SPIS TREŚCI
TECHNOLOGIA ROBÓT Z UŻYCIEM KOPARKO-ŁADOWARKI
1. Wstęp 1
2. Podstawowe pojęcia związane z technologią robót ziemnych 1
3. Ogólne metody wykonywania wykopów i nasypów 3
4. Grunty budowlane, ich cechy fizyczne i podział 5
5. Roboty przygotowawcze w robotach ziemnych 12
6. Bezpieczeństwo i higiena pracy przy robotach ziemnych 14
7. Organizacja pracy w zakresie robót ziemnych 17
8. Technologia pracy koparko - ładowarką 20
BUDOWA KOPARKO - ŁADOWARKI
1. Wstęp 24
2. Układy robocze i osprzęt koparko - ładowarki 24
3. Stanowisko operatora 26
4. Sprzęgło suche cierne 28
5. Manualna skrzynia biegów 29
6. Mechaniczno hydrauliczna skrzynia biegów 33
7. Mosty napędowe 35
8. Układ kierowniczy 37
9. Układ hamulcowy 39
KOPARKO - ŁADOWARKI
Dokładniejsze obrazy(większa rozdzielczość) części w pliku scan
adamtb
1. WSTĘP
Technologia robót ziemnych opisuje zagadnienia związane z realizacją robót z użyciem maszyn przeznaczonych do takich prac lub opisuje te rodzaje robót, które wykonywane są w sposób ręczny (tj. bez użycia jakiegokolwiek sprzętu a jedynie za pomocą narzędzi). Słowo technologia oznacza sposób wykonania danej pracy i dlatego też poprzez technologię robót ziemnych należy rozumieć sposób prowadzenia robót ziemnych.
Projekt technologii robót ziemnych (z reguły wymagany jest dla robót o większym stopniu skomplikowania lub większym zakresie rzeczowym prac) powinien być opracowywany dla każdej budowy indywidualnie. Każda poważniejsza budowa powinna posiadać dokumentację technologiczną.
Dokumentacja technologiczna powinna zawierać takie informacje jak:
- Zakres i sposób wykonania prac budowlanych,
- Rodzaj i ilość potrzebnego sprzętu budowlanego,
- Schematy technologiczne pracy jednostek sprzętowych,
- Określenie ilości środków transportowych i wskazanie miejsca odwozu urobku,
- Wymagania z zakresu BHP i ochrony środowiska.
2. PODSTAWOWE POJĘCIA ZWIĄZANE Z TECHNOLOGIĄ ROBÓT ZIEMNYCH
Dla prawidłowego zrozumienia całości tematyki związanej z technologią robót ziemnych należy zaznajomić się z podstawowymi definicjami związanymi z tematem.
Budowla ziemna to budowla, której podstawowym budulcem (materiałem) jest odpowiednio uformowany grunt budowlany. Budowla ziemna ma zazwyczaj formę nasypu lub wykopu. Rozróżnia się budowle ziemne liniowe i nieliniowe.
Do budowli ziemnych liniowych zaliczamy np. wały przeciwpowodziowe lub wykopy i nasypy pod drogi (np. kołowe lub szynowe), zaś do budowli ziemnych nieliniowych zaliczamy np. wykopy pod fundamenty budynków.
Wykop budowlany to przestrzeń o określonych wymiarach utworzona w gruncie budowlanym w wyniku robót ziemnych polegających na usunięciu z tej przestrzeni znajdującego się tam gruntu.
zależności od wymiarów wykopu (tj. stosunku szerokości wykopu do jego długości) wykopy dzielimy na:
- Wąskoprzestrzenne,
- Szerokoprzestrzenne,
-Jamiste.
Wykop wgskoprzestrzenny (inaczej nazywany wąskim) to taki, w którym szerokość mierzona u dołu wykopu - na dnie jest mniejsza lub równa l,5m, zaś długość wykopu jest dowolna (większa od l,5m).
Wykop szerokoprzestrzenny (inaczej nazywany szerokim) to taki, w którym szerokość i długość mierzona u dołu wykopu- na dnie jest większa od l,5m.
Wykop jamisty (inaczej nazywany punktowym) to taki, w którym szerokość i długość wykopu mierzona u dołu - na dnie jest mniejsza lub równa l,5m.
Ponadto wykopy możemy podzielić jeszcze na:
- Wykopy stałe,
- Wykopy czasowe.
Wykopy stałe to takie, które w przyszłości pozostaną niezasypane, przy czym skarpy tych wykopów muszą mieć nachylenie, które zapewni im stateczność-bezpieczeństwo. Bezpieczne pochylenie skarpy wykopu musi zapewnić mu nieosuwanie się gruntu w kierunku dna wykopu, nawet pod działaniem obciążenia brzegów i krawędzi skarpy lub np. na skutek opadów atmosferycznych. Przykładem wykopu stałego jest np. rów w sąsiedztwie nowo wybudowanej drogi.
Wykopy czasowe to takie, które w przyszłości (czyli po zakończeniu robót budowlanych) zostaną zasypane. Warunek bezpieczeństwa-stateczności skarp musi być również zachowany choć wiadomo, że żywot technologiczny tych wykopów jest stosunkowo krótki. Przykładem wykopów czasowych są wykopy np. pod fundamenty budynku, lub wykopy pod sieci uzbrojenia podziemnego.
Nasyp to budowla ziemna uformowana ponad poziomem powierzchni istniejącego terenu, z gruntu budowlanego o określonej strukturze, ułożonego luźno lub zagęszczonego, pozyskanego z wykopu lub ukopu dokonanego w innym miejscu.
Skarpa to boczna powierzchnia (ściana - płaszczyzna) wykopu lub nasypu nachylona pod kątem równym lub mniejszym niż kąt stoku naturalnego gruntu, którego wielkość jest zależna od rodzaju gruntu.
3. OGÓLNE METODY WYKONYWANIA WYKOPÓW I NASYPÓW
Operator obsługujący sprzęt budowlany do robót ziemnych będzie miał w swojej karierze zawodowej do czynienia z realizacją wykopów i nasypów. Wykonywanie zarówno wykopów jak i nasypów wymaga znajomości podstaw technologii robót ziemnych, oraz sporego doświadczenia w zawodzie. Roboty ziemne to ogólnie roboty, które polegają na przemieszczaniu mas ziemnych - ściślej mówiąc gruntów.
Ogólne zasady wykonywania wykopów można skrótowo ująć w następujących punktach:
- Wykopy czasowe należy wykonywać w jak najkrótszym czasie.
- Wykopy głębsze niż 1 m, lub wykopy prowadzone w gruntach niepewnych np. sypkich lub silnie nawodnionych powinny być zabezpieczane przed osuwaniem się skarp.
- W przypadku wykonywania wykopów pod fundamenty ostatnie ok. 15 cm wykopu należy wykonać sposobem ręcznym, po to, żeby nie dopuścić do naruszenia struktury poniżej projektowanej rzędnej dna fundamentu.
- Nie należy dopuszczać do zalegania wody w wykopach.
- Teren robót, na którym prowadzone są wykopy powinien być zawsze zabezpieczony zgodnie z wymogami BHP.
Ogólne zasady wykonywania nasypów można skrótowo ująć w następujące zagadnienia:
- Nasypy należy wykonywać w sposób warstwowy, pamiętając o konieczności zagęszczenia nasypów w poszczególnych warstwach.
- Nasypy muszą być wykonywane z gruntów (materiałów) przebadanych laboratoryjnie i przeznaczonych do tego.
- Nasypy powinny być zabezpieczone przed destrukcyjnym działaniem wody - zarówno opadowej jak i gruntowej, zarówno w czasie budowy jak i w czasie eksploatacji.
- Przy wykonywaniu nasypów pamiętać należy o wymogach przepisów BHP.
Najprostszym podziałem metod wykonywania wykopów jest podział, który wyróżnia dwie metody powstawania wykopów:
- Metoda czołowa,
- Metoda warstwowa.
Metoda czołowa nazywana jest inaczej metodą wcięć poprzecznych. Sposób wykonania takiego wykopu polega na tym, że wykonuje się go od razu na całą głębokość. Przy prowadzeniu robót
tym sposobem stosuje się koparki, które przystosowane są do pracy na krawędzi wykopu, lub jeszcze lepiej na dnie wykopu. W tym sposobie kopiemy od razu na całą założoną w projekcie głębokość i szerokość. Przeważnie tym sposobem wykonuje się długie i wąskie wykopy. Metoda warstwowa to metoda wcięć podłużnych. Tym sposobem wykonuje się wykopy szerokie. Przykładem robót wykonywanych w tej technologii są roboty ziemne związane z korytowaniem pod budowę drogi.
Metody wykonywania nasypów.
Technologia wykonywania nasypów jest bardzo rozbudowana i stosunkowo trudniejsza od technologii wykonywania wykopów (może za wyjątkiem bardzo głębokich wykopów i tych, wykonywanych w niepewnych gruntach).
Aby właściwie wykonać nasyp należy ściśle przestrzegać następujących zasad:
- należy znać parametry nowobudowanego nasypu - wymiary, obciążenia, itp. - generalnie należy postępować zgodnie z wytycznymi zapisanymi w dokumentacji technicznej,
- należy zastosować właściwe materiały do budowy nasypu,
- nasypy należy wykonywać metodą warstwową,
- nasypy powinny być odpowiednio zagęszczane w poszczególnych warstwach,
- przy budowie nasypów należy ściśle przestrzegać zasad zawartych w dokumentacji technlogicznej i projektowej,
- wszystkie roboty wykonywane w procesie budowy nasypu muszą być zgodne z założonym reżimem technologicznym i kontrolnym (badania, próby, atesty i dopuszczenia materiałów itp.).
Materiałami, które najlepiej się nadają do wbudowywania w nasyp są grunty kamieniste, rozdrobnione - ewentualnie rozkruszone skały, piaski, pospółki i żwiry. Nasypy można wykonywać również z innych gruntów np. gliniastych czy piaszczysto-gliniastych , pod warunkiem że - po pierwsze: dokumentacja projektowa dopuszcza taki materiał, po drugie, że nasyp nie będzie mocno obciążany - np. nie będzie to nasyp pod autostradę, pas startowy lotniska czy linię kolejową.
Należy również pamiętać o właściwym zabezpieczeniu nasypu przed negatywnym wpływem wód zarówno gruntowych jak i opadowych.
Przy stosowaniu różnych rodzajów gruntów do budowy jednego nasypu, stosuje się zasadę, że gruntom nieprzepuszczalnym nadaje się spadek w poszczególnych warstwach na zewnątrz nasypu. Ponadto grunty nieprzepuszczalne zabudowujemy na dole nasypu, a grunty przepuszczalne w górnych partiach nasypu.
W przypadku gdy nasyp nie będzie eksploatowany - obciążany po zakończeniu robót, lub gdy Inwestor dopuszcza możliwość jego osiadania po zakończeniu prac, możliwy jest sposób wykonania nasypu tzw. metodą skośną. Metoda ta ma jeszcze jedną wadę nasyp nie jest zagęszczony i nie ma kontroli co do doboru materiału i właściwego warstwowego ułożenia tegoż materiału w nasypie (chyba że stosujemy tylko jeden rodzaj gruntu - wtedy odpada nam problem związany z mieszaniem się gruntu podczas sypania w nasyp). Taka sytuacja może występować np. w trakcie eksploatacji wysypiska odpadów komunalnych, urządzanego w starych nieckach -wyrobiskach pocegielnianych.
4. GRUNTY BUDOWLANE, ICH CECHY FIZYCZNE I PODZIAŁ
Zagadnienia związane z gruntoznawstwem w sposób szczegółowy opisują Polskie Normy, których znajomość jest konieczna dla właściwego zrozumienia znaczenia i roli jaką odgrywają grunty budowlane w budownictwie.
Podstawowe definicje związane z gruntami budowlanymi opisują również Polskie Normy.
P Grunt budowlany to zewnętrzna, górna część skorupy ziemskiej mogąca współdziałać z obiektem budowlanym, stanowiąca jego element lub służąca jako tworzywo do wykonywania z niego budowli ziemnych.^]
Pod względem budowy geologicznej, grunt budowlany składa się z szkieletu gruntowego i porów. Szkielet gruntowy to część stała gruntu, zaś pory to wolne przestrzenie, które mogą być wypełnione powietrzem, wodą lub jednym i drugim.
Cechy fizyczne gruntów budowlanych to innymi słowy właściwości różnych rodzajów gruntów
z jakimi mamy do czynienia w budownictwie. Cechy fizyczne gruntów zmieniają się wraz ze
zmianami środowiska i warunków otoczenia w jakich dany grunt wykorzystujemy.
Poznanie podstawowych cech fizycznych gruntów budowlanych jest ważnym elementem
wiedzy, którą każdy kandydat na operatora maszyn do robót ziemnych powinien poznać, tak aby
móc w przyszłości prawidłowo ocenić sytuację na budowie podczas wykonywania robót
ziemnych.
Najważniejszą cechą fizyczną gruntów, której znajomość jest OBOWIĄZKOWA dla każdego, kto ma za zadania wykonywanie wykopów lub nasypów jest klin odłamu. ^JGin odłamu gruntu to ta część skarpy wykopu lub nasypu, której obsunięcie się (oberwanie) może nastąpić pod wpływem własnego ciężaru gruntu tam zalegającego - a obsunięcie się gruntu nie wymaga przyłożenia siły z zewnątrz np. przez dodatkowe obciążenie brzegu wykopu lub nasypu (rys.l.).
Określenie zasięgu klina odłamu polega na obliczeniu odległości bezpiecznej licząc od krawędzi wykopu. Maszyna budowlana nie może nigdy stać w strefie prawdopodobnego klina odłamu gruntu (ale o tym szerzej w dalszej części skryptu - w rozdziale dot. Zagadnień BHP). Dokładne obliczenie zasięgu klina odłamu sprowadza się do wykorzystania prostych wzorów matematycznych i znajomości takich danych jak :
- wartość kąta stoku naturalnego,
- tangens kąta stoku naturalnego,
- pochylenie skarpy wykopu lub nasypu.
Istnieje również sposób uproszczony, nazywany sposobem polowym, którego zaletą jest to, że każdy operator bez zbędnego wysiłku i bez konieczności zaznajamiania się ze wzorami matematycznymi może ze stosunkowo dużą dokładnością określić zasięg klina odłamu.
Uproszczona metoda obliczania prawdopodobnego zasięgu klina odłamu.
PRZYPADEK 1. DLA GRUNTÓW SPOISTYCH.
Rozpatrujemy przypadek, w którym wykonuje się wykop bez um...
mariuszgti