WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE.pdf

(66 KB) Pobierz
WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE
PROBLEM ZMIENNEJ WARTO Ś CI PIENI Ą DZA W CZASIE
KaŜdej działalności gospodarczej towarzyszy pieni ą dz , który jest
miernikiem wartości i umoŜliwia wycenę firmy, jej własnych i obcych
kapitałów, osiąganych przychodów, ponoszonych kosztów, a takŜe
realizowanych zysków i ponoszonych strat.
Pieniądz posiada cechy swoistego dobra, które ma określoną warto ść,
którą naleŜy uwzględniać zarówno w toku przygotowywania jak i oceny
realizacji decyzji finansowych.
Deprecjacja – spadek wartości pieniądza np. pod wpływem inflacji
Aprecjacja – wzrost wartości pieniądza np. pod wpływem deflacji
Dewaluacja – obniŜenie wartości pieniądza krajowego
w stosunku do innych walut.
Rewaluacja – wzrost wartości pieniądza krajowego
w stosunku do innych walut.
2 Pieniądz będący aktualnie do dyspozycji w formie gotówki ma
większą wartość dla posiadacza niŜ analogiczna jego suma, która
będzie zainkasowana w przyszłości (zostanie zwrócona w
późniejszym okresie).
4 Im dłuŜszy jest czas zamroŜenia pieniądza, tym odleglejszy termin
moŜliwości dysponowania nim, tym mniejsza wobec tego jest jego
aktualna wartość.
Stopa procentowa (odsetki) - cena wykorzystania obcego pieni ą dza
Realna stopa procentowa
d r
= 100
(
d
-
1
100
+
i
d - realna stopa procentowa , d – nominalna stopa procentowa, i –
stopa inflacji.
r
JeŜeli stopa procentowa przekracza poziom inflacji, to róŜnicę między tymi
wielkościami określa się mianem realnej stopy procentowej.
W
Przykład 1. Nominalna stopa procentowa wynosi 8% rocznie przy załoŜeniu, Ŝe
odsetki naliczane są od dołu po zakończeniu roku. Natomiast ogólny wzrost cen w
danym miesiącu w stosunku do ich poziomu sprzed 12 miesięcy stanowił: wariant A
— 10%, wariant B — 5%. W rezultacie realna stopa procentowa ukształtowała się
następująco:
(
8
-
10
100
=
-
82
%
100
+
10
-przy wariancie A:
( )
8
-
5
100
=
2
86
%
100
+
5
-przy wariancie B:
Efektywna stopa procentowa uwzględnia skutki opodatkowania. równa
jest realnej stopie procentowej pod warunkiem, Ŝe przychody nie
podlegają obciąŜeniu podatkiem dochodowym
Przykład 2. Firma A osiągnęła zysk na działalności operacyjnej. Ponadto
otrzymała odsetki od środków na rachunku bieŜącym w banku wynoszące 3% rocznie,
)
gdzie:
)
1
100258841.004.png 100258841.005.png
a od lokat terminowych 8% rocznie. Jednocześnie korzystała z kredytu bankowego,
od którego odsetki stanowiły 12% rocznie. Stopa podatku dochodowego stanowiła
24%, a inflacji rocznej — 6%.
Wobec tego odsetki po wyeliminowaniu podatku dochodowego ukształtowały się
następująco:
— od środków na rachunku bieŜącym:
3 (l - 0,24) = 2,28%
— od lokaty terminowej:
8 (l - 0,24) = 6,08%
— od kredytu:
12(1-0,24) =9,12%
Natomiast efektywne stopy po uwzględnieniu inflacji wyniosły w przypadku:
(
2
28
-
6
100
=
-
3
%
106
— środków na rachunku bieŜącym:
(
6
-
6
100
=
0
08
%
106
— od lokaty terminowej
(
9
12
-
6
)
100
=
2
94
%
106
— kredytu bankowego
Właściciel firmy A ulokował własne oszczędności w obligacjach, od których otrzymał
odsetki po zakończeniu roku wynoszące 9,0%. Wobec tego po uwzględnieniu
zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 20% stopa odsetek wyniosła:
9(1-0,2) =7,2%
JeŜeli przyjąć, Ŝe inflancja stanowiła 3% rocznie, to efektywna stopa odsetek od
obligacji wyniosła:
(
7
,
2
-
3
100
=
4
17
%
103
PowaŜne znaczenie przy kształtowaniu wysokości stopy procentowej ma
polityka banku centralnego, który reguluje:
3 wysokość stopy od kredytów lombardowych, z których mogą korzystać
banki komercyjne,
4 stopę redyskontową skupowanych weksli od banków komercyjnych,
7 wysokość rezerw obowiązkowych, jakie te banki obowiązane są tworzyć.
)
)
)
100258841.006.png
Koszt pieni ą dza ustala się przy zastosowaniu rachunku odsetek, który
występuje w róŜnych formach. W zaleŜności od podstaw i sposobu naliczania
odsetek, częstotliwości ich wypłaty itp., moŜna wyodrębnić rachunek odsetek:
— prostych , jeŜeli są one obliczane stale od tej samej kwoty pienięŜnej, co z
reguły oznacza, Ŝe są one pobierane bieŜąco po naliczeniu,
— zło Ŝ onyc h, przy którym odsetki ulegają kapitalizacji, tzn. nie są bieŜąco
wypłacane, ale powiększają pierwotny kapitał, a tym samym podstawę do
obliczenia odsetek za następny okres; natomiast wypłata odsetek następuje
dopiero łącznie ze zwrotem kapitału.
Odsetki proste
Rachunek prostych odsetek stosowany jest przy obliczaniu kosztu
wykorzystania obcego pieniądza w krótkich okresach czasu, nie
przekraczających w zasadzie jednego roku.
O
= 100
K
´
d
´
t
gdzie: O - kwota odsetek, K - kapitał (podstawa
naliczania odsetek),
d - stopa procentowa (stopa odsetek), t - czas
wykorzystania kapitału (odroczenia
płatności).
Przykład 3. Otrzymano poŜyczkę 50 000 zł na 5 miesięcy przy załoŜeniu, Ŝe
wraz z jej zwrotem wierzyciel otrzyma odsetki w wysokości 1,5% miesięcznie.
Ich kwota wyniesie:
50000
´
1
´
5
=
3750
zl
100
W przypadku gdy stopa procentowa wyznaczona jest dla innej jednostki czasu
od jednostki, w której liczony jest okres wykorzystania kapitału, trzeba te
wielkości sprowadzić do porównywalnego układu
Przykład 4
ZałoŜenia jak w poprzednim przykładzie, z tym Ŝe stopę procentową ustalono
100258841.007.png 100258841.001.png
w skali rocznej w wysokości 18%. Wobec tego odsetki za jeden miesiąc oblicza
się w następujący sposób:
50000
´
5
´
18
=
3750
zl
100
12
Odsetki „od stu” za okres krótszy ni Ŝ rok
= 100
gdzie:
r - oznacza liczbę dni w roku, pozostałe oznaczenia jak wyŜej.
K
´
d
´
t
r
Przykład 5. Przedsiębiorstwo zaciągnęło krótkoterminowy kredyt 25 maja na
sumę 70 000 zł i zwróciło go 10 września tego samego roku, płacąc odsetki w
skali 12% rocznie. Liczba dni wykorzystania kredytu wynosiła 108 dni (w maju
6 dni, w czerwcu 30 dni, w lipcu i sierpniu po 31 dni i we wrześniu 10 dni).
Suma odsetek wyniosła:
70000
´
12
´
108
=
2485
,
48
100
365
Dyskonto – potr ą canie z góry odsetek
Porównywalność stopy dyskonta ze stopą odsetek inkasowych z dołu:
d
= 100
d
s
´
100
-
d
s
d — stopa dyskonta w skali rocznej, d — stopa odsetek pobieranych
jednorazowo z dołu po zakończeniu roku.
s
Przykład 6. Firma rozwaŜa zaciągnięcie kredytu w wysokości 80 000 zł, od
którego odsetki płatne z dołu wyniosłyby 15% rocznie. Zamiast tego kredytu
firma moŜe pozyskać gotówkę dzięki zdyskontowaniu w banku posiadanych
weksli klientowskich. Wówczas stopa dyskontowa, tj. potrąconych z góry
odsetek od weksli wynosiłaby 14%. Jest ona zatem nominalnie niŜsza od stopy
oprocentowania kredytu, ale po uwzględnieniu warunków porównywalnych jest
wyŜsza, poniewaŜ:
14
´
100
=
16
,
%
100
-
14
Aktualna warto ść lokaty pieni ęŜ nej na ustalony okres i przy zało Ŝ onej
stopie procentowej w skali rocznej
C a
=
N
´
100
¸
100
+
d
´
t
365
gdzie:
O
gdzie:
100258841.002.png 100258841.003.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin