Anderson Poul - Najdłuższa podróż.pdf - FANTASTYKA (pdf) - glory24

Poul Anderson

Najdłuższa podróż

Po raz pierwszy usłyszeliśmy o Statku Niebkdbyliśmy na wyspie o trudnej do

powtórzenia, barbarzyńskiej nazwie Yarzik. Minął już prawie rok, od kiedy Złoty Skoczek

wypłynął z Lawre i przypuszczaliśmy że jesteśmy w połowie drogi dookoła świata. Nasza

biedna karawela tak była oblepiona wodorostami i muszlami, że przy pełnych żaglach ledwie

wlokła się przez morze. Reszta słodkiej wody w beczkach pozieleniała i stęchła suchary roiły

się od robaków i u niektórych członków załogi wystąpiły pierwsze objawy szkorbutu.

Nie ma rady – zdecydował kapitan Rovic – musimy dopłynąć do jakiegoś lądu. – W jego

oczach pojawił się znajomy błysk. Pogładzią rudą brodę i mruknął: – Poza tym, dawno już nie

pytaliśmy o Złote Miasta. Może tym razem uda nam się czegoś dowiedzieć...

Podążaliśmy w kierunku tej potwornej planety, wznoszącej się coraz wyżej w miarę jak

posuwaliśmy się na zachód. Otaczała nas tak bezmierna pustka, że załoga znów zaczęła się

buntować. W głębi duszy nie miałem do nich żalu. Wyobraźcie sobie tylko. Dzień po dniu nie

widzieliśmy nic prócz bezmiaru wód i pienistych fal, obłoków na tropikalnym niebie,

słyszeliśmy tylko wiatr, szum fal, skrzypienie drewna i czasem w nocy dziwne odgłosy

wydawane przez morskie potwory. Już samo to było wystarczająco przerażające dla zwykłych

żeglarzy, nieoświeconych ludzi, którzy nadal wierzyli, że Ziemia jest płaska. A tu jeszcze

Tambur wisiał nieustannie nad bukszprytem tak, że wszyscy wiedzieliśmy, iż w końcu

będziemy musieli przepłynąć pod tym posępnym stworem... A co go trzymało w powietrzu –

załoga szemrała w kajutach. – Czy rozzłoszczony Bóg nie spuści go nam na głowy?

Tak więc wysłali delegację do kapitana Rovica. Ci krzepcy, nieokrzesani mężczyźni

stanęli przed nim onieśmieleni i pełni szacunku, prosząc by zawrócił z drogi. Ale reszta

zebrała się na pokładzie – muskularne, spalone słońcem postacie w zniszczonych kitlach, ze

sztyletami i kołkami w rękach.

Prawda, że my, oficerowie, mieliśmy szable i pistolety. Ale było nas zaledwie sześciu,

licząc przerażonego chłopca, czyli mnie i sędziwego Froada – astrologa, któremu szata i biała

broda nadawały wielce czcigodny wygląd, ale który nie na wiele zdałby się w walce.

Po wysłuchaniu żądania Rovic stał długą chwilę w milczeniu. Ciszę zakłócał jedynie

głuchy gwizd wiatru. Wspaniale wyglądał nasz kapitan, bo spodziewając się przybycia

delegacji włożył czerwone pończochy, buty z dzwoneczkami, hełm i zbroję wypolerowaną

jak lustro. Nad oślepiającym stalowym chełmem powiewały pióra, a brylanty na placach

rzucały błyski na ozdabiające rękojeść szpady rubiny. Jednak kiedy wreszcie przemówił, nie

były to słowa rycerza Królowej, ale prosty andyjski dialekt, którym posługiwał się w

dzieciństwie.

– Wiec chcecie do domu, chłopaki? Jak jużeśmy przepłynęli połowę drogi przy dobrym

wietrze? Jacywy inni niż wasi ojcowie! Czyście zapomnieli, że – jak osi legenda – ongiś

wszystkie rzeczy robiły to co człowiek kazał i właśnie przez lenistwo pewnego Andyjczyka

teraz ludzie muszą sami odwalać robotę? Mało mu było, że siekiera ścięła dla niego drzewo,

chciał żeby drwa same poszły do domu, ale i tego było za mało i kiedy powiedział, żeby go

zaniosły, Bóg się zgniewał i zabrał mu jego władzę. Ale żeby go zanadto nie ukrzywdzić,

obdarzył wszystkich Andyjczyków powodzeniem na morzu, w grze w kości i w miłości.

Czego więcej byście chcieli, chłopcy?

Zakłopotany taką odpowiedzią, przedstawiciel załogi zaczerwienił się, spuścił oczy i

jąkając się mówił, że wszyscy zginiemy marnie... z głodu, pragnienia, potoniemy, albo nas

zmiażdży ten straszny księżyc, albo dopłyniemy do krawędzi świata i spadniemy... Złoty

Skoczek dotarł dalej niż jakikolwiek inny statek od czasu Upadku Człowieka i jeśli wrócimy

to i tak okryjemy się sławą...

– A czy sława da się zjeść, E1ien? – zapytał Rovic, nadal sepokojny i uśmiechnięty. –

Biliśmy się i przeszliśmy burze i pohulaliśmy wesoło, aleśmy nie widzieli ani śladu Złotego

Miasta, a głowę daje, że gdzieś tu musi być, pełne skarbów dla pierwszego kto przybędzie je

zagarnąć. Coś taki strachliwy? Niełatwy rejs? A co by ludzie powiedzieli? Ale by się pyszałki

z Sathaynu i te brudasy z Woodland śmiały – nie tylko z nas, ale z całego Montaliru –

gdybyśmy wrócili !

Tak oto ich uspokoił. Tylko raz dotknął szabli, nawpół ją wyciągając, jakby w

roztargnieniu, kiedy wspominał o walce z huraganem w Xingu. A wszyscy pamiętali o

buncie, który potem wybuchł i o tym jak ta szabla przebiła trzech uzbrojonych marynarzy,

którzy go zaatakowali Zrozumieli, że nie będzie przypominał tego co było, jeśli i oni nie będą

do tego wracali. Obietnica nowych zabaw i rozkoszy wśród lubieżnych, prymitywnych

plemion, opowieści o legendarnych skarbach i odwołanie się do ich dumy jako marynarzy i

Montaliriaficzyków rozwiały ich strach. A kiedy zobaczył, że zmiękli postąpił krok do

przodu. Ponad jego głową łopotała wyblakła flaga Montaliru, a on przemówił tonem rycerza

Królowej.

– Rozumiecie teraz, że zamierzam wrócić dopiero, gdy okrążymy całą kule ziemską i

przywieziemy jej Królewskiej Wysokości podarunek, zaszczyt wręczenia którego przypadł

nam w udziale. Nie będzie to złoto ani niewolnicy, ani nawet wiedza odległych miejsc. Nie

tego pragnie ona i jej Spółka Wypraw Handlowych. Tego dnia, gdy znów staniemy w doku

Lavre, złożymy jej w hołdzie nasze osiągnieęcie: czyn, na który nikt w świecie do tej pory się

nie odważył.

Stali jeszcze chwile w ciszy zakłócanej jedynce szumem morza. Potem powiedział cicho:

– Rozejść się. – Odwrócił się i odszedł do swojej kajuty.

Tak wiec płynęliśmy dalej. Załoga była cicha, ale pogodna, a oficerowie starali się

ukrywać swoje wątpliwości. Ja bytem zajęty nie tyle obowiązkami duchownego, za co mi

płacono, czy też kształceniem się na przyszłego kapitana, ile pomaganiem astrologowi

Froadowi. Przy tak wspaniałej pogodzie często pracował na pokładzie. Jemu było obojętne

czy utoniemy, czy będziemy płynąć, przeżył już tak wiele i liczyła się dla niego tylko wiedza

o niebie, którą tutaj mógł pogłębiać. W nocy, kiedy stał na dziobie statku z kwadrantem,

astrolabium i teleskopem, oblany srebrną, poświatą, przypominał świętego z witraży kościoła

w Provien.

– Spójrz tam, Zhean. – Wąską dłonią wskazał na Tambur, zawieszony na purpurowym

niebie w otoczeniu kilku gwiazd, które odważyły się mu towarzyszyć. O północy ukazywał

się w całej pełni, ogromna lazurowa tarcza, po której przesuwały się smugi złej czerni. Mały

świetlik – księżyc, który nazwaliśmy Siett, migotał tuż przy mglistej krawędzi giganta.

– Zobacz – stwierdził Froad – nie ma wątpliwości, widać jak obraca się wokół swojej osi,

jak burze szaleją w atmosferze. Tambur przestał być najbardziej tajemniczą ze strasznych

legend i przerażającą zjawą, która pojawiła się przed nami na nieznanych wodach, on istnieje

naprawdę. To świat taki jak nasz. O wiele większy, to pewne, ale po prostu sferoida w

przestrzeni, wokół której porusza się nasza planeta, zwracając zawsze tę samą półkulę w

stronę swego władcy. Przypuszczenia starożytnych zostały potwierdzone. Nasz świat nie

tylko jest okrągły, ba, to dla każdego jest oczywiste... ale w dodatku okrąża większe centrum,

które z kolei odbywa roczną podróż dookoła słońca. Ale, w takim razie, jak duże jest to

słońce?

– Siett i Balant to wewnętrzne satelity Tambura – starałem się uporządkować swoje

wiadomości. – Vieng, Darou i inne księżyce, które często widać u nas w kraju, poruszają się

po szlakach leżących na zewnątrz naszego świata. No tak! Ale jak to wszystko się trzyma?

– Tego nie wiem. Może kryształowa kula, zawierająca gwiazdy wywiera na nie nacisk.

Ten sam nacisk spowodował to, że znaleźliśmy się tutaj, w czasie Upadku z Nieba.

Noc była ciepła, ale zadrżałem jak z zimna. – W takim razie szepnąłem – ludzie mogą

być również ... na Sietcie, Balansie, Viengu... nawet na Tamburze?

– Kto wie? Wiele lat upłynie zanim się dowiemy. I jakie to będą lata! Dziękuj Bogu,

Zhean, że urodziłeś się w zaraniu nadchodzącego wieku.

I Froad ponownie zajął się obliczeniami. Pozostali oficerowie uważali to za nudne

zajęcie, ale ja już poznałem matematykę na tyle, by zrozumieć, że dzięki tym niekończącym

się tabelom można dowiedzieć się, jakie są prawdziwe rozmiary ziemi, Tambura, słońca,

księżyców i gwiazd, jakie są ich drogi w przestrzeni i gdzie leży Raj. Tak więc prości

marynarze, którzy przechodząc obok naszych instrumentów czynili znaki i mruczeli zaklęcia,

byli bliżsi prawdy niż dżentelmeni Rovica: bo Froad doprawdy miał do czynienia z potężną

siłą.

Już z daleka dostrzegliśmy pływające po powierzchni wodorosty, ptaki, skłębione masy

chmur – wszystkie oznaki lądu. Trzy dni później dobiliśmy do wyspy. jej zieleń przy tak

spokojnym niebie wydawała się bardzo intensywna. Gwałtowniejsze niż na naszej półkuli fale

przybrzeżne rozbijały się o wysokie skały i spienione wracały z rykiem. Płynęliśmy ostrożnie

wzdłuż brzegu, wypatrując odpowiedniego podejścia, a kanonierzy stali przy działach z

zapalonymi zapalnikami. Niebezpieczeństwo stanowiły nie tylko nieznane prądy i mielizny –

mieliśmy już kilka potyczek z pływającymi czółnami kanibalami. Najbardziej baliśmy się

zaćmienia. Możecie sobie wyobrazić, jak na tamtej półkuli słońce codziennie zachodzi za

Tambur. Na tamtej szerokości geograficznej działo się to około południa i trwało prawie

dziesięć minut. Był to budzący grozę widok: główna planeta – bo tak nazywał ją Froad –

pokrewna Diellowi i Cointowi, stawała się otoczonym czerwoną poświatą czarnym krążkiem

na nagle pełnym gwiazd niebie Wiał zimny wiatr i nawet fale przybrzeżne zdawały się

uspakajać .

A jednak ludzka dusza jest tak zuchwała, że nasze czynności przerywaliśmy tylko na

modlitwę w chwili, gdy znikało słońce i myśleliśmy więcej o niebezpieczeństwie rozbicia

statku w ciemnościach, niż o Majestacie Boga.

Tambur jest tak jasny, że płynęliśmy okrążając wyspę nawet w nocy. Od wschodu od

zachodu słońca, przez dwanaście straszliwych godzin Złoty Skoczek posuwał się wolno

naprzód. Kiedy zbliżało się drugie już południe, wytrwałość kapitana Rovica została

nagrodzona. Między skałami ukazał się długi fiord. Wiatr wiał od brzegu, wiec zwinęliśmy

żagle i wzięliśmy się za wiosła. Był to niebezpieczny moment, zwłaszcza, że dostrzegliśmy

wioskę nad fiordem.

– Czy nie powinniśmy zostać tutaj poczekać aż oni pierwsi do nas podpłyną, kapitanie? –

ośmieliłem się zapytać.

Rovic splunął za burtę.

– Przekonałem się, że nigdy nie należy okazywać wahania – odparł. -Jeśli ci z czółna nas

zaatakują, pokażemy im jak smakują nasze kule. Ale sądzę, że jeśli od razu spostrzegą, iż się

ich nie boimy, to nie będą skłonni do przygotowania później jakiejś zdradzieckiej zasadzki.

Okazało się, że miał rację.

Później dowiedzieliśmy się, że natrafiliśmy na wschodnią krawędź wielkiego archipelagu.

Mieszkańcy byli znakomitymi marynarzami, mimo że mieli jedynie łodzie z wydrążonych

pni. Jednak długość tych łodzi często sięgała czterech metrów i z czterdziestoma wiosłami lub

trzema żaglami taki statek mógł niemal dorównać prędkością naszemu, a przy tym łatwiej

było nim manewrować. Jednak niewiele miejsca na ładunek ograniczało ich zasięg.

Tubylcy mieszkali w drewnianych, krytych słomą chatach i używali jedynie kamiennych

narzędzi, ale byli cywilizowanymi ludźmi. Uprawiali ziemię i łowili ryby, a ich księża mieli

swój alfabet. Wysocy i silni, trochę ciemniejsi i mniej owłosieni niż my, wyglądali

imponująco, zarówno nago, jak i w pełnej gali ubrań, piór i ozdób z muszli. Tworzyli luźne

imperium, obejmujące cały archipelag, handlowali a także najeżdżali leżące dalej na północ

wyspy. Całe państwo nazywali Hisagazi, a wyspę, na którą trafiliśmy – Yarzik.

Wszystkiego tego dowiedzieliśmy się stopniowo, w miarę jak opanowywaliśmy ich

język. A spędziliśmy tam kilka tygodni. Książę wyspy, Guzan, przyjął nas dobrze,

dostarczając nam pożywienia, schronienia i potrzebnych pomocników. My, z kolei,

dawaliśmy im wyroby ze szkła, bele wondyjskiego materiału i inne podobne towary. Mimo to

napotkaliśmy na wiele trudności. Zbyt błotniste brzegi uniemożliwiały wyciągnięcie statku na

ląd, więc aby oczyścić statek, musieliśmy zbudować suchy dok. Wielu z nas zapadło na jakąś

nieznaną chorobę i chociaż wszyscy wyzdrowieli, to jednak opóźniło to nasze prace.

– Nie ma teko złego, co by na dobre nie wyszło – powiedział mi pewnego wieczoru

Rovic. Przekonawszy się o mojej dyskrecji, zwierzał się czasem ze swoich myśli. Kapitan jest

zawsze samotny, a Rovicowi, synowi rybaka, korsarzowi, samoukowi, zwycięzcy nad Wielką

Flotą Sathyanu, któremu sama Królowa nadała szlachectwo, trudniej było zachować

konieczną powściągliwość niż urodzonemu dżentelmenowi.

Czekałem w milczeniu, tam, w trzcinowej chatce, którą mu podarowano. Migotała

lampka, coś szeleściło w trzcinach. Za chatą podmokły teren obniżał się stopniowo, aż do

fiordu lśniącego w świetle Tambura. W drzwiach między zbudowanymi na palach domami,

szemrał wiatr. Szałem stłumiony głos bębnów, monotonny śpiew i tupot stóp wokół jakiegoś

rytualnego ognia. Chłodne wzgórza Montaliru wydawały się tak daleko.

Rovic wyciągnął swe muskularne ciało, w tym upale odziane jedynie w prosty marynarski

kilt. Kazał sobie przynieść ze statku normalne krzesło.

– Bo widzisz, przyjacielu – mówił dalej – gdybyśmy mieli mniej czasu, moglibyśmy

najwyżej wypytać się o złoto. Może nawet udałoby się nam zdobyć jakieś wskazówki. Ale

usłyszelibyśmy znowu to samo: “Tak, zamorski panie, jest naprawdę królestwo, w którym

ulice wyłożone są złotem... sto mil na zachód", a wszystko byle pozbyć się nas jak najprędzej.

A dzięki temu, że nasz pobyt się przedłużył wypytałem księcia i bałwochwalczych kapłanów

trochę dokładniej. Udzieliłem im tak skąpych informacji na temat tego skąd przybywamy i co

już wiemy, że powiedzieli mi wiele nowych rzeczy.

– Złote Miasta? – krzyknąłem.

– Cicho! Nie chce, żeby załogę ogarnęło podniecenie. Jeszcze nie.

Jego spalona słońcem i wiatrem twarz była dziwnie zamyślona. – Zawsze sądziłem, że

opowieści o tych miastach to tylko czcze gadanie powiedział. Musiał zauważyć moje

zaskoczenie, bo uśmiechnął się i mówił dalej. – Chociaż pożyteczne – bo ciągnie nas dookoła

świata jak magnes. – Rozbawienie minęło i znów przybrał ten wyraz twarzy, który niewiele

różnił się od wyrazu twarzy Froada spoglądającego na gwiazdy. – Tak, oczywiście ja też chcę

złota. Ale jeśli w czasie tej podróży nie znajdziemy go, to nic. Po prostu przechwycę kilka

statków z Eralii albo Sathyanu, kiedy już będziemy na swoich wodach i koszt podróży mi się

zwróci. Mówiłem tedy na pokładzie szczerą prawdę. Zhean – ta podróż jest celem samym w

sobie.

Otrząsnął się z zamyślenia i powiedział rześkim głosem:

– Dając mu do zrozumienia, ze wiem już prawie wszystko na ten temat, wyciągnąłem z

księcia Guzana potwierdzenie pogłosek, że na głównej wyspie Hisagazi jest coś, o czym

ledwie ośmielam się myśleć. Statek bogów, jak dowiedział, i prawdziwy żywy bóg, który

przybył do nich z gwiazd. Tego możesz się dowiedzieć od pierwszego lepszego tubylca.

Tajemnica, którą znają tylko wyższe klasy to to, że historia ta nie jest jedynie legendą, ale

autentycznym faktem. Tak przynajmniej twierdzi Guzan. Sam nie wiem co o tym myśleć. A

jednak... Zabrał mnie do świętej jaskini i pokazał przedmiot z tego statku. Sądzę, że to jakiś

zegarowy mechanizm. Ale co, nie wiem. Z lśniącego srebrzystego metalu, jakiego nigdy nie

widziałem. Kapłan powiedział, żebym spróbował to rozbić. Nie był ciężki, więc metal musiał

być cienki, ale stępił moją szpadę, skała, którą w niego uderzyłem roztrysnęła się, a mój

brylantowy pierścień nie zostawił na nim żadnej rysy.

Wyszeptałem chroniące przed złym zaklęcie. Przeszedł mnie dreszcz. Bębny mamrotały

w ciemnościach, a nad wodą jak żywe srebro wisiał Tambur, każdego popołudnia zjadający

słońce.

Kiedy Złoty Skoczek znów nadawał się do żeglugi, Rovic bez problemu uzyskał

pozwolenie na złożenie wizyty monarsze Hisagazi na głównej wyspie. Właściwie trudno by

mu było tego uniknąć. Wieść o nas dotarta już do najdalszych zakątków królestwa i możni

panowie z niecierpliwością oczekiwali widoku błękitnookich przybyszów. Doprowadzeni do

ładu i znów zadowoleni, uwolniliśmy się od uścisków śniadych dziewcząt i wróciliśmy na

statek. W górę kotwica, w górę żagle! Żegnani śpiewem, którego echo płoszyło krążące nad

błotami ptaki, wyszliśmy w morze. Tym razem mieliśmy eskortę. Sam Guzan wskazywał nam

drogę. Był to potężny mężczyzna w średnim wieku, przystojny mimo sinego tatuażu na

twarzy i ciele. Kilku jego synów rozłożyło sobie materace na naszym pokładzie, a rój

wojowników w czółnach wiosłował przy burtach.

Rovic wezwał bosmana Etiena do swej kajuty.

– Jesteś roztropnym człowiekiem – powiedział. – Powierzam a pilnowanie, by załoga

była czujna, z bronią w pogotowiu, ale to ma się odbywać dyskretnie.

– Dlaczego, kapitanie? – Na pokrytej bliznami twarzy pojawiło się przerażenie. – Czy

podejrzewasz, że tubylcy coś knują?

– Któż to może wiedzieć? – odparł Rovic. – Ale nic nie mów załodze! Nie potrafią

ukrywać swoich uczuć. Gdyby ogarnęła ich chęć walki albo strach tubylcy od razu by to

wyczuli i stali się niespokojni – co z kolei pogorszyłoby nastroje wśród naszych ludzi i tylko

Boża Córka wie, co mogłoby się w końcu zdarzyć. Zwróć tylko uwagę na to, żeby broń

zawsze była pod ręką, a nasi ludzie trzymali się razem.

Etien ukłonił się i wyszedł. Ośmieliłem się zapytać, co Rovic miał na myśli.

– Nic konkretnego – powiedział. – Ale w tej oto dłoni trzymałem mechanizm, którego

nawet Wielki Pan z Ciariu nie mógłby sobie wyobrazić i opowiadano mi niestworzone

historie o Statku, który spłynął z nieba przynosząc boga czy też proroka. Guzan wierzy, że

wiem więcej, niż wiem naprawdę, i liczy na to, że będziemy nowym elementem,

zakłócającym ustalony porządek, dzięki czemu ma nadzieję zaspokoić swoje ambicje. Nie bez

powodu zabrał ze sobą tych wszystkich wojowników. A jeśli chodzi o mnie... mam zamiar

dowiedzieć się czegoś więcej.

Siedział przy stole, przyglądając się jak promień słońca przesuwa się w górę i w dół po

Anderson Poul - Najdłuższa podróż.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: