WHO, katastrofy.pdf

Biuro Światowej Organizacji Zdrowia w Polsce

Polska jest krajem członkowskim Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) od początku

jej istnienia, to jest od 7 kwietnia 1948 r. Od tamtej pory 7 kwietnia obchodzi się na

całym świecie jako Światowy Dzień Zdrowia. Główna siedziba Organizacji znajduje

się w Genewie. Biuro WHO w Polsce utworzone zostało w lipcu 1992 r. Jest ono

integralną częścią Biura Regionalnego Światowej Organizacji Zdrowia dla Europy

(WHO EURO) z siedzibą w Kopenhadze. Działalność Organizacji w Polsce opiera się

na istniejącej sieci ośrodków współpracy (Collaborating Centres, Counterparts i Focal

Points), koordynowanych przez Biuro WHO (Country Office) i wspieranych przez nie

poprzez świadczenie pomocy technicznej.

Głównym partnerem Biura WHO w Polsce jest Ministerstwo Zdrowia. Współpraca

między Biurem Regionalnym WHO w Kopenhadze, a Polską koncentruje się na

zagadnieniach systemu ochrony zdrowia oraz na największych zagrożeniach dla

zdrowia publicznego. Szczególny nacisk został położony na realizację priorytetów

uaktualnianych co dwa lata w umowach zawieranych w wyniku negocjacji między

rządem Polski, a Biurem Regionalnym WHO (Biennial Collaborative Agreement -

BCA). W umowach określane są konkretne oczekiwane rezultaty oraz podejmowane

działania, służące ich osiągnięciu.

Zadaniem Dyrektora Biura WHO w Polsce (Head of the WHO Country Office in

Poland) jest zapewnienie kooperacji między Biurem Regionalnym WHO

w Kopenhadze a krajem członkowskim. Jego obowiązkiem jest reprezentowanie

Dyrektora Regionalnego oraz koordynowanie i wspieranie programów wdrażanych

przez WHO na obszarze danego państwa. Do obowiązków Dyrektora Biura należy

między innymi:

 Reprezentowanie Światowej Organizacji Zdrowia w kraju członkowskim;

 Negocjowanie, planowanie i koordynacja działań WHO na terenie kraju;

 Działanie na arenie stosunków publicznych, poprzez pełnienie roli rzecznika

WHO;

Status Prawny Biura Światowej Organizacji Zdrowia opiera się o porozumienie

między Rządem Polskim, a Światową Organizacją Zdrowia z 1965 r. oraz

o Konwencję Genewską o Przywilejach i Immunitetach, której Polska jest

sygnatariuszem od 1969 r.

Główne działania podejmowane obecnie w Polsce przez WHO EURO:

 Działania wynikające z umów dwuletnich

 Działania na rzecz zwalczania gruźlicy

 Program Zdrowie Dzieci i Środowisko

 Program na rzecz Bezpieczeństwa Żywności

 Sieć Szkół Promujących Zdrowie

 Sieć Szpitali Promujących Zdrowie

 Sieć Zdrowe Miasta

 i inne.

Światowa Organizacja Zdrowia , WHO (ang. World Health Organization ) to jedna z

organizacji działających w ramach ONZ. Została utworzona w roku 1946, lecz

działalność rozpoczęła w 1948.

Siedzibą WHO jest Genewa.

Zadania i cele organizacji

Zadaniem WHO jest działanie na rzecz zwiększenia współpracy między państwami w

dziedzinie ochrony zdrowia i zwalczania epidemii chorób zakaźnych, a także

ustalanie norm dotyczących składu lekarstw i jakości żywności. Organizacja dąży

również do zapewnienia opieki medycznej ludności świata oraz zmniejszenia

śmiertelności niemowląt.

Do największych sukcesów tej organizacji należy zwalczanie epidemii groźnych

chorób, takich jak: gruźlica, malaria, cholera czy dżuma poprzez masowe

szczepienie. WHO walczy także z AIDS. Polska jest krajem członkowskim Światowej

Organizacji Zdrowia (WHO) od początku jej działalności. Jest również członkiem

Biura Regionalnego Światowej Organizacji Zdrowia dla Europy (WHO EURO) z

siedzibą w Kopenhadze. W jej strukturze znajduje się Światowe Zgromadzenie

Zdrowia, Rada Wykonawcza i Sekretariat oraz 6 biur regionalnych. Wyniki jej

działalności są ogłaszane w wydawnictwie periodycznym Official Records of the

World Health Organization.

Definicja katastrofy:

Katastrofa to wystąpienie huraganu, tornada, burzy, pływu, wysokiego poziomy

wody, fali, trzęsienia ziemi, suszy, burzy śnieżnej, epidemii, braku żywności, pożaru,

eksplozji, erupcji wulkanu, katastrofy budowlanej, katastrofy drogowej, lub inne go

zdarzenia powodującego cierpienie ludzi lub powodującego niezaspokojenie potrzeb

ludzkich tw taki sposób, że poszkodowani nie są w stanie złagodzić jej skutków bez

pomocy z zewnątrz.

Katastrofa (ang. Disaster) jest zdarzeniem powodującym śmierć, obrażenia i

zniszczenie mienia o takim nasileniu, że dla ograniczenia jego skutków nie

wystarczają działania podejmowane rutynowo. W celu opanowania sytuacji (pod

względem medycznym, i nie tylko) wymagane będzie często uzyskanie pomocy z

zewnątrz. Zazwyczaj są to zdarzenia powodujące znaczne zagrożenia w obszarze

porządku publicznego, wymagające zaangażowania znacznych sił ratowniczych,

porządkowych i pomocniczych, niekiedy również sił specjalistycznych. Dla służb

medycznych, sytuacja katastrofy oznacza wystąpienie względnej dysproporcji

pomiędzy potrzebami ze strony ofiar a możliwościami niesienia pomocy przez

lokalnie działający system opieki medycznej. Dysproporcja ta dotyczy zarówno

pomocy przedszpitalnej, jak i lecznictwa szpitalnego. Wiele katastrof występuje

sposób nagły i niespodziewany, inne są możliwe do przewidzenia. Ta różnica w

sposobie ich występowania ma ogromne znaczenie w przygotowaniu lokalnych służb

ratowniczych. Na pewnego typu zdarzenia musimy być zawsze przygotowani, np. na

wypadek autokarowy, na inne w mniejszym stopniu, gdyż będziemy mięli więcej

czasu na zgromadzenie odpowiedniej ilości środków medycznych i sprzętu, oraz na

mobilizację personelu.

Katastrofy:

 Cywilizacyjne

 komunikacyjne

 przemysłowe

 budowlane

 pożary i wybuchy w aglomeracjach

 Środowiskowe

 trzęsienia ziemi

 powodzie

 lawiny

 pożary

 huragany

 susze

 tsunami

 wybuchy wulkanów

 Militarne

 Wojna konwencjonalna

 użycie środków BCN

 Społeczne

 Akty terroru (także BIO)

1 POWODZIE

Przez pojęcie powodzi rozumiemy przejściowe zatopienie znacznych obszarów lądu,

które może być spowodowane obfitymi opadami deszczu lub intensywnym

topnieniem śniegu, spływem kry i tworzeniem się zatorów lodowych. Na wybrzeżach

morskich spiętrzenia rzek (i powstające w efekcie tego znaczne rozlewiska) mogą

również powstać pod wpływem wiatru. W rejonach sejsmologicznych częstym

zjawiskiem są również wysokie fale /5-30m/, których prędkość rozprzestrzeniania się

dochodzi do 400-800 km/h. Zagrożenie katastrofalnymi zatopieniami występuje

również w przypadku awarii lub uszkodzenia urządzeń hydrotechnicznych (tam,

zbiorników i zapór wodnych). Na obszarze naszego kraju znajduje się kilkaset

różnorodnych zbiorników wodnych. Największe z nich to Solina, Włocławek,

Otmuchów, Jeziorsko, Rożno i Goczałkowskie. Zapory o największej wysokości

spiętrzenia wody to: Solina, Pilchowice, Rożno i Tresna. Oprócz sztucznych

zbiorników wodnych istnieje szereg zbiorników naturalnych, które w czasie

niesprzyjających warunków atmosferycznych stwarzają również zagrożenie

powodziowe. Łącznie na obszarze naszego kraju katastrofalnymi zatopieniami

zagrożony jest obszar o powierzchni ok. 2900 km2, na którym zamieszkuje 1,2 mln.

osób, znajduje się ok. 500 zakładów produkcyjnych, 800 mostów, 1300 km dróg

towarowych, 400 km linni kolejowych. Częściowemu lub całkowitemu zatopieniu

może ulec 70 miast oraz setki wsi i osad. O rozmiarach i skutkach powodzi decyduje

w dużej mierze stan środowiska naturalnego danego rejonu. Na terenach

pozbawionych lasów i osłony innej roślinności (sprzyjających małemu wchłanianiu

wody) rozlewiska są większe i dłużej utrzymują się na ich powierzchni. W większości

przypadków można przewidzieć powodzie i zawczasu podjąć niezbędne kroki

będące w stanie zapobiec zgubnym skutkom tej klęski. Rozmiary powodzi

spowodowanej przyborem wiosennym można prognozować nawet na miesiąc

wcześniej na podstawie materiałów nagromadzonych w wyniku wieloletnich

obserwacji. W przypadku powodzi spowodowanych zatorami lodowymi czas

ostrzeżenia jest znacznie krótszy. Jeszcze mniejszy okres czasowy pozostaje na

przewidywane skutki powodzi sztormowych i niebezpieczeństw związanych z

monsunami", a także przy nieprzewidzianych katastrofalnych powodziach,

występujących z reguły na skutek gwałtownego zakłócenia spływu rzek /np.

osunięcia gruntu czy skał tworzących niespodziewane zatory i tamy podczas

ulewnych opadów/. Przy prognozowaniu zagrożenia powodziowego dla każdej

miejscowości konieczne jest uwzględnianie wszystkich aspektów mających wpływ na

zwiększenie bądź zmniejszenie jego skutków, takich jak: istnienie wałów ochronnych,

tam, śluz, kanałów, odpływów, węzłów i zbiorników wodnych, urządzeń

hydrotechnicznych i melioracyjnych oraz możliwość prowadzenia akcji awaryjno-

ratunkowej. Nawet pobieżna analiza danych wyjściowych, niezbędnych do określenia

charakteru i zakresu przedsięwzięć ochronnych wykazuje, że zależą one przede

wszystkim od konkretnych warunków lokalnych.

2 POŻARY

Pożarem nazywamy samorzutne, niekontrolowane rozprzestrzenianie się ognia,

zagrażające życiu ludzi i powodujące straty materialne. W obecnych czasach żywioł

ten stanowi jedno z główniejszych niebezpieczeństw trapiących ludzkość. Pożary

naturalne uwarunkowane są różnymi przyczynami: wyładowania atmosferyczne,

samozapłon (np. torfu, siana itp.), promienie słoneczne skupione przez szkło czy

soczewkę lub zerwanie linii energetycznej. W 80% przypadków przyczyną

zaprószenia ognia jest jednak działalność człowieka. Nieumyślne bądź celowe

podpalenie może przyczynić się do rozprzestrzenienia się pożaru aż do granic

określonych klęską żywiołową. Najczęstszymi przyczynami powstawania takich

pożarów są: nieostrożne obchodzenie się z ogniem lub podpalenie celowe (w tym

np.: wypalanie łąk i ściernisk), wady urządzeń ogrzewczych, elektrycznych i

gazowych, iskrzenie pojazdów, maszyn i urządzeń. Największe szkody ekologiczne

wyrządzają pożary lasów i puszcz, będące źródłem olbrzymiej emisji gazów

szklarniowych, powodujące erozję gleby, lokalne zmiany warunków klimatycznych i

wodnych. Niszczą one nie tylko znaczne ilości drzewostanu (przyczyniając się do

dużych strat ekonomicznych) ale także znajdujące się w lesie pożytki i kultury.

Obniżają się przez to niektóre właściwości lasu, jak korzystny wpływ na środowisko

czy zdolność zachowywania wilgoci. W wyniku pożarów wyniszczona zostaje cenna

fauna oraz ulega zakłóceniu planowa gospodarka leśna. Żywioł ogarniający duże

obszary stanowi bezpośrednie zagrożenie dla okolicznych miast i osiedli ludzkich.

Dość często spotykane są również pożary torfowisk, których skutki wynikają nie tyle z

siły ognia, co z bardzo dużego zadymienia terenu. Pożary są też częstym zjawiskiem

towarzyszącym trzęsieniom ziemi oraz awariom urządzeń przemysłowych i

komunalnych.

3 TRZĘSIENIA ZIEMI

Do najbardziej groźnych i niszczycielskich klęsk żywiołowych występujących na

naszej planecie należą trzęsienia ziemi. Przez pojęcie trzęsienia ziemi rozumiane są

wstrząsy podziemne oraz drgania powierzchni ziemi spowodowane przyczynami

naturalnymi (przeważnie procesami tektonicznymi). W ognisku trzęsienia ziemi

zachodzi proces wyzwalania się energii nagromadzonej na skutek złożonych i

długotrwałych reakcji. W centrum ogniska powstaje tzw. hipocentrum, którego rzut na

powierzchnię nosi nazwę epicentrum. Podczas trzęsienia ziemi wyzwolona energia

rozprzestrzenia się w postaci fal sejsmicznych. Pod względem swej intensywności,

czyli objawów zauważalnych na powierzchni ziemi, trzęsienia określane są w skali 12

stopniowej. Zazwyczaj trzęsienia te obejmują dość znaczne obszary. Przy silnych

wstrząsach (powyżej 6 stopni) naruszona zostaje spójność gruntu, ulegają

zniszczeniu zabudowania i konstrukcje nośne, zostają uszkodzone sieci komunalne i

energetyczne oraz występują duże straty sanitarne. W górach zdarzają się osuwiska

i lawiny, a w przypadku podwodnego trzęsienia ziemi powstają olbrzymie fale.

Średnioroczne dane wykazują, iż na Ziemi występuje ok. 100 trzęsień powyżej 6

stopni w skali Richtera. Oznacza to, że przeciętnie co trzy dni mamy do czynienia z

tym niszczycielskim żywiołem. Statystyka lat 1984 - 94 wykazuje jak tragiczne są

skutki tego zjawiska: ok. 90 tys. ofiar śmiertelnych, pół miliona rannych, kilka

milionów ludzi bez dachu nad głową. Najtragiczniejsze trzęsienia ziemi wystąpiły w

Armenii(1988r) - 25 tys. ofiar, w Iranie (1990r) - 40 tys i w Indiach (1993r) - 9,5 tys.

Polska nie leży w strefie bezpośrednich zagrożeń sejsmologicznych. Błędem było by

jednak stwierdzenie, że zjawisko to nie występuje w ogóle. Na obszarze naszego

kraju zdarzają się bowiem wstrząsy ale na ogół o słabym nasileniu i występują dość

rzadko. Zdarzało się jednak, że docierały do nas fale sejsmiczne, których epicentrum

znajdowało się nawet w Rumunii czy Alpach. Trzęsienia ziemi mogą mieć również

charakter wulkaniczny - połączony z erupcją wulkanów lub wzbudzony - wywołany

upadkami i wybuchami meteorytów lub innych ciał kosmicznych. Trzęsienia

wzbudzone mogą też wystąpić po spowodowaniu wybuchu jądrowego w rejonie

sejsmicznym.

4 OSUWISKA

Do rzędu groźnych klęsk żywiołowych zaliczają się również osuwiska, polegające na

zsuwaniu się mas skalnych pod wpływem ciężkości. Przyczyną tego zjawiska może

być: zwiększenie stromizny zbocza spowodowane podmyciem wodą lub podcięciem

stoków wykopami drogowymi lub budowlanymi, osłabienie trwałości skał na skutek

zwietrzenia lub przewilgocenia, oddziaływanie wstrząsów sejsmicznych, a nawet

nadmierne podlewanie sadów ogrodów położonych na zboczach. Zazwyczaj

osuwiska spowodowane zmianą warunków naturalnych nie powstają nagle. Pierwszą

oznaką rozpoczynających się ruchów zsuwowych jest pojawienie się szczelin na

powierzchni ziemi, jezdni i umocnieniach brzegowych, przesunięcie się drzew,

słupów itp. Złudnym zjawiskiem jest fakt, iż im bardziej zagraża osunięcie się gruntu,

tym ruchy osuwiskowe i zmiany w otoczeniu są wolniejsze. Osuwiska niejednokrotnie

niszczą obszerne połacie użytków rolnych oraz drogi i zabudowania, stwarzają

sztuczne i niebezpieczne zapory na rzekach. Występują przeważnie w rejonach

górskich, jak również na stromych brzegach niektórych rzek i wybrzeżach morskich.

Do odrębnej grupy można zaliczyć osuwiska sztucznych urządzeń ziemnych:

nasypów kolejowych, zwałów skalnych a w szczególności olbrzymich hałd ziemi,

gliny czy piachu, które mogą przerodzić się w potoki błotnorumowiskowe niszczące

budynki mieszkalne, tory kolejowe, drogi i urządzenia hydrotechnicze. Przyczyną

powstawania potoków rumowiskowych bywają często ulewne deszcze i huragany.

5 ZASPY I OBLODZENIA

Zaspy śnieżne powstają w następstwie długotrwałych i obfitych opadów śniegu,

którym najczęściej towarzyszą silne wiatry. Oblodzenia powstają na skutek

gwałtownych zmian temperatur w zimie i pokrywają powierzchnie dróg, konstrukcji i

przedmiotów. Silne mrozy powodują straty w produkcji rolnej, naruszają normalną

pracę systemów energetycznych i komunikacyjnych oraz zakładów przemysłowych.

Oczywiście śnieżyca, gołoledź, silny mróz, sadź czy osadzanie się mokrego i

zamarzniętego śniegu nie wszystkim kojarzy się od razu z życiową katastrofą.

Zjawiska te przybierają bowiem charakter klęski dopiero wówczas, gdy na skutek

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: