FOTO_podwodna.pdf

Fotografia podwodna na sucho

Strona 1 z 5

Fotografia podwodna na sucho

Świat podwodny jest tak

fascynujący, a ukazujące go

fotografie tak niecodzienne, że

pozostaje żałować, że nie dla

przeciętnego śmiertelnika te

uroki. Fotografia podwodna

bowiem to niezwykle kosztowny

sprzęt fotograficzny, nie mniej

kosztowny ekwipunek do

nurkowania i wreszcie konieczność

wypraw do dalekich mórz. Czy

jednak faktycznie ten świat

pozostaje tak zupełnie poza naszym zasięgiem? Otóż nie! W fotografię „podwodną”

można się ze znakomitym skutkiem bawić nie wydając ani grosza na specjalistyczny

sprzęt. Ba! Nawet nie trzeba umieć pływać!

Nie umiejąc pływać, nie posiadając sprzętu do nurkowania, nie mając kieszeni

wystarczająco zasobnej, by zainwestować kilka tysięcy dolarów w sprzęt

fotograficzny, pozostaje nam fotografia podwodna... na sucho. Tę można już spokojnie

uprawiać bez obawy o własne życie i posługując się sprzętem choćby nawet zupełnie

amatorskim. Cała sztuka polega bowiem po pierwsze na znalezieniu odpowiedniego

miejsca, po wtóre zaś na

umiejętności wykorzystania tych

możliwości, jakie daje

praktycznie każda lustrzanka.

Tym miejscem może być

akwarium lokalnego ogrodu

zoologicznego, może być sklep

akwarystyczny, którego właściciel

z pewnością nie odmówi nam

możliwości wykonania kilku

fotografii; zwłaszcza, gdy w

rewanżu obiecamy parę bardziej

udanych odbitek do ozdobienia sklepu lub w celach reklamowych. Poważniejsi zapaleńcy

mogą się skusić na urządzenie własnego akwarium, może warto też popytać wśród

znajomych - akwarystyka jest u nas dość popularnym hobby. Do fotografowania

drobnych stworzeń wodnych nie będziemy nawet potrzebowali inwestować w prawdziwe

akwaria: mini-akwarium, doskonale nadające się do makrofotografii, można samemu

skleić np. ze szkiełek mikroskopowych, które mają tę ważną zaletę, że zostały

wyprodukowane z myślą o zastosowaniach naukowych w połączeniu z zaawansowaną

http://www.cyf-kr.edu.pl/~uxlaskow/Foto_publ/FOTO_podwodna.htm

08.03.2007

Fotografia podwodna na sucho

Strona 2 z 5

techniką optyczną - są więc na ogół znakomitej jakości.

Być może fotografowanie żyjątek w akwariach nie daje tych emocji, co prawdziwa

fotografia podwodna, ale niewątpliwie ma swoje jasne strony: całą pracę można

wykonać w komfortowych warunkach, czasem nawet nie przerywając słuchania ulubionej

audycji radiowej... Co jednak ważniejsze od komfortu, to fakt, że jeśli uda się znaleźć

dobre akwarium, to w ciągu kilku godzin możemy się dorobić kolekcji fotografii, na jaką

w „normalnych” warunkach (czyli

pławiąc się wbrew naturze

ludzkiej w wodzie i oddychając

sprężonym powietrzem z butli)

musielibyśmy pracować całe lata.

Jakby tego było mało, jakość

naszych fotografii

niejednokrotnie przewyższy

wszystko to, co można osiągnąć

pod wodą: łatwiej jest

manewrować światłem, można

sobie pozwolić na spokojniejsze

kadrowanie (przecież uwięzione żyjątko i tak nie ma gdzie uciec), a woda w akwariach

jest na ogół utrzymywana krystalicznie czysta (nie ma więc problemów z prawdziwą

zmorą fotografii podwodnej - drobnymi cząsteczkami zawieszonymi w wodzie, które

przy użyciu lampy błyskowej dają taki efekt, jakby pod wodą padał gęsty śnieg).

Do fotografii podwodnej na sucho wystarczy właściwie dowolny aparat fotograficzny,

byleśmy znali jego słabe i mocne strony. Ponieważ jednak nawet w profesjonalnie

prowadzonych akwariach światło bywa umiarkowane, im jaśniejszy będziemy mieli

obiektyw, tym łatwiej będzie nam

uzyskać pożądane rezultaty. Choć

więc obiektyw o zmiennej

ogniskowej może się wydawać

kuszący, na ogół i tak nie

będziemy mogli zeń skorzystać ze

względu na zbyt małą jasność

(oczywiście zakładając, że artykuł

jest skierowany do tych, którzy

niechętnie wydaliby parę tysięcy

dolarów na zoom o dużej jasności).

Minimum sprzętowe może więc

być doprawdy niedrogie: dopóki nie zamierzamy zabierać się za makrofotografię, nie

jest niezbędna nawet lustrzanka (choć oczywiście lustrzanką znacznie wygodniej się

pracuje). Z co najmniej trzech względów nie polecam jednak „kompaktów”. Po pierwsze,

większość z nich ma dość ciemne obiektywy, a więc tę samą wadę, co wymienne

obiektywy o zmiennej ogniskowej. Po drugie tylko te lepsze pozwalają wyłączyć lampę

http://www.cyf-kr.edu.pl/~uxlaskow/Foto_publ/FOTO_podwodna.htm

08.03.2007

Fotografia podwodna na sucho

Strona 3 z 5

błyskową. Po trzecie zaś - i to jest bodaj najważniejszą i ostatecznie dyskwalifikującą

je wadą, niemal wszystkie kompakty posługują się aktywnym systemem autofokusa,

czyli mierzą odbitą od powierzchni fotografowanego obiektu wysłaną wcześniej wiązkę

podczerwonego promieniowania. Gdy będziemy fotografowali zwierzęta w akwarium,

ostrość nie zostanie więc ustawiona na obiekt naszego zainteresowania, lecz na szybę

akwarium. Najtańszym idealnym

zestawem mogłaby więc być np.

stara poczciwa Praktica z równie

starym i równie poczciwym

standardowym obiektywem 50/1.8

(niektóre obiektywy Praktici były,

nawiasem mówiąc, znakomite,

umożliwiały bowiem fotografowanie

z odległości zaledwie 30 cm bez

żadnych pierścieni pośrednich czy

mieszków). Właściwie nie gorszy

powinien być popularny swego czasu

wytwór radzieckiej myśli technicznej - Zenit TTL, nie będą nam bowiem potrzebne

żadne wyrafinowane czasy migawki, których Zenitowi wyraźnie brakuje.

Fotografowanie przy pomocy lustrzanki pozwoli nam lepiej kontrolować kadr, a co

najważniejsze - zauważyć ewentualne pojawiające się w kadrze refleksy światła w

szybie akwarium czy też odbicie samego fotografa. Przy fotografowaniu ruchliwych

zwierząt, takich jak np. większość ryb czy foki, wygodnie jest jednak mieć aparat z

automatycznym nastawianiem ostrości. Dzięki temu genialnemu wynalazkowi możemy się

skupić na utrzymaniu obiektu w kadrze, a o ostrość zadba sam aparat. Kolejne

przydatne (co nie znaczy niezbędne) udogodnienie to sterowanie lampą błyskową przez

obiektyw. Lampa przyda się bardzo przy makrofotografii, gdy musimy zbliżyć się do

fotografowanego obiektu na niewielką odległość i pozostaje nam tak mała głębia

ostrości, że musimy przymknąć przesłonę obiektywu do wartości 16 albo i większej.

Przy fotografowaniu większych

obiektów, takich jak np. pokazana na

fotografii obok orka, należy

fotografować w świetle zastanym.

Lampa błyskowa nie na wiele się

przyda, bo nawet te najmocniejsze

mają za mały zasięg, a co gorsza

błysk prawie na pewno da trudne do

przewidzenia rozbłyski i odbicia w

szybie akwarium. Należy więc

wyczekać na moment względnej

nieruchomości fotografowanego zwierzęcia (pamiętamy, że i tak nam nie ucieknie, więc

to wyłącznie kwestia cierpliwości) i przy czasie rzędu 1/30 - 1/60 s ustawić jak

najwyższą liczbę przysłony by uzyskać zadowalającą głębię ostrości. Przy

http://www.cyf-kr.edu.pl/~uxlaskow/Foto_publ/FOTO_podwodna.htm

08.03.2007

Fotografia podwodna na sucho

Strona 4 z 5

fotografowaniu szybko poruszających się zwierząt (patrz: fotografia foki) najlepiej

zdać się na automatykę aparatu i wykonać serię zdjęć - któreś powinno wyjść ostre. W

obu przypadkach należy bardzo dokładnie przyjrzeć się kadrowi na matówce aparatu i

wybrać taką pozycję, przy której nie będą widoczne żadne rozbłyski i odbicia w szybie.

Drobne zwierzęta i rośliny najlepiej

natomiast fotografować z lampą

błyskową, używając obiektywów do

makrofotografii lub zwykłych

obiektywów z pierścieniami

pośrednimi. Tu nie zależy nam na

jasności obiektywu (i tak dla

uzyskania przyzwoitej głębi ostrości

będziemy musieli przymknąć

przesłonę), możemy więc z

powodzeniem skorzystać z

obiektywu zmiennoogniskowego z pierścieniami lub mieszkiem. Jeśli tylko jest to

możliwe, najlepiej jest fotografować przykładając dokładnie przednią krawędź

obiektywu do szyby akwarium (przyda się gumowa lub plastikowa osłona

przeciwsłoneczna!) i skierowując lampę błyskową od góry akwarium. Jeśli górna

powierzchnia akwarium jest niedostępna, można trzymać lampę jakieś 20 - 30 cm ponad

aparatem, skierowując palnik w stronę fotografowanego obiektu. Takie górne

oświetlenie wygląda naturalnie, a dno akwarium odbija na ogół wystarczająco dużo

światła, by rozświetlić nieco cienie.

Poza makrofotografią, do której i

tak musimy wykorzystać lampę

błyskową, najpoważniejszym

problemem będzie na ogół brak

światła. Warto więc zaopatrzyć się

w filmy o wysokiej czułości.

Najbardziej godne polecenia są te o

czułości ISO 400, zapewniają

bowiem najlepszy stosunek jakości

do czułości: nowoczesne filmy ISO

400 mają ziarno niewiele większe

niż ISO 100, dają za to aż dwa

stopnie EV (dwie działki przesłony) korzyści. Przy filmie ISO 200 tracimy niemal tyle

samo na ziarnistości obrazu, za to znacznie mniej zyskujemy - różnica 1 EV leży w

granicach tolerancji większości filmów negatywowych. Z kolei ISO 800 to na ogół

znaczne pogorszenie jakości obrazu, a tylko jeden stopień EV zysku w porównaniu do

filmu ISO 400. Nie znaczy to, że filmów o tej czułości nie można w ogóle używać;

wręcz przeciwnie - warto zawsze mieć taki przy sobie, by skorzystać zeń w szczególnie

trudnych warunkach oświetleniowych. ISO 400 to tylko swego rodzaju złoty środek;

http://www.cyf-kr.edu.pl/~uxlaskow/Foto_publ/FOTO_podwodna.htm

08.03.2007

Fotografia podwodna na sucho

Strona 5 z 5

oczywiście do czasu, gdy technologia produkcji materiałów światłoczułych przyniesie

nam kolejne rewelacje.

* Wszystkie fotografie zostały wykonane aparatem Canon EOS 50E. Orka: obiektyw Canon EF

50/1.8, światło zastane, Fujicolor G400; pozostałe fotografie: obiektyw Canon EF 28-80/3.5-5.6 +

pierścienie pośrednie + lampa błyskowa Canon 430EZ, Kodak Gold 100.

http://www.cyf-kr.edu.pl/~uxlaskow/Foto_publ/FOTO_podwodna.htm

08.03.2007

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: