referat - aspiracje.doc

„ASPIRACJE ŻYCIOWE MŁODZIEŻY Z BURSY MIĘDZYSZKOLNEJ W JAŚLE”

REFERAT SZKOLENIOWY

ROK SZKOLNY 2005/2006

WYCH. Monika Czerkowicz

„Przyszły los ludzkości leży rękach tych, którzy potrafią podać następnym pokoleniom motywy życia i nadziei.”

/Gaudium et spes, 31. Jan Paweł II, papież/

              Młody człowiek ma do wyboru szeroki wachlarz możliwości wejścia w dorosłe życie, a żyje narażony na wiele zagrożeń. Dlatego stanowi niezwykle ciekawy przedmiot badań w celu poznania jego aspiracji. Aspiracje są czynnikiem silnie determinującym zachowania człowieka, współdecydują
o planach życiowych, a także o bliższych i dalszych zamierzeniach. W wysokim stopniu pobudzają jednostkę do aktywności związanej z realizacją jej planów życiowych.

              Pedagodzy, psycholodzy i socjolodzy często podejmują zagadnienie aspiracji młodzieży i to nie tylko dla potrzeb analiz teoretycznych i wniosków praktycznych. (R. Pawłowska 1998). Dla młodych ludzi aspiracje są czymś szczególnym, w dużej mierze bowiem wyznaczają całą przyszłą drogę życia. Sprawą oczywistą jest konieczność poznania planów życiowych ludzi młodych, którzy decydować będą o wizerunku naszego społeczeństwa, a nawet o jego przyszłości.

              Istnieje kilka definicji aspiracji, co wiąże się z różnymi jej rodzajami. Mówi się m.in. o „aspiracjach zawężonych – adekwatnych – zaniżonych, działaniowych, życzeniowych, aktualistycznych – perspektywistycznych, uświadomionych – latentnych, ukierunkowanych na stan bądź na przedmiot oraz ludycznych, edukacyjnych, zawodowych, społecznych, kierowniczych itp.

(Z. Skorny 1980). Aspiracje traktowane mogą być jako „pragnienia, zamierzenia zaprogramowany wynik własnego działania (…). Odnoszą się do przewidywanych wyników aktywności ludzkiej, są formą sądów odnoszących się do przyszłych wyników działań. (R. Pawłowska 1998).

W przypadku młodzieży najwięcej miejsca zajmują aspiracje szkolne i edukacyjne. S. Kowalski (1970) określa aspiracje szkolne jako „chęć osiągnięcia wyobrażanego sobie dalekosiężnego sukcesu szkolnego”. Odnoszą się one do wyników uczenia się. Aspiracje, które dotyczą przyszłej nauki określa się jako edukacyjne; pozostają one w bliskim związku z aspiracjami zawodowymi. Dlatego też często nazywane bywają aspiracjami edukacyjno – zawodowymi. Pojawić się tu również mogą nieraz „aspiracje samokształceniowe, które są następstwem trudności i niepowodzeń doznawanych w trakcie szkolenia lub działalności zawodowej, jak też dążenia do zaspokojenia potrzeb dalszego rozwoju własnej osobowości. Poszczególne rodzaje aspiracji łączą się nieraz ze sobą. (R. Pawłowska 1998).

              Zasadniczy wpływ na kształtowanie się aspiracji u młodych ludzi mają: przemiany społeczno – ekonomiczne, czynniki demograficzne, psychologiczne, ideologiczne, czy kulturalne. „Człowiek rodzi się z pewnymi predyspozycjami, żyje w różnych środowiskach i styka się z różnymi jednostkami, grupami czy instytucjami, dlatego trudno odizolować jedne czynniki od drugich”.(R. Pawłowska 1998).

Osiągnięcia i dokonania w młodym wieku, to dopiero początek drogi, jaką wyznacza sobie młodzież. Jakie będzie jej dorosłe życie? Co młodzi ludzie chcieliby osiągnąć, kim być? Jak wyobrażają sobie pracę zawodową? Jak planują życie rodzinne? Jak wyobrażają sobie spędzanie czasu wolnego w dorosłym życiu? – to cele przeprowadzonych badań.

Założenia były takie, że młodzież dostrzega konieczność zdobycia dobrego wykształcenia, jak i dokształcania się, że wyobrażając sobie swoją pracę zawodową bierze pod uwagę dochody i korzyści, jakie ona przyniesie. Zakładano, że aspiracje edukacyjno – zawodowe wpływają na plany życia rodzinnego, natomiast założenie rodziny młodzież uzależnia od dobrych warunków materialno – bytowych i od dojrzałości psychiczno – społecznej. Planując swoje życie rodzinne badani chcą żyć w związku ze wparciem partnera, wzorowanym na własnym środowisku rodzinnym, chcą żyć w prawnie sformalizowanej rodzinie, z małą liczbą dzieci. Ponadto zakładano, że młodzież pragnie w przyszłości mieć dużo czasu wolnego.

Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, diagnostycznego technikę ankiety. Przebadano ogółem 35 wychowanków, t.j. 20 dziewcząt i 15 chłopców.

Najwięcej wychowanków, bo 19, uczęszcza do technikum, 9 do liceum, natomiast w szkole zawodowej uczy się 7 osób. Wszyscy badani mieszkają na wsi. Zdecydowana większość wychowanków (27 badanych) decyzję wyboru szkoły ponadpodstawowej uzasadnia własnymi planami. Tylko dwie osoby przyznały, że rodzice mieli wpływ na ich decyzję. Dwoje wychowanków namówili koledzy, a czworo z nich wybrało szkołę z przypadku. Po ukończeniu szkoły 30 osób planuje kontynuować naukę, troje – nie, a dwoje jeszcze nie wie.

O tym, że ważne jest dokształcanie się przekonanych jest 32 osoby, co uzasadniają następująco:

Tabela 1.

Jeden wychowanek nie będzie kontynuował kształcenia, a dwoje jeszcze nie wie, czy będzie się dokształcać.

Tak wyglądał ranking wymarzonych zawodów:

Tabela 2.