Naukaoorganizacji(2).doc

(8013 KB) Pobierz

Naukaoorganizacji

WPROWADZENIE

1. Termin kluczowy: „ORGANIZACJA”:

Potoczne rozumienie;

Składniki o praktycznym znaczeniu:

· Obiekty o rozmyślnym charakterze

· Cel

· Współdziałanie.

ORGANIZACJA I JEJ OTOCZENIE – ogólny warunek użyteczności i warunek istnienia organizacji w NIEPEWNOŚCI

2. CZŁOWIEK A ORGANIZACJA:

CZŁOWIEK WSPÓŁCZESNY JESTCZŁOWIEKIEM ORGANIZACJI

· Klient

· Uczestnik organizacji o możliwościach: 1/ FIZYCZNYCH,

2/ SPOŁECZNYCH,

3/ INTELEKTUALNYCH,

4/ EMOCJONALNYCH.

· Menedżer:

osoba, której podstawowym zadaniem jest realizacja procesu zarządzania

(wg R.F. Griffina, Podstawy zarządzania organizacjami)

/Proces zarządzania, to: PLANOWANIE, ORGANIZOWANIE, PRZEWODZENIE, KONTROLOWANIE/

WYNALAZCA ZARZĄDZANIA – Peter F. Drucker

w: Praktyka zarządzania (1954), określa:

Co robi menedżer?

Menedżer wytycza cele (???)

Menedżer organizuje pracę (zob. ocena menedżera wg tworzenia środowiska pracy)

Menedżer motywuje i przekazuje informacje

Menedżer mierzy postępy według standardów

Menedżer stymuluje rozwój pracowników

Zmiany cywilizacyjne i skutki w podejściu do zarządzania

Ery (przewagę zapewniają):

· koczownicza (siła fizyczna)

· rolnicza (posiadanie ziemi)

· przemysłowa (główne zasoby- kapitał, praca)

· wiedzy i informacji (pomysł, twórczość i wiedza)

Skutki przejścia od ery przemysłowej do nowej ery:

od specjalizacji (podział pracy) do profesjonalizacji (tworzenie i wykorzystania wiedzy)

Współczesne warunki zarządzania - NIEPEWNOŚĆ

zmienność otoczenia (turbulencja), niepewność (uogólniona niepewność) – cel: zapewnić aktywność i zaangażowanie.

WYZWANIA stojące przed człowiekiem, organizacjami i menedżerami:

POTENCJALIZACJA – nagromadzenie możliwości działania

SZYBKOŚĆ DZIAŁANIA

RÓWNOWAGA (przetrwanie) I DYNAMIKA (rozwój)

PRACA PO NOWEMU jako przeciwstawienie PRACY W UJĘCIU TRADYCYJNYM

EWOLUCJA MENEDŻERA - Wczoraj/Dziś/Jutro; Rzemieślnik/Technokrata/Artysta.

3. NAUKA O ORGANIZACJI

NAUKA:

1/ogół wiedzy ludzkiej ułożony w system zagadnień, wyrażonej w sądach prawdziwych i przypuszczeniach; 2/ zespół poglądów stanowiących usystematyzowaną całość i wchodzących w skład określonej dyscypliny badawczej.

ZAGADNIENIA dot. NAUKI O ORGANIZACJI jako treści kształcenia (zob. Sylabus):

-Teoria organizacji;

-Określenia i znaczenia terminu „organizacja” wg różnych ujęć oraz „otoczenie”

-Rodzaje i typy organizacji i ich cele (z uwzględnieniem sektorów: prywatnego, publicznego, społecznego);

-Nadzór korporacyjny nad organizacją;

-Formy prawno-organizacyjne i własnościowe – konsekwencje ekonomiczne i społeczne;

-Cykl życia organizacji – etapy i zdarzenia;

-Przedsiębiorczość i kierownik w organizacji;

-Społeczna odpowiedzialność organizacji;

-Zasoby, majątek, potencjał i kapitał organizacji: materialny, techniczny, kadrowy, finansowy, informacyjny – zadania i zasady funkcjonowania, współzależności, tendencje rozwojowe;

-System funkcji, procesów i przedsięwzięć w organizacji;

-Architektura systemu zarządzania organizacją;

-Współczesne koncepcje zarządzania organizacją;

-Współdziałanie organizacji;

-Organizacja przyszłości.

TEORIA ORGANIZACJI

/Zarys podstaw teorii organizacji/

1.Istota teorii organizacji

Teoria organizacji dostarcza wyjaśnień dot. części doświadczonego świata, której przedmiotem zainteresowania jest ORGANIZACJA, np.: struktura społeczna, technologia, kultura, struktura fizyczna, część otoczenia, lub też: kontrola, konflikt, podejmowanie decyzji, władza i polityka, zmiana itp.

Pojęcia – służą porządkowaniu, organizowaniu i przechowywaniu doświadczeń, stanowią wynik procesu abstrahowania, usuwania szczegółów. Pojęcie to pusty koszyk, „aby stało się nasze, trzeba je zbudować na fundamencie własnych doświadczeń”.

2. Pojęciowy model organizacji/model pięciu okręgów – „wizualizuje” teorię jako zbiór pojęć wzajemnie powiązanych, i obejmuje /zob. rys. 1.2./:

3. Źródła inspiracji orientacji w teorii organizacji – pochodzą z:

- nauk przyrodniczych,

- nauk społecznych,

- nauk humanistycznych,

- sztuk pięknych.

Wyodrębnienie możliwych orientacji/perspektyw w procesie rozwoju nauk o organizacji:

· KLASYCZNA – od 1900;

· MODERNISTYCZNA – od 1950;

· SYMBOLICZNO-INTERPRETUJĄCA – od 1980;

· POSTMODERNISTYCZNA – od 1990.

Zob. Rys. 1.1., s.22.

4. Zmiany społeczno-gospodarcze a rozwój teorii organizacji (ujęcie historyczne):

4.1. Industrializm/fazy uprzemysłowienia

· I faza uprzemysłowienia – maszyna jako czynnik wzrostu wydajności i przejście od systemu nakładczego do produkcji fabrycznej, jednolitość maszyn, powtarzalne operacje;

· II faza uprzemysłowienia - złożone procesy produkcyjne, rozbudowa systemów organizacji społecznej i biurokracji, nacisk na kontrolę, specjalizację, wzrost szczebli menedżerskich i administracyjnych, usprawnienia transportu i komunikacji;

· III faza uprzemysłowienia - wzrost produkcji ponad potrzeby, rośnie wrażliwość na oczekiwania konsumentów, rozwój reklamy, wzornictwa, badań rynku/marketing, orientacja na klienta, nastawienie na wydajność ekonomiczną, uelastycznienie (przejście od industrializmu do postindustrializmu).

4.2. Postindusrializm:

koncentracja na wiedzy i informacji, rozwój technik komputerowych, rozwój sektora usług, rezygnacja z hierarchii na rzecz struktur sieciowych i poziomych.

5. Cechy okresu industrialnego i postindustrialnego wg układu historycznego: INDUSTRIALIZM/POSTINDUSTRIALIZM:

5.1. Otoczenie: stabilne/turbulencyjne

5.2. Technika: taśma/automatyzacja, komputeryzacja

5.3. Struktura społeczna: biurokracja/sieć, fraktale

5.4. Kultura: wydajność/jakość, innowacyjność,klient

5.5. Struktura fizyczna: koncentracja/dekoncentracja

5.6. Charakter pracy: rutyna/złożoność

Zob.: Tabela 2.1., s. 40/41.

Zob. również: WYZWANIA!!!, PRACA PO NOWEMU jako przeciwstawienie PRACY W UJĘCIU TRADYCYJNYM.

s. 4

6. Współzależność zmian społeczno - gospodarczych i orientacji/perspektywy rozwoju teorii organizacji

INDUSTRIALNE/POSTINDUSTRIALNE (Tabela2.1., s.40/41) dot. rozwoju w ujęciu historycznym

KLASYCZNE/WSPÓŁCZESNE: Modernistyczne; Symboliczno-interpretujące; Postmodernistyczne (Tabela 2.3., s. 63) dot. orientacji/perspektywy

NURT KLASYCZNY: wyodrębniono dwie orientacje:

1/ socjologiczną (teoretyczną) – wpływ uprzemysłowienia na charakter pracy i jego konsekwencje dla pracowników (E. Durkheim, M. Weber, K. Marks):

2/ praktyczną, pomocną dla menedżerów organizacji przemysłowych (F. Taylor, H. Fayol, Ch. Barnard).

NURT WSPÓŁCZESNY:

1/ Perspektywa Modernistyczna (nowoczesna) – ogólna teoria systemów (L. von Bertalanffy), podejście ilościowe, przekonanie o istnieniu obiektywnej, fizycznej rzeczywistości, oglądanej z różnych punktów widzenia;

2/ Perspektywa Symboliczno-Interpretująca – polega na ustanawianiu i społecznej konstrukcji rzeczywistości (np. ustanawiamy - „tworzymy”, obiektywizujemy) otoczenie w trakcie zbierania informacji, które wg teorii konstrukcji społecznej uznajemy jako przyczynę analiz, decyzji – organizacja jest konstrukcją społeczną, wciąż przebudowywaną, przy naszym własnym uczestnictwie, podejście jakościowe, kultury organizacyjnej;

3/ Perspektywa Postmodernistyczna – mieszanka pomysłów, różnorodność koncepcji, fragmentaryczność wiedzy, rozproszenie organizacyjne, decentralizacja, aktywność, opis procesów pracy (zbieżność z okresem postindustrialnym), krytyka oczywistości, autorefleksja, radykalna zmiana, subiektywnie określana rzeczywistość, intuicja, doświadczenie etyczne

Synteza – zob. Tabela 2.3., s. 63

Uwaga! W teorii organizacji punkty widzenia /orientacje/ ulegają akumulacji, oddziałują na siebie, co prowadzi do ciągłych zmian, stąd trudno o argumenty za jedną orientacją.

7. Metafory w teorii organizacji

Metafora, to podobieństwo pomiędzy tym co jest lepiej znane, a przynajmniej znane w inny sposób.

Wg G. Morgana można znaleźć podobieństwo między organizacjami a:

· MASZYNAMI – okres KLASYCZNY

· ORGANIZMAMI – okres MODERNISTYCZNY

· KULTURĄ – okres SYMBOLICZNO - INTERPRET.

· KOLAŻU/„FRAGMENTERYZACJĄ” - POSTMODERNIZM

Zob. Tabela 2.4. s. 67