zmecznie b.docx

Bardzo trudno jest zdefiniować zmęczenie, ale każdy z nas wie sam po sobie co to tak naprawdę znaczy. Każdy rodzaj pracy wywołuje odrębny rodzaj zmęczenia. W myśl jednej z definicji zmęczenie można określić jako okresowe zakłócenie równowagi podstawowych procesów życiowych, prowadzące do obniżenia zdolności do pracy. Zmęczenie nie jest stanem szkodliwym dla organizmu. Staje się nim, gdy symptomy zmęczenia fizycznego lub psychicznego zaczynają wpływać na sprawność i zdrowie pracownika albo też gdy wskutek  znacznego wydatku energii lub długotrwałego obciążenia uwagi dochodzi do wyczerpania organizmu.  Jest wiele czynników, które wpływają na zmęczenie organizmu.  Najważniejsze to m.in.

·         Rodzaj i intensywność wysiłku

·         Ilość i długość przerw oraz ich rozkład w czasie pracy

·         Rodzaj wykonywanych czynności i czas ich wykonywania

Zmęczenie może przybierać różne postacie takie jak:

·         Znużenie, które występuje przy niedużym wysiłku zwłaszcza  przy monotonii ( powtarzanie tych samych czynności, informacji )

·         Ostre, które występuje przy bardzo intensywnych, ale krótkich wysiłkach

·         Wyczerpanie gry wysiłek przewyższa możliwości człowieka. Typowe objawy to drżenie mięśni, nudności.

Istnieją także stany pośrednie miedzy wcześniej wspomnianymi stanami.

Ze względu na miejsce występowania zmęczenie może dotyczyć układu mięśniowego lub układu nerwowego. Charakterystyczne objawy wysiłku fizycznego to

·         Wyczerpanie zapasów energetycznych organizmu

·         Pocenie się

·         Spadek wydajności pracy

·         Pogorszenie koordynacji ruchowo-wzrokowej

·         Wzrost zagrożenia urazowego czy wypadkowego

Bardzo ważnym sposobem na ograniczenie procesu zmęczenia przy pracy jest mechanizacja i automatyzacja procesów produkcji. Nie wątpliwie największe znaczenie ma mechanizacja prac ciężkich i automatyzacja prac szkodliwych dla zdrowia. Dzięki temu znacznie poprawiamy bezpieczeństwo wykonywania prac, czas trwania jak również zmniejszamy czynniki szkodzące zdrowiu człowieka.

Szybki postep techniczny prowadzi do zwiększenia prac umysłowych związku z tym występuje zmęczenie układu nerwowego tzw zmęczenie psychiczne. Objawami mogą byc

·         Zmniejszenie stopnia koncentracji

·         Spowolnienie i osłabienie myślenia

·         Spadek motywacji

·         Zaburzenia emocjonalne (rozdrażnienie, przygnębienie opryskliwość )

·         Nastawienie systemu nerwowego na odpoczynek ( ziewanie, senność )

Istotnym przeciwdziałaniem zmeczeniu układu nerwowego jest stosowanie właściwych metod pracy eliminujących zbędne czynności i ruchy, konsekwentne wprowadzenie pięciodniowego tygodnia pracy jak i zapewnienie możliwości racjonalnego wykorzystania czasu wolnego. Należy pamiętać, że możliwość działania człowieka jest ograniczona ale także ograniczony jest czas działania z określoną intensywnością. Dlatego stosowanie odpowiednio dobranych przerw jest bardzo ważny dla efektywnej pracy i zdrowia człowieka. Czas przerw powinien wynosić co najmniej 10% czasu pracy. Oznacza to że na należny odpoczynek powinniśmy przeznaczyć 0,5 do 1 godz a na efektywną pracę 7,5 7 godziny. Najczęściej stosowane przerwy w pracy to jedna przerwa 15 minutowa miedzy 1/2  a 2/3 czasu trwania pracy. Dzień pracy dzieli się wtedy na 2 lub 3 części natomiast Przerwy w stosunku 1:1 stosowane są przy najcięższych pracach fizycznych lub w uciążliwych warunkach takich jak huty kopalnie, kuźnie. Także najbardziej optymalne przerwy w zależności od wydatku energetycznego  wyglądają następująco 15-min przerwa śniadaniowa oraz 7 min gimnastyka 2-3 razy dziennie, krótkie przerwy w okresie optymalnej dyspozycji do pracy dłuższe w czasie narastającego zmęczenia.

Spożywane posiłki i napoje mają ważne znaczenie  w regeneracji sił pracownika. Odpowiednia ilość spożywanych posiłków i płynów pozwala na dalszą efektywną prace. Energetyczna wartość żywności możemy zmierzyć. Wyrażamy ją w Kcal. Przeciętny pracownik nie robotniczy zużywa ok 2000-3000 kalori dziennie natomiast 3000 i więcej wykonują prace fizyczne. Dla zdrowia i gotowości do pracy korzystny jest podzielenie racji żywnościowej na 3 posiłki zasadnicze i 2 posiłki regeneracyjne. Udowodniono że poziom cukru we krwi i iloraz oddechowy wzrastał po każdym posiłku a równolegle do niego wrastała zdolność pracy mięśni Jednakże pod warunkiem spożywania odpowiednich produktów żywieniowych. ustala się je dla każdego pracownika biorąc pod uwagę wiek płeć rodzaj pracy i stan fizjologiczny człowieka. Natomiast napoje powinny być spożywane letnie albo gorące dla  mniejszego obciążenia żołądka i lepszej przyswajalności.

NORMATYWY CZĄSTKOWE WYDATKU ENERGETYCZNEGO W ZALEŻNOŚCI OD POZYCJI CIAŁA

Klasyfikacja pracy według wielkości ogólnego wydatku energetycznego i liczby kalorii pracy zawodowej