Temat: Różne ujęcia motywu tańca w literaturze i sztuce. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
I. Literatura podmiotu:
1. Baczyński Krzysztof Kamil: Sur le pont d'Avignon.W: Poezje. Kraków, 1993,s. 12-13.
2. Degas Edgar:Niebieskie tancerki. W: Arcydzieła malarstwa. Wyd.4. Kraków, 2001, s. 45.
3. Mickiewicz Adam:Pan Tadeusz. Wyd. 4. Warszawa, 1999.ISBN 436-09-112-09.
4. Mrożek Sławomir:Tango. Wyd.2. Warszawa, 2000.ISBN 765-00-987-87
5. Reymont Władysław Stanisław: Chłopi. Wrocław. 1999. ISBN 786-009-89-776.
6. Wyspiański Stanisław:Wesele. Wrocław, 1994. ISBN 887-098-54-33.
II. Literatura przedmiotu:
1. Chojka Jan: Dramaturgia Sławomira Mrożka. Gdańsk, 1994, s. 67-81.
2. Huizinga Jan: Taniec śmierci.W: Jesień średniowiecza. Warszawa, 2003, s. 12-27.
3. Lichański Stanisław:Chłopi Władysława Stanisława Reymonta. Warszawa, 1987,s. 45-54.
4. Ostasza Grzegorz: Nad wierszami Baczyńskiego: interpretacje, szkice i rozprawy. Rzeszów, 1998.ISBN 666-09-876-12.
5. Skwarczyńska Stanisława: Wokół teatru i literatury. W: Studia i szkice. Chocholi taniec Wyspiańskiego jako obraz-symbol w języku późniejszej sztuki polskiej. Warszawa, 1970,s. 23-59.
6. Taniec i literatura. Pod red. Czaplejewicza Edmunda.Warszawa, 2002, s. 46-49.
7. Wyka Kazimierz: Pan Tadeusz.Studia o poemacie. Warszawa, 1993, s. 56-75.
8. Ziejka Franciszek: Wesele w kręgu mitów polskich. Kraków, 1997.
III. Ramowy plan wypowiedzi:
1. Wstęp:
a. taniec towarzyszy ludzkości od wielu tysiącleci (czytamy o nim w "Biblii", rysunki przedstawiające tańczących ludzi odnajdujemy w jaskiniach).
b. w literaturze i sztuce przedstawienie tańca służy ukazaniu barwnych rozrywek wcześniejszych pokoleń, często jednak służy czemuś jeszcze - jest symbolem ukazującym, np. bezwład i zamieszanie.
2. Rozwinięcie:
a. danse macabre (taniec śmierci) w średniowiecznej literaturze i sztuce - korowód tancerzy ze wszystkich stanów społecznych prowadzony do grobu przez śmierć (najczęściej przedstawianą jako szkielet) oznaczający równość wszystkich wobec śmierci. Omówienie obrazu "Taniec śmierci".
b. prowadzony przez Podkomorzego polonez w ostatniej księdze "Pana Tadeusza", odbywający się z okazji przybycia do Soplicowa gen. Dąbrowskiego oraz zaręczyn trzech par, w tym Tadeusza i Zosi, jest symbolem odchodzącego w przeszłość świata szlacheckiego (Podkomorzy - "ostatni, co tak poloneza wodzi"). Scena poloneza pełni istotną funkcję kompozycyjną: podkreśla optymistyczną
1.
a. wymowę "Pana Tadeusza".
b. opisując wesele Boryny i Jagny, Reymont przedstawia polskie tańce: mazura, oberka i krakowiaka. Każdy z tych tańców ma inny charakter.
c. w "Weselu" Wyspiański opisując taniec Pana Młodego i Panny Młodej, wyśmiewa chłopomanię. Chocholi taniec z ostatniej sceny dramatu symbolizuje bierność, apatię i niemoc społeczeństwa polskiego, uwięzionego wewnątrz błędnego koła marzeń i mitów.
d. w wierszu "Sur le pont d'Avignon", stworzonym w szpitalu w 1941 roku, Baczyński opisuje świat, który przestał istnieć wraz z wybuchem wojny. W ciężkich czasach poecie pozostało jedynie wspomnienie tańczących pań i panów na moście w Awignon.
e. w "Tangu" (nawiązanie do "Wesela") odpowiednikiem chocholego tańca jest tytułowe argentyńskie tango.
f. Omówienie obrazu "Niebieskie tancerki".
2. Wnioski:
a. motyw tańca jest częstym motywem w sztuce i literaturze,
b. różne są ujęcia motywu tańca - raz jest on radosnym wydarzeniem ("Pan Tadeusz"), innym razem zapowiedzią czegoś smutnego (danse macabre)
IV. Materiały pomocnicze:
1. kartka z cytatami.
2. Degas E., "Niebieskie tancerki" [reprodukcja].
vonavi