Miłorząb dwuklapowy (Gingko bilobs).doc

Miłorząb dwuklapowy

Ginkgo biloba

WYSTĘPOWANIE:

Ojczyzną miłorzębu są wschodnie Chiny ( prowincja Zheijang). Od XI wieku zaczęto go uprawiać w północnych Chinach, Korei i Japonii. Sadzono do przy klasztorach i świątyniach. Obecnie wielki plantacje miłorzębu zakłada się w USA i Francji ze względu na jego lecznicze właściwości. Do Europy pierwsze okazy sprowadzono w 1727 r. i posadzono je w ogrodzie botanicznym w Utrechcie w Holandii. W Polsce pierwsze okazy posadzono w Łańcucie w końcu XVIII wieku.

CHARAKTERYSTYKA:

Miłorząb dwuklapowy jest wysokim drzewem, w naturze dorasta do 40 m wysokości i 4,5 m średnicy pnia. W naszych warunkach klimatycznych dorasta maksymalnie do 30 metrów. Korona jest dość luźna, regularna, w młodości lekko stożkowata, z wiekiem staje się coraz bardziej rozłożysta. Czasem pień rozwidla się u podstawy lub na pewnej wysokości. Bardzo oryginalna.

Gałęzie ułożone są luźno w koronie, niezbyt sztywne lekko zwisające na końcach. Pędy zróżnicowane na długopędy i krótkopędy. Krótkopędy czasem są znacznej długości, z licznymi śladami po opadłych liściach.

Liście sezonowe, zrzuca je na zimę. Są one długoogonkowe, wachlarzowate, często z wcięciem na blaszce, dzielącej liść na dwie klapy ( na krótkopędach liście często bez wcięć). Unerwienie liścia jest dychotomiczne - widlaste, niespotykane u roślin roślin nasiennych ( więcej czytaj w uwagach). Na krótkopędach ułożone są po kilka wokół jednego pączka, zaś na długopędach ustawione są skrętolegle. Jesienią przed opadnięciem liści przebarwiają się na intensywnie żółty kolor, tworząc bardzo efektowny kolorystycznie i wizualnie element ogrodu. Wiosną rozwijają się dość późno.

Miłorząb jest rośliną dwupienną, wiatropylną. Kwiaty męskie zebrane są po kilka w kotki długości 3-4 cm na krótkopędach. Kwiaty żeńskie osadzone są na długich szypułkach najczęściej parami, wyrastającymi w kątów liści na krótkopędach. Kwitnie w maju i czerwcu. Nasienie otoczone jest mięsista osnówką i ma 2-3 cm długości. Zwisa na długiej szypułce szypułce z krótkopędów, przypomina do złudzenia żółtą śliwkę. Owoce po dojrzeniu opadają, rozkładająca się osnówka cuchnie, spowodowane jest to wydzielającym się kwasem masłowym. Dlatego też nie poleca się sadzenia okazów żeńskich ze względu na zaśmiecanie owocami i ich brzydka woń po dojrzeniu.

WYMAGANIA i ZASTOSOWANIE

Miłorząb zyskał dość dużą popularność w naszych parkach i ogrodach. Jest wytrzymały na niskie temperatury, jedynie w surowe zimy młode osobniki mogą trochę podmarzać. Jest także dobrze przystosowany do warunków miejskich tj. do zanieczyszczenia powietrza i suchej gleby. Rośnie wolno, roczne przyrosty mają co najwyżej 20 cm. Najlepiej czuje się w pełnym słońcu na glebach przepuszczalnych i żyznych. Bardzo rzadko atakowane jest przez jakiekolwiek szkodniki czy choroby. Jest gatunkiem długowiecznym, może dożywać nawet 2000 lat. Doskonale nadaje się jako drzewo alejowe. Ze względu na oryginalną koronę poleca się go sadzić w miejscach wyeksponowanych, reprezentacyjnych. Jesienią stanowi bardzo ciekawy element ogrodu ze względu na intensywnie przebarwiające się liście na kolor żółty. Nie zapomnijmy jednak o tym aby nie sadzić osobników żeńskich.

Oprócz walorów dekoracyjnych miłorząb znalazł szerokie zastosowanie w Medynie i farmacji. We Francji i USA jak już wcześniej wspomniano powstały wielkie plantacje liczące dziesiątki tysięcy osobników, plantację prowadzi się w celu uzyskania surowca w postaci liści. Wyciągi i pastylki stosuje się do wyrobów leków poprawiających pamięć i koncentrację.

ODMIANY:

» 'Fastigiata' - odmiana wąsko kolumnowa, dość często u nas spotykana, rośnie w takich samych warunkach co gatunek. Gałęzie skierowane ukośnie ku górze, krótkie. Nadaje się do niewielkich ogrodów, ze względu na niewielki rozmiary oraz jako drzewo alejowe.

- 'Pendula' – zwisły pokrój

- 'Laciniata' – o liściach głęboko powcinanych.

są to odmiany praktycznie niespotykane w Polsce i bardzo trudno dostępne.

- VARIEGATA – o liściach biało-zielonych, lub żółto-zielonych

Inne odmiany

UWAGI:

- Miłorząb dwuklapowy jest drzewem reliktowym, występował na Ziemi już przed milionami lat, stanowi żywą skamieniałość. Jest pomostem pomiędzy paprotnikami a roślinami nagozalążkowymi. Ma wiele cech z paprotników np. to iż jego plemniki są ruchliwe i do zapłodnienia potrzebują wody. Także unerwienie liści jest niespotykane u innych roślin nasiennych.

- w Chinach jądro nasienia jest przysmakiem spożywanym pod rożnymi postaciami, sadzi się je w sadach jako drzewa owocowe w licznych odmianach uprawowych.

- Na pniach i gałęziach starych okazów miłorzębów wyrastają narośla przypominające stalaktyty. Gdy dosięgną ziemi ukorzeniają się i wypuszczają młode pędy. W Japonii spotyka się je pod nazwą "czi czi".

-rozkładająca się osnówka wydziela kwas anakardowy, który działa drażniąco na skórę i może wywołać dolegliwości dermatologiczne. Jest to niebezpieczne zwłaszcza przy czyszczeniu nasion z przeznaczeniem ich na późniejszy siew.

BONSAI