Konwencja Genewska o Polepszeniu Losu Rannych, Chorych
i Rozbitków Sił Zbrojnych na Morzu
Rozdział I
Postanowienia ogólne
Artykuł 1
Wysokie Umawiające się Strony zobowiązują się przestrzegać i dopilnować przestrzegania niniejszej
Konwencji we wszystkich okolicznościach.
Artykuł 2
Niezależnie od postanowień, które wejdą w życie już w czasie pokoju, Konwencja niniejsza będzie miała
Zastosowanie w razie wypowiedzenia wojny lub powstania jakiegokolwiek innego konfliktu zbrojnego
Między dwiema lub więcej niż dwiema Wysokimi Umawiającymi się Stronami, nawet gdyby jedna z nich
Nie uznała stanu wojny.
Konwencja będzie również miała zastosowanie we wszystkich przypadkach okupacji całości lub części
Terytorium jednej z Wysokich Umawiających się Stron, nawet gdyby ta okupacja nie napotkała żadnego
Oporu zbrojnego.
Jeżeli jedno z Mocarstw w konflikcie nie jest stroną niniejszej Konwencji, Mocarstwa będące jej stronami
Pozostaną jednak nią związane w swych wzajemnych stosunkach. Będą one również związane
Konwencją wobec powyższego Mocarstwa, jeżeli przyjmuje ono i stosuje jej postanowienia.
Artykuł 3
Gdyby na terytorium jednej z Wysokich Umawiających się Stron wybuchł konflikt zbrojny nie
Posiadający charakteru międzynarodowego, każda ze Stron w konflikcie będzie obowiązana stosować
Się przynajmniej do następujących postanowień:
1) Osoby niebiorące bezpośredniego udziału w działaniach wojennych, włącznie z członkami sił
zbrojnych, które złożyły broń, oraz osoby, które stały się niezdolne do walki z powodu choroby, ran,
Pozbawienia wolności lub z jakiegokolwiek innego powodu, będą we wszelkich okolicznościach
Traktowane w sposób humanitarny, bez czynienia żadnej różnicy na ich niekorzyść z powodu rasy,
Koloru skóry, religii lub wiary, płci, urodzenia lub majątku, ani z żadnych innych analogicznych
Powodów
W tym celu są i pozostaną zakazane w stosunku do wyżej wymienionych osób w każdym czasie i w
Każdym miejscu:
a) zamachy na życie i nietykalność cielesną, a w szczególności zabójstwa we wszelkiej postaci,
Okaleczenia, okrutne traktowanie, tortury i męki;
b) branie zakładników;
c) zamachy na godności osobistą, a w szczególności traktowanie poniżające i upokarzające;
d) skazywanie i wykonywanie egzekucji bez uprzedniego wyroku, wydanego przez sąd należycie
Ukonstytuowany i dający gwarancje procesowe, uznane za niezbędne przez narody cywilizowane.
2) Ranni, chorzy i rozbitkowie będą zbierani i leczeni.
Bezstronna organizacja humanitarna, jak Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, będzie mogła
Ofiarować swe usługi Stronom w konflikcie.
Strony w konflikcie będą się ponadto starały wprowadzić w życie drogą układów specjalnych wszystkie
Lub niektóre z pozostałych postanowień niniejszej Konwencji.
Zastosowanie powyższych postanowień nie będzie miało wpływu na sytuację prawną Stron w konflikcie.
Artykuł 4
W przypadku działań wojennych między lądowymi a morskimi siłami zbrojnymi Stron w konflikcie
Postanowienia Konwencji niniejszej będą się stosowały tylko do zaokrętowanych sił zbrojnych.
Po wylądowaniu siły zbrojne podlegać będą natychmiast postanowieniom Konwencji Genewskiej z 12
Sierpnia 1949 roku o polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych.
Artykuł 5
Mocarstwa neutralne będą stosowały przez analogię postanowienia Konwencji niniejszej do przyjętych
na swoje terytorium lub internowanych na nim rannych, chorych i rozbitków oraz do członków personelu
Sanitarnego i duchownego, należącego do sił zbrojnych Stron w konflikcie, jak również do zebranych
Zmarłych.
Artykuł 6
Wysokie Umawiające się Strony będą mogły niezależnie od układów, przewidzianych wyraźnie w
Artykułach 10, 18, 31, 38, 39, 40, 43 i 53, zawierać inne jeszcze układy specjalne w każdej sprawie,
Która wydaje się im odpowiednia do oddzielnego uregulowania. Żaden układ specjalny nie może
Pogorszyć sytuacji rannych, chorych i rozbitków oraz członków personelu sanitarnego i duchownego,
Uregulowanej przez niniejszą Konwencję, ani ograniczać przyznanych im przez nią praw.
Ranni, chorzy i rozbitkowie, jak również członkowie personelu sanitarnego i duchownego, będą
Korzystali z dobrodziejstw tych układów dopóty, dopóki Konwencja będzie się do nich stosowała, z
Zastrzeżeniem przeciwnych postanowień, zawartych wyraźnie w powyższych układach późniejszych,
Albo z zastrzeżeniem korzystniejszych środków, przedsięwziętych w stosunku do nich przez jedną lub
Drugą Stronę w konflikcie
Artykuł 7
Ranni i chorzy, jak również członkowie personelu sanitarnego i duchownego nie będą mogli w żadnym
Razie zrzec się częściowo lub całkowicie praw, zapewnionych im przez niniejszą Konwencję i
Ewentualnie przez układy specjalne, przewidziane w artykule poprzednim.
Artykuł 8
Konwencja niniejsza będzie stosowana przy współudziale i pod kontrolą Mocarstw opiekuńczych,
Powołanych do obrony interesów Stron w konflikcie. W tym celu Mocarstwa opiekuńcze będą mogły
Wyznaczyć, poza swym personelem dyplomatycznym i konsularnym, delegatów spośród swoich
Własnych obywateli lub spośród obywateli innych Mocarstw neutralnych. Ci delegaci powinni uzyskać
Zgodę Mocarstwa, przy którym będą wykonywali swą misję.
Strony w konflikcie będą możliwie w najszerszej mierze ułatwiały przedstawicielom lub delegatom
Mocarstw opiekuńczych wypełnianie ich zadań.
Przedstawiciele lub delegaci Mocarstw opiekuńczych nie powinni w żadnym przypadku wykraczać poza
Ramy swej misji określonej przez niniejszą Konwencję; powinni oni w szczególności brać pod uwagę
Bezwzględne wymagania bezpieczeństwa Państwa, przy którym wykonują swe funkcje. Jedynie
Bezwzględna konieczność wojskowa może upoważnić do wyjątkowego i czasowego ograniczenia ich
Działalności.
Artykuł 9
Postanowienia niniejszej Konwencji nie stanowią przeszkody dla działalności humanitarnej
Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża, jak również każdej innej bezstronnej organizacji
Humanitarnej, prowadzonej w celu opieki nad rannymi, chorymi i rozbitkami oraz członkami personelu
sanitarnego i duchownego oraz udzielania im pomocy za zgodą zainteresowanych Stron w konflikcie.
Artykuł 10
Wysokie Umawiające się Strony będą mogły w każdym czasie porozumieć się co do powierzenia
Zadań, przypadających na mocy niniejszej Konwencji Mocarstwom opiekuńczym, jakiejś organizacji,
Dającej wszelkie rękojmie bezstronności i sprawności.
Jeżeli ranni, chorzy i rozbitkowie albo członkowie personelu sanitarnego i duchownego nie korzystają
Lub z jakiegokolwiek powodu przestali korzystać z działalności Mocarstwa opiekuńczego albo
Organizacji wyznaczonej zgodnie z ustępem pierwszym, Mocarstwo zatrzymujące powinno zwrócić się
do jakiegoś Państwa neutralnego lub do takiej organizacji o podjęcie się funkcji przypadających na
Mocy niniejszej Konwencji Mocarstwom opiekuńczym wyznaczonym przez Strony w konflikcie.
Jeżeli nie uda się w ten sposób zapewnić ochrony, Mocarstwo zatrzymujące powinno zwrócić się do
jakiejś organizacji humanitarnej, jak Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, o podjęcie się zadań
Humanitarnych, przypadających na mocy niniejszej Konwencji Mocarstwom opiekuńczym, albo też
Powinno przyjąć usługi, zaofiarowane przez taką organizację, z zastrzeżeniem postanowień niniejszego
Artykułu.
Każde Mocarstwo neutralne lub każda organizacja, do której zwróciło się Mocarstwo zainteresowane
albo, która zaofiarowała swoje usługi w celach wyżej wymienionych, powinny działać z poczuciem
Odpowiedzialności, jaką ponoszą wobec Strony w konflikcie, do której należą osoby podlegające
Ochronie przez niniejszą Konwencję, oraz powinny dawać dostateczną rękojmię swej zdolności do
Podjęcia się wymienionych funkcji i ich bezstronnego spełniania.
Nie wolno naruszyć powyższych postanowień w drodze specjalnej umowy między mocarstwami, z
których jedno byłoby chociaż przejściowo ograniczone w stosunku do drugiego Mocarstwa lub jego
Sprzymierzeńców w swej swobodzie rokowań na skutek wydarzeń wojennych, a w szczególności w
Przypadku okupacji całości lub znacznej części jego terytorium.
Ilekroć w niniejszej Konwencji jest mowa o Mocarstwie opiekuńczym, należy przez to rozumieć także
Zastępujące je organizacje w znaczeniu artykułu niniejszego.
Artykuł 11
Mocarstwa opiekuńcze zaofiarują swe dobre usługi w celu załatwienia sporu, ilekroć uznają, że leży to
w interesie osób podlegających ochronie, a w szczególności w razie braku zgody między Stronami w
Konflikcie, co do stosowania lub wykładni postanowień niniejszej Konwencji.
W tym celu każde z Mocarstw opiekuńczych będzie mogło na prośbę jednej ze Stron lub z własnej
Inicjatywy zaproponować Stronom w konflikcie zwołanie, ewentualnie na odpowiednio wybranym
Neutralnym terytorium, konferencji ich przedstawicieli, a w szczególności władz zajmujących się
Sprawami rannych, chorych i rozbitków oraz członków personelu sanitarnego i duchownego. Strony w
Konflikcie obowiązane będą zastosować się do takich propozycji. Mocarstwa opiekuńcze będą mogły
Wówczas zaproponować Stronom w konflikcie, aby zgodziły się na udział w tej konferencji osobistości
Należącej do jednego z Mocarstw neutralnych albo delegowanej przez Międzynarodowy Komitet
Czerwonego Krzyża.
Rozdział II
O rannych, chorych i rozbitkach
Artykuł 12
Członkowie sił zbrojnych i inne osoby, wymienione w następnym artykule, którzy znajdują się na morzu i
są ranni lub chorzy albo stali się rozbitkami, będą szanowani i chronieni we wszelkich okolicznościach,
przy czym rozumie się, że termin "rozbicie się" stosuje się do każdego rozbicia się bez względu na
Okoliczności, w jakich ono nastąpiło, włączając w to przymusowe wodowanie oraz upadek do morza.
Będą oni traktowani w sposób humanitarny i leczeni przez tę Stronę w konflikcie, w której mocy się
znajdują, bez żadnej na ich niekorzyść różnicy z powodu płci, rasy, narodowości, religii, przekonań
politycznych lub z jakichkolwiek innych analogicznych powodów. Zabronione są surowo wszelkie
zamachy na ich życie i osoby, a między innymi ich dobijanie lub wyniszczanie, torturowanie,
dokonywanie na nich doświadczeń biologicznych, pozostawianie ich z premedytacją bez pomocy
lekarskiej lub bez opieki albo stwarzanie warunków narażających ich na zarażenie się lub zakażenie.
Tylko nagłość z punktu widzenia lekarskiego może upoważnić do dania pierwszeństwa w kolejności
udzielania pomocy.
Kobiety mają być traktowane ze szczególnymi względami należnymi ich płci.
Artykuł 13
Konwencja niniejsza będzie się stosowała do rozbitków rannych i chorych na morzu, należących do
następujących kategorii:
1) członkowie sił zbrojnych Strony w konflikcie, jak również członkowie milicji i oddziałów ochotniczych,
stanowiących część tych sił zbrojnych;
2) członkowie innych milicji i innych oddziałów ochotniczych, włączając w to członków zorganizowanych
ruchów oporu, należących do jednej ze Stron w konflikcie i działających poza granicami lub w granicach
swego własnego terytorium, nawet jeżeli to terytorium jest okupowane, pod warunkiem, że te milicje lub
oddziały ochotnicze, włączając w to zorganizowane ruchy oporu, odpowiadają następującym warunkom:
a) mają na czele osobę odpowiedzialną za swych podwładnych;
b) noszą stały i dający się z daleka rozpoznać znak rozpoznawczy;
c) jawnie noszą broń;
d) przestrzegają w swych działaniach praw i zwyczajów wojny.
3) członkowie regularnych sił zbrojnych, którzy podają się za podlegających rządowi lub władzy nie
uznanym przez Mocarstwo zatrzymujące;
4) osoby towarzyszące siłom zbrojnym, ale nie należące do nich bezpośrednio, jak na przykład cywilni
członkowie załóg samolotów wojskowych, korespondenci wojenni, dostawcy, członkowie oddziałów
pracy lub służb powołanych do opiekowania się wojskowymi, pod warunkiem, że otrzymali oni
upoważnienie od sił zbrojnych, którym towarzyszą;
5) członkowie załóg statków handlowych, włączając w to kapitanów, pilotów i uczniów, oraz członkowie
załóg samolotów cywilnych Stron w konflikcie, o ile nie przysługuje im prawo do korzystniejszego
traktowania na mocy innych postanowień prawa międzynarodowego;
6) ludność terytorium nie okupowanego, która przy zbliżaniu się nieprzyjaciela chwyta spontanicznie za
broń, aby stawić opór inwazji, a nie miała czasu zorganizować się w regularne siły zbrojne, jeżeli jawnie
nosi broń i przestrzega praw i zwyczajów wojennych.
Artykuł 14
Każdy okręt wojenny Strony wojującej może żądać wydania rannych, chorych lub rozbitków
znajdujących się na pokładzie wojskowych statków szpitalnych, statków szpitalnych należących do
towarzystw ratowniczych i osób prywatnych, jak również statków handlowych, jachtów i łodzi bez
względu na ich przynależność państwową, o ile pozwala na to stan zdrowia rannych i chorych, a okręt
wojenny posiada urządzenia, umożliwiające zapewnienie im dostatecznej opieki lekarskiej.
Artykuł 15
Jeżeli ranni, chorzy lub rozbitkowie zostali przyjęci na pokład neutralnego okrętu wojennego lub
neutralnego samolotu wojskowego, należy zapewnić, aby, jeżeli wymaga tego prawo międzynarodowe,
nie mogli oni uczestniczyć ponownie w działaniach wojennych.
Artykuł 16
Z uwzględnieniem postanowień artykułu 12 ranni i rozbitkowie jednej ze Stron wojujących, którzy
wpadną w ręce przeciwnika, stają się jeńcami wojennymi i stosują się do nich przepisy prawa
międzynarodowego dotyczące jeńców wojennych. Strona biorąca do niewoli zadecyduje, czy należy ich
zatrzymać, czy też skierować do własnego portu, do portu neutralnego lub nawet do portu przeciwnika.
W tym ostatnim przypadku jeńcy wojenni, którzy w ten sposób powrócili do kraju, nie będą mogli już
pełnić służby w czasie trwania wojny.
...
HeLeNkA665