ZNACZENIE AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ I ODŻYWIANIA DLA PRAWIŁOWEGO ROZWOJU I ZDROWIA CZŁOWIEKA.pdf

ZNACZENIE AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ I ODŻYWIANIA DLA PRAWIŁOWEGO

ROZWOJU I ZDROWIA CZŁOWIEKA.

Ludzkie ciało można porównać do bardzo skomplikowanego mechanizmu, którego

niezawodne funkcjonowanie zależy od odpowiedniego utrzymania, właściwej diety i

aktywności fizycznej.

W przeciągu całego naszego życia właśnie przyjmowane pożywienie bądź jego brak

decyduje w bardzo dużym stopniu, czy prawidłowo rozwijamy się fizycznie, czy nasze

organizmy są w stanie funkcjonować i czy posiadamy dostateczną ilość energii do spełniania

codziennych zadań.

Życie naszych przodków setki tysięcy lat temu było bardo ciężkie, a dieta ich składała

się głównie z korzeni, nasion, owoców i jagód. Musieli pokonywać bardzo duże odległości

aby znaleźć wodę i pożywienie, żyli w ciągłym strachu przed atakami ze strony dzikich

zwierząt. Ludzie pierwotni aby przeżyć i mieć potomstwo musieli być zdrowi i sprawni

fizycznie.

Środowisko, w jakim człowiek żyje, podlega ciągłym i intensywnym zmianom. W

dawnych czasach zmiany te zachodziły powoli, obecnie, w związku z intensywnymi

procesami uprzemysłowienia miast, powstają nowe warunki i nowe bodźce środowiskowe. W

związku z czym organizm człowieka musi się do nich przystosowywać, aby mógł jak

najdłużej zachować i utrzymać dobry stan zdrowia.

Współczesne pojęcie zdrowia, podane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO)

w 1946 r., oznacza, „że zdrowie to nie tylko nieobecność choroby i niedołęstwa, ale stan

dobrego fizycznego, psychicznego i społecznego samopoczucia”.

Zdrowie zależne jest od wielu czynników działających na organizm człowieka, a

człowiek powinien wykorzystać możliwości adaptacyjne ustroju i stworzyć warunki dla

zachowania zdrowia.

Zdrowie fizyczne dotyczy prawidłowego funkcjonowania organizmu, jego układów i

narządów. Natomiast zdrowie psychiczne wiąże się ze zdolnością do prawidłowego

rozpoznania uczuć i emocji człowieka, umiejętnością radzenia sobie w trudnych sytuacjach.

Zdrowie społeczne natomiast odnosi się do zdrowia zbiorowości ludzkiej, jej rozwoju oraz

zdolności przystosowania się do nowych warunków środowiskowych.

Podstawowymi czynnikami wpływającymi i decydującymi o zdrowiu człowieka są:

1. styl życia

2. czynniki środowiskowe

3. czynniki genetyczne

4. opieka zdrowotna

Styl życia , czyli to jak on się odżywia, kondycja fizyczna, praca, nauka,

wypoczynek itp., ma decydujący wpływ na zdrowie człowieka. Jednakże niemniejszą rolę

odgrywają czynniki środowiskowe i genetyczne, ponieważ warunki środowiskowe w jakich

żyje człowiek podlegają ciągłym zmianom więc układ równowagi między ustrojem człowieka

a otaczającym go środowiskiem też się zmienia. Gdy dochodzi do zachwiania tej równowagi

prowadzi to do powstawania różnych zaburzeń funkcjonowania organizmu, chorób. Zadaniem

służb zdrowia jest udzielanie obywatelom świadczeń medycznych, zarówno w zdrowiu, jak i

w chorobie.

Organizm człowieka posiada wiele mechanizmów obronnych i adaptacyjnych, dzięki

którym nabywa zdolności do przezwyciężania choroby i łatwiej przystosowuje się do

zmienionych przez chorobę warunków życia. Bardzo ważnym elementem odnowy lub

poprawy zdrowia jest profilaktyka, czyli zapobieganie chorobom i wypadkom. W

wyniku działalności służb zdrowia rozwijane są zachowania

zdrowotno - higieniczne, poprzez szerzenie oświaty i wychowania zdrowotnego w szkole, w

domu i zakładach pracy. Im bardziej będzie wzrastało uświadomienie zdrowotne ludzi i

rozwój form profilaktycznych, tym lepszy będzie stan zdrowia społeczeństwa.

Wpływ czynników środowiska przyrodniczego (czynników meteorologicznych) oraz

środowiska społecznego (praca, mieszkanie, żywienie) posiada duży wpływ na stan zdrowia

człowieka. Organizm człowieka funkcjonuje sprawnie gdy warunki środowiska

przyrodniczego takie jak powietrze, woda i gleby, które są niezbędne dla życia człowieka nie

ulegają dużym i szybkim zmianom, zanieczyszczeniom, skażeniom itp. Również czynniki

meteorologiczne takie jak temperatura, wilgotność, ruch powietrza, ciśnienie atmosferyczne

mają wpływ na organizm i stan zdrowia człowieka.

Jednym z warunków dobrego stanu zdrowia jest odpowiednie odżywianie się. Pokarm

traktujemy jako paliwo dostarczające nam energii. Sposób odżywiania się ma istotny wpływ

na stan zdrowia. Produkty spożywcze zawierają związki chemiczne podobne do tych, które

tworzą organizm człowieka. Związki te, zwane składnikami pokarmowymi, cechują się

złożoną budową chemiczną i muszą być poddane w przewodzie pokarmowym rozkładowi

czyli trawieniu na związki prostsze które będą przyswajalne przez organizm. Prawidłowe

żywienie uważa się za jeden z najważniejszych czynników warunkujących stan zdrowia

człowieka. Coraz więcej chorób np.: otyłość, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, choroby serca

itp., które trapią ludność świata ma ścisły związek z odżywianiem. Odpowiednie żywienie

stanowi również ważny element w leczeniu niektórych zaburzeń zdrowia. Dieta odpowiednia

do potrzeb organizmu, zarówno ważna pod względem energetycznym i zasobna we wszystkie

składniki odżywcze takie jak: białko, witaminy, składniki mineralne i in., zapobiega

rozwojowi chorób spowodowanych niedoborem lub nadmiarem niektórych składników

pożywienia oraz pozwala zachować zdrowie.

Wszystkie pokarmy mają pochodzenie roślinne lub zwierzęce i składają się z białek,

soli mineralnych, węglowodanów (cukry i skrobia), tłuszczów i witamin oraz wody.

Zapotrzebowanie na produkty spożywcze jest zindywidualizowane, a nadto zróżnicowane

ludzi zdrowych i chorych. Każdy powinien poznać swoje indywidualne potrzeby, gdyż nawet

uniwersalne zalecenia takie jak np.: że należy jadać jabłka, ponieważ zawierają pektyny,

natkę pietruszki ponieważ posiada bogate źródło wit. C, a czereśnie ze względu na wiele wit.

B 5 itp., nie mogą być uogólniane.

Białko jest składnikiem wszystkich organizmów także organizmu człowieka.

Człowiek musi jeść produkty zawierające białko, by organizm mógł rosnąć i regenerować

tkanki. Są one podstawowym materiałem budulcowym ustroju oraz niezbędnym składnikiem

do wytwarzania enzymów, ciał odpornościowych. Jego źródłem są zwierzęta i rośliny, są to:

mięso, drób, ryby, nabiał, produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych(fasola, bób,

groch).Obok białka ważnymi składnikami budulcowymi są sole mineralne (wapń i fosfor),

które odgrywają istotną rolę w utrzymaniu we właściwym stanie tkanki kostnej, zębów i krwi,

jak również w równowadze sodowo-potasowej organizmu. Równie ważnym źródłem energii

w pożywieniu są węglowodany i tłuszcze. Węglowodany to skrobia i cukry zmagazynowane

przez rośliny w nasionach i bulwach. Najobfitszymi źródłami węglowodanów są: cukier,

przetwory owocowe, słodycze, miód, mąka, chleb, ziemniaki. Bogatszym źródłem energii niż

węglowodany są tłuszcze: masło, mięso, smalec, oleje, margaryna. Dostarczają one energii

jak i również poprawiają wartości smakowe pokarmów. Ażeby wszystkie procesy wewnątrz-

ustrojowe przebiegały prawidłowo, w komórkach muszą się znajdować pewne substancje

spełniające rolę regulatorów. Tymi substancjami regulującymi, dostarczanymi w pożywieniu

są głównie witaminy. Są to różnorodne związki chemiczne, występujące zwykle w małych

ilościach w produktach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Witaminy niezbędne są do

wzrostu, rozwoju a nawet życia organizmu. Znajdują się najwięcej w płynnym mleku, maśle,

surowych owocach i warzywach oraz w chlebie razowym. Do najważniejszych witamin

zaliczamy witaminy A,B 1, B 2, C, D.

Wit. A – występuje w wątrobie, żółtku jaja, margarynie, śmietanie – jako prowitamina

karoten w roślinach (np. marchew)

Wit. B 1 - występuje w ziarnach zbóż, wątrobie, drożdżach

Wit. B 2 – występuje w mleku, jajach, wątrobie, zielonych częściach roślin

Wit. C - występuje w owocach i warzywach

Wit. D - występuje w wątrobie, jajach, mleku, maśle

Witaminy i sole mineralne występują we wszystkich naturalnych źródłach pożywienia i są

niezbędne dla zdrowia. Witaminy pomagają w zdrowym funkcjonowaniu wszystkich

narządów wewnętrznych łącznie z nerwami i mięśniami. Obok witamin do substancji

regulujących należą także niektóre związki żelaza, miedzi i inne. Brak np.: żelaza w

organiźmie wywołuje anemię, jest ono bowiem konieczne do wytwarzania hemoglobiny

zawartej w krwinkach czerwonych krwi. Niezbędnym składnikiem organizmu jest również

woda, której znajduje się najwięcej, dlatego musimy dbać o codzienne uzupełnianie jej

niedoborów. Woda znajduje się w znacznych ilościach we wszystkich artykułach

spożywczych. Spożywamy ją w różnych napojach, w formie zup lub czystej postaci.

Odżywianie się jest więc nie tylko warunkiem, ale i przejawem życia. Decyduje ono

nie tylko o jego utrzymaniu, ale także o zdrowiu człowieka.

Drugim bardzo ważnym warunkiem dobrego stanu zdrowia oprócz prawidłowego

odżywiania się jest aktywność fizyczna. Aktywność fizyczna sprzyja zdrowiu. Ćwiczenia

fizyczne odgrywają odgrywają podstawową rolę w utrzymaniu zdrowia fizycznego i

umysłowego. Regularna aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko występowania bólu w klatce

piersiowej oraz zawału, przeciwdziała powstawaniu otyłości, która dość często prowadzi do

nadciśnienia tętniczego a nierzadko także do cukrzycy. Ćwiczenia fizyczne powodują

„przepłukiwanie” tętnic odżywiających mięsień sercowy. Funkcjonowanie serca i płuc,

mięśni i stawów, a nawet mózgu można poprawić zwiększając dzienną porcję ćwiczeń

fizycznych.

Uprawianie ćwiczeń fizycznych przez dłuższy czas zwiększa wydolność wielu

organów np.:

1. Mięśnie – zwiększenie siły mięśni wiąże się z efektywniejszym wykorzystywaniem

tlenu, co pozwala im dłużej pracować,

2. Stawy – utrzymanie prawidłowej ruchomości stawów zmniejsza ryzyko

wystąpienia ich bolesności i zesztywnienia w starszym wieku,

3. Serce – wydolniejsze serce poprawia krążenie krwi w całym organiźmie,

4. Płuca – wzmożona praca płuc pozwala zwiększyć ilość pobieranego tlenu,

5. Skóra – wzmożony przepływ krwi przez naczynia skórne sprawia, że wygląda

zdrowo.

Racjonalne ćwiczenia fizyczne, ruch na świeżym powietrzu oraz uprawianie dyscyplin

sportowych przyczyniają się do podniesienia zdolności do pracy oraz stanowią istotny

czynnik hartujący organizm. Pod wpływem ćwiczeń fizycznych i ruchu na świeżym

powietrzu przyspiesza się przemiana materii, lepsze staje się przyswajanie pokarmów,

szybciej rozwijają się mięśnie, co w sumie daje lepszą kondycję fizyczną. Z kolei dobra

kondycja fizyczna sprzyja występowaniu pozytywnych cech charakteru, jak odwaga,

zdyscyplinowanie, wytrwałość, umiejętność współżycia i współdziałania w zespole.

Sprawność fizyczna nie oznacza tego samego co sportowy wyczyn, jest to umiejętność

pokonywania wysiłku fizycznego związanego codziennymi czynnościami, przy

jednoczesnym zachowaniu rezerwy energii uruchamianej w razie nagłej, nieoczekiwanej

potrzeby.

Zatem, jeśli trzymamy się zdrowej diety i mamy sprawne ciało, mamy ogólnie lepsze

samopoczucie. Nasz umysł jest aktywniejszy, a my sami lepiej śpimy, lepiej radzimy sobie ze

stresem i jesteśmy odporniejsi na choroby. Nie ulega żadnej wątpliwości, że stymulacja

ruchowa przyspiesza rozwój motoryczny oraz, że ruch przyczynia się do prawidłowego

rozwoju funkcji i struktur naszego organizmu. Nie tylko odpowiedni poziom aktywności

ruchowej, lecz także zapewnienie odpowiednich składników energetycznych warunkuje

utrzymywanie się wysokiej wydolności organizmu. Zdolność sprawnego zaopatrywania

tkanek w tlen oraz utrzymywanie się w nich wysokiego ciśnienia tlenu są ważne dla

efektywnego wykonywania pracy fizycznej i umysłowej jak również dla ogólnego stanu

zdrowia organizmu. Rodzaj i ilość pożywienia łącznie z płynami, wpływa nie tylko na stan

zdrowia ale także na sposób znoszenia i wykonywania aktywności fizycznej, są niezbędne i

wpływają na prawidłowy rozwój i zdrowie człowieka.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: