I. Polecenia związane z użytkownikami, grupami, loginami i zamykaniem systemu o shutdown(zamykamy Linuxa) o adduser (dodajemy nowego użytkownika) o newgrp (dodajemy nową grupę) o passwd (zmieniamy hasła) o logout (wylogowanie się) o who (sprawdzamy kto jest aktualnie zalogowany) o users (j/w) o w (j/w) o whoami (sprawdzamy kim jesteśmy) o mesg (zezwolenie na przyjmowania komunikatów) o write (wysłanie wiadomości do danego użytkownika) o wall (j/w tylko do wszystkich użytkowników) o rwall (j/w tylko do wszystkich w sieci) o ruser (wyświetla użytkowników pracujących w systemie) o talk (możliwość interaktywnej rozmowy) o finger(szczegółowe informacje o użytkownikach) o su (zmieniamy się w innego użytkownika) o chmod (zmieniamy parametry pliku) o chown (zmieniamy właściciela pliku) o chgrp (zmieniamy jaka grupa jest właścicielem pliku) II. Polecenia związane z plikami i katalogami o Polecenia związane z katalogami ls (pokazuje nam zawartość katalogu)§ dir (okrojona wersja§ ls, pochodząca z msdos'a) pwd (pokazuje nam katalog w którym się§ znajdujemy) cd (zmieniamy katalog)§ rmdir (usuwamy katalog)§ § mkdir (nowy katalog) o Polecenia związane z plikami cat (edytowanie§ tekstu) rm (usuwamy plik(i))§ o Polecenia związane z kopiowaniem i przenoszeniem, plików i katalogów mv (przenosimy plik lub zmieniamy jego§ nazwę) cp (kopiujemy plik)§ mvdir (przenosimy katalog lub zmieniamy§ jego nazwę) III. Polecenia związane z procesami o ps (pokazuje nam jakie procesy są aktualnie wykonywane) o kill ("zabijamy" procesy) IV. Polecenia związane z pomocą o help (wyświetla nam wszystkie polecenia w Linuxie) o man (pokazuje nam pomoc do programu) V. Polecenia związane z kompresją i archiwizacją o gzip(kompresuje nam archiwum *.gz) o tar (archiwizuje nam archiwum *.tar) I. Polecenia związane z użytkownikami, grupami, loginami i zamykaniem systemu:shutdown|-Przeznaczenie: zamykanie systemu|-Parametry: shutdown [minuty] [informacja dla zalogowanych użytkowników]| shutdown - natychmiastowe zamknięcie systemu| shutdown now - j/w| shutdown 0 (zero) - j/w| shutdown 2 - system zamknie się za 2minuty| shutdown 2 2minuty do wył. systemu - system zamknie się za 2minuty pokazując komunikat|-Opis: to polecenie służy do zamykania systemu, jest możliwość ustawienia tej komendy, żeby| zamknęła Linuxa za np. 2 min. powiadamiając zalogowanych użytkowników|________________________________________________________________adduser|-Przeznaczenie: dodawanie nowego użytkownika|-Parametry: adduser [nazwa użytkownika]| adduser jan - dodaje użytkownika do komputera o nazwie(imieniu) jan|-Opis: jeśli jesteś zalogowany jako root masz prawo dostępu do tej komendy, jeśli nie jesteś musisz| się najpierw przelogować na root'a|-Patrz także: [passwd] [newgrp]|_________________________________________________________________newgrp|-Przeznaczenie: dodawanie nowej grupy lub przełączanie na inną|-Parametry: newgrp [nazwa grupy]| newgrp programmers - dodaje nową grupę o nazwie programmers|-Opis: jeśli jesteś zalogowany jako root masz prawo dostępu do tworzenia grupy, jeśli nie masz prawo do zmieniania się między nimi|-Patrz także: [adduser]|________________________________________________________________passwd|-Przeznaczenie: zmiana hasła|-Parametry: passwd [użytkownik]| adduser - zmienia hasło loginu na którym jesteś zalogowany| adduser thomson - zmienia hasło użytkownika thomson, jeśli jesteś zalogowany jako root i nie musisz znać poprzedniego hasła zwykłego użytkownika|-Opis: jeśli jesteś zalogowany jako root masz prawo dostępu do tej komendy, jeśli nie jesteś musisz| się najpierw przelogować na root'a|-Patrz także: [adduser]|_________________________________________________________________logout|-Przeznaczenie: służy do wylogowania się|-Parametry: brak |-Opis: po wpisaniu polecenia widzimy napis do zalogowania się|-Patrz także: [adduser]|_________________________________________________________________who|-Przeznaczenie: sprawdzamy kto jest aktualnie zalogowany|-Parametry: who [parametry]| who - pokazuje np: root tty01 Dec 13 12:42| who am i - pokazuje nam informacje o naszym loginie|-Opis: możesz za pomocą tego polecenia sprawdzić kto jest zalogowany lub "kim" jesteś w systemie|-Patrz także: [users] [w] [whoami]|_________________________________________________________________users|-Przeznaczenie: pokazuje kto jest zalogowany|-Parametry: brak|-Opis: ta komenda jedynie pokazuje po przecinku nazwy użytkowników zalogowanych w systemie|-Patrz także: [who] [w] [whoami]|_________________________________________________________________w|-Przeznaczenie: pokazuje kto jest zalogowany|-Parametry: brak|-Opis: po wpisaniu widzisz napisy :| 8:43pm up 13 min, 3 users, load average: 0.07, 0.20, 0.20| USER TTY FROM LOGIN@ IDLE JCPU PCPU WHAT| ^^^a co poszczególne rzeczy oznaczają^^^| 8:43pm - bieżącą godzina (20:43)| up 13 min - jak długo pracuje nasz system (13min)| 3 users - ilu użytkowników pracuje w systemie| load average - obciążenie systemu przez programy| USER - identyfikator użytkownika| TTY - nazwa terminalu| FROM - informacja dodatkowa| LOGIN@ - godzina zalogowania| IDLE - ile czasu upłynęło od ostatniego naciśnięcia klawisza| JCPU - czas zużyty przez wszystkie programy na danym terminalu| PCPU - oraz przez wszystkie programy w danym momencie| WHAT - nazwa aktywnego procesu|-Patrz także: [who] [whoami] [whoami] [users]|_________________________________________________________________whoami|-Przeznaczenie: sprawdzamy nazwą loginu na którym się zalogowaliśmy|-Parametry: brak|-Opis: jeśli jesteś zalogowany jako root to wyświetla napis w następnej linijce "root"|-Patrz także: [who] [w] [users]|_________________________________________________________________mesg|-Przeznaczenie: zezwolenie lub nie na przyjmowania komunikatów|-Parametry: adduser [Yn]| mesg y - możesz otrzymywać wiadomości| mesg n - nie możesz otrzymywać wiadomości|-Opis: jest to możliwość ustawienia czy do ciebie mają przychodzić komunikaty|-Patrz także: [write] [wall] [rwall] [ruser]|_________________________________________________________________write|-Przeznaczenie: wysyłanie komunikatów|-Parametry: write [użytkownik] [wiadomość]| write pasternak wiadro - wysłanie wiadomości do użytkownika pasternak, u pasternaka pojawi się tekst:| Message from silverstar!root on tty1 at 23:33 wiadro| po polsku i ludzku: "Wiadomość od root wysłana o godz. 23:33" i teraz wiadomość "wiadro"|-Opis: polecenie daje możliwość wysłania komunikaty do wybranej osoby|-Patrz także: [mesg] [wall] [rwall] [ruser]|_________________________________________________________________wall|-Przeznaczenie: wysyłanie komunikatów|-Parametry: wall [plik tekstowy]| wall mes.txt - wysłanie do wszystkich użytkowników wiadomości z pliku mes.txt|-Opis: polecenie daje możliwość wysłania wiadomości do wszystkich osób|-Patrz także: [mesg] [write] [rwall] [ruser]|_________________________________________________________________rwall|-Przeznaczenie: wysyłanie komunikatów|-Parametry: wall [plik tekstowy]| wall mes.txt - wysłanie do wszystkich sieci wiadomości z pliku mes.txt|-Opis: polecenie daje możliwość wysłania wiadomości do wszystkich sieci|-Patrz także: [mesg] [write] [wall] [ruser]|_________________________________________________________________ruser|-Przeznaczenie: wysyłanie komunikatów|-Parametry: wall [plik tekstowy]| wall mes.txt - wysłanie do wszystkich pracujących w systemie użytkowników wiadomości z pliku mes.txt|-Opis: polecenie daje możliwość wysłania wiadomości do wszystkich sieci|-Patrz także: [mesg] [write] [wall] [ruser]|_________________________________________________________________talk|-Przeznaczenie: interaktywna rozmowa|-Parametry: talk [login][@sieć]| talk parker - wtedy pokaże się wiadomość| No connect yet - brak polaczenia| Waiting for your party to respond - czekanie na odp.| Your party is not logged on - brak partnera w sieci| Ringing your party again - ponowne wezwanie| Connection established - nawiązano połaczenie| U odbiorcy pojawi napis| Message from Talk_Daemon@kom.net at 23:33| talk: connection requested by root| talk: respond with: talk root| Czyli jeśli adresat po odczytaniu tego napisze| talk root, to połaczenie zostanie nawiązane|-Opis: możemy nawiązać interaktywny kontakt nie tylko z| osoba z naszego komputera, ale tez innego z sieci|-Patrz także: [mesg] [write] [wall] [rwall] [ruser]|_________________________________________________________________finger|-Przeznaczenie: informacja o użytkownikach|-Parametry: finger [user]| finger - pokaże się nam okienko w rodzaju:| LOGIN NAME TTY IDLE WHEN WHERE| root root ttyp1 1.01s Jan 20:33 Unknow| finger root - pokaże się nam okienko w rodzaju:| Login name: root In real life: root| Directory: /root Shell: /bin/bash| On since Jan 27 20:33:11 on ttyp1 at Unknow| No unread mail| No Plan.| ^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^| Jak widać dowiadujemy się, jakie są prawdziwe personalia użytkownika| (In real life), nazwy jego kartoteki prywatnej (Directory),| rodzaj shell'a (Shell), kiedy się zalogowal (On since), lub kiedy ostatnio| był w sieci (Last login), czy dostał/ czytał ostatnią paczkę poczty|-Opis: Są to szczegółowe informacje o użytkownikach|-Patrz także: [who] |_________________________________________________________________su|-Przeznaczenie: szybka zmiana loginu|-Parametry: su [user]| su root - zmieniamy się w użytkownika root po podaniu jego hasła|-Opis: jeśli jesteśmy jako root nie trzeba podawać hasła|-Patrz także: [logout]|_________________________________________________________________chmod|-Przeznaczenie: zmieniamy parametry pliku|-Parametry: chmod [u(user)|g(grupa)|o(właściciel)|a(wszyscy)][+|-][r(czytanie)|w(pisanie)|x(uruchamianie)][nazwa pliku]| chmod ugo-rw file - odbieramy prawa dostępu do czytania i modyfikowania pliku właścicielowi, grupie oraz użytkownikom| chmod a-rw - j/w| chmod a+r - wszyscy mają prawo do czytania pliku| chmod a+rwx - wszyscy mają prawo do czytania, zapisywania i uruchamiania pliku|-Parametry: chmod [liczba od 000 do 777][nazwa pliku]| pierwsza liczba to użytkownik, druga liczba to grupa a trzecia pozostali| 0 lub --- brak praw dostępu| 1 lub --x wykonywanie| 2 lub -w- czytanie| 3 lub -wx zapis| 4 lub r-- zapis i wykonywanie| 5 lub r-x odczyt| 6 lub rw- odczyt i zapis| 7 lub rwx odczyt, zapis i wykonywanie| chmod 777 file - dajemy pełny dostęp właścicielowi, grupie oraz użytkownikom| chmod 000 file - zabieramy pełny dostęp właścicielowi, grupie oraz użytkownikom| chmod a+r - wszyscy mają prawo do czytania pliku| chmod a+rwx - wszyscy mają prawo do czytania, zapisywania i uruchamiania pliku|-Opis: są to prawo dostępu dające lub nie prawa do zapisu, czytania i wykonywania| jakie są prawa można zobaczyć wpisując ls -l na początku jest -rwxr--r-- pierwszy znak oznacza| plik, katalog..., jeśli zwykły plik to jest minus-, 9 następnych to prawa dostępu 3 pierwsze dla| właściciela 3 następne dla grupy a 3 ostatnie dla wszystkich|-Patrz także: [write] [wall] [rwall] [ruser]|_________________________________________________________________chown|-Przeznaczenie: zmieniamy parametry pliku|-Parametry: chmod [user] [plik]| chown rex doc6 - rex jest właścicielom pliku doc6| chown rex doc* - rex jest właścicielom wszystkich plików w katalogu zaczynających się na doc np. doc5, doc98| chown rex ??? - rex jest właścicielom wszystkich plików mających 3 litery np. doc, abc|-Opis: jest to możliwość ustawienia właściciela pliku lub plików|-Patrz także: [chmod] [chgrp] [newgrp]|_________________________________________________________________chgrp|-Przeznaczenie: ustawiamy która grupa jest właścicielem pliku |-Parametry: chgrp [grupa] [plik]| chgrp gracze spis - gracze są właścicielami pliku spis| chgrp gracze * - gracze są właścicielami wszystkich plików|-Opis: jest to możliwość ustawienia czy d ciebie mają przychodzić komunikaty|-Patrz także: [write] [wall] [rwall] [ruser]|_________________________________________________________________II. Polecenia związane z plikami i katalogami:|-Polecenia związane z katalogami:|--ls|--|-Przeznaczenie: sprawdzanie zawartości katalogu|--|-Parametry: ls [parametr] [katalog]|--| ls - zostaną wyświetlone pliki i katalogi jeden po drugim|--| ls -a - zostaną wyświetlone wszystkie pliki (ukryte) i katalogi|--| ls -l - zostaną wyświetlone pliki i katalogi w postaci listy|--|-ls -t - zostaną wyświetlone pliki i katalogi według daty, najpierw wyświetlane są pliki nowsze|--| ls -r - zostaną wyświetlone pliki i katalogi według daty, najpierw wyświetlane są pliki starsze|--|-Opis: jest możliwość łączenia parametrów w postaci ls -al jednak źle będą rozpoznawane ls -a -l|--|-Patrz także: [dir]|--|_________________________________________________________________|--dir|--|-Przeznaczenie: sprawdzanie zawartości katalogu|--|-Parametry: -brak-|--|-Opis: to samo po napisaniu ls (bez parametrów)|--|-Patrz także: [ls]|--|_________________________________________________________________|--pwd|--|-Przeznaczenie: sprawdzanie w którym jesteśmy katalogu|--|-Parametry: -brak-|--|-Opis: po wpisaniu komendy pokazuje się odpowiedź|_________________________________________________________________|--cd|--|-Przeznaczenie: zmiana katalogu|--|-Parametry: ls [parametr lub katalog]|--| cd .. - cofamy się o 1 katalog na dół|--| cd ../.. - cofamy się o 2 katalogi na dół|--| cd gry - otwieramy katalog gry|--|-cd gry/tetris - otwieramy katalog tetris w katalogu gry|--| cd ../programy - otwieramy katalog programy w katalogu niżej|--| cd /programy - otwieramy katalog programy na samym "dole"|--| cd - otwieramy własny katalog|--|-Opis: jest to możliwość zmieniania aktualnego katalogu||_________________________________________________________________|--rmdir|--|-Przeznaczenie: usuwanie katalogu|--|-Parametry: rmdir [katalog(i)]|--| rmdir kat1 - usunięcie katalogu kat1|--| rmdir kat1 kat2 - usunięcie katalogu kat1 i kat2|--| rmdir kat1/kat10 - usunięcie katalogu kat10 w katalogu kat1|--|-Opis: jest możliwość usunięcia katalogu, UWAGA katalog musi być pusty|--|-Patrz także: [mkdir]|--|_________________________________________________________________|--mkdir|--|-Przeznaczenie: sprawdzanie zawartości katalogu|--|-Parametry: mkdir [katalog]|--| mkdir kat8 - zostanie utworzony katalog kat8|--| mkdir kat1 gry - zostanie utworzony katalog kat8 i gry|--| mkdir gry/nethach - zostanie utworzony katalog gry a w nim utworzony katalog nethack|--|-Opis: jest możliwość utworzenia katalogu|--|-Patrz także: ---|--|_________________________________________________________________|-Polecenia związane z plikami:|--cat|--|-Przeznaczenie: edytowanie tekstu|--|-Parametry: cat [parametr] [katalog]|--| cat >nowy.w - wpisany tekst jest zapisany do pliku nowy.w|--| cat nowy.w > dwa - plik nowy.w kopiujemy do pliku dwa|--|-cat dwa nowy.w >tr3 - plik nowy.w i dwa (złączony jeden po drugim) kopiujemy do tr3|--| cat tr3 > one > two > tree - plik tr3 kopiujemy do one, one do two, two do tree|--|-Opis: UWAGA przy plikach binarnych grozi ta metoda zawieszeniem terminala lub systemu|--|-Patrz także: ---|--|_________________________________________________________________|--rm|--|-Przeznaczenie: usuwanie pliku|--|-Parametry: rmdir [plik(i)]|--| rmdir plk1 - usunięcie pliku kat1|--| rmdir plk1 plk2 - usunięcie pliku kat1 i kat2|--|-Opis: jest możliwość usunięcia pliku|--|-Patrz także: [rmdir]|--|_________________________________________________________________|-Polecenia związane z kopiowaniem i przenoszeniem, plików i katalogów :|--mv|--|-Przeznaczenie: przenoszenie plików|--|-Parametry: mv [plik] [cel]|--| mv qfile /tmp - przenosimy plik qfile do katalogu /tmp|--| mv f* kat - przenosimy wszystkie pliki zaczynające się literę f do katalogu kat|--|-Opis: za pomocą tej komendy możemy także zmienić nazwę|--|-Patrz także: ---|--|_________________________________________________________________|--cp|--|-Przeznaczenie: kopiujemy plik|--|-Parametry: cp [plik/ katalog] [cel]|--| cp plk1 plik198 - kopiujemy zawartość plk1 do plik198|--| cp plk1 c - kopiujemy zawartość pliku plk1 do c|--|-Opis: jest możliwość kopiowania plików i katalogów|--|-Patrz także: [mv] [mvdir]|--|_________________________________________________________________|--mvdir|--|-Przeznaczenie: przenoszenie katalogu|--|-Parametry: mvdir [katalog] [cel]|--| mvdir homm3 gry - przenosimy katalog homm3 do gry|--| mvdir kosz /tmp - przenosimy katalog kosz do /tmp|--|-Opis: to polecenie działa podobnie jak mv|--|-Patrz także: [mv]|--|_________________________________________________________________III. Polecenia związane z procesami:ps|-Przeznaczenie: sprawdzanie komunikatów|-Parametry: ps [parametry]| ps - zostanie wyświetlone| PID TTY STAT TIME COMMAND| USER - użytkownik procesu| PID - numer identyfikacyjny procesu| TTY - procesy związane z naszym terminalem| STAT - status procesu| R - proces działajacy (ang. running)| T - proces zatrzymany (ang. stopped)| P - proces w stanie spoczynku (ang. page wait)| D - proces w stanie spoczynku (ang. disk wait)| S - proces w stanie spoczynku (ang. sleeping)| I - proces w stanie spoczynku (ang. idle)| Z - proces duch (ang. zombie), zakończyl się ale nie rozliczyl| się jeszcze z procesami nadrzędnymi!| TIME - jak długo działa proces| COMMAND - nazwa programu, której odpowiada proces| %CPU - ilość zaangażowania procesora w procesie| %MEM - jaka cześć pamięci operacyjnej|-Opis: jeśli chcesz zobaczyć kot jakie procesy wykonuje jest to polecenie dla ciebie|-Patrz także: [kill]|_________________________________________________________________kill|-Przeznaczenie: zabijanie procesów|-Parametry:kill [parametr] [PID]| kill 200 - zabija proces z numerem 200 (PID)| kill -9 200 - jeśli jest oporny i niechce się wyłączyć jest to prawie pewny sposób| kill -9 -1 - zabija wszystkie procesy procesy| kill -9 0 - !!!samobójstwo!!!|-Opis: wyłączanie procesów|-Patrz także: [ps]|_______________...
maxio14