Holt Victoria - Tajemnica starej farmy.pdf - Biblioteczka pod Różą - roksana_84

Victoria Holt

Tajemnica starej farmy

The Captive

Przełożyła Anna Bańkowska

Dom w Bloomsbury

Miałam zaledwie siedemnaście lat, kiedy dane mi było przeżyć najbardziej nieprawdopodobną

przygodę, jaka mogła spotkać młodą kobietę. Przy tej okazji uchylił się przede mną rąbek świata

tak diametralnie różnego niż ten, do którego przywykłam i w którym mnie wychowano, że odtąd

moje życie uległo całkowitej przemianie.

Zawsze odnosiłam wrażenie, że swoje poczęcie zawdzięczam roztargnieniu rodziców.

Mogłam sobie z łatwością wyobrazić ich konsternację i wręcz przerażenie, kiedy oznaki mojego

nieuchronnego przybycia na ten świat stały się oczywiste. Pamiętam, jak będąc jeszcze bardzo

małym dzieckiem, kiedy przypadkiem wymknęłam się spod oka piastunki, spotykałam na

schodach ojca. Zwykle widywaliśmy się rzadko, więc przy takich okazjach patrzyliśmy na siebie

jak na obcych. Ojciec zwykle nosił okulary odsunięte na czoło, a wtedy opuszczał je niżej, chcąc

przyjrzeć się z bliska dziwnemu stworzeniu, które zabłąkało się do jego świata. Zupełnie jakby

próbował sobie przypomnieć, kto to taki. Potem pojawiała się matka. Ta najwyraźniej

rozpoznawała mnie od razu, bo wykrzykiwała: „O, dziecko! A gdzie opiekunka?”.

Znajome ręce chwytały mnie i szybko uprowadzały z powrotem. Już poza zasięgiem ich uszu

słyszałam burczenie pod nosem: „Co za ludzie! Nie martw się, kruszynko, masz swoją starą

nianię, ona cię kocha”.

I naprawdę to mi wystarczało. Zwłaszcza że poza ukochaną nianią miałam jeszcze pana

Dollanda, kamerdynera, panią Harlow, kucharkę, pokojówki Dot i Meg oraz pomywaczkę Emily.

A później — pannę Felicity Wills.

W naszym domu obowiązywał podział na dwie strefy i dobrze wiedziałam, do której

przynależę.

Był to wysoki budynek usytuowany przy londyńskim skwerze w dzielnicy Bloomsbury. Został

wybrany przez rodziców z powodu bliskości British Museum, o którym na dole mówiono niemal

z nabożeństwem. Kiedy wreszcie uznano mnie za dostatecznie dużą, bym mogła przekroczyć

jego progi, myślałam, że zaraz rozlegnie się głos z nieba i nakaże mi zdjąć buty, gdyż ziemia ta

jest święta.

Moim ojcem był profesor Cranleigh, uznany autorytet w dziedzinie starożytnego Egiptu, a

szczególnie hieroglifów. Matka bynajmniej nie pozostawała w cieniu; brała udział w pracach

męża, towarzyszyła mu w licznych podróżach na wykłady, była też autorką pokaźnego tomu pod

tytułem „Znaczenie kamienia z Rosetty” * . Stał on na honorowym miejscu ramię w ramię z

sześcioma dziełami ojca w pokoju obok jego gabinetu, zwanym przez rodziców biblioteką.

Uhonorowali mnie imieniem Rosetta. Ponieważ wiązało się z ich pracą, przypuszczałam, że w

swoim czasie okażą mi nieco zainteresowania. Kiedy panna Felicity Wills zabrała mnie do

British Museum, chciałam przede wszystkim zobaczyć ów starożytny kamień. Wpatrywałam się

w niego, słuchając w niemym podziwie opowieści o znakach, które okazały się kluczem do

rozszyfrowania pisma starożytnych Egipcjan. Długo nie mogłam oderwać oczu od tak ważnej dla

moich rodziców bazaltowej płyty. Dla mnie jednak najbardziej liczył się fakt, że nosiła to samo

imię, co ja.

* Kamień z Rosetty — płyta odnaleziona w r. 1799, podczas wyprawy Napoleona do Egiptu. Wyryto na niej

identyczne napisy w języku egipskim i greckim, co umożliwiło Champollionowi odczytanie hieroglifów. Po klęsce

Napoleona płyta trafiła do British Museum.

Miałam około pięciu lat, kiedy rodzice wreszcie mnie dostrzegli. Był to wiek, w którym

powinnam rozpocząć edukację, ale perspektywa pojawienia się w domu guwernantki wywołała w

naszej strefie pewien popłoch.

— Śmieszne stworzenia z tych guwernantek — oznajmiła pani Harlow, kiedy zebraliśmy się

przy kuchennym stole w suterenie. — Takie… ni pies, ni wydra.

— Nieprawda — wtrąciłam się. — To damy.

— Kto je tam wie. Są zbyt wielkie jak dla nas, a nie dość dobre dla Nich — wskazała na sufit,

mając na myśli górne strefy. — Szarogęsi się taka, rzuca o byle co… a na górze? Łagodna jak

baranek! Taak, śmieszne stworzenia!

— Podobno ma to być bratanica jakiegoś profesora — odezwał się pan Dolland.

Pan Dolland w lot wyłapywał wszystkie nowiny. Według pani Harlow, był „cwany jak stado

małp”. Dot, która podawała do stołu, miała własne źródła.

— To ten profesor Wills — oświadczyła. — Był z naszym państwem na uniwersytecie, tylko

potem poszedł w inną stronę… nauki przyrodnicze czy coś. No, ale ma bratanicę i szuka dla niej

miejsca. To prawie pewne, że nam ją tu wpakują.

— A czy będzie mądra? — spytałam trwożnie.

— Aż za mądra, gdyby mnie kto pytał — prychnęła pani Harlow.

— Nie będzie mi się pętała po dziecięcym piętrze — oświadczyła niania Pollock.

— O, będzie na to za wielka! Posiłki na tacy… Dot albo Meg mają latanie po schodach jak w

banku.

— Nie chcę jej tutaj — oznajmiłam. — Mogę uczyć się od was. To ich rozśmieszyło.

— Gadaj zdrowa, kochaneczko — odrzekła pani Harlow. — My nie jesteśmy, jak to się

mówi… wykształtowani. No, może z wyjątkiem pana Dollanda.

Popatrzyłyśmy na niego z podziwem i czułością. Nie tylko podtrzymywał godność naszej

strefy, ale też nas zabawiał, a czasem dawał się namówić na występ. Znał na pamięć wiele ról, co

nikogo nie dziwiło, ponieważ kiedyś był aktorem. Widziałam, jak przygotowywał się do wyjścia

na górę — w przepisowym stroju, jak przystało na szacownego kamerdynera — kiedy indziej zaś

w zielonym fartuchu, okręconym wokół dość wydatnego brzucha czyścił srebra i nagle zaczynał

coś śpiewać. Wtedy wszyscy cichutko podchodziliśmy bliżej, by wspólnie cieszyć się tym

jednym z wielu jego talentów.

— Nawiasem mówiąc — tłumaczył skromnie — śpiew nie jest moją specjalnością. Nigdy nie

nadawałem się do sal koncertowych. Zawsze wolałem zwykły teatr, po prostu mam go we krwi.

Najmilej z tamtych dni wspominam chwile, kiedy siadywaliśmy przy dużym kuchennym

stole. Pamiętam owe wieczory… pewnie zimowe, gdyż było ciemno i pani Harlow stawiała

pośrodku parafinową lampę. W kuchennym piecu buzował ogień i pod nieobecność rodziców,

którzy wyjeżdżali często z jakimiś wykładami, ogarniało nas błogie poczucie spokoju i

bezpieczeństwa.

Pan Dolland opowiadał wówczas o swej młodości, kiedy był na drodze do kariery. Nie poszło

mu tak, jak sobie zaplanował, bo inaczej nie siedziałby z nami. Powinniśmy być za to wdzięczni

losowi, chociaż z drugiej strony żałowaliśmy pana Dollanda. Występował kilka razy jako

statysta, a kiedyś nawet grał ducha w „Hamlecie”; należał zresztą do tej samej kompanii co

Henry Irving. Śledził potem karierę tego wielkiego aktora, a kilka lat temu widział go w gorąco

oklaskiwanej roli Mathiasa w „Dzwonach” * .

* „The Bells”, sztuka George’a MacFarrena.

Czasem czarował nas scenami z tej sztuki. Siedząc w głębokiej ciszy przy niani Pollock,

trzymałam ją kurczowo za rękę, by mieć pewność, że jest blisko. Na największy efekt można

było liczyć, kiedy za oknami wył wicher i deszcz bębnił o szyby.

„W taką to właśnie noc jak ta zamordowano polskiego Żyda…” — deklamował głucho pan

Dolland, przypominając, jak Mathias doprowadził do śmierci Żyda i jak odtąd prześladował go

dźwięk dzwonów. Słuchaliśmy z biciem serca, a potem, kiedy już leżałam w łóżku, przyglądałam

się ze strachem cieniom w pokoju, zastanawiając się, czy czasem nie uformują się w postać

mordercy.

Pan Dolland bezsprzecznie cieszył się wielkim szacunkiem domowników, a talent do

rozbawiania towarzystwa zyskał mu także naszą miłość. Może w świecie teatru go nie doceniono,

nie można jednak było tego powiedzieć o naszym domu w Bloomsbury.

Tak, miło powspominać lata, kiedy moja rodzina i ja czuliśmy się bezpieczni i szczęśliwi…

W tamtych czasach bywałam w jadalni wyłącznie pod opiekuńczymi skrzydłami Dot, kiedy ta

nakrywała do stołu. Zwykle podawałam jej sztućce, które układała równiutko, i patrzyłam z

podziwem, jak jednym zręcznym ruchem nadaje wymyślne kształty serwetkom.

— Śliczne, co? — mawiała, przyglądając się efektom swej pracy. — Ale oni i tak nie

zauważą. Gadają tylko bez końca, a ty, człowieku, nie masz zielonego pojęcia o czym. Niektórzy

tak się nadymają… myślałby kto, że zaraz pofruną w górę w kłębach dymu. I nic tylko o jakiejś

zamierzchłej przeszłości, miejscach i ludziach, o których nigdy nie słyszałaś… A jak się nieraz

wściekają!

Potem udawałam się w obchód z Meg. Ścieliłyśmy razem łóżka. Ona zdejmowała pościel, a ja

skakałam po piernatach i materacach; uwielbiałam, kiedy nogi zapadały mi się w puch.

Lubiłam jej pomagać.

— „Najpierw nogi, potem głowę i już łóżko jest gotowe” — wyśpiewywałyśmy.

— Zobacz — mówiła Meg. — Trzeba tu bardziej naciągnąć, nie chcesz chyba, żeby im nogi

wystawały? Będą takie zimne, jak ten kamień, od którego cię nazwali.

Tak, dobrze mi się żyło; absolutnie nie czułam, się pokrzywdzona z powodu braku

rodzicielskiego zainteresowania. Mogłam być tylko wdzięczna tym wszystkim egipskim królom i

królowym, którzy tak bardzo pochłaniali ich uwagę, że dla mnie już jej nie starczało. Szczęśliwe

dni, spędzane na ścieleniu łóżek, nakrywaniu do stołu, asystowaniu pani Harlow przy siekaniu

mięsa, ucieraniu puddingów (czasem skapnął mi przy tym jakiś kąsek), wysłuchiwaniu

dramatycznych scen z życia niedocenionego pana Dollanda… A kiedy potrzebowałam pociechy,

zawsze mogłam ją znaleźć w kochających ramionach niani Pollock.

Słowem — miałam szczęśliwe dzieciństwo i doskonale obywałam się bez rodziców.

Potem nadszedł dzień przyjazdu panny Felicity Wills, bratanicy profesora Willsa. Miała objąć

posadę guwernantki i na początek — póki nie zostaną podjęte dalsze decyzje — zatroszczyć się o

podstawy mojej edukacji.

Niania Pollock, pani Harlow, Dot, Meg i Emily stały ze mną w oknie dziecinnego pokoju.

Wreszcie przed dom zajechała dorożka, z której wysiadła panna Wills.

Woźnica zaniósł jej bagaże do drzwi. Wyglądała młodo, bezradnie i na pewno nie było w niej

nic przerażającego.

— Ale chuch erko… — zauważyła niania.

— Poczekajcie — odezwała się złowieszczo pani Harlow, zdecydowana trwać przy swym

pesymizmie. — Wciąż wam powtarzam, że wygląd o niczym nie świadczy.

Nareszcie wezwano mnie do salonu. Niania włożyła mi czystą sukienkę i starannie mnie

uczesała.

— Pamiętaj, że masz wyraźnie odpowiadać. I nic się nie bój. Wszystko będzie dobrze, a

niania cię kocha.

Ucałowałam ją gorąco i zeszłam do salonu, gdzie czekali na mnie rodzice z panną Wills.

— O, Rosetta — rzekła moja matka, rozpoznając mnie zapewne dlatego, że mnie oczekiwała.

— To jest twoja guwernantka, panna Felicity Wills. Panno Wills, oto nasza córka, Rosetta.

Panna Wills podeszła do mnie i chyba w tej samej chwili ją pokochałam. Była tak delikatna i

śliczna jak postać z obrazka, który gdzieś widziałam. Ujęła mnie za ręce i uśmiechnęła się miło, a

ja odwzajemniłam ten uśmiech.

— Obawiam się, panno Wills, że czeka panią orka na ugorze — uprzedziła ją matka. —

Rosetta jest bardzo zaniedbana, nie miała dotąd żadnych lekcji.

— Ach, na pewno i tak sporo już umie!

— Może Rosetta zaprowadzi panią do pokoju szkolnego — zaproponował ojciec.

— Świetny pomysł! — podchwyciła panna Wills, nie przestając się do mnie uśmiechać.

— To jest pod samym dachem — uprzedziłam ją.

— No tak, szkolne pokoje przeważnie są na najwyższym piętrze. Pewnie dlatego, żeby nikt

nie przeszkadzał dzieciom w nauce. Mam nadzieję, że się polubimy. Więc jestem twoją pierwszą

guwernantką?

Skinęłam głową.

— Wiesz, co ci powiem? — ciągnęła. — Ty też jesteś moją pierwszą uczennicą. Czyli obie

dopiero zaczynamy…

W ten sposób natychmiast nawiązałyśmy kontakt. Poczułam się znacznie lepiej niż rano, kiedy

zaraz po obudzeniu myślałam o jej przyjeździe. Wyobraziłam ją sobie jako energiczną starszą

panią — a tu proszę, młoda, ładna dziewczyna! Nie mogła mieć więcej niż siedemnaście lat, no i

sama przyznała, że nigdy dotąd nie uczyła.

To naprawdę miła niespodzianka. Wiedziałam, że wszystko będzie w porządku.

* * *

Życie nabrało nowego wymiaru. Z wielką radością odkryłam, że wcale nie jestem taka głupia,

jak się obawiałam.

Już wcześniej zdołałam nauczyć się czytać z pomocą pana Dollanda. Oglądałam obrazki w

Biblii i uwielbiałam historie, które opowiadał mi przy tym z dramatyczną emfazą. Ilustracje te

mnie fascynowały: Rachel przy studni; Adam i Ewa, po wyrzuceniu z raju, oglądający się przez

ramię na anioła z ognistym mieczem; Jan Chrzciciel, stojący w wodzie i głoszący nauki. Poza

tym oczywiście słuchałam mowy Henryka V pod Harfleur w wykonaniu pana Dollanda i sama

potrafiłam ją wyrecytować, podobnie jak urywki z monologu „Być albo nie być”. Pan Dolland

uważał się za znakomitego Hamleta.

Panna Wills była mną zachwycona i od samego początku zostałyśmy przyjaciółkami.

Owszem, moi kuchenni przyjaciele z początku patrzyli na nią wilkiem, ale Felicity (bo tak ją

wkrótce zaczęłam nazywać, kiedy byłyśmy same) okazała się bardzo miła i pozbawiona

wszelkiej arogancji, toteż bariera między kuchnią a tymi, którzy — jak mawiała pani Harlow —

„mieli się za lepiej skrojonych”, szybko została przełamana. Wkrótce ustało noszenie posiłków

na tacy i moja guwernantka zasiadła razem z nami w suterenie przy kuchennym stole.

Oczywiście taki stan rzeczy byłby nie do zaakceptowania dla dobrze ułożonego personelu, ale

posiadanie rodziców, którzy — zatopieni w nauce — trzymali się z dala od przyziemnych,

domowych spraw, miało tę zaletę, że dawało nam swobodę. Jak myśmy się nią rozkoszowali!

Kiedy spoglądam wstecz, na moje niby to zaniedbane dzieciństwo, mogę tylko przeżywać je na

Holt Victoria - Tajemnica starej farmy.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: