Alma.pdf

Alma - kobieta spełniona

Choć Księga Izajasza zawiera dość dużo odniesień do symboliki

kobiecej, o konkretnych kobietach mówi zdecydowanie mniej.

Najbardziej znany jest fragment odczytany w Nowym Testamencie

jako spełniony w Maryi i Jezusie: "Oto PANNA brzemienna rodzi

syna i nadaje mu imię EMMANUEL" (Iz 7, 14; por. Mt 1, 22n).

Przyzwyczailiśmy się do przyzywania tego tekstu w adwencie i okresie

Bożego Narodzenia, taka chrześcijańska interpretacja jest nam bliska. Z

drugiej strony, należy on do najbardziej problematycznych spośród

tekstów starotestamentowych odnoszonych do Maryi. Jak zatem rozumieć

Iz 7, 14 wraz z bliższym kontekstem? Jakie drogi prowadzą od tekstu do

jego interpretacji mesjańskiej i, wynikającej z niej, maryjnej? Jakie

pytania pozostają sporne między teologami i egzegetami?

Zapowiedź znaku pada w określonym kontekście politycznym. Gdy król

Achaz wstąpił na tron królestwa Judy (w 735 r. przed Chr.), “król Aramu,

Recin, wraz z królem Izraela, Pekachem, synem Remaljahu, wyruszył

przeciw Jerozolimie, aby ją podbić. (Nie mógł jej jednak zdobyć)” (7, 1).

Celem ataku na Jerozolimę jest przyłączenie Judy do ich koalicji przeciw

Asyrii. Król Judy popada w zwątpienie i nie wie, co robić. W głębi duszy

myśli o koalicji z Asyrią. Wówczas Jahwe posyła proroka Izajasza z synem

na jego dwór. Odkrywa przed Achazem plany Recina i Pekachema, którzy

po zdobyciu Jerozolimy planują spisek przeciw Achazowi i osadzenie na

tronie Judy “syna Tabeela” (7, 14). Tak jednak się nie stanie - Izajasz

wzywa do wiary: “Jeśli nie uwierzycie, nie ostoicie się!” (7, 9). Królowi

Achazowi proponuje wręcz prośbę o potwierdzenie wsparcia ze strony

Jahwe: “Proś Jahwe, twego Boga, o znak dla siebie, czy to [z] głębin

otchłani, czy też z wysokości przestworzy!” (7, 11).

Odpowiedź Achaza może nas zaskoczyć - on nie chce znaku: “Nie będę

prosił ani wystawiał Jahwe na próbę” (7, 12). Achaz, przeciwnie do wielu

jego rodaków, którzy prosili o znak - czynił tak Abraham, Mojżesz, Gedeon

- nie chce potwierdzenia Bożej obecności przy nim. Stanowisko Achaza,

mówiąc dzisiejszym językiem, nazwalibyśmy realizmem: wojska

nieprzyjaciół są na granicy, jego odpowiedzialność jako władcy polega na

zapewnieniu bezpieczeństwa państwu. Izajasz proponuje drogę wiary,

zaufania w moc Jahwe. Nawet wtedy, gdy Achaz odmawia, Izajasz

zapowiada znak, ale wydaje się on nie mieć wiele wspólnego z toczącymi

się wydarzeniami: “Pan sam da wam znak: Oto PANNA brzemienna rodzi

syna i nadaje mu imię EMMANUEL! Mleko i miód będzie on spożywał do

czasu, gdy będzie umiał odrzucać zło, a wybierać dobro. Albowiem zanim

chłopiec osiągnie wiek rozeznania dobra i zła, spustoszona będzie ziemia,

której dwóch królów ty się lękasz” (7, 14-16).

Zapowiedź narodzin syna pada w obecności syna Izajasza, Szear-Jeszuby.

Jego imię oznacza: “Reszta się nawróci”. Również nowo narodzony ma

nosić imię mówiące: Emmanuel - “Bóg z nami”. Skoro oba imiona mają się

wzajemnie wyjaśniać, a tak jedynie można wytłumaczyć obecność syna

Izajasza przy tym spotkaniu, oznacza to, że Bóg będzie z Resztą, gotową

się nawrócić. Ponieważ znak przeznaczony jest dla króla Achaza i ma się

potwierdzić w najbliższej przyszłości - gdy zapowiedziany syn dojdzie do

wieku rozeznawania dobra i zła - w interpretacji żydowskiej do czasów

Nowego Testamentu nie traktowano go jako zapowiedzi mesjańskiej.

Najdziwniejsze w zapowiedzi 7, 14 jest to, że zupełnie milczy się o ojcu

Emmanuela. Określenie jego matki - panna, hebr. alma, wraz z zaimkiem

wskazującym ha - sugeruje, że kobieta owa była obecna podczas

zapowiedzi proroka, była zatem albo kobietą z dworu króla Achaza, albo

jego żoną. Wówczas zapowiedziany Emmanuel byłby tożsamy z synem

Achaza, Ezechiaszem. Raczej wyklucza się możliwość, że chodzi tu o żonę

Izajasza.

Określenie matki ma też daleko idące konsekwencje dla rozwijającej się

później, z powołaniem na Izajasza, wiary w dziewicze poczęcie Jezusa z

Maryi. Otóż hebrajska alma znaczy tyle, co młoda, dojrzała do małżeństwa

dziewczyna. Aspekt dziewictwa jest domniemany, ale w żadnym wypadku

nie stoi na pierwszym planie - dla niego język hebrajski zna określenie

betula. Alma pojawia się w Starym Testamencie ośmiokrotnie, nigdy w

sensie jednoznacznym. Grecki przekład Starego Testamentu, Septuaginta,

z którego korzysta św. Mateusz, tłumaczy to hebrajskie słowo jako

parthenos, dziewica, a więc zawężając i zmieniając jego pierwszorzędne

znaczenie. Kontynuuje to rozumienie łacińska Wulgata (virgo). Być może

wynika to z wspomnianego kontekstu - niejasności, kto jest ojcem

Emmanuela i nietypowej sytuacji, kiedy to matka, a nie ojciec, nadaje imię

dziecku.

Określenie alma zakłada życiowe spełnienie się kobiet w poczęciu i

zrodzeniu dziecka. W takim sensie używa go również Izajasz. Historia

wersetu 7, 14 pokazuje zarazem po raz kolejny, że każdy przekład Biblii

jest jej interpretacją. I to, że również takimi zawiłymi ścieżkami można

dochodzić do odkrywania prawdy. Ważne, by mieć świadomość kolejnych

kroków na tych ścieżkach.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: