Strona główna
Rzeczowniki złożone oznaczające osoby w Języku Niemieckim
admin, pt., 01/21/2011 - 13:39
Charakterystyczna dla rzeczowników złożonych w języku niemieckim jest grupa rzeczowników określających osoby. Składają się one z członów, których znaczenie jest inne niż całego wyrazu złożonego. Tłumaczenie poszczególnych składowych mogłoby nas wprowadzić w błąd. Przejdźmy więc do konkretow i wyjaśnijmy niuanse związane z rzeczownikami złożonymi oznaczającymi osoby.
die Angst + der Hase → der Angsthasestrach + zając → tchórz
der Hase + der Fuß → der Hasenfußzając +stopa → tchórz
Rzeczowniki złożone oznaczające osoby mają najczęściej zabarwienie negatywne.
Oto lista najczęściej używanych rzeczowników złożonych określających osoby:
der Angsthase → tchórzdas Aschenbrödel → kopciuszekder Backfisch → podlotekder Dickkopf → uparciuchder Dummkompf → dureńder Faulpelz → leniuchder Feuerkopf → zapaleniecder Frechdachs → arogantder Geizhals → skąpiecder Geizkragen → skąpiecder Glückspilz → szczęściarzder Griesgram → zrzędader Grünschnabel → żółtodziubder Hagestolz → stary kawalerder Halbstarke → chuligander Hasenfuß → tchórzder Junggeselle → kawalerder Naseweis → mądraladie Naschkatze → łakomczuchder Pechvogel → pechowiecder Raufbold → awanturnikder Schafskopf → barania głowa, głupiecdie Schlafmütze → śpiochder Schmutzfink → brudasder Schürzenjäger → babiarzder Trunkenbold → pijakdas Weibsbild → babsztylder Windbeutel → lekkoduchder Witzbold → żartowniś, dowcipniś
Rzeczowniki Złożone w Języku Niemieckim
admin, czw., 12/16/2010 - 22:12
W języku niemieckim występuje duża grupa rzeczowników złożonych. Składają się one z dwóch lub więcej członów - rzeczowników bądź innych części mowy, przy czym ostatni człon musi być zawsze rzeczownikiem. RODZAJ RZECZOWNIKA ZŁOŻONEGO JEST ZAWSZE TAKI SAM, JAK OSTATNIEGO CZŁONU W TYM WYRAZIE:
die Fuß + der Ball → der Fußball stopa + piłka → piłka nożna
die Bahn + der Hof → der Bahnhof kolej + podwórze/zagroda → dworzec kolejowy
die Reise + die Büro → die Reisebüro podróż + biuro → biuro podróży
der Apfel + der Saft → der Apfelsaftjabłko + sok → sok jabłkowy
die Post + die Karte → die Postkartepoczta + karta → kartka pocztowa
der Brief + die Marke → die Briefmarke list + znaczek/nalepka → znaczek pocztowy / na list
Tłumaczenie rzeczowników złożonych zawsze rozpoczynamy od ostatniego wyrazu (patrz: przykład powyżej). W niektórych przypadkach może się zdarzyć, że rzeczownikowi złożonemu będzie odpowiadał tylko jeden wyraz polski:
die Landkarte → mapader Geburtstag → urodziny
Wyrazy wchodzące w skład rzeczowników złożonych mogą być połączone bezpośrednio (tak jak w przykładzie pierwszym) lub za pomocą następujących spójników: -s, -n lub –en:
· -s
der Geburtsort → miejsce urodzeniader Geburtstag → urodziny das Arbeitszimmer → gabinet pracy, pracownia
· -n, -en
der Sonnenuntergang → zachód słońcader Bauernhof → gospodarstwo rolnedas Studentenheim → akademik
Rzeczowniki złożone utworzone są nie tylko z rzeczowników, lecz także z rzeczownika połączonego z: przymiotnikiem, przyimkiem lub czasownikiem. Wyraz składający się z przymiotnika i rzeczownika tłumaczony jest najczęściej od pierwszego członu (przymiotnika), gdyż w tej kolejności czytane są przydawki określające rzeczownik w języku polskim:
neu + das Jahr → das Neujahrnowy + rok → Nowy Rok
weiß + der Wein → der Weißwein biały + wino → białe wino
schnell + die Bahn → die Schnellbahnszybki + kolej → szybka kolej miejska
groß + die Mutter → die Großmutter duży + mama → babcia
hoch + das Haus → das Hochhauswysoki + dom → wieżowiec
Rzeczownikom utworzonym od przyimka i rzeczownika odpowiada najczęściej jeden wyraz polski:
mit + der Arbeiter → der Mitarbeiter „z“ + pracownik → współpracownik (pracownik, który pracuje „z” kimś)
vor + die Name → die Vorname„przed“ + nazwisko → imię (pojawia się „przed” nazwiskiem)
auf + der Bau → der Aufbau„na“ + budowa → budowla
Przy rzeczownikach złożonych z czasownika i rzeczownika najczęściej „ucina się” końcówkę bezokolicznika „n” lub „en”:
bügeln + das Eisen → das Bügeleisen prasować + żelazo → żelazko
schreiben + der Tisch → der Schreibtischpisać + stół → biurko
singen + der Vogel → der Singvogelśpiewać + ptak → „ptak śpiewający“
Rzeczowniki złożone składają się również z więcej niż dwóch wyrazów, np.:
rot + der Wein + das Glas → das Rotweinglas (lampka czerwonego wina)
Das Atom + die Kraft + das Werk → das Atomkraftwerk (elektrownia atomowa)
früh + das Jahr + das Müdigkeit → das Frühjahrsmüdigkeit (przesilenie wiosenne)
W języku niemieckim można odnaleźć niekiedy prawdziwe „mutanty” słowotwórcze – bardzo długie wyrazy, w których skład wchodzi kilka lub nawet kilkanaście (!) członów. W takim jednym wyrazie umieszczonych jest bardzo wiele informacji. Można by rzec, że jest to ekonomiczny wynalazek Niemców ;), takie długie słowa zajmują w rezultacie o wiele mniej miejsca w tekście, niż po przetłumaczeniu ich na j. polski, a jednocześnie zawierają taką samą liczbę informacji. W języku potocznym nie są one na szczęście zbyt często używane (stanowiłyby niezmierną trudność zarówno do zrozumienia, jak i wymówienia ich), pojawiają się raczej w języku i stylu urzędowym, pisanym - prawniczym, medycznym, w encyklopediach, instrukcjach obsługi, itd. Oto przykład takiego „mutanta”:
die Wiederaufbereitungsanlagengegnermassendemonstrationsverbotsbekanntgabe
olwafree1