SPIS TREŚCI
ZASADY OGÓLNE ................. ................................................................................ . . . 7
Rozdział I. MATERIAŁY WYBUCHOWE ..................................................................... 11
1. Wiadomości ogólne ...................................................................................................... 11
2. Wymagania stawiane materiałom wybuchowym ........................................................ 14
3. Właściwości fizykochemiczne MW ............................................................................ 15
4. Właściwości wybuchowe .......................................................................................... 18
5. Klasyfikacja materiałów wybuchowych . ...................................................................... 20
6. Materiały wybuchowe inicjujące .................................................................................. 22
7. Materiały wybuchowe kruszące ................................................................................... 26
Materiały wybuchowe kruszące o normalnej sile działania ........................................... 28
Materiały wybuchowe kruszące o zwiększonej sile działania ........................................... 32
Materiały wybuchowe kruszące o zmniejszonej sile działania ...................................... 39
8. Materiały wybuchowe miotające. Prochy ..................................................................... 42
9. Masy pirotechniczne .................................................................................................... 46
Rozdział II. ŁADUNKI MATERIAŁU WYBUCHOWEGO ....................................... 48
1. Rodzaje ładunków MW . .......................................................................................'. .... 48
2. Działanie ładunków MW .............................................................................................. 63
3. Określenie współczynnika wykorzystania ładunku .............................................. 66
Rozdział III. SPOSOBY I ŚRODKI INICJOWANIA WYBUCHU ...................................69
1. Zasady ogólne .............................................................................................................. 69
2. Ogniowy sposób inicjowania wybuchu ......................................................................... 69
3. Detonacyjny sposób inicjowania wybuchu .......................................................................80
4. Przeniesienie detonacji na odległość ............................................................................ 90
5. Elektryczny sposób inicjowania wybuchu......................................................................... 92
Zapalnik elektryczny ........................................................................................................ 93
Przewody elektryczne ................................................................................................... 98
Źródła prądu ................................................................................................................... 102
Sprzęt kontrolny ............................................................................................................. 106
Elektryczne sieci wybuchowe ....................................................................................... 107
Dobór źródła prądu do elektrycznej sieci wybuchowej ............................................. 115
Budowa elektrycznych sieci wybuchowych ......................................................................118
6. Budowa sieci dublowanych ........................................................................................ 127
7. Zestawy do kierowania wybuchami . ........................................................................ . 129
8. Zestaw minerski do wykonywania prac minerskich ................................................ 130
Rozdział IV. NISZCZENIE ELEMENTÓW KONSTRUKCJI ŁADUNKAMI MW.... 132
1. Niszczenie elementów z drewna ............................................................................ 133
2. Niszczenie elementów z metalu (stali) . ............................................................... 142
3. Niszczenie elementów murowanych (z cegły, kamienia, betonu i żelbetu) ........ 152
Rozdział V. PRACE MINERSKIE W GRUNTACH.............................................................168
1. Zasady ogólne ....................................................................................................... 168
2. Wykonywanie lejów ............................................................................................. 170
3. Mechaniczne działanie wybuchu w gruncie................................................................180
4. Spulchnianie gruntu i kruszenie skał ...................................................................... 188
5. Kierowanie działaniem wybuchu podczas wysadzania gruntów i skał ............. 201
6. Spulchnianie gruntów zmarzniętych . .............................................................. . 204
Rozdział VI. PRACE MINERSKIE W WODZIE......................................................207
1. Zasady ogólne ........................................................................................... 207
2. Ładunki pływające .................................................................................... 208
3. Niszczenie elementów konstrukcji drewnianych pod wodą ..................... 208
4. Niszczenie elementów konstrukcji stalowych pod wodą ...................... 209
5. Niszczenie ścian murowanych, betonowych i żelbetowych pod wodą ....... 212
6. Pogłębianie i oczyszczanie koryt rzek. Niszczenie brodów ..................... 213
7. Kruszenie lodu ............................................................................................ 217
]Rozdział VII. NISZCZENIE ŚCIAN I BUDYNKÓW.........................................227
1. Zasady ogólne ............................................................................................ 227
2. Niszczenie ścian i fundamentów .............................................................. 228
3. Niszczenie budynków .............................................................................. 233
Rozdział VIII. NISZCZENIE MOSTÓW, WIADUKTÓW I TUNELI .... 244
1. Zasady ogólne ....................................................................................... 244
2. Ogólna budowa mostów i wiaduktów........................................................ 247
3. Niszczenie mostów drewnianych .......................................................... 249
4. Niszczenie mostów stalowych ............................................................ 250
5. Niszczenie mostów żelbetowych ............................................................ 259
6. Niszczenie mostów kamiennych i betonowych ..................................... 272
7. Niszczenie tuneli .................................................................................... 273
Rozdział IX. NISZCZENIE DRÓG I OBIEKTÓW DROGOWYCH .... 277
1. Zasady ogólne ...................................................................................... 277
2. Niszczenie dróg ................................................................................ 278
3. Niszczenie dróg w górach ........ 285
4. Niszczenie pasów startowych lotnisk . . 288
5. Niszczenie torowisk i obiektów kolejowych 290
Rozdział X. NISZCZENIE SPRZĘTU WOJSKOWEGO I SCHRONÓW .. 293
1. Niszczenie sprzętu wojskowego...................................................................... 293
2. Oczyszczanie terenów z przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych ...... 300
3. Niszczenie schronów ...................................................................................... 306
Rozdział XI. NISZCZENIE OBIEKTÓW HYDROTECHNICZNYCH .................. 308
1. Zasady ogólne ................................................................................................... 308
2. Niszczenie zapór wodnych ................................................................................ 309
3. Niszczenie śluz ................................................................................................... 314
4. Niszczenie przystani i urządzeń załadowczo-wyładowczych ........................... 317
Rozdział XII. PRZEPISY BEZPIECZEŃSTWA
ZAŁĄCZNIKI:
1. Charakterystyka wybuchowa niektórych MW stosowanych w górnictwie .......... 341
2. Orientacyjne normy wykonania niszczeń . ....................................................... 342 .
3. Przewożenie, przechowywanie i niszczenie środków minersko-zaporowych 345
4. Meldunek o przygotowaniu mostu do niszczenia ................................................... 351
5. Schemat niszczenia mostów żelbetowych . ....................................................... 355
6. Tablice kwadratów, sześcianów, pierwiastków kwadratowych i sześciennych, obwodów i powierzchni kół ............................................................................................................. 356
7. Wykres zależności nadciśnienia w funkcji odległości dla ładunków Ł ................. 360
ZASADY OGÓLNE
1. Prace prowadzone przez zespół ludzi, który w określonym celu (w czasie tych prac) wykorzystuje właściwości materiałów wybuchowych (MW) nazywamy pracami minerskimi. Są one częścią zasadniczych przedsięwzięć zabezpieczenia inżynieryjnego działań bojowych.
2. Podstawowym celem wykorzystania właściwości MW w czasie prac inżynieryjnych jest skrócenie czasu wykonywania zadania, a przede wszystkim zastąpienie dużej liczby ludzi i maszyn niezbędnych do wykonania tych zadań sposobem mechanicznym.
3. Prace minerskie w wojsku wykonuje się podczas:
- urządzania zapór inżynieryjnych; ,s
- niszczenia (urządzania) obiektów obronnych i innych; J;
- wykonywania przejść w zaporach, zawałach, itp.;
- wysadzania i spulchniania gruntów i skał;
- budowy rynien (kanałów wolnych od kry) podczas urządzania przepraw na zamarzniętych przeszkodach wodnych;
- ochrony mostów i obiektów hydrotechnicznych w czasie spływu lodu (likwidacji zatorów lodowych);
- niszczenia niewybuchów pocisków artyleryjskich, bomb lotniczych, min i innych przedmiotów niebezpiecznych;
- prowadzenia badań naukowych.
4. Energię wybuchu wykorzystuje się w gospodarce narodowej - w przemyśle wydobywczym i metalurgicznym (zgrzewanie, tłoczenie, utwardzanie, prasowanie proszków, łączenie rur o dnach sitowych, cięcie, wytwarzanie materiałów kompozytowych itp.).
5. Prace minerskie wykonuje się na rozkaz przełożonych od dowódcy oddziału wzwyż (szefów saperów ZT, szefów wojsk inż.) pod dowództwem odpowiednio przygotowanych oficerów, chorążych i podoficerów wojsk inżynieryjnych.
Podstawowe prace minerskie związane z samodzielnym wykonywaniem zadań zabezpieczenia inżynieryjnego w rodzajach wojsk i służb mogą być prowadzone pod dowództwem uprawnionych oficerów, chorążych i podoficerów tych rodzajów wojsk i służb.
Pododdziały wyznaczone do wykonywania prac minerskich dzieli się na zastępy, przydziela każdemu z nich do wykonania określone czynności (np. pakietowanie i zakładanie ładunków, rozwijanie sieci wybuchowych itp.). W każdym zastępie na dowódcę wyznacza się podoficera.
Kierownik prac minerskich powinien tak formować zastępy i stawiać im zadania, aby wszystkie prace na obiekcie w miarę możliwości były wykonywane równocześnie. Należy mieć też na uwadze możliwość przerwania czynności i przystąpienia do częściowego niszczenia obiektu.
6. Do wykonywania prac minerskich stosuje się materiały wybuchowe w czystej postaci, zwane amunicją saperską oraz stosowane do wypełniania kadłubów min, pocisków, bomb itp.
7. Zastosowanie materiałów wybuchowych nakazuje bezwzględne przestrzeganie przez wszystkich biorących udział w pracach minerskich, wykonywanych w czasie pokoju w wojsku, na rzecz gospodarki narodowej oraz w czasie wojny, ustalonego porządku organizacji prac, wysokiej dyscypliny oraz rygorystycznego stosowania się do przepisów bezpieczeństwa.
Wszystkie odstępstwa od zasad i przepisów zawartych w niniejszej instrukcji prowadzą do nieszczęśliwych wypadków, zagrażających zdrowiu i życiu bezpośrednich wykonawców i osób postronnych.
Wszyscy żołnierze pododdziałów wyznaczonych do wykonywania prac minerskich powinni być odpowiednio wyszkoleni i dokładnie znać zasady stosowania MW oraz przepisy bezpieczeństwa.
Obowiązkiem dowódców (kierowników prac) jest każdorazowe sprawdzanie znajomości przepisów bezpieczeństwa przez podległych im żołnierzy.
Przed dopuszczeniem żołnierza do samodzielnego wykonywania prac minerskich należy potwierdzić w rozkazie odpowiedniego dowódcy (komendanta uczelni wojskowej, ośrodka szkolenia lub szefa wojsk inżynieryjnych) fakt pozytywnego złożenia przez niego egzaminu i dopuszczenia do prac minerskich.
8. Kierownicy zajęć, na których wykorzystuje się MW i środki zapalające są zobowiązani do przestrzegania określonych zasad pobierania ze składów w rejonie wykonywania prac minerskich oraz rozliczania w garnizonie (po powrocie) środków minersko-zaporowych.
9. Rejon prac minerskich zabezpiecza się pod względem me-dyczno-sanitarnym (lekarz, sanitariusz) oraz transportowym (przewóz osób oraz MW).
10. Konsekwencją stosowania MW jest powstawanie dużej ilości gazów powybuchowych (fala uderzeniowa), rozrzut odłamków oraz działanie fali sejsmicznej w gruncie. W zależności od sposobu i miejsca założenia ładunku MW, kierownik prac musi uwzględnić szkodliwe działanie ładunku na otoczenie, określając każdorazowo obszar niebezpieczny (strefę rażenia) i w razie konieczności stosować różnego typu zabezpieczenia.
11. Znaki umowne stosowane w minerstwie.
TNT-40
Ładunek materiału wybuchowego (skupiony) - masa (kg)
Ładunek materiału wybuchowego (wydłużony) – plastyczny
. materiał wybuchowy – masa /długość
Ładunek kumulacyjny
Punkt kierowania wybuchami za pomocą przewodów elektr.
Punkt kierowania wybuchami przez radio
Rozdział I
MATERIAŁY WYBUCHOWE
1. Wiadomości ogólne
12. Materiałami wybuchowymi (MW) nazywamy związki chemiczne lub ich mieszaniny, zdolne pod wpływem określonego oddziaływania zewnętrznego do bardzo szybkiej przemiany chemicznej połączonej z wydzielaniem silnie nagrzanych oraz sprężonych dużych ilości gazów, które gwałtownie rozprężając się, są w stanie wykonać pracę mechaniczną.
13. Wybuch jest to zjawisko gwałtownej przemiany fizycznej, jądrowej lub chemicznej materiału albo mieszaniny materiałów połączonej ze zmianą stanu równowagi układu, wykonaniem pracy mechanicznej, efektem dźwiękowym i zazwyczaj świetlnym. ,
14. Powodowanie przemiany wybuchowej, nazywane inicjowaniem, można wywołać różnymi bodźcami, w zależności od rodzaju MW, a mianowicie:
- cieplnymi (iskra, płomień, ogrzewanie);
- mechanicznymi (uderzenie, nakłucie, tarcie);
- wybuchowymi (wybuch innego MW).
15. W zależności od właściwości MW wynikających ze składu chemicznego danej substancji lub związku, sposobu zapoczątko...
polhawk