw Członkowskich do stosowania lub wprowadzania przepisów ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych, zapewniających większą ochronę pracowników, w szczególności dotyczących zastępowania azbestu innymi, mniej szkodliwymi substytutami.
Artykuł 2 (5)
Do celów niniejszej dyrektywy "azbest" oznacza następujące włókniste krzemiany:
– azbest aktynolitowy, nr CAS 77536-66-4(6),
– azbest gruenerytowy (amozyt), nr CAS 12172-73-5(6),
– azbest antofilitowy, nr CAS 77536-67-5(6).
– chryzotyl, nr CAS 12001-29-5(6),
– krokidolit, nr CAS 12001-28-4(6),
– azbest tremolitowy, nr CAS 77536-68-6(6).
Artykuł 3
1. Niniejszą dyrektywę stosuje się do prac, w czasie których pracownicy są lub mogą być narażeni na działanie pyłu pochodzącego z azbestu lub materiałów zawierających azbest.
2. W przypadku jakichkolwiek prac, w czasie których możliwe jest wystąpienie ryzyka narażenia na działanie pyłu pochodzącego z azbestu lub materiałów zawierających azbest, ryzyko to należy ocenić biorąc pod uwagę rodzaj i stopień narażenia pracowników na działanie pyłu pochodzącego z azbestu lub materiałów zawierających azbest.
3. (6) Pod warunkiem że narażenie pracownika jest sporadyczne i o niskiej intensywności oraz jeżeli z wyników oceny ryzyka, o której mowa w ust. 2, jasno wynika, że dopuszczalna granica narażenia na działanie azbestu nie będzie przekroczona w powietrzu w obszarze pracy, art. 4, 15 i 16 mogą być uchylone, jeśli praca obejmuje:
a) krótkie, niewykonywane ciągle prace konserwacyjne, w których wykorzystuje się tylko materiały bez cech kruchości;
b) usuwanie bez niszczenia nienaruszonych materiałów, w których włókna azbestowe są mocno związane z podłożem;
c) obudowywanie lub zabezpieczanie materiałów zawierających azbest, jeżeli są one w dobrym stanie;
d) monitorowanie i kontrola atmosfery oraz pobieranie próbek w celu sprawdzenia, czy dany materiał zawiera azbest.
3 bis. (7) Państwa Członkowskie, po konsultacji z partnerami społecznymi zgodnie z krajowym ustawodawstwem i praktyką, wydadzą praktyczne wskazówki do określania sporadycznego narażenia i o niskiej intensywności, o którym jest mowa w ust. 3.
4. Ocena przewidziana w ust. 2 konsultowana jest z pracownikami i/lub ich przedstawicielami w przedsiębiorstwie lub zakładzie i podlega weryfikacji, jeżeli zachodzi podejrzenie, że ocena ta jest nieprawdziwa lub gdy nastąpiła znacząca zmiana warunków pracy.
Artykuł 4
Z zastrzeżeniem art. 3 ust. 3, podejmuje się następujące środki:
1. Prace określone w art. 3 ust. 1 muszą być objęte systemem informacji zarządzanym przez upoważnioną władzę Państwa Członkowskiego.
2) (8) Pracodawca przedstawia wspomniane informacje upoważnionym władzom Państwa Członkowskiego przed rozpoczęciem pracy, zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi.
Informacja ta musi zawierać co najmniej krótki opis:
a) lokalizacji miejsca pracy;
b) rodzaju i ilości azbestu, który jest używany lub z którym jest styczność;
c) związanych z nim prac i procesów;
d) liczby zaangażowanych pracowników;
e) daty rozpoczęcia i czasu trwania prac;
f) środków podjętych w celu ograniczenia narażenia pracowników na działanie azbestu.3. Pracownicy i/lub ich przedstawiciele w przedsiębiorstwach lub zakładach pracy, muszą mieć dostęp do dokumentów, które zgodnie z ustawodawstwem krajowym podlegają notyfikacji, dotyczących ich przedsiębiorstw lub zakładów pracy.
4. (9) Każdorazowo, gdy zmiana warunków pracy może spowodować znaczny wzrost narażenia na działanie pyłu azbestowego lub materiałów zawierających azbest, wymagane jest przedłożenie nowej informacji.
Artykuł 5 (10)
Nakładanie azbestu przez rozpylanie oraz procedury pracy obejmujące stosowanie materiałów izolacyjnych lub izolujących dźwiękowo o małej gęstości (poniżej 1 g/cm3) zawierających azbest są zabronione.
Bez naruszenia stosowania innych przepisów wspólnotowych w sprawie obrotu handlowego i używania azbestu zakazane będą prace, które narażają pracowników na działanie włókien azbestowych podczas wydobywania azbestu lub podczas produkcji i przetwarzania wyrobów azbestowych albo wyrobów zawierających celowo dodany azbest, z wyjątkiem obróbki i usuwania materiałów powstających z rozbiórki i usuwania azbestu.
Artykuł 6 (11)
Przy wszystkich pracach określonych w art. 3 ust. 1 narażenie pracowników na działanie pyłu pochodzącego z azbestu lub materiałów zawierających azbest na stanowisku pracy należy obniżyć do minimum, a w każdym przypadku poniżej dopuszczalnej wartości ustanowionej w art. 8, w szczególności poprzez zastosowanie się do następujących wskazań:
1) liczbę pracowników narażonych lub potencjalnie narażonych na działanie pyłu pochodzącego z azbestu lub materiałów zawierających azbest należy ograniczyć do możliwie jak najniższej;
2) procesy technologiczne należy tak zaprojektować, aby nie powstawał pył azbestowy, lub jeśli okaże się to niemożliwe, aby zapobiegać wydostawaniu się pyłu azbestowego do atmosfery;
3) musi istnieć możliwość regularnego i efektywnego sprzątania i konserwacji wszystkich miejsc i sprzętu używanych podczas prac z azbestem;
4) azbest lub materiały zawierające azbest i wydzielające pył należy składować i transportować w odpowiednich, szczelnych opakowaniach;
5) odpady należy gromadzić i usuwać ze stanowiska pracy możliwie jak najszybciej, w odpowiednich, szczelnych opakowaniach z etykietami wskazującymi na obecność azbestu. Zalecenie to nie dotyczy prac w kopalni. Odpady takie należy utylizować zgodnie z wymogami dyrektywy Rady 91/689/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. w sprawie odpadów niebezpiecznych(7).
Artykuł 7 (12)
1. Regularne pomiary stężenia włókien azbestowych w powietrzu na stanowisku pracy wykonywane są w zależności od wyników wstępnej oceny ryzyka oraz w celu zapewnienia przestrzegania dopuszczalnej wartości ustanowionej w art. 8.
2. Pobieranie próbek musi odzwierciedlać indywidualne narażenie pracownika na działanie pyłu pochodzącego z azbestu lub materiałów zawierających azbest.
3. Pobieranie próbek jest przeprowadzane po konsultacji z pracownikami i/lub ich przedstawicielami w przedsiębiorstwach.
4. Pobieranie próbek jest dokonywane przez odpowiednio wykwalifikowane osoby. Pobrane próbki są następnie analizowane, zgodnie z ust. 6, w laboratoriach wyposażonych odpowiednio do liczenia włókien.
5. Pobieranie próbek musi trwać przez taki okres, aby można ustalić reprezentatywne narażenie dla 8-godzinnego okresu odniesienia (jednej zmiany) za pomocą pomiaru albo średnio ważonych obliczeń.
6. Gdzie to możliwe, liczenie włókien jest dokonywane przy pomocy mikroskopu z kontrastem fazowym, zgodnie z metodą zalecaną przez WHO (Światową Organizację Zdrowia) z 1997 r.(8) lub inną metodą dającą równorzędne wyniki.
Przy pomiarach stężenia azbestu w powietrzu, o czym jest mowa w pierwszym akapicie, uwzględniane są tylko włókna o długości większej niż 5 mikrometrów, szerokości mniejszej niż 3 mikrometry i stosunku długości do szerokości większym niż 3:1.
Artykuł 8 (13)
Pracodawcy zapewniają, że żaden pracownik nie będzie narażony na działanie azbestu unoszącego się w powietrzu w stężeniu przekraczającym 0,1 włókna na cm3 jako średnia ważona w przeliczeniu na 8-godzinny okres odniesienia.
Artykuł 9 (14)
1. (15) (skreślony).
2. (16) Zmiany konieczne do dostosowania załączników do niniejszej dyrektywy do postępu technicznego przyjmuje się zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 17 dyrektywy Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (9).
Artykuł 10
1. (17) W przypadku przekroczenia dopuszczalnej wartości ustanowionej w art. 8 należy ustalić przyczyny przekroczenia oraz możliwie jak najszybciej podjąć właściwe działania zmierzające do poprawy sytuacji.
Nie można kontynuować pracy w obszarze skażonym do czasu podjęcia odpowiednich działań mających na celu ochronę narażonych pracowników.
2. W celu sprawdzenia efektywności środków wspomnianych w ust. 1 akapit pierwszy, natychmiast muszą zostać przeprowadzone kolejne oznaczenia poziomu stężeń azbestu w powietrzu.
3. (18) Jeśli narażenia pracownika na działanie azbestu nie można ograniczyć innymi sposobami i przestrzeganie dopuszczalnej wartości narażenia wymaga stosowania indywidualnych środków ochrony układu oddechowego, nie może to być sytuacja stała i musi być ograniczona do absolutnego minimum w odniesieniu do każdego pracownika. W trakcie prac, które wymagają używania wspomnianych środków ochrony, zgodnie z krajowymi przepisami i praktyką zapewnione będą przerwy w pracy odpowiednie do warunków fizycznych i klimatycznych oraz, tam gdzie ma to zastosowanie, po konsultacji z pracownikami i/lub ich przedstawicielami.
Artykuł 10a (19)
Przed rozpoczęciem prac rozbiórkowych lub konserwacyjnych pracodawcy podejmą, jeśli to wskazane ze względu na informacje uzyskane od właścicieli budynków, wszelkie niezbędne kroki w celu identyfikacji materiałów mogących zawierać azbest.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do obecności azbestu w materiale lub konstrukcji przestrzegane będą odpowiednie przepisy niniejszej dyrektywy.
Artykuł 11
1. (20) W przypadku pewnych prac, takich jak rozbiórka, usuwanie, naprawy lub konserwacja, co do których można przewidzieć, że dopuszczalna wartość ustanowiona w art. 8 jest przekroczona pomimo używania środków technicznych ograniczających stężenie azbestu w powietrzu, pracodawca określa działania zmierzające do zapewnienia ochrony pracowników podczas takich prac, a w szczególności zagwarantuje:
a) wyposażenie pracowników w odpowiednie maski ochronne oraz inne środki ochrony indywidualnej, które muszą być przez nich używane;
b) umieszczenie znaków ostrzegawczych informujących o przewidywanym przekroczeniu dopuszczalnej wartości ustanowionej w art. 8;
c) zapobieganie rozprzestrzenianiu się pyłu pochodzącego z azbestu lub materiałów zawierających azbest poza teren zakładu lub poza miejsce prowadzenia działań.
2. Przed podjęciem wspomnianych wyżej działań wymagana jest konsultacja z pracownikami i/lub ich przedstawicielami w przedsiębiorstwie lub zakładzie pracy w sprawie podejmowanych środków ochronnych.
Artykuł 12
1. Przed rozpoczęciem robót rozbiórkowych lub przed rozpoczęciem usuwania azbestu i/lub wyrobów zawierających azbest z budynków, struktur, urządzeń lub instalacji oraz ze statków, należy sporządzić plan pracy.
2. (21) Plan pracy, o którym mowa w ust. 1, musi zawierać określenie środków zapewniających bezpieczeństwo i ochronę zdrowia pracowników na stanowisku pracy.
W planie pracy należy określić w szczególności, że:
– azbest i/lub wyroby zawierające azbest są usuwane przed rozbiórką, oprócz sytuacji, w których spowodowałoby to większe zagrożenie dla pracowników niż wtedy, gdy azbest i/lub wyroby zawierające azbest zostałyby pozostawione na miejscu,
– w razie potrzeby zapewnia się środki ochrony indywidualnej, zgodnie z art. 11 ust. 1 lit. a),
– po zakończeniu prac rozbiórkowych lub usuwania azbestu brak ryzyka wynikającego z narażenia na działanie azbestu na stanowisku pracy jest zapewniony zgodnie z krajowymi ustawodawstwem i praktyką.
Na wniosek właściwych organów w planie umieszcza się informację dotyczące:
– rodzaju i przypuszczalnego czasu trwania prac,
– miejsca wykonywania prac,
– zastosowanych metod, w przypadku gdy prace związane są z wykorzystaniem azbestu lub materiałów go zawierających,
– charakterystyki sprzętu użytego do:
– ochrony i odkażania osób wykonujących prace,
– ochrony innych osób znajdujących się w miejscu prac lub w bezpośredniej jego bliskości.
3. (22) Na wniosek właściwych organów plan, określony w ust. 1 musi być notyfikowany przed rozpoczęciem przewidywanych prac.
Artykuł 12a (23)
1. Pracodawcy zapewniają odpowiednie szkolenia dla wszystkich pracowników, którzy są lub mogą być narażeni na działanie pyłu zawierającego azbest. Szkolenia takie muszą być prowadzone w regularnych odstępach czasu i bez ponoszenia kosztów przez pracowników.
2. Zawartość merytoryczna szkolenia musi być łatwo zrozumiała dla pracowników. Musi ono umożliwiać im zdobycie niezbędnej wiedzy i umiejętności w zakresie prewencji i bezpieczeństwa, a zwłaszcza w przypadku:
a) właściwości azbestu i jego skutków dla zdrowia, w połączeniu ze skutkami palenia tytoniu;
b) rodzajów wyrobów lub materiałów mogących zawierać azbest;
c) prac mogących spowodować narażenie na działanie azbestu oraz znaczenia środków prewencji w minimalizacji narażenia;
d) bezpiecznych metod pracy, kontroli narażenia i środków ochrony;
e) odpowiedniej roli, rodzaju, doboru, ograniczeń i właściwego używania masek ochronnych;
...
ludwik72