Tajemnica grobu majora Hubala.pdf

www.radiomaryja.pl/artykuly.php?id=1464

2006-11-07

Tajemnica grobu majora Hubala

Czy legendarny major Henryk Dobrzañski "Hubal", ostatni ¿ołnierz Wrze¶nia i pierwszy partyzant II wojny

¶wiatowej, spoczywa na cmentarzu parafialnym w W±soszu? Tak przynajmniej twierdzi Stefan Szaflik,

pochodz±cy z podczêstochowskiej wioski emeryt mieszkaj±cy w Lublinie. Do swojego odkrycia udało mu siê

przekonaæ wielu mieszkañców W±sosza, którzy od ponad roku szukaj± dowodów na potwierdzenie tej

hipotezy. Ich zdaniem, wydobyte z zapomnienia relacje i fakty wskazuj±, ¿e tajemnicza mogiła na

miejscowym cmentarzu jest miejscem wiecznego spoczynku majora Hubala. Jednak specjali¶ci bardzo

ostro¿nie podchodz± do tego odkrycia.

- Bardzo czêsto jeste¶my alarmowani ró¿nymi sensacyjnymi odkryciami, lecz w zdecydowanej wiêkszo¶ci

przypadków okazuje siê, ¿e s± to rzeczy nieprawdziwe - twierdzi min. Andrzej Przewo¼nik, sekretarz Rady

Ochrony Pamiêci Walk i Mêczeñstwa. - Jednak sprawdziæ nale¿y ka¿dy sygnał, je¶li jest on zbli¿ony do

autentyczno¶ci - dodaje.

Unicestwiæ legendarnego majora

Major Henryk Dobrzañski "Hubal" to prawdziwa legenda polskiego czynu zbrojnego. Powszechnie uznany

jest za ostatniego ¿ołnierza Wrze¶nia, a jednocze¶nie pierwszego partyzanta II wojny ¶wiatowej, jednak jego

szlak bojowy rozpocz±ł siê znacznie wcze¶niej, w 1918 r., kiedy walczył w zwyciêskiej obronie Lwowa przed

Ukraiñcami. Za udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920 odznaczony został Krzy¿em Virtuti

Millitari.

Był majorem Wojska Polskiego (po ¶mierci awansowano go na stopieñ pułkownika), sportowcem -

olimpijczykiem w sportach konnych.

W kampanii wrze¶niowej jako zastêpca dowódcy 110. Pułku Rezerwowego Ułanów brał udział w obronie

Grodna przed wojskami sowieckimi. Gdy po dwudniowych ciê¿kich walkach Grodno skapitulowało, mjr

Dobrzañski z mniej wiêcej 180 ¿ołnierzaminie zło¿ył broni. Utworzył Oddział Wydzielony Wojska Polskiego,

z którym pocz±tkowo zamierzał przebiæ siê do walcz±cej Warszawy, a po jej kapitulacji - przedostaæ siê do

Francji. Ostatecznie oddział pozostał na Kielecczy¼nie, gdzie przez pół roku prowadził walkê z okupantem. Po

swoim ojcu - Henryku Dobrzañskim de Hubal herbu Leliwa - major przyj±ł pseudonim "Hubal". Był

postrachem Niemców, którzy do walki z jego oddziałem wystawili licz±c± tysi±c ¿ołnierzy grupê

www.radiomaryja.pl

Strona 1/5

antypartyzanck±. W obławie i po¶cigu za oddziałem mjr. Hubala wziêło w sumie udział ok. 8 tys.

funkcjonariuszy i wojska, wspartych jednostkami czołgów. Bohaterski major zgin±ł w zasadzce w Anielinie

pod Opocznem 30 kwietnia 1940 roku. Według zachowanych relacji, Niemcy zmasakrowali jego zwłoki i

fotografowali siê z nimi jak z trofeum my¶liwskim. Nastêpnie wywie¼li je do koszar w Tomaszowie

Mazowieckim, gdzie ¶lad siê urywa.

Choæ Niemcy rozpowszechniali informacje o unicestwieniu ciała legendarnego majora, a to przez wrzucenie

ich do dołu z wapnem, a to przez spalenie - znalazła siê nawet fotografia przygotowanej do spalenia postaci

owiniêtej gazetami i obsypanej igliwiem, opatrzona podpisem: "Polski generał zabity 30 kwietnia 1940 r.", to

jednak w latach powojennych kilkakrotnie podejmowano próby znalezienia miejsca pochówku mjr.

Dobrzañskiego. Pierwsze poszukiwania, tu¿ po wojnie, wykluczyły obecno¶æ zwłok majora na terenie koszar

wojskowych w Tomaszowie Mazowieckim.

W latach 70. w poszukiwania zaanga¿ował siê aktor Ryszard Filipski, odtwórca roli majora Dobrzañskiego w

filmie "Hubal". Poszedł on tropem udostêpnionych w latach 60. wspomnieñ niemieckich ¿ołnierzy, z których

wynikało, ¿e major Hubal został pochowany w odległo¶ci ponad 60 km od Tomaszowa Mazowieckiego. I ten

¶lad okazał siê mylny.

Ol¶nienie po pół wieku

Na cmentarz w W±soszu jako miejsce pochowania mjr. Dobrzañskiego jako pierwszy wskazał Stefan Szaflik,

emerytowany dziennikarz zakładowej gazety "Głos Budowlañca", od 50 lat mieszkaj±cy w Lublinie. Pan

Stefan jest synem przedwojennego kierownika szkoły podstawowej w le¿±cych nieopodal W±sosza Wiêckach.

W czasie okupacji cała okolica została wł±czona do Rzeszy, a jego rodzina - wysiedlona. Jednak pod koniec

wojny Szaflikowie wrócili na teren parafii W±sosz.

- Ponad 2 lata temu w telewizji nadawali film pt. "Hubal" - opowiada pan Stefan. - Ogl±dałem go ju¿

wcze¶niej, ale tym razem, po koñcowym zdaniu wypowiedzianym po wło¿eniu ciała majora do ciê¿arówki, ¿e

Niemcy ukryli zwłoki Hubala, nagle jakby mnie ol¶niło: przecie¿ ja wiem, gdzie on jest pochowany! - mówi

podekscytowany mê¿czyzna. - Przypomniałem sobie rozmowy sprzed pół wieku prowadzone z ks.

Franciszkiem Barem i moim ojcem, a przede wszystkim z ukrywaj±cym siê w tamtych okolicach Niemcem

Szaferem (pan Stefan zna tylko wersjê fonetyczn± tego nazwiska - A.K.), z których jednoznacznie wynika, ¿e

major Hubal spoczywa na cmentarzu w W±soszu - dodaje.

W rozumowaniu pana Szaflika kluczow± rolê odgrywa zbie¿no¶æ czasowa miêdzy ¶mierci± mjr.

Dobrzañskiego 30 kwietnia 1940 r. a utrzymywanym w tajemnicy pochówkiem w W±soszu polskiego oficera

okre¶lanego przez Niemców jako "partyzant". Wiadomo¶æ ta pochodziła od nie¿yj±cego ju¿ ks. Wincentego

Spirra, ówczesnego proboszcza parafii, który przekazał j± swojemu wikaremu i pó¼niejszemu proboszczowi

www.radiomaryja.pl

Strona 2/5

ks. Franciszkowi Barowi. Ksi±dz Spirr był niezwykle pow¶ci±gliwy w rozmowach na ten temat, co Stefan

Szaflik tłumaczy prawdopodobnym zobowi±zaniem do zachowania tajemnicy.

- Wielokrotnie rozmawiałem z ks. Barem o tej sprawie - wspomina pan Szaflik. - Mówił, ¿e ks. Spirr nie

chciał mówiæ o pochowku, lecz tylko wspomniał, ¿e w otwartej trumnie widział bardzo zakurzone zwłoki

oficera w polskim mundurze ze ¶ladami ran. Przypuszczał, ¿e to musiał byæ kto¶ znaczny.

Zdaniem Szaflika, okupanci mieli zaufanie do ks. Spirra, który przez to, ¿e pochodził ze ¦l±ska Opolskiego,

traktowany był jak Niemiec. Dlatego chc±c ukryæ zwłoki majora Hubala przed Polakami, przewie¼li je z

odległego o 100 km Tomaszowa Mazowieckiego wła¶nie do W±sosza.

Mogiła polskiego majora

Po ¶mierci ks. Spirra ks. Bar przez wiele lat starał siê odszukaæ miejsce pochówku polskiego oficera. Odkryto

je przypadkowo wiosn± 1956 r. w czasie elektryfikacji wsi w pobli¿u plebanii. W wykopie pod słup

energetyczny robotnicy natknêli siê na trumnê. Obawiaj±c siê reakcji komunistów, ks. Bar bez rozgłosu

ekshumował zwłoki i bez zarejestrowania w cmentarnej ksiêdze pochował je ponownie w pobli¿u kamiennego

kurhanu po¶wiêconego 20 powstañcom styczniowym poległym w bitwie z wojskami carskimi w okolicach

W±sosza w 1863 r. - Ksi±dz Bar, który w czasie ekshumacji widział na mundurze zmarłego dystynkcje

majora, uwa¿ał, ¿e to bêdzie najwła¶ciwsze miejsce spoczynku tajemniczego polskiego oficera, do którego

nawet Niemcy odnosili siê z szacunkiem - wskazuje pan Stefan. - Sam kupił i ustawił na mogile granitowy

krzy¿.

W relacji Stefana Szaflika najbardziej sensacyjnie brzmi jednak w±tek jego spotkañ z ukrywaj±cym siê

Niemcem Hansem Szaferem. - Jako kilkunastoletni chłopak pod koniec lat 40. miałem okazjê kilkakrotnie

rozmawiaæ z Niemcem, który twierdził, ¿e w 1940 r. osobi¶cie chował w W±soszu polskiego oficera - twierdzi

z przekonaniem pan Stefan. Jego rozmówc± miał byæ jeden z piêciu synów młynarza Szafera ze wsi Zawady.

Młynarz był Niemcem o¿enionym z Polk±. Czterech synów wychował na rolników, ale pi±tego - Janka, a

raczej Hansa - jako jedynego z braci posłał na ¦l±sk do niemieckich szkół. Chłopak wst±pił do Hitlerjugend,

przesi±kł faszyzmem, był przekonany o wy¿szo¶ci niemieckiej rasy. W czasie okupacji był umundurowanym

hitlerowskim funkcjonariuszem. Po wojnie szukali go w wiosce ludzie, którzy twierdzili, ¿e jest zbrodniarzem

wojennym. Podobno uczestniczył w spaleniu ¯ydów w stodole, a nawet zastrzelił mał± dziewczynkê, któr±

wyrzucono przez okienko z pal±cego siê wnêtrza. Po wojnie Hans Szafer przez szereg lat ukrywał siê w

rodzinnej okolicy. W koñcu podobno udało mu siê uciec do RFN. - Gdy go spotkałem, uzbrojony w pistolet

ukrywał siê na strychu pewnego domu. Był wykształcony, gdy¿ czytał Goethego po niemiecku, i to w gotyku.

Mam tê ksi±¿kê do dzi¶. Traktował mnie z wy¿szo¶ci±. Prawdopodobnie z nudów opowiedział mi tê historiê,

jak w W±soszu w 1940 r. został pochowany polski partyzant - opowiada Stefan Szaflik. - Niemiec powiedział

www.radiomaryja.pl

Strona 3/5

mi, ¿e gdyby to od niego zale¿ało, to zakopałby go w pierwszej lepszej dziurze, bo to nie był ¿aden bohater,

tylko wróg niemieckiego narodu. "Ale miałem nad sob± tych starych generałów, którym siê jakie¶ stare

rycerskie obyczaje przypomniały, aby wroga godnie pochowaæ. Taki wła¶nie dostałem rozkaz" - mówił

Niemiec.

Stefan powtórzył te opowie¶ci ojcu, który polecił mu siê spytaæ Szafera o nazwisko pochowanego. - Gdy go o

to spytałem, od razy zorientował siê, o co chodzi. "Nigdy siê nie dowiecie, bo by¶cie tu pielgrzymki, defilady

kawalerii robili koło tego grobu - wspomina rozmowê z Niemcem pan Stefan.

Odkrycie niezweryfikowane

Ponad rok temu pan Stefan podzielił siê swoim odkryciem z mieszkañcami W±sosza, a tak¿e pomógł

odnale¼æ zapomnian± mogiłê. - Krzy¿ był z granitu, wiêc zachował siê w dobrym stanie, ale mogiła trochê siê

zapadła - mówi pan Stefan.

Spraw± tajemniczego grobu zainteresowało siê wiele osób w W±soszu. Przekonane, ¿e w ich miejscowo¶ci

spoczywa legendarny major, społecznie rozpoczêły poszukiwania dalszych ¶ladów. Dziêki nim o sprawie

został ju¿ poinformowany m.in. urz±d wojewódzki w Katowicach, Rada Ochrony Pamiêci Walk i

Mêczeñstwa, a tak¿e prasa.

Jednak specjali¶ci podchodz± do całej sprawy bardzo ostro¿nie i nie chc± wypowiadaæ siê na temat stopnia

prawdopodobieñstwa odkrycia w W±soszu grobu majora Hubala. Z podobnym sceptycyzmem odniosła siê do

tej wiadomo¶ci Krystyna Dobrzañska-Sobierajska, córka legendarnego majora. Sygnału jednak nie

zlekcewa¿ono. Uruchomione zostały procedury zwi±zane z ewentualnym odkryciem w W±soszu grobu

wojennego. Sprawê prowadzi ¶l±ski urz±d wojewódzki we współpracy z Rad± Ochrony Pamiêci Walk i

Mêczeñstwa. - ¦l±ski urz±d wojewódzki, bo do niego nale¿y ochrona grobów wojennych na terenie

województwa, obecnie gromadzi materiały w tej sprawie. Ju¿ dostali¶my pierwsze sprawozdanie. Zapewne

niedługo dojdzie do kolejnego spotkania. Potem spróbujemy podj±æ weryfikacjê zebranych danych i wtedy

podejmiemy decyzjê o dalszych krokach z naszej strony - zastrzegł min. Andrzej Przewo¼nik.

- Na razie dysponujemy głównie dziennikarskimi relacjami, a artykuł prasowy, nawet najlepszy, nie jest dla

mnie dokumentem - mówi Joanna Janecka zajmuj±ca siê w ¶l±skim urzêdzie wojewódzkim grobownictwem

wojennym. - Musimy przeprowadziæ własne postêpowanie - dodaje.

Urzêdnicy w pierwszej kolejno¶ci ustal±, czy na cmentarzu w W±soszu znajduje siê grób wojenny. Wiele

wskazuje na to, ¿e taki grób istnieje. Oprócz Stefana Szaflika, słyszał o nim od nie¿yj±cego ju¿ ks. Bara

obecny proboszcz parafii w W±soszu ks. Zbigniew Pilarczyk. - Je¶li bêd± na to dowody, to obejmiemy ten

grób ochron± niezale¿nie od tego, kto w nim spoczywa - wyja¶nia Joanna Janecka. Gdyby okazało siê, ¿e w

mogile rzeczywi¶cie spoczywa ciało polskiego oficera, wówczas dziêki nowoczesnym metodom badañ

www.radiomaryja.pl

Strona 4/5

antropogenetycznych specjali¶ci powinni bez wiêkszych problemów ustaliæ, czy s± to szcz±tki majora Hubala.

Na rozwi±zanie tajemnicy grobu przyjdzie wiêc nam jeszcze trochê poczekaæ.

Adam Kruczek

www.radiomaryja.pl

Strona 5/5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: