Pierzchała K., Cekiera Cz. - Człowiek a patologie społeczne - Hazard.pdf - Pedagogika - LunaticDream

Hazard

161

CzesławCekiera

Hazard

Wstęp

Wśródwielupatologicznychzachowańzpograniczaprzestępczościinormycoraz

częściejpojawiasięuzależnienieodróżnegorodzajugierhazardowychSłowo„hazard

pochodzizjęzykuarabskiego„az-zahr" i oznacza tyle, co kostkagrawkościryzyko,

ryzykowanieryzykowneprzedsięwzięcienarażaniesięnaniebezpieczeństwoObecnie

oznaczateżgręwkartyiwinnegrywktórychznacznąlubdecydującąrolęodgrywa

przypadek. Przeciętnaosobagrętraktuje, jako zabawęchociażwpodtekściekryjesięchęć

wygranejGraczewyznaczająsobieczasemzgórylimitpieniędzydogrania(przegrania)

określają limity czasu zakła-dąjąprawdopodobieństwo przegrania określonej kwoty.

Zupełnieinnymimotywamikierująsięosobyktórychgraniehazardowenabrałocech

patologicznego, niekontrolowanego grania.

W pojęciu patologicznym „Hazard (gambling) oznacza ryzykowanie czegoś

wartościowegodlamożliwejwygranejPodejmowanieryzykadlaosiągnięciakorzyści

materialnejlubprestiżowej. Hazard patologiczny (gambling pathological) to zaburzenie

osobowościcharakteryzującesięprzewlekłąniemożnościąpowstrzymaniasięodgier

hazardowychipowodującedestrukcyjnezachowaniawżyciuosobistymispołecznym

Uzależnienieodhazardujestchorobąpostępującąchronicznąniewyleczalnąalemoże

byćzatrzymanapodleczonaWymagazdecydowanego działaniaresocjalizacyjnegoi

profilaktycznegoabyniespełniłosięnagraczuludoweprzysłowie„ktograzczartemw

karty, wnet chodzi obdarty".

1. Pojęcie i objawy gry hazardowej

Patologiczny hazard - według 1CD-10 — polega na często powtarzającym się

uprawianiugierktóreprzynosząszkodęjednostceispołeczeństwuJednostka(osoba)

traci wolność wartości osobowe i narusza zobowiązania społeczne zawodowe

rodzinne imaterialneUzależnionyhazardzistadestrukcyjniewpływanarodzinęitraci

poczucie odpowiedzialności społecznej nie liczy się z normami społecznymi Siłą

stymulującązachowaniapatologicznejestpotrzebaprzeżywaniasilnegonapięciajakie

pojawia się podczas gry (zwiększone wydzielanie adrenaliny Wygrana zwiększa

poczuciemocyipopychadodalszejgryangażujecałąpsychikęiokreślonezachowania

Przegrana natomiast powoduje spadek szacunku do siebie i zmniejszenie poczucia

kontroli oraz powodujeniejednokrotnieżądzęodzyskaniastratyatezkoleistymulują

poszukiwanie komfortu psychicznego w dalszej grze. Paradoksalnewtejgrzejesttoże

wielu hazardzistówjestbardziejzadowolonychzprzegranejniżzwygranejbowiem

przegrana zmuszaichdoodgrywaniasięistymulujedalszągręWkonsekwencji gracz

niezależnieodswojegostanufinansowegoniejestwstanieprzerwaćgrybezwzględu

na ujemne skutki (Worono-wicz, 2003; Dzik, 2004; Cekiera, 2005).

Badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych i opublikowane w 2000 roku

wskazująnatoiżproblempatologicznegohazarduwtymkrajudotyczyokoło25do35

minosóbdorosłychorazokoło11minmłodychosóbwwiekudojrzewaniaOsoby te w

porównaniuzogólnąpopulacjączęściejpalątytońiczęściejnadużywająalkoholuCzas

odrozpoczęciagraniadoutratykontrolinadnimjestróżnymogątobyćzarówno

miesiącejak i lata.

Obecnie podawane sąopisyczterechfazrozwojuuzależnienia od hazardu. Objawy

tychfazcharakteryzujątakiecechyjak

1. faza zwycięstw- granie okazjonalne, fantazjowanie na temat wielkich wygranych;

dużewygranepowodującorazsilniejszepobudzeniecorazczęstszezakładyicoraz

wyższe stawki Gracz zaczyna wierzyć w to że będzie zawsze wygrywał a w

przypadkuosiągnięcia„wielkiejwygranejdążydojejpowtórzenia(nieuzasadniony

optymizm!)corazczęściejryzykuje większąstawką

2. faza strat - stawiającnawysokiezakładygracznarażasię na wysokie straty,

wysokiepożyczkiipróbyodgrywaniasię awprzypadkachpowodzeniawygraneidą

naspłatydługów hazardzistagrakosztempracyidomukłamieizaczynaukrywać

swojeuzależnienieunikawierzycieliicałyczaswierzyże wkrótcenastąpikolejna

„wielkawygrana

3. faza desperacji — separacjaodrodzinyiprzyjaciółutrata pracyinarastającedługi

powodującepanikępresjawierzycieli popychaczęstodoprzestępstwaTeobciążenia

prowadzą z kolei do psychicznego wyczerpania pojawiają się wyrzuty sumienia

poczuciewinybezradnościdepresjazałamaniepsychicznepróbysamobójcze

4. faza utraty nadziei - rozwódpoczuciebeznadziejności myśliipróbysamobójcze

Pozostająwówczasczterywyjścia ucieczkawuzależnienieodalkoholulubleków

szpital więzienie śmierć (samobójstwo lub zabójstwo) z ręki wierzycieli albo

zwróceniesięopomocdoporadniWpraktyceklinicznej ostatnioprzypadkiuzależnień

od gier hazardowych i komputerowychsącorazczęstszeTeostatniedotycządziecii

młodzieży przed19rokiemżycia(Cekiera2005)

Obecnie najczęściejspotykanegryhazardowetoautomatywkasynachklubachna

dworcachGryhazardowesąbardzo popularne w innych krajach oraz w Polsce w

większychmiastach- dworcachwkasynachtzwbingolubjednorękibandytaruletka,

grywkartypokerBlackJackmodnesąwyścigikonne wyścigipsówGryhazardowe

pojawiająsięwInterneciegdziemożnagraćkorzystajączkartykredytowej

Jaki jest mechanizm i kryteria uzależnienia?Mechanizmuzależnieniaodhazardu

obserwowany był od dawna wśród osób które utraciły kontrolę nad swoim

zachowaniemwobecróżnegorodzajugierWstarożytnymRzymiehazardziścitracili

wolnośćstającsiędłużnikaminiemoglispłacićtegocobyliwinniiwyrokiemsądu

stawalisięniewolnikamiswoichwierzycieliWpóźniejszymokresieobawaprzedutratą

kontroliprzezżołnierzyspowodowałatożekrólRyszardLwieSercezabroniłgrywkości

wczasiewyprawkrzyżowychWXVIIwiekuhazardbyłnapiętnowanyztegopowoduże

częstodoprowadzałdoutratycałegomajątkuWXIXwiekuFMDostojewskiw Graczu

opisuje zachowaniaiprzeżyciaczłowiekaktóresątypowedlaosobyuzależnionejodgier

losowych.

Negatywne skutki hazardu prowadziłydowydawanialicznychzakazówinakazów

wobec ludzi uprawiających hazard Podstawą tych restrykcji było patologiczne

szkodliwezachowaniesięhazardzistówOsobęuzależnionąodhazarducharakteryzuje

niezdolnośćiniechęćdozaakceptowaniarzeczywistościucieczkadoświatamarzeń

niestałośćemocjonalnaniedojrzałośćinieodpowiedzialnośćatakżechęćwygodnego

życiabezwysiłku

2. Przejawy gier hazardowych w świecie i w Polsce

Początkihazarduginąwpomrokachhistoriiitrudnowymienićpierwszychisławnych

hazardzistówNiemniejhistorycyodnotowaliniektóreznanepostaciwniektórychgrach

hazardowychHazardbyłobecnywewszystkichstarożytnychcywilizacjach. W tym

kontekścienależałobypostawićpytanieczyhistoriareligiakulturacywilizacjamają

wpływnagenezęrozwójnasilenieizanikgierlosowych?Jakwhistoriiróżnychkrajów

tej instytucji. Kasyna ich mającorazraniejklientówbowkasynie w Polsce, zgodnie z

rozporządzeniem aparatu skarbowego rezyduje urzędnik skarbowy który może

kontrolowaćprzebieggryiwypłatynagródRecesjawhazardziedotknęłatakżesalony

bingaObecniedziałajączterychociażjeszczeprzedkilkulatybyłoich30Zdaniem

ekspertówwPolscemogłobydziałaćokoło90salonówbingoPorównującPolskędo

takichpaństwjakCzechyczyAustriamożnazauważyćżenaszrynekjestsłaboroz-

winiętyWw/wkrajachdziałakilkanaściefirmktóreprowadząpokilkadziesiątanawet

kilkasetpunktówprzyjmowaniazakładówWPolscedziałalnośćhazardowąhamują

przepisy, ustawy ograchlosowychZakazująonezagranicznymfirmomwchodzenia na

rynekPolskiatymsamymblokująnapływkapitałudoPolskiJednąznajwiększychfirm

hazardowych jest Totolotek. Obecnie ma on ponad 500 punktów przyjmowania

zakładówktóredziałająwsiecionlineDocelowofirmaplanujemiećichokoło700

Prezes Totolotka Leszek Hański prowadzi obecnie zakłady na większość imprez

sportowychwkrajuizagranicąPozasezonemskokównarciarskich60-70% naszych

obrotówstanowiązakładynawynikispotkańpiłkarskichZesportówbardzopopularne

sątenisikoszykówkaorazbaseballObecnietotolotekprowadzitakżezakładynawyniki

gonitwnawarszawskimSłużewcuW100punktachTotolotkamożnanażywooglądać

wyścigikonne Około90%gierodbywasięnatorzeapozatorem zwieranych jest 45%

zakładówDocelowoplanujesię70%końskichzakładówpozatorem

W Ameryce najwcześniejwykorzystywanooficjalnedochodykartiloteriidofinansowania

inwestycji publicznych. W XX wiekuwniektórychstanachzalegalizowanoloterięW1931

roku zalegalizowanokasynawstanieNewadaWUSAw2004robrótzkasynwyniósł

473miliardówdolarówaw2009rmawynieśćokoło64miliardyEuropazajmuje

drugie miejsce na hazardowej liścieNajwięcejnagryhazardowenarażenisąFrancuzi-

przegrywają 25 miliarda euro w Kolejności są Niemcy i Brytyjczycy. W krajach

islamskich hazard jest zabroniony.

W Stanach Zjednoczonych najbardziej rozwiniętegryhazardowenotujesięwstanie

NewadaIstniejątutrzyważneośrodkigierLasVegasLaughlinnapołudniu)iReno-

LakęTahoe(napółnocy)Kasynateoferująpełenzakresusługgrykarcianeruletka

automatydogierzakładybukmacherskiebingoautomaty do gier w sklepach, barach,

restauracjachWodróżnieniuodinnychstanówwNewadzieniemajednakpaństwowej

loterii (Yolberg 2002; Niewiadomska 2005, s.73).

W Kanadzie wedługdanychzMcGiliUniversity55%nastolatkówgraokazjonalnie

13% nastoletnich graczy odczuwa negatywne skutki hazardu, natomiast ok. 4-6% z nich

była uzależniona od gier Wyniki badań przeprowadzone w Quebec w połowie lat

dziewięćdziesiątychwykazałyżetypowymhazardzistąbyłsamotnymężczyznapowyżej

trzydziestki Stwierdzono również wśród hazardzistów wzrost populacji młodzieży

uprawiającejróżneformyhazardujakrównieżwzrostkobietregularnieuczestniczących

wgrachlosowychprzeważniewbingo(Yoberg2002)

W Australii powstałopierwszenaświecieoficjalnekasynointernetowe. Internetowy

hazard nie jest zjawiskiem zupełnie nowym. Australijczycy jednak dokonali w tej

dziedzinienowychuregulowańmiędzyinnymitożewypłatęwygranychgwarantuje

państwoalekażdygraczmusipodaćadresnumerkartykredytowej, zadeklarowaną

sumęprzeznaczonąnagryistniejemożliwośćzablokowaniasobiedostępudokasyna

natydzieńabyzdobyćpieniądzenadalszągręiochłonąćzchęcinałogu(uzależnienia)

W Norwegii, w drugiej połowie XX wiekudoszłodoutworzenialoteriipaństwowej i

zakładówpiłkarskichWlatachsześć dziesiątychpojawiłysięsaledogrywbingo

CzerwonyKrzyżdysponowałautomatamizbardzoniskimistawkamiiwygranymi z

którychdochód przeznaczano na cele charytatywne. W latach późniejszychnastąpiła

eksplozjaautomatówdogierzniesionolimitwiekuuczestnikówaCzerwonyKrzyż

przestałbyćichwłaścicielem(Fakijaer2000)

We Francji gry losowe stałysiępowszechnąrozrywkąod około30latodczasu

udostępnieniakasynaigierInternetumożliwiłFrancuzomobstawianiezakładówna

odległośćigraniewsieciWtelewizjiwyścigikonnestanowiągłównąformęgier

losowychRocznyobrótzobstawianiagonitwweFrancjiwynosiok338miliardów

frankówcoprzynosipaństwu56miliardów(Papineau, 2001; Niewiadomska, 2005, s.

62).

Przeprowadzone we Francji w 1993 r. badania osób uzależnionych od hazardu

wykazałyżewśródhazardzistówzdecydowaniedominowalimężczyźni (ponad 90%), ich

wiekwahałsięmiędzy25a44rokiemżyciamielinajczęściejżonyidziecinałógdotyczył

przede wszystkim jednego rodzaju gry, konsekwencją uzależnienia były zaburzone

relacjemałżeńskiewiększośćgraczybyłazadłużonablisko20% graczypopełniło

przestępstwazewzględunauzależnieniePowyższewynikibyłyzgodne z rezultatami

badańpółnocnoamerykańskichwHongkonguiwMakaoWykazałyonenadużywanie

substancji psychoaktyw-nychizaburzenialękowewśródhazardzistówAzatemróżnice

kulturoweniemająwiększegowpływunawystępowanieróżnicw globalnym obrazie

uzależnieniaodhazarduiwprofilugraczapatologicznego(ibidem66)

Czym jest uzależnienieodhazardu?Jestchorobąpostępującąchronicznąktóranigdy

niemożebyć uleczonaalemożebyćzatrzymana

Hazardziści przed dołączeniem do AH (ANONIMOWYCH HAZARDZISTÓW)

uzależnionych od grania myślą o sobie że są słabymi moralnie po prostu że są

bezwartościowiKoncepcja WspólnotyAHopartajestnaprogramie12krokówAAktóry

toprogramodniósłwielkisukcesprzeztysiąceludziktórzymieliproblemuzależnienia

od hazardu.

Pierzchała K., Cekiera Cz. - Człowiek a patologie społeczne - Hazard.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: