Cezary Baryka bohater Przedwiosnia Stefana Zeromskiego.pdf

Bohater literacki

Ucz się z

Cezary Baryka,

bohater Przedwiośnia Stefana Żeromskiego

Cezary Baryka, bohater Przedwiośnia Stefana Żeromskiego jest postacią wewnętrznie

rozdartą między ideałami, przekazywanymi mu w domu przez matkę patriotkę i ojca,

pragnącego, by chłopak przyczynił się dla dobra ojczyzny, a codziennym życiem, kryją-

cym wiele trudów i przykrych niespodzianek. Prezentuje wątpliwości, które dręczyły

wielu młodych ludzi czasów międzywojennych. Przede wszystkim jest jednak młodym,

niecierpliwym chłopakiem, którego męczy czekanie na lepsze jutro. Chce zmian, ale

nie potrafi się zdecydować, jaką drogę obrać za swoją.

O utworze źródłowym

Przedwiośnie to ostatnia po-

wieść, napisana przez Stefana

Żeromskiego. Ukazuje typowe dla

twórczości tego pisarz motywy,

wątki i problemy.

Znaczenie postaci

Postać ta jest w literaturze polskiej ważna, gdyż w doskonały sposób ilustruje oczekiwa-

nia i frustracje młodych Polaków po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.

Przedwiośnie to powieść – dyskusja o pierwszych latach niepodległej Polski. Pisarz

przedstawia sytuację wewnętrzną kraju (zastój, chaos), konfrontując ją z idyllą zawartą

w wizji szklanych domów. Losy i przemyślenia Cezarego ilustrują stan Polski. Żeromski

konfrontuje marzenia Polaków z trudną rzeczywistością: kraj jest biedny, zagrożony,

brak w nim solidarności społecznej. Dzieje Cezarego pozwalają nam poznać różne gru-

py społeczne: biedotę miejską w Warszawie, chłopów w Chłodku, żyjącą rozrywkami

szlachtę ziemiańską w Nawłoci. Poznajemy też różne idee i poglądy polityczne: marze-

nia o „szklanych domach”, komunizm, nurt reformacyjny. Z tym wszystkim konfrontuje

się Baryka. Chłopak chce dobrze, ale jest zwykłym, niedoświadczonym młodzieńcem,

nieprzyzwyczajonym do poświęceń i oczekiwania.

Choć autor przemawia w tym

utworze zdecydowanie własnym

głosem, powszechnie uznano, że

uległ on przeróżnym wpły-

wom.Śmieszne wydają się oskar-

żenia rzucane po ukazaniu się

książki, że autor propaguje idee

rewolucyjne. Nie zapominajmy,

że Żeromski był „ostatnim pozy-

tywistą”, choć doświadczonym

przez zmiany, które dokonały się

w Polsce. Dlatego też należy trak-

tować postać Baryki jako przed-

stawiciela rozdartego pokolenia

międzywojnia.

CV – Biografia

Przedwiośnie prezentuje dzieje młodego chłopca, Cezarego Baryki, który dzieciństwo

i wczesną młodość przeżył w Baku, w Rosji. Tam żył i pracował jego ojciec, Polak,

Seweryn Baryka, ciężko pracujący na byt swej rodziny. Gdy wyjeżdża na wojnę i słuch

po nim ginie, Cezary zostaje sam z matką, Jadwigą z Dąbrowskich, patriotką polską,

niegdyś zakochaną w działaczu niepodległościowym Szymonie Gajowcu. Cezary po-

zbawiony autorytetu moralnego, rzuca się w wir życia hulaszczego. Jego szkołą staje

się rewolucja. To jest właśnie wydarzenie, które ukształtuje jego psychikę.

Rewolucja uwalnia go spod władzy rodziców, a chłopak uwielbia wolność, niko-

mu nie daje o sobie decydować. Po pewnym czasie jednak poznaje na własnej skórze

tragizm wydarzeń rewolucyjnych. Ludzie przymierają głodem, są katowani, jego

matka umiera. Dostrzega piekło rewolucji, jej destrukcyjną siłę, która wszystko nisz-

czy, a nic nie daje w zamian.

Chłopaka odnajduje ojciec, który zabiera go do Polski. W czasie podróży Sewe-

ryn przedstawia synowi idylliczną wizję szklanych domów w ojczyźnie. Zanim dotar-

li do Polski, ojciec Cezarego umiera.

Chłopak zaciąga się do wojska i idzie na wojnę polsko-radziecką 1920 roku,

a potem z towarzyszem walk, Hipolitem Wielosławskim, wyrusza do jego rodzinne-

go majątku – Nawłoci. Tam młody mężczyzna zaplątuje się w szereg układów dam-

sko-męskich, które kończą się śmiercią Karoliny, jednej z kochających się w nim

dziewcząt. Wdaje się również w burzliwy romans z ponętną wdową, Laurą.

Po pobycie w Nawłoci zaczął szukać swojej drogi życiowej. Podjął studia me-

dyczne, zaprzyjaźnił się z Gajowcem, który w powieści reprezentuje światopogląd

najbardziej zbliżony do wyznawanego przez Żeromskiego. Jednak droga poprzez

reformy okazała się dla Cezarego zbyt uciążliwa. Chciał widzieć efekty, a nie idee.

Zaczął spotykać się z komunistami.

Inni o bohaterze

Ksiądz po otruciu się Karoliny:

Toteż chodzisz po ziemi między

cichymi i poczciwymi dziećmi bo-

żymi jak złośliwy napastnik,

a śmierć i morderstwo lezą na

twoich śladach, choć krok twój

jest taki swobodny, niewinny, lek-

ki, iście chłopczyński.

Znaczenie postaci

CV – Biografia

Bohater literacki

Ucz się z

Według Lulka, jednego z przywódców komunistów, rewolucja ma przynieść raj na

ziemi, wprowadzić sprawiedliwość społeczną. Ale Cezary z tymi koncepcjami polemi-

zuje, zna już bowiem tragizm i bezsens działań rewolucyjnych. Jeśli się przyłącza do

marszu na Belweder, to w geście rozpaczy i desperacji człowieka, który okazał się życio-

wym bankrutem.

Baryka jest w swych działaniach zawsze radykalny. Popierał rewolucję i angażował się

w jej hasła całym sercem. Dostrzegał słuszność koncepcji Gajowca, lecz nie był w stanie

ich do końca zaakceptować jako nieprzynoszących widocznych rezultatów. Zawsze poszu-

kiwał rozwiązań skrajnych, zarówno w przypadku polityki jak i miłości. Dlatego właśnie

dołącza się do radykalnego, komunistycznego ruchu, choć i to go nie zadowala.

Ważne słowa Cezarego

Stosunek do rewolucji w okresie, kiedy jesz-

cze go ona fascynowała: Rewolucja jest to

konieczność wyższa ponad wszystko. Jest to

prawo moralne. Poprzez dziesiątki setek lat

ludzie nieszczęśliwi byli przez uprzywilejowa-

nych deptani, wyzuwani ze wszelkiego prawa.

O przedwojennej Polsce: Nie mylę się tylko

w tym, że wówczas Polska przynajmniej ni-

kogo nie uciskała, nie prześladowała, nie

trzymała w kajdanach.

Najważniejsze momenty w życiu bohatera

Do księdza o Karolinie: Moje sumienie nic mi

nie wyrzuca. Mogłem był ją uwieść, gdybym był

chciał. A nic jej złego nie zrobiłem. Moje poca-

łunki sprawiały jej rozkosz. Sama ich szukała.

• Młodość kształtowana podczas rewolucji w Rosji

• śmierć rodziców

• wydarzenia w Nawłoci

• miłość do Laury

• spotkania z Gajowcem

• spotkania z Lulkiem

• irytacja i chęć czynu – pochód na Belweder

Z drwiną o mężu Laury: Boję się. Ja już złoży-

łem dowody, jak go się boję. O, ja się go boję!

Chciałbym go dostać w ręce. Czy wiesz? Go-

tów byłbym rozpętać rewolucję, żeby go do-

stać w swe ręce.

Związki bohatera z innymi postaciami utworu:

• Laura – osoba próżna, kochanka Cezarego. Po kłótni z nią zdecydował się pójść na

Belweder.

• Szymon Gajowiec – patriota, społecznik, z obozu reformatorskiego. Próbuje wytłu-

maczyć Cezaremu, jak wielką wartość ma cierpliwa i długotrwała praca na rzecz

ojczyzny.

• Lulek – współlokator Cezarego, komunista, który z całego serca próbuje przecią-

gnąć chłopaka na swoją stronę. Propaguje on wizje rewolucji i równości, jednak kosz-

tem rozlewu krwi.

Związki bohatera z innymi postaciami utworu:

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: